- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,427
- Điểm
- 113
tác giả
WORD + POWERPOINT GIÁO ÁN Truyện ngắn Vợ nhặt của nhà văn Kim Lân Ngữ văn lớp 12 (SOẠN KỸ) được soạn dưới dạng file word, PPT gồm 2 FILE trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Tác giả
- Kim Lân là cây bút trngắn chuyên nghiệp và đầy tài năng. TGNT của ông tập trung ở TG loài vật và người ndân. Điều này cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng sâu sắc của nvăn với cảnh ngộ c/s và nỗi lòng của những người dân lđ nghèo ở nông thôn.
- Những TP chính: stác của KL không nhiều về số lượng nhưng có gtrị cao về ND và NT.
+ Nên vợ nên chồng (1955)
+ Con chó xấu xí (1962)
2. Tác phẩm
- Trngắn «Vợ nhặt» rút từ tập «Con chó xấu xí». Tiền thân của truyện là tiểu thuyết «Xóm ngụ cư» được viết ngay sau CMT8. (Bản thảo chưa in sau này được TG viết lại). Điều này cho thấy «Vợ nhặt» mang dấu ấn của một qtrình nghiền ngẫm lâu dài về ND cũng như NT. Một qtrình lđ stạo nghiêm túc.
- Ý đồ viết trngắn «Vợ nhặt» được KL thổ lộ: «Trong sự túng đói quay quắt, trong bất cứ hoàn cảnh khốn khổ nào, người dân ngụ cư vẫn khao khát vươn lên trên cái chết, cái thảm đạm để mà vui, mà hi/v»
2.1. Bối cảnh câu chuyện
- Câu chuyện được KL đặt vào khung cảnh nạn đói năm Ất Dậu 1945. Đây là nạn đói khủng khiếp mà NCao đã n/xét: «Cái đói khủng khiếp đến mức tới năm 2000 con cháu chúng ta vẫn còn rùng mình».
- KL miêu tả: «Cái đói đã tràn đến» → cách nói gợi lên nỗi kinh hoàng cho người dân về một hiểm hoạ lớn của dtộc mà ng/nhân chủ yếu là do tội ác của phát xít Nhật và Đế quốc Pháp.
+ Con người năm đói: với những khuôn mặt xanh xám, hốc hác, u tối. Đáng sợ nhất là có tới hai lần TG so sánh con người với ma. Kiểu so sánh ấy thể hiện một cảm quan đặc biệt về cái thời ghê rợn: cái thời mà ranh giới giữa người với ma, sự sống và cái chết chỉ mong manh như sợi tóc. Cõi âm nhoà cõi dương.
+ Không gian năm đói: người chết như ngả rạ, những cái thây nằm còng queo bên đường...
+ Âm thanh: quạ kêu gào thê thiết, tiếng khóc của bao người có người thân chết đói...
+ Không khí: vẩn lên mùi hôi thối của rác rưởi, mùi gây của xác người, mùi đốt đống rấm ở những nhà có người chết theo gió đưa vào khét lẹt...
- Bối cảnh nhỏ:
+ Ngã tư xóm chợ xác xơ, heo hút, hai bên dãy phố úp súp, tối om, không nhà nào có ánh đèn.
+ Xóm ngụ cư: trẻ con ủ rũ, mất hết hồn nhiên, nụ cười của Tràng cũng không còn.
→ Khắp nơi đều một màu địa ngục
- Bằng bút pháp tả thực, khắc hoạ kinh hoàng về nạn đói thời kì này, nvăn KLân nhằm lên án, tố cáo XH thực dân đồng thời bày tỏ thái độ đau xót vô hạn trước hiện thực. Trong bối cảnh như thế, KLân đặt vào đó một mối tình, điều này thật táo bạo song cũng thật độc đáo.
2.2. Tình huống truyện
- KL đã tạo một tình huống truyện hết sức độc đáo: Tràng xuất thân trong một gđ nghèo, xấu xí, thô kệch, lại là dân ngụ cư bị người làng khinh bỉ mà lấy được vợ là một điều lạ.
+ Người như Tràng mà lấy được vợ, thậm chí có vợ theo về.
+ Trong cảnh đói khát, vđề cái ăn là cả một vđề sinh mệnh mà dám lấy vợ.
