GIÁO ÁN Giáo án dạy thêm ngữ văn 10 cánh diều học kì 1 năm 2023 - 2024

Yopovn · 5/1/24

Giáo án dạy thêm ngữ văn 10 cánh diều học kì 1 năm 2023 - 2024 được soạn dưới dạng file word gồm 85 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
Ngày soạn: 22/9/2023

Lớp dạy 10A2,3

Tiết 1,2,3

RÈN KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU VĂN BẢN

I. MỤC TIÊU

1. Về kiến thức:

- Nắm được kiến thức cơ bản của phần đọc - hiểu

- Rèn kỹ năng đọc hiểu một văn bản và luyện đề.

- Giải quyết cơ bản các yêu cầu của văn bản đọc hiểu

2. Về năng lực:

- Nắm vững những kĩ năng cơ bản để làm bài đọc hiểu

- Biết vận dụng kiến thức để thực hành

- Biết vận dụng kĩ năng để viết đoạn văn NLVH

- Sử dụng được những yếu tố biểu cảm để tăng sức hấp dẫn, thuyết phục cho bài văn.

- Học sinh vận dụng năng lực ngôn ngữ để tạo lập văn bản

3. Về phẩm chất:

- Tỉ mỉ, ham học hỏi và nghiên cứu chuyên sâu vấn đề

- Hình thành thái độ tự giác trong việc rèn luyện

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU

1. Học liệu: Sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập

2. Thiết bị: Máy chiếu, bảng, dụng cụ khác nếu cần.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG

* Mục tiêu:
+ Tạo tâm thế cho HS tiếp cận bài mới.
+ Huy động, kích hoạt kiến thức đã học và trải nghiệm của HS có liên quan đến bài học. Tạo tình huống có vấn đề để kết nối vào bài học.
* Nội dung: bảng KWL
* Tổ chức thực hiện:
B1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập:
-Học sinh hoàn thành bảng KWL về nội dung đọc hiểu văn bản
- GV chiếu yêu cầu:
+ GV có thể gợi mở giúp HS giải quyết vấn đề.
B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập: HS huy động kiến thức, kĩ năng để hoàn thành
B3. Báo cáo kết quả và thảo luận:
+ Hs báo cáo kết quả nhanh
B4.GV Kết luận, nhận xét
+ GV nhận xét về kiến thức, thái độ của học sinh: Hướng học sinh đến sự lịch sự, tự tin, nhanh tay nhanh mắt, tương tác tốt với người nghe.
* GV giới thiệu bài mới:

HOẠT ĐỘNG 2: ÔN TẬP KIẾN THỨC ĐÃ HỌC VÀ NÂNG CAO

2.1. XÁC ĐỊNH NỘI DUNG VÀ MỤC ĐÍCH BÀI HỌC
- Mục tiêu:
+ Hs khắc sâu một lần nữa các kiến thức nền tảng và nâng cao vốn tri thức về bài học
- Nội dung:
+ GV đưa ra những câu hỏi giúp học sinh nhắc lại được tri thức đã học và gợi mở để học sinh tìm tòi, nâng cao kiến thức.
- Sản phẩm: Câu trả lời của HS hoặc phiếu học tập của HS đã hoàn thành.
- Tổ chức thực hiện
B1. Chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV nêu câu hỏi
B2. Thực hiện nhiệm vụ học tập: HS huy động kiến thức để trả lời câu hỏi
B3. Báo cáo kết quả và thảo luận
+ GV yêu cầu HS báo cáo kết quả. Dự kiến gợi mở để học sinh nhớ lại kiến thức đã học
B4. Kết luận, nhận định:
GV đánh giá, góp ý riêng cho từng học sinh để hệ thống lại nội dung kiến thức cơ bản về bài học.
2.2 Tổ chức thực hiện:

HĐ CỦA GV, HS

NỘI DUNG CẦN ĐẠT

HD1: Yêu cầu học sinh nhắc lại những kiến thức cơ bản về đọc hiểu
Gv khái quát lại kiến thức

Mục đích, yêu cầu của đọc hiểu?
Nêu các mức độ các câu hỏi của bài đọc hiểu?

