Giáo án ngữ văn 8 chân trời sáng tạo CHƯƠNG TRÌNH MỚI 2023 - 2024

Yopovn · 23/6/23

Giáo án ngữ văn 8 chân trời sáng tạo CHƯƠNG TRÌNH MỚI 2023 - 2024 được soạn dưới dạng file word gồm 117 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
Ngày soạn: /06/2023

Ngày giảng: /06/2023

TIẾT 1: V¨n b¶n: TÔI ĐI HỌC (Tiết 1)

-- Thanh Tịnh –

I. MỤC TIÊU:

1. KiÕn thøc:

- Qua bµi häc gióp học sinh c¶m nhËn ®îc t©m tr¹ng håi hép, c¶m gi¸c bì ngì cña nh©n vËt “t«i” trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn.

- ThÊy ®îc ngßi bót v¨n xu«i giµu chÊt th¬ gîi d vÞ man m¸c cña Thanh TÞnh.

2. Kü n¨ng:

- RÌn kü n¨g ®äc diÔn c¶m, ph¸t hiÖn vµ ph©n tÝch t©m tr¹ng nh©n vËt “t«i” - ngêi kÓ chuyÖn, liªn tëng ®Õn buæi tùu trêng ®Çu tiªn cña b¶n th©n.

3. Th¸i ®é:

- Gi¸o dôc t×nh c¶m g¾n bã víi trêng, líp; tr©n träng, yªu kÝnh mÑ.

II. CHUẨN BỊ:

GV: - §äc kü v¨n b¶n, nghiªn cøu tµi liÖu, so¹n bµi

- Ghi b¶ng phô phÇn bè côc.

HS: So¹n bµi theo híng dÉn cña GV.

III. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:

Ổn định tổ chức: kiểm diện sĩ số, ổn định nề nếp

Bài cũ: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ cña häc sinh

Bài mới:

Trong cuộc đời mỗi con người, những kỉ niệm thời học trò thường được lưu giữ bền lâu trong trí nhớ. Đặc biệt là những kỉ niệm về buổi học đến trường đầu tiên : “Ngày đầu tiên đi học… bên em”. “Tôi đi học” của Thanh Tịnh là một truyện ngắn xuất sắc đã thể hiện một cách xúc động tâm trạng hồi hộp, bỡ ngỡ của nhân vật “Tôi”, chú bé đựợc mẹ đưa đến trường vào học lớp năm trong ngày tùu trường.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

NỘI DUNG KIẾN THỨC

- Yªu cÇu HS theo dâi phÇn chó thÝch trong SGK
? Em h·y nªu nh÷ng nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶ ?
- HS dùa vµo phÇn chó thÝch ®Ó tr¶ lêi.
- Gi¶ng: Thanh TÞnh ®· tõng d¹y häc, lµm th¬, viÕt b¸o. ¤ng lµ t¸c gi¶ cña nhiÒu tËp truyÖn ng¾n, tËp th¬. S¸ng t¸c cña «ng ®Ëm chÊt tr÷ t×nh to¸t lªn vÎ nhÑ nhµng mµ ®»m th¾m, l¾ng s©u.

? H·y nªu xuÊt xø vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña v¨n b¶n?

- GV híng dÉn HS ®äc: §©y lµ v¨n b¶n viÕt theo dßng håi tëng cña t¸c gi¶. Toµn bé v¨n b¶n lµ nh÷ng kû niÖm m¬n man cña buæi tùu trêng. V× thÕ khi ®äc, c¸c em cÇn ®äc giäng chËm, dÞu, h¬i buån, l¾ng s©u.
- GV ®äc mÉu mét ®o¹n, gäi 2 - 3 học sinh ®äc tiÕp ®Õn hÕt.
- HS nghe, ®äc, nhËn xÐt.
- GV gäi HS nhËn xÐt.
- GV nhËn xÐt.
- T×m hiÓu chó thÝch xem phÇn t×m hiÓu v¨n b¶n.
? Qua v¨n b¶n, em thÊy cã nh÷ng nh©n vËt nµo?
? Nh©n vËt nµo lµ nh©n vËt chÝnh? T¹i sao em biÕt?
H/s đọc chú thích, giải thích các từ
- Ông đốc: Thầy hiệu trưởng
- Lạm nhận:

