Chuyên đề bồi dưỡng và nâng cao vật lý 9: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN MẠCH CẦU ĐIỆN TRỞ

[Yopovn]

Chuyên đề bồi dưỡng và nâng cao vật lý 9: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN MẠCH CẦU ĐIỆN TRỞ

MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN MẠCH CẦU ĐIỆN TRỞ



Kh¸i qu¸t vÒ m¹ch cÇu ®iÖn trë, m¹ch cÇu c©n b»ng

vµ m¹ch cÇu kh«ng c©n b»ng.

​

Mạch cầu là mạch dùng phổ biến trong các phép đo chính xác ở phòng thí nghiệm điện.

Mạch cầu được vẽ như (H - 0.a) và (H - 0.b)









Các điện trở R1, R2, R3, R4 gọi là các cạnh của mạch cầu điện trở R5 có vai trò khác biệt gọi là đường chéo của mạch cầu (người ta không tính thêm đường chéo nối giữa A – B. Vì nếu có thì ta coi đường chéo đó mắc song song với mạch cầu).

M¹ch cÇu cã thÓ ph©n thµnh hai lo¹i

± Mạch cầu cân bằng (Dùng trong phép đo lường điện). I5 = 0 ; U5 = 0

± Mạch cầu không cân bằng: Trong đó mạch cầu không cân bằng được phân làm 2 loại:

Loại có một trong 5 điện trở bằng không (ví dụ một trong 5 điện trở đó bị nối tắt, hoặc thay vào đó là một ampe kế có điện trở ằng không ). Khi gặp loại bài tập này ta có thể chuyển mạch về dạng quen thuộc, rồi áp dụng định luật ôm để giải.

Loại mạch cần tổng quát không cân bằng có đủ cả 5 điện trở, thì không thể giải được nếu ta chỉ áp dụng định luật Ôm, loại bài tập này được giải bằng phương pháp đặc biệt ( Trình bày ở mục 2.3)



VËy ®iÒu kiÖn c©n b»ng lµ g× ?

Cho mạch cầu điện trở như (H1.1)

± Nếu qua R5 có dòng I5 = 0 và U5 = 0 thì các điện trở nhánh lập

thành tỷ lệ thức : = n = const

± Ngược lại nếu có tỷ lệ thức trên thì I5 = 0 và U5 = 0, ta có mạch cầu cân bằng.

± Tãm l¹i: Cần ghi nhớ

F Nếu mạch cầu điện trở có dòng I5 = 0 và U5 = 0 thì bốn điện trở nhánh của mạch cầu lập thành tỷ lệ thức: (n là hằng số) (*) (Với bất kỳ giá trị nào của R5.).

Khi đó nếu biết ba trong bốn điện trở nhánh ta sẽ xác định được điện trở còn lại.