- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,760
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NGỮ VĂN LỚP 7 2023: Phát huy tính tích cực cho học sinh phần văn bản đọc hiểu chương trình Giáo dục phổ thông 2018, Ngữ văn 7 được soạn dưới dạng file word gồm 37 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
1. Tên sáng kiến:
“Phát huy tính tích cực cho học sinh phần văn bản đọc hiểu chương trình Giáo dục phổ thông 2018, Ngữ văn 7”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến thực hiện trong công tác giảng dạy phần đọc hiểu văn bản môn Ngữ Văn 7 sách Chân trời sáng tạo cấp THCS (lĩnh vực khoa học xã hội) tại lớp 7A, 7B trường Trung học cơ sở Triệu Thị Trinh. Đồng thời, sáng kiến áp dụng vào công tác giảng dạy bộ môn Ngữ văn ở các trường Trung học cơ sở khác.
3. Mô tả các giải pháp cũ thường làm:
3. 1. Tình trạng của giải pháp cũ thường làm:
Trước đây trong dạy học Văn, thường dùng thuật ngữ “Giảng văn”, “Phân tích văn”… sách giáo khoa cải cách Chương trình Giáo dục phổ thông 2006 đã thay bằng thuật ngữ “Đọc hiểu văn bản” và Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 cũng thế. Trong giờ dạy, giáo viên thường sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống chủ yếu. Trong cách dạy truyền thống, giáo viên làm việc chính thông qua các phương pháp thuyết giảng, vấn đáp, đàm thoại, có thảo luận nhóm song rất hiếm... Cách dạy này không thu hút toàn bộ học sinh tập trung vào bài học. Học sinh cảm thấy chán nản do lượng kiến thức phải chép, học thuộc quá nhiều. Điều này dẫn đến sự thụ động, chỉ biết học vẹt theo những gì chép trên lớp hay học một cách đối phó...Tình trạng này tồn tại khá phổ biến trong việc dạy học môn Ngữ văn từ trước đến nay.
Bên cạnh đó, giáo viên dạy bị cháy giáo án do học sinh không hợp tác hay do giáo viên quá hăng say giảng dẫn đến không đảm bảo yêu cầu bài học. Giáo viên bị đánh giá làm việc nhiều. Học sinh không chủ động sáng tạo trong quá trình học bởi phần lớn yêu cầu bài học được thầy cô làm giúp, dần dần trở nên lười suy nghĩ, không phản ứng kịp trước những vấn đề mới lạ. Các em chưa có kĩ năng đọc hiểu mà thường nhớ kiến thức một cách máy móc.
Những năm gần đây, thực hiện chỉ đạo của Bộ giáo dục về việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tích tích cực của học sinh. Giáo viên nói chung, giáo viên dạy môn Ngữ văn nói riêng quen dần với phương pháp dạy học mới chủ yếu được sử dụng khi dạy minh họa trong sinh hoạt chuyên môn hoặc thi Giáo viên giỏi. Tuy nhiên, vấn đề đó còn mang hình thức đối phó, giáo viên chỉ áp dụng khi có các tiết dự giờ, kiểm tra của cấp trên nên hầu như những tiết dạy khác giáo viên vẫn áp dụng phương pháp dạy học truyền thống. Hệ quả việc dạy học thụ động là người học thiếu cảm hứng, thiếu niềm đam mê. Do đó, ngày càng nhiều học sinh thờ ơ, chán ngán, quay lưng với môn Ngữ văn, chất lượng môn Ngữ văn hầu như không được nâng lên.
3.2. Nhược điểm:
Về phía giáo viên, khi dạy văn bản đọc hiểu, câu hỏi giáo viên nêu ra để hướng dẫn học sinh tìm hiểu ít có tính khám phá và hướng mở. Giờ dạy không thực hiện được hoạt động hướng học sinh là chủ thể hoạt động học bằng cách vận dụng vốn hiểu biết của bản thân khám phá ngôn từ, tìm ra nghĩa bề ngoài, phát hiện nghĩa ẩn bên trong văn bản để đi đến hiểu biết sâu sắc hơn về tư tưởng, chủ đề, ý nghĩa… của văn bản. Đó chưa phải là giờ dạy có sự hoạt động tích cực của học sinh.
