Biện pháp Rèn luyện học sinh lớp 7 kĩ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm

[Yopovn]

Biện pháp Rèn luyện học sinh lớp 7 kĩ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm được soạn dưới dạng file word gồm 35 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

PHẦN MỞ ĐẦU​

1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Cùng với các bộ môn khác, môn Ngữ văn trong nhà trường THCS có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển tư duy, trí tuệ, tình cảm. Một trong những mục tiêu của môn học là phần hình thành những con người “có năng lực thực hành và năng lực sử dụng tiếng Việt như một công cụ để tư duy và giao tiếp”. Thiếu quan tâm đúng mức tới việc rèn luyện năng lực tiếng Việt, học sinh không thể hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập của bất cứ bộ môn khoa học nào trong nhà trường. Do vậy, việc dạy và học môn Ngữ văn trong nhà trường phải coi trọng việc tạo lập văn bản. Bởi lẽ văn bản là sản phẩm tổng hợp, là tấm gương phản ánh năng lực tư duy, năng lực giao tiếp, thể hiện vốn sống, vốn văn hóa, thể hiện kĩ năng sử dụng ngôn ngữ của học sinh. Chương trình bộ môn Ngữ văn cũng đã nhấn mạnh: “Trọng tâm của việc rèn luyện kĩ năng Ngữ văn cho học sinh là làm cho học sinh có kĩ năng nghe nói, đọc, viết tiếng Việt khá thành thạo theo các kiểu văn bản...”. Viết ở đây không chỉ phải viết đẹp, đúng chính tả, mà quan trọng hơn là còn phải biết các thao tác để tạo lập các kiểu văn bản. Ở cấp THCS, bên cạnh các loại văn bản tự sự, miêu tả, nghị luận, hành chính là văn biểu cảm, thuyết minh. Biểu cảm là kiểu bài khó trong chương trình Tập làm văn THCS, bởi đây là kiểu bài chưa có tính truyền thống như các kiểu bài tự sự, miêu tả, nghị luận nên chúng ta chưa tích lũy được nhiều những kinh nghiệm để dạy học kiểu bài này có hiệu quả. Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy các công trình nghiên cứu về kiểu bài này cũng rất ít. Trong khi đó, văn miêu tả và tự sự chúng ta có trong tay rất nhiều tài liệu bài viết của các nhà nghiên cứu, các nhà văn, nhà thơ... Trong chương trình THCS, kiểu bài này được xếp học ở lớp 7, đối với các em đây cũng là một kiểu bài hoàn toàn mới.

Trong đời sống tinh thần của con người, biểu cảm là nhu cầu không thể thiếu. Đã có biết bao tác phẩm trở thành bất hủ, thành kiệt tác vì đã ghi lại cảm xúc của con người trước vẻ đẹp của cuộc sống. Một tình yêu thiên nhiên đến say mê, một sự trân trọng và luôn tìm ra vẻ đẹp bình dị của thiên nhiên đã cho ra đời những câu thơ trường tồn cùng thời gian truyền bao thế hệ trở thành những vẻ đẹp của sự sáng tạo, những vẻ đẹp thơ mộng, trí tuệ:

“Tiếng suối trong như tiếng hát xa

Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa ”

(Cảnh khuya – Hồ Chí Minh)​

Trong cuộc sống con người, một niềm vui nho nhỏ khi được nhìn thấy nụ cười của mẹ, một sự nâng niu trân trọng về một món quà nhỏ thời thơ ấu,...những tình cảm ấy sẽ được nhân lên, được lưu giữ trong mỗi người và trở thành tình cảm nhân văn cao đẹp, tạo nhân cách con người. Văn biểu cảm sẽ giúp con người biết cách thể hiện những tình cảm đậm chất nhân văn ấy. Học viết văn biểu cảm ngọn lửa đẹp đẽ của nhân bản trong mỗi con người học sinh sẽ được đốt cháy lên, được thắp sáng lên soi cho các em đi đúng trên con đường đời, góp phần vào việc giáo dục và hình thành nhân cách người công dân mới của nước nhà. Đó là nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục tiến bộ.

SGK Ngữ văn THCS thiết kế đơn vị dạy học là bài học, mỗi bài học gồm 3 phần (Văn học, Tiếng Việt, Tập làm văn). Theo cách gọi tên này, chúng ta có thể hiểu mục đích của tập làm văn là tập dượt cho các em viết các kiểu văn bản qui phạm trong nhà trường, chứ không nhằm đào tạo các em thành những nhà văn tương lai. Tuy nhiên, các văn bản mẫu lại thường là của các nhà văn chuyên nghiệp và mặc nhiên chúng ta yêu cầu các em phải viết như thế nào đó để đạt tới sự chuẩn mực của các mẫu! Đây lại là một khó khăn, bởi học sinh Trung học cơ sở không thể có cảm xúc như Nguyễn Tuân, Xuân Diệu,… hoặc không thể có tri thức như các nhà nghiên cứu chuyên ngành để viết được những văn bản biểu cảm theo đúng yêu cầu của SGK. Vậy thì chúng ta sẽ dạy học như thế nào để học sinh làm được bài văn tốt? Học sinh học cách làm văn biểu cảm như thế nào để viết được bài văn biểu cảm hay? Câu trả lời không thể có trong một sớm một chiều. Cần phải từng bước tháo gỡ.

Dạy HS lớp 7 làm văn biểu cảm đã được qui định trong chương trình SGK hiện hành. Là kiểu bài mới và khó trong chương trình Tập làm văn THCS. Học sinh chưa được học một cách bài bản như tự sự, miêu tả ở các lớp dưới. Vì thế rèn luyện học sinh lớp 7 những kĩ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm luôn được giáo viên tổ Văn quan tâm từ lâu.

Từ thực tế giảng dạy về văn biểu cảm trong những năm qua, chúng tôi luôn có mong muốn phải tìm một cách giảng dạy của thầy cũng như cách học của trò như thế nào để sao cho có hiệu quả.

Xuất phát từ những lí do trên, tôi chọn đề tài “Rèn luyện học sinh lớp 7 kỹ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm”

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:

Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và đánh giá thực trạng của vấn đề nghiên cứu, chúng tôi đề xuất một số biện pháp thích hợp, đưa ra một số kinh nghiệm rèn luyện học sinh lớp 7 kĩ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm nhằm nâng cao chất lượng làm văn biểu cảm của học sinh, góp phần đổi mới phương pháp dạy - học Văn, giúp cho việc dạy và học bộ môn Ngữ văn được dễ dàng thuận tiện. Trên cơ sở đó mà nâng cao chất lượng kết quả dạy và học bộ môn.

3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

3.1 Đối tượng nghiên cứu

Một số kinh nghiệm rèn học sinh lớp 7 kỹ năng viết đoạn văn, bài văn biểu cảm.

3.2 Khách thể nghiên cứu