MÔN TOÁN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tăng cường hoạt động trải nghiệm và bài toán thực tế trong giảng dạy môn Toán THPT NĂM 2023-2024

xuandan22 · 13/3/24

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tăng cường hoạt động trải nghiệm và bài toán thực tế trong giảng dạy môn Toán THPT NĂM 2023-2024 được soạn dưới dạng file word gồm 35 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

MỤC LỤC

I. TÊN BIỆN PHÁP, LĨNH VỰC ÁP DỤNG.. 1

1. Tên biện pháp. 1

2. Lĩnh vực áp dụng. 1

II. NỘI DUNG BIỆN PHÁP. 1

1.Thực trạng của bộ môn giảng dạy, của trường/lớp/học sinh trước khi áp dụng biện pháp. 1

1.1 Thực trạng của bộ môn. 1

1.2 Thuận lợi 2

1.3 Khó khăn. 2

2. Nội dung biện pháp. 4

2.1 Mô tả nội dung biện pháp. 4

2.2 Ưu điểm của biện pháp. 8

III. HIỆU QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.. 10

1. Đối với giáo viên. 10

2. Đối với học sinh. 10

3. Kết quả cụ thể. 10

IV. ĐIỀU KIỆN VÀ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG.. 11

1. Điều kiện áp dụng. 11

2. Khả năng áp dụng. 11

V. CAM KẾT. 12

PHỤ LỤC 1. 13

PHỤ LỤC 2. 22

PHỤ LỤC 3. 27

I. TÊN BIỆN PHÁP, LĨNH VỰC ÁP DỤNG

1. Tên biện pháp:

“Tăng cường hoạt động trải nghiệm và bài toán thực tế trong giảng dạy môn Toán”.

2. Lĩnh vực áp dụng: Môn Toán Trung học phổ thông.

II. NỘI DUNG BIỆN PHÁP

1. Thực trạng của bộ môn giảng dạy, của trường/lớp/học sinh trước khi áp dụng biện pháp

1.1. Thực trạng của bộ môn

Toán học có liên hệ mật thiết với thực tiễn và có ứng dụng rộng rãi trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau của khoa học, công nghệ cũng như trong sản xuất và đời sống. Với vai trò đặc biệt, toán học trở nên thiết yếu đối với mọi ngành khoa học, góp phần làm cho đời sống xã hội ngày càng hiện đại và văn minh hơn. Bởi vậy, việc rèn luyện cho học sinh năng lực vận dụng kiến thức toán học vào thực tiễn là điều cần thiết đối với sự phát triển của xã hội và phù hợp với mục tiêu của giáo dục Toán học.

Trong một vài năm trở lại đây, ngoài kì thi Tốt nghiệp THPT được tổ chức hằng năm còn có các kì thi đánh giá năng lực hoặc đánh giá tư duy của một số trường Đại học tổ chức, thu hút được sự quan tâm và tham gia của một bộ phận rất lớn học sinh và trong các kì thi này, bài thi môn Toán chiếm tỉ trọng khá cao và vô cùng quan trọng. Trong các kì thi đánh giá năng lực của các trường đại học tốp đầu như trường Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh hay kì thi đánh gia tư duy của Đại học Bách Khoa Hà Nội; số lượng các bài toán thực tế, bài toán liên môn xuất hiện trong đề thi với số lượng câu hỏi đang tăng lên đáng kể. Điều này cho thấy hiện nay vấn đề áp dụng kiến thức được học vào giải quyết các vấn đề trong cuộc sống đang được quan tâm hơn lúc nào hết; và qua đó cũng cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường các bài toán thực tế, các bài toán liên môn, các trải nghiệm sáng tạo thực tế để giúp học sinh có đầy đủ kiến thức, kĩ năng để chuyển từ ngôn ngữ thực tế, liên môn thành ngôn ngữ toán học, quy về các bài toán quen thuộc để giải quyết.