HS ôn lại kiến thức cơ bản về từ, câu, biện pháp tu từ, các phép liên kết

Trình bày các dạng câu hỏi và cách trả lời thường gặp trong bài đọc hiểu văn bản?

Giáo viên chú ý học sinh cách làm bài đọc hiểu

Chú ý những trường hợp đặc biệt

A. Lý thuyết
I. HỆ THỐNG KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Mục đích, yêu cầu của phần Đọc – hiểu
*/ Phần Đọc- hiểu thường hướng đến kiểm tra, đánh giá năng lực đọc hiểu văn bản. Năng lực đó được cụ thể hóa ở các mức độ như sau:
- Nhận biết đúng, chính xác về văn bản: Nhận biết về các phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ, các hình thức ngôn ngữ, biện pháp tu từ, thao tác lập luận, liên kết, thể loại…của văn bản.
- Thông hiểu văn bản:
+ Xác định nội dung chính của văn bản hay một đoạn trong văn bản.
+ Phân tích được những đặc sắc của văn bản (cách dùng từ, đặt câu, các biện pháp tu từ…)
+ Dựa vào nội dung văn bản để lí giải các từ ngữ, hình ảnh, chi tiết trong văn bản.
- Vận dụng:
+ Dựa vào văn bản để giải quyết các tình huống, các vấn đề trong văn bản.
+ Liên hệ mở rộng, thể hiện quan điểm của bản thân trước một vấn đề đặt ra từ văn bản hoặc vận dụng văn bản để đề xuất phương hướng, biện pháp giải quyết một vấn đề cụ thể của đời sống xã hội.
*/ Ngữ liệu đọc hiểu là một đoạn trích hoặc một văn bản không có trong Sgk Ngữ văn.
- Đề tài của văn bản đọc hiểu rất đa dạng, phong phú nhưng nội dung thường đề cập đến những vấn đề gần gũi, có ý nghĩa giáo dục tư tưởng, đạo đức, mang tính thời sự cao và thường là các vấn đề đặt ra đối với thế hệ trẻ.
- Kiểu loại văn bản: văn bản văn học,văn bản nhật dụng/ văn bản thông tin.
- Độ phức tạp (độ khó) tương đương với các văn bản HS đã được học trong chương trình , cụ thể là tương đương về nội dung, cách viết, cách diễn đạt, cách hỏi (câu hỏi/yêu cầu)….
2. Các đơn vị kiến thức cần lưu ý:
*/ Tiếng Việt:
- Từ và ngữ cố định
+ Nắm vững các loại từ cơ bản: Danh từ, động từ, tính từ, trợ từ, hư từ, thán từ, từ
láy, từ ghép, từ thuần Việt, từ Hán Việt... Hiểu được các loại nghĩa của từ: Nghĩa đen, nghĩa bóng, nghĩa gốc, nghĩa chuyển, nghĩa biểu niệm, nghĩa biểu thái...
+ Nắm vững về thành ngữ, quán ngữ; hiểu được nghĩa và hiệu quả của việc sử dụng thành ngữ, quán ngữ.
- Câu: Nắm được các loại câu chia theo mục đích nói, chia theo cấu tạo ngữ pháp; hiệu quả của việc sử dụng từng loại câu…
- Các biện pháp tu từ:
+ Tu từ từ vựng: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, tương phản, chơi chữ, nói giảm, nói tránh…
+ Tu từ ngữ âm: điệp âm, điệp vần, điệp thanh…
+ Tu từ cú pháp: Lặp cú pháp, liệt kê, chêm xen, câu hỏi tu từ…
- Các phép liên kết trong văn bản: Phép lặp từ ngữ, phép liên tưởng (đồng nghĩa/ trái nghĩa), phép thế, phép nối.
-: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt, phong cách ngôn ngữ nghệ thuật, phong cách ngôn ngữ báo chí, phong cách ngôn ngữ chính luận, phong cách ngôn ngữ khoa học, phong cách ngôn ngữ hành chính.
*/ Làm văn
