SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC GIAO TIẾP VÀ HỢP TÁC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA TIẾT HỌC NÓI VÀ NGHE NGỮ VĂN 7 CT GDPT 2018 NĂM 2023

Yopovn · 22/5/24

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC GIAO TIẾP VÀ HỢP TÁC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA TIẾT HỌC NÓI VÀ NGHE NGỮ VĂN 7 CT GDPT 2018 NĂM 2023 được soạn dưới dạng file word gồm 56 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN ...........
TRƯỜNG THCS ...........

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC
GIAO TIẾP VÀ HỢP TÁC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA TIẾT HỌC NÓI VÀ NGHE NGỮ VĂN 7

Môn : Ngữ Văn
Cấp học : THCS
Tác giả : ...........
Đơn vị công tác : Trường THCS ...........
Chức vụ : Giáo viên

Năm học: 2022 - 2023
MỤC LỤC
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 2
1. Lý do chọn đề tài 2
2. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu 4
2.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài 4
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 4
2.3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu 4
2.4. Phương pháp nghiên cứu 4
3. Tính mới mẻ và kết quả đạt được của đề tài 5
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. 5
1. Thực trạng 5
2. Cơ sở lí luận và thực tiễn. 7
2.1. Cơ sở lý luận 7
2.1.1. Năng lực giao tiếp và hợp tác ở học sinh THCS 7
2.1.2. Tiết học Nói và nghe trong chương trình Ngữ văn 7 theo Chương trình giáo dục phổ thông môn 2018 10
2.2 Cơ sở thực tiễn 12
2.2.1. Về phía nhà trường: 12
2.2.2 Về phía giáo viên: 13
2.2.3. Về phía học sinh 15
3. Biện pháp và hình thức tổ chức dạy học nhằm nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh thông qua tiết học Nói và nghe Ngữ văn 7 17
4. Thiết kế bài giảng minh họa sử dụng các biện pháp nhằm nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh thông qua tiết học Nói và nghe Ngữ văn 7. 36
III. KẾT LUẬN: 47
PHỤ LỤC 50
TÀI LIỆU THAM KHẢO 55