? Văn bản “Tôi đi học” được viết theo thể loại nào ?
? V¨n b¶n trªn ®îc viÕt theo ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh nµo? V× sao?
- Ph¬ng thøc chÝnh: Tù sù.
V×: Cã nh©n vËt, cã cèt truyÖn.
Gi¶ng: Líp 6 c¸c em ®· häc v¨n b¶n tù sù, lªn líp 8 c¸c em tiÕp tôc ®îc häc thÓ lo¹i nµy nhng ë møc cao h¬n. §ã lµ v¨n b¶n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. §Æc ®iÓm cô thÓ nh thÕ nµo c¸c tiÕt häc sau chóng ta sÏ t×m hiÓu.
? Theo em néi dung v¨n b¶n trªn ®îc diÔn t¶ theo tr×nh tù nµo?
? Dùa vµo diÔn biÕn cña buæi tùu trêng, v¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn?
- GV nhËn xÐt kh¸i qu¸t.
- Treo b¶ng phô phÇn bè côc.

? Trong 3 phÇn trªn, phÇn nµo gîi c¶m xóc gÇn gòi nhÊt trong em? V× sao?
- HS tù béc lé c¶m xóc.
?§äc v¨n b¶n “T«i ®i häc”, c¸c em nhí ®Õn nh÷ng v¨n b¶n nµo ®· häc?
- V¨n b¶n: Cæng trêng më ra - LÝ Lan.
? So s¸nh néi dung cña 2 v¨n b¶n?
+ V¨n b¶n “Cæng trêng më ra” : T©m tr¹ng cña mÑ trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn cña con.
+ V¨n b¶n “T«i ®i häc”: T©m tr¹ng cña chÝnh nh©n vËt “T«i”.
GV: VËy t©m tr¹ng, c¶m gi¸c cña nh©n vËt “T«i” trong buæi tùu trêng ®Çu tiªn ®îc diÔn t¶ nh thÕ nµo chóng ta cïng t×m hiÓu v¨n b¶n.