- Phương thức biểu đạt: Tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh, hành chính – công vụ.
- Cách thức trình bày của đoạn văn: Diễn dịch, quy nạp, tổng phân hợp, song hành, móc xích.
- Thao tác lập luận: Giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận, bác bỏ, so sánh.
*/ Văn học: Các thể loại văn học và đặc trưng của từng thể loại.
3. Một số dạng câu hỏi/bài tập thường gặp
Mỗi loại văn bản thường có cách hỏi khác nhau nhưng nhìn chung, đề thường có những dạng câu hỏi và bài tập sau:
Câu hỏi nhận biết
- Nhận diện thể loại/ phương thức biểu đạt/ thao tác lập luận phong cách ngôn ngữ của văn bản/đoạn trích;
- Chỉ ra chi tiết/ hình ảnh/ biện pháp tu từ/ thông tin,... nổi bật trong văn bản/ đoạn trích; (Với thơ: xác định nhân vật trữ tình, cấu trúc...; với truyện: nhân vật, phương thức trần thuật…; với kịch: xác định kiểu loại nhân vật/tuyến nhân vật…)
- Chỉ ra cách thức liên kết của văn bản/ đoạn trích.
b. Câu hỏi thông hiểu
- Khái quát chủ đề/ nội dung chính/ vấn đề chính mà văn bản/ đoạn trích đề cập;
- Nêu cách hiểu về một hoặc một số câu văn trong văn bản/ đoạn trích;
- Hiểu được quan điểm/ tư tưởng/tình cảm của tác giả;
- Hiểu được ý nghĩa/ tác dụng/ hiệu quả của việc sử dụng thể loại/ phương thức biểu đạt/ từ ngữ/ chi tiết/ hình ảnh/ biện pháp tu từ,... trong văn bản/ đoạn trích;
- Hiểu được một số nét đặc sắc về nghệ thuật theo đặc trưng thể loại (thơ/ truyện/ kịch/ kí…) hoặc một số nét đặc sắc về nội dung của văn bản/ đoạn trích.
(Ví dụ: Với truyện: đặc điểm của nhân vật, cốt truyện, tình huống; với kịch: đặc điểm ngôn ngữ kịch, hành động kịch, xung đột kịch…)
c.Câu hỏi vận dụng
- Nhận xét/ đánh giá về tư tưởng/ quan điểm/ tình cảm/ thái độ của tác giả thể hiện trong văn bản/ đoạn trích…
- Nhận xét về một giá trị nội dung/ nghệ thuật của văn bản/đoạn trích;
- Thể hiện quan điểm (đồng tình/phản đối) với một ý kiến được đề ra trong VB.
- Rút ra bài học về tư tưởng/ nhận thức;
- Rút ra thông điệp cho bản thân.
II. RÈN KĨ NĂNG ĐỌC – HIỂU
1. GV hướng dẫn HS cách làm bài Đọc – hiểu:
- Đọc kĩ văn bản, có thể đọc lại vài lần.Trong khi đọc, cần chú ý đến bố cục; những câu, từ ngữ, hình ảnh quan trọng (gạch chân hoặc đánh dấu vào những chi tiết ấy); tên văn bản, tranh ảnh minh họa (nếu có).
- Đọc kĩ các yêu cầu của câu hỏi; trả lời trực tiếp, ngắn gọn, rõ ràng và đúng trọng tâm
- Kiểm tra lại bài làm, tránh tình trạng bỏ sót câu, ý hỏi.
2. GV lưu ý HS những trường hợp cần chú ý khi làm bài:
- Cần phân biệt các câu hỏi:
+ Chỉ ra (nêu) phương thức biểu đạt/ các phương thức biểu đạt với Chỉ ra (nêu) phương thức biểu đạt chính/ chủ yếu.
+ Chỉ ra (nêu) thao tác lập luận/ các thao tác lập luận với Chỉ ra (nêu) thao tác lập luận chính/ chủ yếu.
+ Chỉ ra biện pháp nghệ thuật/ các biện pháp nghệ thuật với Chỉ ra (nêu) biện pháp nghệ thuật chính/ chủ yếu.
+ Đoạn văn/văn bản được liên kết như thế nào?/ Đoạn văn/văn bản được liên kết bằng các phép liên kết nào?…