- Nhưng khốn nỗi, nếu không gặp tình cảnh này thì ai mà thèm lấy Tràng. Đau xót ở chỗ, đây là «vợ nhặt» theo đúng nghĩa đen. Người ta «nhặt» được vợ như nhặt được cái rơm cái rác ngoài đường. Cái giá của con người chưa bao giờ lại rẻ rúng đến như vậy.
→ Điều này đã tạo nên sự xáo trộn tâm lí cho tất cả mọi người: phức tạp (vui có, buồn có, cả lo lắng, tủi hờn...
- Chuyện Tràng nhặt được vợ đã nói lên tình cảnh thê thảm và thân phận tủi nhục của người ndân nghèo trong nạn đói khủng khiếp năm 1945.
2.3. Nhân vật Tràng
- Từ khi có vợ, tâm trạng của Tràng có sự thay đổi, khó diễn tả: vừa vui, vừa buồn, vừa ngạc nhiên, tự hào, lo lắng... nhưng vui là sắc thái cơ bản. Được chia thành 3 giai đoạn:
a. Khi đưa người đàn bà về
- Mọi ngày đi làm về với tâm trạng mệt mỏi, hôm nay trông «mặt hắn có vẻ gì phớn phở khác thường. Hắn tủm tỉm cười nụ một mình và hai con mắt thì sáng lên lấp lánh»
→ Tràng đang sống trong sự sung sướng, hãnh diện vì có vợ, hphúc đó quá lớn đvới Tràng. Vì hphúc quá lớn ngoài sức tưởng tượng của Tràng. Trước đó Tràng đâu có nghĩ đến chuyện lấy vợ, có được hphúc. Gđ nghèo, xấu xí, bị người ta khinh đâu dám mơ tới một đàn bà thích mình, lấy mình. Vậy mà bây giờ Tràng có được niềm vui, niềm hphúc ấy.
- Khi nhặt vợ về, không phải là Tràng không biết «chợn», nhưng rồi lại tặc lưỡi «Chậc, kệ!». Một qđ tầm phơ đvới sự việc trọng đại bậc nhất của đời người. Nhưng cũng có thể hiểu, khi tặc lưỡi như vậy là Tràng đã cược cùng cái đói để được sống c/s bình thường như mọi người.
→ Qđ và hđ của Tràng t/h niềm khát khao hphúc gđ của người ndân nghèo khổ, cụ thể hoá ý đồ NT của KLân. «... Khi đói người ta không nghĩ đến con đường chết mà chỉ nghĩ đến con đường sống. Dù trong tình huống bi thảm đến đâu, dù kề bên cái chết vẫn khao khát hphúc, vẫn hướng về a/s, vẫn tin vào sự sống và vẫn hi/v vào tương lai, vẫn muốn sống và sống cho ra người» (KLân)
- KL đã diễn tả vừa cụ thể, vừa sinh động niềm khát khao tổ ấm gđ và tình thương giữa những con người nghèo khổ, vượt lên tất cả, bất chấp cả cái đói và cái chết.
b. Khi đợi mẹ về
- Trong khi chờ đợi người mẹ về, Tràng đã thực sự giống như một đứa trẻ vừa có niềm vui lớn, lại vừa như một chàng trai đang sống trong giây phút yêu thương ban đầu.
+ Đứng tây ngây giữa nhà, chợt thấy sờ sợ
+ Bước ra sân gắt
+ Ra ngõ đứng ngóng, vào sân nhìn trộm vào trong nhà
+ Hắn cứ ngờ ngợ...
→ KLân đã rất khéo léo và tinh tế khi diễn tả tâm trạng của Tràng với rất nhiều cảm xúc: bất ngờ, lạ lẫm, lo lắng, sờ sợ rồi lại tự hào...
- Thấy mẹ về, bao nhiêu sự hồi hộp, chờ đợi để được chia sẻ, một niềm vui lớn lao đã bật lên thành tiếng reo mừng. Tiếng reo ấy bộc lộ trọn vẹn tâm trạng sung sướng của Tràng. Tiếng reo lấn át đi, làm mờ đi cái không khí ảm đạm thường ngày vẫn bao trùm lên c/s của Tràng và bà mẹ nghèo khổ.
c. Buổi sáng hôm sau
- Sáng hôm sau, khi thức dậy, một cảm giác mới lạ chưa từng thấy tràn ngập tâm hồn Tràng, «trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra». Xq có cái gì vừa đổi thay, mới lạ:
+ Nhà cửa, sân vườn gọn gàng, sạch sẽ...