1.2. Thuận lợi

Trường THPT Phan Bội Châu luôn có truyền thống “dạy tốt, học tốt” và luôn nhận được sự tin tưởng của các cấp lãnh đạo và nhân dân trong huyện, trong tỉnh. Trong nhiều năm qua, trường THPT Phan Bội Châu luôn là sự lựa chọn ưu tiên hàng đầu của nhiều bậc phụ huynh, các em học sinh, đặc biệt là các em có lực học khá, giỏi.

Học sinh trường THPT Phan Bội Châu nhiều năm qua đều có chất lượng đầu ra khá tốt nên khả năng tự học của các em tương đối tốt, có ý thức kỉ luật cao. Số lượng học sinh có thiên hướng theo học các môn khoa học tự nhiên chiếm tỉ lệ cao nên khả năng tư duy logic, khoa học của các em đều khá tốt.

Môn Toán là một trong ba môn bắt buộc trong kì thi Tốt nghiệp THPT, vì vậy mà hầu hết các em học sinh đều xác định và có thái độ học tập tốt với bộ môn Toán. Hơn thế nữa, với bề dày thành tích về dạy và học, trong nhiều năm qua, kết quả môn Toán của trường luôn nằm trong tốp các môn có điểm thi cao của trường.

1.3. Khó khăn

Bên cạnh những thuận lợi thì cũng có những khó khăn nhất định đặt ra cho môn Toán tại ngôi trường tôi đang công tác.

Thứ nhất, tại ngôi trường có bề dày thành tích về dạy và học, kì vọng mà phụ huynh, học sinh đặt ra, đặc biệt đối với môn Toán ngày càng cao. Điều này đòi hỏi bản thân tôi cũng như các giáo viên khác tại trường tôi, luôn phải cố gắng mỗi ngày để mang lại những tiết học không chỉ chính xác về chuyên môn mà còn phải hay, lôi cuốn học sinh, giúp cho học sinh có hành trang tốt nhất để tham gia các kì thi, đặc biệt hình thành và phát huy hết các năng lực của các em phục vụ cho cuộc sống sau này.

Thứ hai, môn Toán vốn là môn “khô khan”, chủ yếu xoay quanh các con số, vì vậy đối với một bộ phận học sinh thì đây vẫn là môn học khó và các em chưa thực sự tìm được sự hứng thú đối với bộ môn.

Thứ ba, học sinh học Toán chỉ giới hạn trong phạm vi lớp học, thành thử không để ý đến những tương quan Toán học quen thuộc trong thế giới những sự vật hiện tượng xung quanh, không biết ứng dụng những kiến thức Toán học đã thu nhận được vào thực tiễn. Do vậy, có nhiều vấn đề trong cuộc sống, khi quy đổi thành ngôn ngữ toán học sẽ thu được bài toán quen thuộc nhưng học sinh lại thấy lúng túng, không biết giải quyết vấn đề đó như thế nào.

Mặc dù những năm gần đây, việc liên hệ với thực tiễn trong quá trình dạy học Toán đã được các giáo viên quan tâm nhưng chưa được thường xuyên, hiệu quả chưa cao. Trước đây, tôi đã liên hệ với thực tiễn trong quá trình dạy học Toán của mình như sau:

- Có sử dụng các bài toán thực tế trong quá trình giảng dạy nhưng mới dừng ở mức độ đưa bài toán cho học sinh giải quyết như những bài toán bình thường khác, chưa nhấn mạnh về việc ứng dụng của kiến thức vừa học được áp dụng trong thực tế làm gì.

- Trong các tiết học, mặc dù có lồng ghép các tình huống thực tiễn nhưng chủ yếu giáo viên là người thuyết trình, diễn giải, học sinh là người nghe, nhớ và ghi chép, suy nghĩ theo hướng áp đặt của thầy cô.

* Cách thức tiến hành liên hệ thực tiễn trong quá trình dạy học trước kia có những ưu điểm sau:

+ Giáo viên không tốn quá nhiều thời gian để chuẩn bị bài.

+ Đơn giản, giáo viên nào cũng có thể tiến hành.