Âm ổn định. Chủ âm. Âm không ổn định. Sự giải quyết âm không ổn định. Điệu thức.

[Yopovn]

Âm ổn định. Chủ âm. Âm không ổn định. Sự giải quyết âm không ổn định. Điệu thức.

Điệu Thức, Âm Ổn Định và Âm Không Ổn Định

1. Khái niệm về điệu thức
Điệu thức là hệ thống thể hiện mối tương quan về cao độ của các âm thanh trong tác phẩm âm nhạc.
Điệu thức là một phương tiện diễn tả quan trọng của âm nhạc. Màu sắc, tính chất âm nhạc được hình thành qua cơ cấu và mối tương quan điệu thức đã góp phần thể hiện nội dung của tác phẩm.
2. Âm ổn định và âm không ổn định
Trong điệu thức có một số âm nổi lên như những âm tựa của giai điệu, tạo cảm giác yên tĩnh, ổn định. Tác phẩm âm nhạc thường được mở đầu và kết thúc ở những âm tựa này, đó là những âm ổn định. Ngược lại có một số âm khác lại tạo cảm giác không ổn định và có khuynh hướng hút dẫn về các âm tựa, đó là âm không ổn định. Ví dụ :

Phân tích ví dụ trên :
Các âm ổn định thường có trường độ dài hơn các âm khác và chúng thường ở vị trí đầu phách hoặc ở những phách có trọng âm của nhịp. Trong ba âm ổn định trên nổi rõ hơn cả đó là âm Đô. Âm này là chỗ tựa chủ yếu cho toàn bộ giai điệu, nó tạo cảm giác ổn định, thăng bằng. Âm này được gọi là âm chủ (hoặc chủ âm).
Các âm khác trong giai điệu này như Rê, Fa, La, Si là những âm không ổn định. Các âm này có đặc tính là bị hút dẫn về các âm ổn định liền kề với nó.
Việc chuyển từ âm không ổn định về âm ổn định gọi là giải quyết.
Vậy có thể hiểu điệu thức là hệ thống các mối tương quan giữa các âm ổn định và các âm không ổn định trong một giai điệu hay trong một tác phẩm âm nhạc.
Trong nền âm nhạc chuyên nghiệp và âm nhạc dân gian của các nước trên thế giới có nhiều dạng điệu thức khác nhau. Đó là các loại điệu thức năm âm, bảy âm, mười hai âm… Tuy nhiên điệu thức
bảy âm (trưởng và thứ) của âm nhạc phương Tây được dùng phổ biến nhất.