+ Vợ Tràng trở thành một người đàn bà hiền hậu, đúng mực...
+ Mẹ Tràng nhẹ nhõm, tươi tỉnh, rạng rỡ hẳn lên...
- Tràng thực sự xúc động trước sự thay đổi đó và thấy mình «nên người» thực sự. Niềm vui sướng, hphúc của Tràng đã gắn liền với ý thức về trách nhiệm và bổn phận: «Bỗng nhiên... lại căn nhà».
* Tóm lại: Nvật Tràng là biểu tượng cho tình thương yêu ấm áp, là k/v mãnh liệt về c/s tốt đẹp của người lđ. Tràng là biểu tượng của nỗi cay cực nhưng cũng là biểu tượng cho tình thương giữa những người nghèo với nhau. - Ở một góc độ nào đó, ta còn thấy ở tình thương ấy một sự dũng cảm. Đó chính là việc dám nhường cơm xẻ áo trong tình trạng c/s hết sức khó khăn, bi đát. Và tình thương cùng giai cấp này đã được nâng lên thành tình nghĩa vợ chồng.
2.4. Bà cụ Tứ
- Xd nvật này, nvăn còn muốn gửi gắm nhiều điều:
+ Một bà mẹ thương con
+ Ý thức rất rõ về c/s hiện tại
+ Biết vươn lên trên nghịch cảnh để mà sống
→ Bà mẹ ấy là biểu tượng cho những bà mẹ nghèo VN dưới chế độ XH cũ.
- Tâm trạng bà cụ Tứ được mtả theo diễn biến từ ngạc nhiên đến xót thương, lo lắng, vui buồn lẫn lộn.
+ Khởi đầu là tâm lí ngỡ ngàng, bà cụ hết sức ngạc nhiên khi thấy 1 người đàn bà đứng gần giường con trai mình, chào mình bằng u.
+ Và khi đã hiểu, bà cụ «cúi đầu nín lặng», một sự nín lặng chất chứa biết bao suy nghĩ:
. Vừa ai oán, xót thương cho con mình…
. Ái ngại cho cảnh ngộ tội nghiệp của con dâu.
. Bà cụ đã khóc và lo lắng, xót xa tự hỏi: «Liệu chúng nó có nuôi nổi nhau qua cơn đói khát này không?». Bà lo lắng cho những đứa con trong cảnh ngộ đói khát. Đó là nỗi lòng của bất cứ người mẹ nào cũng mong con mình được sung sướng, hp.
+ Bà thấu hiểu, cảm thông với cảnh ngộ của con dâu: «người ta có gặp…». Bà cụ chấp thuận cho hai người thành vợ thành chồng.
+ Bà động viên và khuyên hai con những điều thật đôn hậu, chí tình, tin vào tương lai tươi sáng «vợ chồng chúng mày… ba đời».
+ Bà còn khổ tâm vì chưa lo cho con được chu đáo: «Kể có ra… ». Biết bao sự cảm thông, yêu thương trong lời nói với con: «Chúng mày lấy nhau lúc này u thương quá».
→ Tâm trạng của bà cụ Tứ lẫn lộn buồn vui, lo lắng. Niềm vui của bà mẹ nghèo khổ trong cảnh ngộ này thật tội nghiệp. Nó trở nên héo hắt vì không sao thoát ra khỏi nỗi ám ảnh của sự buồn tủi, lo lắng, xót thương. Nhưng với tấm lòng nhân hậu, bà vẫn làm ra vui cho các con vui, là điểm tựa tinh thần vững chắc cho các con. Trong BTXH xám ngắt ấy, Tràng và bà mẹ già là điểm sáng tươi đẹp.
2.5. Tư tưởng chủ đề của TP
- Bữa ăn ngày đói thật thảm hại. Ai cũng cố làm ra vui nhưng không khỏi thấm thía cái thân phận và hoàn cảnh cơ cực của mình. Nhưng họ sẽ không gục ngã vì họ tìm được niềm an ủi trong sự cưu mang, nương tựa, chăm sóc nhau. Tình vợ chồng, tình mẹ con sẽ là động lực giúp họ vượt qua thực trạng u uất, bế tắc. Trong hoàn cảnh đói khát khủng khiếp đó, giữ cho được t/c tốt đẹp và lối sống nhân ái như thế là rất đáng quý.