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Trong suốt chiều dài lịch sử 4000 năm dựng nước và giữ nước, giáo dục đã tồn tại, phát triển cùng với sự trường tồn dân tộc và luôn giữ vai trò quan trọng như một trụ cột cơ bản của việc xây dựng và vun đắp cho nền văn hiến lâu đời của đất nước. Trải qua các thời kỳ lịch sử đầy biến động, nền giáo dục Việt Nam đã từng phải đương đầu với âm mưu xâm lược và đồng hóa của các thế lực phong kiến, thực dân, nhưng vẫn giữ được những truyền thống tốt đẹp, tiếp thu có chọn lọc những tinh túy của các trào lưu văn minh nhân loại để hình thành một nền giáo dục đào tạo toàn dân, toàn diện, nhân bản, tiên tiến, với mục tiêu nhất quán là đào tạo con người mới, đào tạo những công dân “vừa hồng, vừa chuyên” cho nước nhà. Trong thời kỳ đổi mới, Đảng ta luôn nhất quán khẳng định, giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển và giáo dục phải được ưu tiên, đi trước so với các lĩnh vực khác. Để đáp ứng những đòi hỏi cấp bách của thực tiễn, Hội nghị Trung ương 8 khóa XI của Đảng thông qua Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 4-11-2013, “Về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục - đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”. Từ đó đến nay, công cuộc đổi mới giáo dục được tiến hành ở Việt Nam với mục tiêu là tạo ra sự chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả giáo dục, đào tạo nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân.
Trước bối cảnh đó để chuẩn bị cho quá trình đổi mới tổng thể chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thổng sau năm 2018 thì việc đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục theo định hướng phát triển năng lực người học là vô cùng cần thiết. Trong đó, môn Ngữ văn được coi là môn học công cụ có vai trò rất quan trọng đối với việc định hướng phát triển năng lực học sinh. Bởi dạy văn là khám phá cái hay, cái đẹp từ những tác phẩm văn chương nhằm khơi dậy, hình thành và phát triển nhân cách cho học sinh, bồi dưỡng cho các em tri thức hiểu biết và làm phong phú đời sống tâm hồn, hướng các em tới Chân - Thiện - Mĩ - những giá trị đích thực của cuộc sống.
Năm học 2022 – 2023 là năm học thứ hai học sinh cấp THCS chính thức học sách giáo khoa mới theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Trường THCS ........... nơi tôi đang công tác đã lựa chọn bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống để phục vụ cho công tác giảng dạy. Bộ cách Kết nối tri thức với cuộc sống có rất nhiều điểm mới so với bộ sách giáo khoa cũ đã sử dụng trong những năm qua. Thứ nhất, về nội dung của bộ sách Kết nối tri thức với cuộc sống, Ngữ văn 7 lựa chọn kết hợp giữa trục chủ đề và trục thể loại. Trục chủ đề định hướng mục tiêu giáo dục phẩm chất, giá trị sống cho học sinh. Trục thể loại bám sát yêu cầu cần đạt về các thể loại văn bản của chương trình. Thứ hai, về cấu trúc, mạch bài học của sách triển khai theo hướng phát triển năng lực, cấu tạo đi từ hoạt động đọc đến thực hành tiếng Việt, viết, nói và nghe và các hoạt động này có mối quan hệ rất chặt chẽ. Trong mỗi bài học đều có các tiết Nói và nghe với đề tài phong phú, hấp dẫn, vừa bám sát nội dung bài học lại gắn với thực tế đời sống. Các tiết Nói và nghe trong chương trình sách giáo khoa Ngữ văn 7 của bộ Kết nối tri thức với cuộc sống chiếm thời lượng không nhỏ, có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc củng cố, vận dụng kiến thức cũng như phát huy năng lực giao tiếp của học sinh.
Quan điểm xây dựng Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) tổng thể trong giai đoạn hiện nay đã nêu rõ: “Chương trình GDPT bảo đảm phát triển phẩm chất và năng lực người học thông qua nội dung giáo dục (GD) với những kiến thức, kĩ năng cơ bản, thiết thực, hiện đại; …. thông qua các phương pháp, hình thức tổ chức GD, phát huy tính chủ động với tiềm năng của mỗi học sinh (HS)”. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tiếp cận theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; do đó giáo viên cần chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Giao tiếp và hợp tác là năng lực không thể thiếu của mỗi con người. Giao tiếp và hợp tác tạo nên sự tích cực trong hoạt động xã hội, trong việc hình thành và phát triển nhân cách, tạo lập các mối quan hệ và giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Nhờ có kỹ năng giao tiếp và hợp tác mà con người có thể chung sống và hòa nhập trong một xã hội không ngừng phát triển. Có thể nói kỹ năng giao tiếp và hợp tác có vai trò quan trọng trong việc phát triển về tâm sinh lý của các em học sinh. Rèn luyện, phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh là việc làm có ý nghĩa hết sức quan trọng, giúp các em tự tin trong học tập, tự chủ trong quan hệ xã hội, mạnh dạn và tự tin trong khi tham gia hoạt động giáo dục và hoạt động tập thể. Chính vì vậy, việc phát huy năng lực giao tiếp và hợp tác trong các tiết Nói và nghe theo chương trình SGK mới lại càng có ý nghĩa thiết thực, quan trọng hơn bao giờ hết.
Chính vì những lý do trên tôi lựa chọn đề tài: Biện pháp nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác của học sinh thông qua tiết học Nói và nghe Ngữ văn 7.
2. Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi và phương pháp nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu của đề tài
Năng lực giao tiếp và hợp tác chiếm giữ một vị trí đặc biệt đối với lứa tuổi học sinh THCS. Học sinh THCS luôn hào hứng, thích thú trong việc thể hiện suy nghĩ, cảm xúc, quan điểm của mình thông qua giao tiếp và hợp tác. Tuy nhiên các em còn chưa hiểu rõ mục đích, cách thức trong việc thực hiện quá trình giao tiếp và hợp tác, điều đó khiến cho hoạt động giao tiếp chưa đạt được hiệu quả như mong muốn. Thông qua đề tài nghiên cứu, người viết muốn hình thành, phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác ở học sinh THCS, giúp định hướng cho các em cách trình bày quan điểm, suy nghĩ cá nhân, cách lắng nghe, lĩnh hội, phản biện trong giao tiếp, đặc biệt cách hợp tác trong hoạt động nhóm thông qua các tiết Nói và nghe của môn Ngữ văn 7.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận của việc nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác, tổ chức hoạt động dạy và học trong các tiết Nói và nghe Ngữ văn 7 đồng thời đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển năng lực giao tiếp và hợp tác cho HS.
2.3. Thời gian, đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu, tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh thông qua các tiết học Nói và nghe môn Ngữ văn 7 của học sinh ở trường THCS từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 4 năm 2023.
2.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp khảo sát thực tiễn
- Phương pháp thống kê, xử lí số liệu
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
- Phương pháp so sánh đối chiếu
3. Tính mới mẻ và kết quả đạt được của đề tài
Đề tài trình bày có hệ thống, khoa học các giải pháp, hỗ trợ cho học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả các tiết học Nói và nghe trong chương trình Ngữ văn 7 nhằm nâng cao năng lực giao tiếp và hợp tác cho học sinh THCS.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.