Một khía cạnh khác, do trình độ học sinh trong một lớp có sự chênh lệch nhau, việc nhận thức về mọi vấn đề cũng như vốn hiểu biết của các em không đồng nhau dẫn đến việc giáo viên nếu quá chú trọng thực hiện phương pháp hướng học sinh học tích cực, chủ động theo tính khám phá đem lại kết quả hoạt động dạy học chưa như mong muốn. Vì học sinh yếu, kém không theo kịp học sinh khá, giỏi dẫn đến số học sinh này chán học. Điều này dẫn đến chất lượng giờ dạy học và chưa thể gọi là giờ dạy đọc hiểu tốt được.
Do những năm học trước bị ảnh hưởng dịch Covid 19, học trực tuyến thời lượng mỗi tiết học rút ngắn nên giáo viên chưa có thời gian rèn luyện kĩ năng đọc hiểu cho học sinh. Bên cạnh rèn kĩ năng đọc hiểu, trong quá trình dạy đọc hiểu văn bản, nội dung bài học còn lồng ghép kiến thức: giáo dục môi trường tự nhiên – xã hội, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh … trong hoạt động học. Giáo viên phải rèn, phát huy năng lực đọc hiểu cho các em về những kiến thức mở rộng này bằng các kĩ năng cơ bản như: đọc chính xác, phân tích, tìm tòi sáng tạo và tích lũy kiến thức, tạo vốn sống cho bản thân để các em tự khám phá và khắc sâu vấn đề. Nếu học sinh chưa có kĩ năng đọc hiểu, các em sẽ chậm và không phát hiện vấn đề một cách chủ động mà chỉ tiếp nhận được những gì giáo viên truyền lại một cách áp đặt. Như vậy, chưa đạt được mục tiêu đổi mới phương pháp giáo dục đặt ra hiện nay.
Dạy học đọc hiểu văn bản để phát huy tính tích cực, phát triển năng lực học sinh là một vấn đề mà những giáo viên dạy chương trình sách giáo khoa mới phải chuyển mình đổi mới theo cái mới của phương pháp dạy học Chương trình Giáo dục phổ thông 2018: Học sinh tự lực chiếm lĩnh kiến thức để phát triển năng lực, phẩm chất (qua hoạt động học và vận dụng kiến thức).
Tóm lại, mục tiêu Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là phát huy tính chủ động, năng lực sáng tạo và những phẩm chất tốt đẹp của người học. Học sinh là trung tâm của hoạt động dạy học. Khi hướng tới việc các em tự mình khám phá và lĩnh hội tri thức thì tất yếu phương pháp dạy học phải thay đổi. Những kinh nghiệm dạy học cần được thúc đẩy đưa vào thực nghiệm kết hợp sử dụng đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy học... Đó cũng là điều trăn trở của bản thân tôi nói riêng, cả những người làm công tác giáo dục nói chung. Vậy giải pháp nào giúp giáo viên thay đổi cách học thụ động của học sinh, cách dạy áp đặt của giáo viên mà bấy lâu nay đã tồn tại? Thay đổi thói quen, thay đổi phương pháp dạy học: vừa kế thừa truyền thống vừa đổi mới là một điều rất cần thiết.
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc dùng thử:
Từ tháng 09/2022 đến nay.