- Điều kiện t/c ấy cần nhưng chưa đủ để đảm bảo một tương lai tốt lành hơn. Đoạn kết đã nâng chủ đề tư tưởng của TP lên một cấp độ mới, cao hơn.
- Hình ảnh CM xa mà gần, trừu tượng mà cụ thể. H/ả đó làm cho họ suy nghĩ, tạo cho họ xúc động và hơn hết là cho họ niềm tin. Hiện thực khắc nghiệt vẫn còn đó, tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập nhưng trong ý nghĩ của Tràng «vụt hiện ra… ».
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
- Lên án tội ác tày trời của bọn thống trị Nhật-Pháp cùng bè lũ tay sai. Chúng đã đẩy ND ta vào nạn đói khủng khiếp năm 1945.
- Niềm tin vào bản chất của người dân lao động. Trong bất kì hoàn cảnh nào, thậm chí đói khát đến mức gần kề cái chết, người dân lao động vẫn khao khát hp, khao khát tổ ấm gia/đ, vẫn cưu mang đùm bọc lẫn nhau và không bao giờ cạn kiệt niềm tin vào t/lai.
2. Nghệ thuật
- Tạo tình huống truyện độc đáo.
- Cách dựng truyện tự nhiên, đơn giản nhưng chặt chẽ, TG đã khéo làm nổi bật sự đối lập giữa h/c và tính cách.
- Khắc họa những hình tượng nhân vật sinh động, miêu tả tâm lí n/v khá tinh tế.
- Giọng văn mộc mạc, giản dị. Ngôn ngữ gần với khẩu ngữ nhưng có sự chắt lọc kĩ lưỡng.
II. MỘT SỐ ĐỀ VẬN DỤNG
* Câu 2 điểm
word
VỢ NHẶT
Kim Lân
Kim Lân
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Tác giả
- Kim Lân là cây bút trngắn chuyên nghiệp và đầy tài năng. TGNT của ông tập trung ở TG loài vật và người ndân. Điều này cho thấy tấm lòng yêu thương, trân trọng sâu sắc của nvăn với cảnh ngộ c/s và nỗi lòng của những người dân lđ nghèo ở nông thôn.
- Những TP chính: stác của KL không nhiều về số lượng nhưng có gtrị cao về ND và NT.
+ Nên vợ nên chồng (1955)
+ Con chó xấu xí (1962)
2. Tác phẩm
- Trngắn «Vợ nhặt» rút từ tập «Con chó xấu xí». Tiền thân của truyện là tiểu thuyết «Xóm ngụ cư» được viết ngay sau CMT8. (Bản thảo chưa in sau này được TG viết lại). Điều này cho thấy «Vợ nhặt» mang dấu ấn của một qtrình nghiền ngẫm lâu dài về ND cũng như NT. Một qtrình lđ stạo nghiêm túc.
- Ý đồ viết trngắn «Vợ nhặt» được KL thổ lộ: «Trong sự túng đói quay quắt, trong bất cứ hoàn cảnh khốn khổ nào, người dân ngụ cư vẫn khao khát vươn lên trên cái chết, cái thảm đạm để mà vui, mà hi/v»
2.1. Bối cảnh câu chuyện
- Câu chuyện được KL đặt vào khung cảnh nạn đói năm Ất Dậu 1945. Đây là nạn đói khủng khiếp mà NCao đã n/xét: «Cái đói khủng khiếp đến mức tới năm 2000 con cháu chúng ta vẫn còn rùng mình».
- KL miêu tả: «Cái đói đã tràn đến» → cách nói gợi lên nỗi kinh hoàng cho người dân về một hiểm hoạ lớn của dtộc mà ng/nhân chủ yếu là do tội ác của phát xít Nhật và Đế quốc Pháp.
+ Con người năm đói: với những khuôn mặt xanh xám, hốc hác, u tối. Đáng sợ nhất là có tới hai lần TG so sánh con người với ma. Kiểu so sánh ấy thể hiện một cảm quan đặc biệt về cái thời ghê rợn: cái thời mà ranh giới giữa người với ma, sự sống và cái chết chỉ mong manh như sợi tóc. Cõi âm nhoà cõi dương.
+ Không gian năm đói: người chết như ngả rạ, những cái thây nằm còng queo bên đường...
+ Âm thanh: quạ kêu gào thê thiết, tiếng khóc của bao người có người thân chết đói...
+ Không khí: vẩn lên mùi hôi thối của rác rưởi, mùi gây của xác người, mùi đốt đống rấm ở những nhà có người chết theo gió đưa vào khét lẹt...
- Bối cảnh nhỏ:
+ Ngã tư xóm chợ xác xơ, heo hút, hai bên dãy phố úp súp, tối om, không nhà nào có ánh đèn.
+ Xóm ngụ cư: trẻ con ủ rũ, mất hết hồn nhiên, nụ cười của Tràng cũng không còn.
→ Khắp nơi đều một màu địa ngục
- Bằng bút pháp tả thực, khắc hoạ kinh hoàng về nạn đói thời kì này, nvăn KLân nhằm lên án, tố cáo XH thực dân đồng thời bày tỏ thái độ đau xót vô hạn trước hiện thực. Trong bối cảnh như thế, KLân đặt vào đó một mối tình, điều này thật táo bạo song cũng thật độc đáo.
2.2. Tình huống truyện
- KL đã tạo một tình huống truyện hết sức độc đáo: Tràng xuất thân trong một gđ nghèo, xấu xí, thô kệch, lại là dân ngụ cư bị người làng khinh bỉ mà lấy được vợ là một điều lạ.
Trai làng ở giá còn đông
Cớ sao em lại lấy chồng ngụ cư?
(Ca dao)
Cớ sao em lại lấy chồng ngụ cư?
(Ca dao)
+ Người như Tràng mà lấy được vợ, thậm chí có vợ theo về.
+ Trong cảnh đói khát, vđề cái ăn là cả một vđề sinh mệnh mà dám lấy vợ.
- Nhưng khốn nỗi, nếu không gặp tình cảnh này thì ai mà thèm lấy Tràng. Đau xót ở chỗ, đây là «vợ nhặt» theo đúng nghĩa đen. Người ta «nhặt» được vợ như nhặt được cái rơm cái rác ngoài đường. Cái giá của con người chưa bao giờ lại rẻ rúng đến như vậy.
→ Điều này đã tạo nên sự xáo trộn tâm lí cho tất cả mọi người: phức tạp (vui có, buồn có, cả lo lắng, tủi hờn...
- Chuyện Tràng nhặt được vợ đã nói lên tình cảnh thê thảm và thân phận tủi nhục của người ndân nghèo trong nạn đói khủng khiếp năm 1945.
2.3. Nhân vật Tràng
- Từ khi có vợ, tâm trạng của Tràng có sự thay đổi, khó diễn tả: vừa vui, vừa buồn, vừa ngạc nhiên, tự hào, lo lắng... nhưng vui là sắc thái cơ bản. Được chia thành 3 giai đoạn:
a. Khi đưa người đàn bà về
- Mọi ngày đi làm về với tâm trạng mệt mỏi, hôm nay trông «mặt hắn có vẻ gì phớn phở khác thường. Hắn tủm tỉm cười nụ một mình và hai con mắt thì sáng lên lấp lánh»
→ Tràng đang sống trong sự sung sướng, hãnh diện vì có vợ, hphúc đó quá lớn đvới Tràng. Vì hphúc quá lớn ngoài sức tưởng tượng của Tràng. Trước đó Tràng đâu có nghĩ đến chuyện lấy vợ, có được hphúc. Gđ nghèo, xấu xí, bị người ta khinh đâu dám mơ tới một đàn bà thích mình, lấy mình. Vậy mà bây giờ Tràng có được niềm vui, niềm hphúc ấy.
- Khi nhặt vợ về, không phải là Tràng không biết «chợn», nhưng rồi lại tặc lưỡi «Chậc, kệ!». Một qđ tầm phơ đvới sự việc trọng đại bậc nhất của đời người. Nhưng cũng có thể hiểu, khi tặc lưỡi như vậy là Tràng đã cược cùng cái đói để được sống c/s bình thường như mọi người.