5. Nội dung:
Mục tiêu giáo dục của Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 là phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và năng lực của người học. Chương trình GDPT 2018 theo hướng mở, các bộ sách giáo khoa có thể chọn văn bản khác nhau. Chương trình mở tạo ra sự đa dạng, phong phú về ngữ liệu, giúp cho việc dạy học Ngữ văn tươi mới, hấp dẫn hơn. Tính tích cực trong giờ đọc hiểu văn bản thể hiện sự phát huy tối đa tính tích cực, sáng t
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
MÔ TẢ GIẢI PHÁP VÀ KẾT QUẢ THỰC HIỆN SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến:
“Phát huy tính tích cực cho học sinh phần văn bản đọc hiểu chương trình Giáo dục phổ thông 2018, Ngữ văn 7”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
Sáng kiến thực hiện trong công tác giảng dạy phần đọc hiểu văn bản môn Ngữ Văn 7 sách Chân trời sáng tạo cấp THCS (lĩnh vực khoa học xã hội) tại lớp 7A, 7B trường Trung học cơ sở Triệu Thị Trinh. Đồng thời, sáng kiến áp dụng vào công tác giảng dạy bộ môn Ngữ văn ở các trường Trung học cơ sở khác.
3. Mô tả các giải pháp cũ thường làm:
3. 1. Tình trạng của giải pháp cũ thường làm:
Trước đây trong dạy học Văn, thường dùng thuật ngữ “Giảng văn”, “Phân tích văn”… sách giáo khoa cải cách Chương trình Giáo dục phổ thông 2006 đã thay bằng thuật ngữ “Đọc hiểu văn bản” và Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 cũng thế. Trong giờ dạy, giáo viên thường sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống chủ yếu. Trong cách dạy truyền thống, giáo viên làm việc chính thông qua các phương pháp thuyết giảng, vấn đáp, đàm thoại, có thảo luận nhóm song rất hiếm... Cách dạy này không thu hút toàn bộ học sinh tập trung vào bài học. Học sinh cảm thấy chán nản do lượng kiến thức phải chép, học thuộc quá nhiều. Điều này dẫn đến sự thụ động, chỉ biết học vẹt theo những gì chép trên lớp hay học một cách đối phó...Tình trạng này tồn tại khá phổ biến trong việc dạy học môn Ngữ văn từ trước đến nay.
Bên cạnh đó, giáo viên dạy bị cháy giáo án do học sinh không hợp tác hay do giáo viên quá hăng say giảng dẫn đến không đảm bảo yêu cầu bài học. Giáo viên bị đánh giá làm việc nhiều. Học sinh không chủ động sáng tạo trong quá trình học bởi phần lớn yêu cầu bài học được thầy cô làm giúp, dần dần trở nên lười suy nghĩ, không phản ứng kịp trước những vấn đề mới lạ. Các em chưa có kĩ năng đọc hiểu mà thường nhớ kiến thức một cách máy móc.
Những năm gần đây, thực hiện chỉ đạo của Bộ giáo dục về việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy tích tích cực của học sinh. Giáo viên nói chung, giáo viên dạy môn Ngữ văn nói riêng quen dần với phương pháp dạy học mới chủ yếu được sử dụng khi dạy minh họa trong sinh hoạt chuyên môn hoặc thi Giáo viên giỏi. Tuy nhiên, vấn đề đó còn mang hình thức đối phó, giáo viên chỉ áp dụng khi có các tiết dự giờ, kiểm tra của cấp trên nên hầu như những tiết dạy khác giáo viên vẫn áp dụng phương pháp dạy học truyền thống. Hệ quả việc dạy học thụ động là người học thiếu cảm hứng, thiếu niềm đam mê. Do đó, ngày càng nhiều học sinh thờ ơ, chán ngán, quay lưng với môn Ngữ văn, chất lượng môn Ngữ văn hầu như không được nâng lên.
3.2. Nhược điểm:
Về phía giáo viên, khi dạy văn bản đọc hiểu, câu hỏi giáo viên nêu ra để hướng dẫn học sinh tìm hiểu ít có tính khám phá và hướng mở. Giờ dạy không thực hiện được hoạt động hướng học sinh là chủ thể hoạt động học bằng cách vận dụng vốn hiểu biết của bản thân khám phá ngôn từ, tìm ra nghĩa bề ngoài, phát hiện nghĩa ẩn bên trong văn bản để đi đến hiểu biết sâu sắc hơn về tư tưởng, chủ đề, ý nghĩa… của văn bản. Đó chưa phải là giờ dạy có sự hoạt động tích cực của học sinh.