→ Qđ và hđ của Tràng t/h niềm khát khao hphúc gđ của người ndân nghèo khổ, cụ thể hoá ý đồ NT của KLân. «... Khi đói người ta không nghĩ đến con đường chết mà chỉ nghĩ đến con đường sống. Dù trong tình huống bi thảm đến đâu, dù kề bên cái chết vẫn khao khát hphúc, vẫn hướng về a/s, vẫn tin vào sự sống và vẫn hi/v vào tương lai, vẫn muốn sống và sống cho ra người» (KLân)
- KL đã diễn tả vừa cụ thể, vừa sinh động niềm khát khao tổ ấm gđ và tình thương giữa những con người nghèo khổ, vượt lên tất cả, bất chấp cả cái đói và cái chết.
b. Khi đợi mẹ về
- Trong khi chờ đợi người mẹ về, Tràng đã thực sự giống như một đứa trẻ vừa có niềm vui lớn, lại vừa như một chàng trai đang sống trong giây phút yêu thương ban đầu.
+ Đứng tây ngây giữa nhà, chợt thấy sờ sợ
+ Bước ra sân gắt
+ Ra ngõ đứng ngóng, vào sân nhìn trộm vào trong nhà
+ Hắn cứ ngờ ngợ...
→ KLân đã rất khéo léo và tinh tế khi diễn tả tâm trạng của Tràng với rất nhiều cảm xúc: bất ngờ, lạ lẫm, lo lắng, sờ sợ rồi lại tự hào...
- Thấy mẹ về, bao nhiêu sự hồi hộp, chờ đợi để được chia sẻ, một niềm vui lớn lao đã bật lên thành tiếng reo mừng. Tiếng reo ấy bộc lộ trọn vẹn tâm trạng sung sướng của Tràng. Tiếng reo lấn át đi, làm mờ đi cái không khí ảm đạm thường ngày vẫn bao trùm lên c/s của Tràng và bà mẹ nghèo khổ.
c. Buổi sáng hôm sau
- Sáng hôm sau, khi thức dậy, một cảm giác mới lạ chưa từng thấy tràn ngập tâm hồn Tràng, «trong người êm ái lửng lơ như người vừa ở trong giấc mơ đi ra». Xq có cái gì vừa đổi thay, mới lạ:
+ Nhà cửa, sân vườn gọn gàng, sạch sẽ...
+ Vợ Tràng trở thành một người đàn bà hiền hậu, đúng mực...
+ Mẹ Tràng nhẹ nhõm, tươi tỉnh, rạng rỡ hẳn lên...
- Tràng thực sự xúc động trước sự thay đổi đó và thấy mình «nên người» thực sự. Niềm vui sướng, hphúc của Tràng đã gắn liền với ý thức về trách nhiệm và bổn phận: «Bỗng nhiên... lại căn nhà».
* Tóm lại: Nvật Tràng là biểu tượng cho tình thương yêu ấm áp, là k/v mãnh liệt về c/s tốt đẹp của người lđ. Tràng là biểu tượng của nỗi cay cực nhưng cũng là biểu tượng cho tình thương giữa những người nghèo với nhau. - Ở một góc độ nào đó, ta còn thấy ở tình thương ấy một sự dũng cảm. Đó chính là việc dám nhường cơm xẻ áo trong tình trạng c/s hết sức khó khăn, bi đát. Và tình thương cùng giai cấp này đã được nâng lên thành tình nghĩa vợ chồng.
2.4. Bà cụ Tứ
- Xd nvật này, nvăn còn muốn gửi gắm nhiều điều:
+ Một bà mẹ thương con
+ Ý thức rất rõ về c/s hiện tại
+ Biết vươn lên trên nghịch cảnh để mà sống
→ Bà mẹ ấy là biểu tượng cho những bà mẹ nghèo VN dưới chế độ XH cũ.
- Tâm trạng bà cụ Tứ được mtả theo diễn biến từ ngạc nhiên đến xót thương, lo lắng, vui buồn lẫn lộn.
+ Khởi đầu là tâm lí ngỡ ngàng, bà cụ hết sức ngạc nhiên khi thấy 1 người đàn bà đứng gần giường con trai mình, chào mình bằng u.
+ Và khi đã hiểu, bà cụ «cúi đầu nín lặng», một sự nín lặng chất chứa biết bao suy nghĩ:
. Vừa ai oán, xót thương cho con mình…
. Ái ngại cho cảnh ngộ tội nghiệp của con dâu.
. Bà cụ đã khóc và lo lắng, xót xa tự hỏi: «Liệu chúng nó có nuôi nổi nhau qua cơn đói khát này không?». Bà lo lắng cho những đứa con trong cảnh ngộ đói khát. Đó là nỗi lòng của bất cứ người mẹ nào cũng mong con mình được sung sướng, hp.
+ Bà thấu hiểu, cảm thông với cảnh ngộ của con dâu: «người ta có gặp…». Bà cụ chấp thuận cho hai người thành vợ thành chồng.
+ Bà động viên và khuyên hai con những điều thật đôn hậu, chí tình, tin vào tương lai tươi sáng «vợ chồng chúng mày… ba đời».
+ Bà còn khổ tâm vì chưa lo cho con được chu đáo: «Kể có ra… ». Biết bao sự cảm thông, yêu thương trong lời nói với con: «Chúng mày lấy nhau lúc này u thương quá».
→ Tâm trạng của bà cụ Tứ lẫn lộn buồn vui, lo lắng. Niềm vui của bà mẹ nghèo khổ trong cảnh ngộ này thật tội nghiệp. Nó trở nên héo hắt vì không sao thoát ra khỏi nỗi ám ảnh của sự buồn tủi, lo lắng, xót thương. Nhưng với tấm lòng nhân hậu, bà vẫn làm ra vui cho các con vui, là điểm tựa tinh thần vững chắc cho các con. Trong BTXH xám ngắt ấy, Tràng và bà mẹ già là điểm sáng tươi đẹp.
2.5. Tư tưởng chủ đề của TP
- Bữa ăn ngày đói thật thảm hại. Ai cũng cố làm ra vui nhưng không khỏi thấm thía cái thân phận và hoàn cảnh cơ cực của mình. Nhưng họ sẽ không gục ngã vì họ tìm được niềm an ủi trong sự cưu mang, nương tựa, chăm sóc nhau. Tình vợ chồng, tình mẹ con sẽ là động lực giúp họ vượt qua thực trạng u uất, bế tắc. Trong hoàn cảnh đói khát khủng khiếp đó, giữ cho được t/c tốt đẹp và lối sống nhân ái như thế là rất đáng quý.
- Điều kiện t/c ấy cần nhưng chưa đủ để đảm bảo một tương lai tốt lành hơn. Đoạn kết đã nâng chủ đề tư tưởng của TP lên một cấp độ mới, cao hơn.
- Hình ảnh CM xa mà gần, trừu tượng mà cụ thể. H/ả đó làm cho họ suy nghĩ, tạo cho họ xúc động và hơn hết là cho họ niềm tin. Hiện thực khắc nghiệt vẫn còn đó, tiếng trống thúc thuế vẫn dồn dập nhưng trong ý nghĩ của Tràng «vụt hiện ra… ».
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
- Lên án tội ác tày trời của bọn thống trị Nhật-Pháp cùng bè lũ tay sai. Chúng đã đẩy ND ta vào nạn đói khủng khiếp năm 1945.
- Niềm tin vào bản chất của người dân lao động. Trong bất kì hoàn cảnh nào, thậm chí đói khát đến mức gần kề cái chết, người dân lao động vẫn khao khát hp, khao khát tổ ấm gia/đ, vẫn cưu mang đùm bọc lẫn nhau và không bao giờ cạn kiệt niềm tin vào t/lai.
2. Nghệ thuật
- Tạo tình huống truyện độc đáo.
- Cách dựng truyện tự nhiên, đơn giản nhưng chặt chẽ, TG đã khéo làm nổi bật sự đối lập giữa h/c và tính cách.
- Khắc họa những hình tượng nhân vật sinh động, miêu tả tâm lí n/v khá tinh tế.
- Giọng văn mộc mạc, giản dị. Ngôn ngữ gần với khẩu ngữ nhưng có sự chắt lọc kĩ lưỡng.
II. MỘT SỐ ĐỀ VẬN DỤNG
* Câu 2 điểm
word
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