Một khía cạnh khác, do trình độ học sinh trong một lớp có sự chênh lệch nhau, việc nhận thức về mọi vấn đề cũng như vốn hiểu biết của các em không đồng nhau dẫn đến việc giáo viên nếu quá chú trọng thực hiện phương pháp hướng học sinh học tích cực, chủ động theo tính khám phá đem lại kết quả hoạt động dạy học chưa như mong muốn. Vì học sinh yếu, kém không theo kịp học sinh khá, giỏi dẫn đến số học sinh này chán học. Điều này dẫn đến chất lượng giờ dạy học và chưa thể gọi là giờ dạy đọc hiểu tốt được.
Do những năm học trước bị ảnh hưởng dịch Covid 19, học trực tuyến thời lượng mỗi tiết học rút ngắn nên giáo viên chưa có thời gian rèn luyện kĩ năng đọc hiểu cho học sinh. Bên cạnh rèn kĩ năng đọc hiểu, trong quá trình dạy đọc hiểu văn bản, nội dung bài học còn lồng ghép kiến thức: giáo dục môi trường tự nhiên – xã hội, giáo dục kĩ năng sống, giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh … trong hoạt động học. Giáo viên phải rèn, phát huy năng lực đọc hiểu cho các em về những kiến thức mở rộng này bằng các kĩ năng cơ bản như: đọc chính xác, phân tích, tìm tòi sáng tạo và tích lũy kiến thức, tạo vốn sống cho bản thân để các em tự khám phá và khắc sâu vấn đề. Nếu học sinh chưa có kĩ năng đọc hiểu, các em sẽ chậm và không phát hiện vấn đề một cách chủ động mà chỉ tiếp nhận được những gì giáo viên truyền lại một cách áp đặt. Như vậy, chưa đạt được mục tiêu đổi mới phương pháp giáo dục đặt ra hiện nay.
Dạy học đọc hiểu văn bản để phát huy tính tích cực, phát triển năng lực học sinh là một vấn đề mà những giáo viên dạy chương trình sách giáo khoa mới phải chuyển mình đổi mới theo cái mới của phương pháp dạy học Chương trình Giáo dục phổ thông 2018: Học sinh tự lực chiếm lĩnh kiến thức để phát triển năng lực, phẩm chất (qua hoạt động học và vận dụng kiến thức).
Tóm lại, mục tiêu Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 là phát huy tính chủ động, năng lực sáng tạo và những phẩm chất tốt đẹp của người học. Học sinh là trung tâm của hoạt động dạy học. Khi hướng tới việc các em tự mình khám phá và lĩnh hội tri thức thì tất yếu phương pháp dạy học phải thay đổi. Những kinh nghiệm dạy học cần được thúc đẩy đưa vào thực nghiệm kết hợp sử dụng đồ dùng dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình dạy học... Đó cũng là điều trăn trở của bản thân tôi nói riêng, cả những người làm công tác giáo dục nói chung. Vậy giải pháp nào giúp giáo viên thay đổi cách học thụ động của học sinh, cách dạy áp đặt của giáo viên mà bấy lâu nay đã tồn tại? Thay đổi thói quen, thay đổi phương pháp dạy học: vừa kế thừa truyền thống vừa đổi mới là một điều rất cần thiết.
4. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc dùng thử:
Từ tháng 09/2022 đến nay.
5. Nội dung:
Mục tiêu giáo dục của Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018 là phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo và năng lực của người học. Chương trình GDPT 2018 theo hướng mở, các bộ sách giáo khoa có thể chọn văn bản khác nhau. Chương trình mở tạo ra sự đa dạng, phong phú về ngữ liệu, giúp cho việc dạy học Ngữ văn tươi mới, hấp dẫn hơn. Tính tích cực trong giờ đọc hiểu văn bản thể hiện sự phát huy tối đa tính tích cực, sáng t
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ QUAN TÂM
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