- GV gäi HS ®äc tõ ®Çu -> ngän nói.
? Em hiÓu tùu trêng cã nghÜa lµ g×?
- §Õn trêng vµo ngµy ®Çu tiªn trong ®êi.
? Nỗi nhớ buổi tựu trường của tác giả được khơi nguồn từ thời điểm nào ? Vì sao ?
=> Đó là không gian: Trên con đường dài và hẹp.
=> Đó là thời điểm, nơi chốn quen thuộc gần gũi, gắn liền với tuổi thơ của tác giả ở quê hương. Đó là lần đầu tiên được cắp sách tới trường => Đó là sự liên tưởng giữa hiện tại và quá khứ của bản thân
=> Điều đó chứng tỏ tác giả là người yêu quê hương tha thiết
? Tâm trạng của “Tôi” khi nhớ lại kỉ niệm cũ như thế nào ?
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng từ ngữ?
? ViÖc sö dông c¸c tõ l¸y trªn cã t¸c dông g×?
GV: §©y lµ nh÷ng tõ ng÷ cã gi¸ trÞ biÓu c¶m cao, thÓ hiÖn nh÷ng c¶m gi¸c trong s¸ng n¶y në trong lßng t¸c gi¶. Nã cã t¸c dông rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a hiÖn t¹i vµ qu¸ khø. ChuyÖn ®· x¶y ra l©u l¾m råi mµ cø nh võa míi h«m qua, h«m kia mµ th«i.
=> C¸c tõ l¸y trªn cßn ®îc gäi lµ tõ tîng h×nh, ®Ó hiÓu râ vÒ tõ tîng h×nh c¸c tiÕt häc tíi chóng ta sÏ t×m hiÓu.
*GV b×nh-HS nghe:
Trong tÊt c¶ chóng ta ngåi ®©y h¼n ai còng cã nh÷ng phót gi©y xao ®éng, nh÷ng c¶m gi¸c bì ngì xen chót lo l¾ng, vui síng khi lÇn ®Çu m×nh lµ mét HS, lÇn ®Çu bíc vµo ngìng cöa kho tµng tri thøc nh©n lo¹i ®îc gÆp gì b¹n bÌ, ®îc thÇy c« d×u d¾t. §èi víi Thanh TÞnh cø vµo cuèi thu t¸c gi¶ l¹i thÊy m×nh trë vÒ víi tuæi th¬ cña buæi ®Çu c¾p s¸ch tíi trêng víi bao høng khëi, vui síng thÊy lßng m×nh nh në hoa. Vui síng xiÕt bao vµ còng rÊt ®çi thiªng liªng.
- Yªu cÇu HS theo dâi tiÕp SGK.
? Khi nhí vÒ buæi tùu trêng, h×nh ¶nh nµo hiÖn lªn s©u s¾c nhÊt trong lßng t¸c gi¶?
? Con ®êng nµy cã g× ®Æc biÖt?
? T¹i sao t¸c gi¶ l¹i thÊy võa quen, võa l¹?
- Cảm nhận về con đường: Quen đi lại lắm lần =>thấy lạ, cảnh vật đều thay đổi =>dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu đến trường
? Ngoµi sù thay ®æi trªn t¸c gi¶ cßn thÊy cã sù thay ®æi nµo n÷a? T×m c©u v¨n nãi vÒ sù thay ®æi ®ã?
Gi¶ng: Nh vËy so víi nh÷ng ngµy tríc cËu bÐ ®· cã sù thay ®æi lín: cËu kh«ng cßn tù do ch¬i bêi n« ®ïa nh lò b¹n n÷a mµ c¶m thÊy trang träng, ®øng ®¾n h¬n v× h«m nay cËu ®· b¾t ®Çu ®Õn trêng, b¾t ®Çu bíc ch©n vµo mét thÕ giíi míi.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ th¸i ®é cña cËu bÐ vÒ viÖc ®i häc?
? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt thÓ hiÖn t©m tr¹ng cña cËu bÐ trªn ®êng ®Õn trêng?

? Qua ®ã em h·y nhËn xÐt vÒ tÝnh c¸ch cña cËu bÐ?
B×nh: Mét sù kiÖn quan träng ®· ®Õn víi cËu bÐ , ®ã lµ ngµy cËu ®i häc. §i häc ®èi víi cËu lµ mét sù thay ®æi lín. §i häc lµ tõ gi· nh÷ng ngµy rong ch¬i, cËu bá sau lng nh÷ng ngµy th¶ diÒu, b¾t dÕ ho¹c n« ®ïa cïng chóng b¹n. CËu ®Õn víi mét thÕ giíi míi. ThÕ giíi cña tri thøc, cña m¬ íc. §iÒu ®ã thËt quan träng ®èi víi cËu nªn cËu c¶m thÊy m×nh dêng nh lín h¬n lªn, ch÷ng ch¹c h¬n lªn nhng vÉn mang nÐt ®¸ng yªu, ngé nghÜnh cña tuæi th¬.
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt?
- GV: Chóng ta võa t×m hiÓu xong phÇn 1 “T©m tr¹ng cña nh©n vËt t«i trªn ®êng tíi trêng” tiÕt häc h«m nay chóng ta dõng t¹i ®©y, tiÕt sau chóng ta t×m hiÓu tiÕp phÇn 2,3 cña v¨n b¶n.

I. ĐỌC – TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
- Thanh Tịnh (1911–1988)
- Quê: Huế
- Tên thật: Trần Văn Ninh
- Tác phẩm chính: Quê mẹ, Đi giữa một mùa sen...
- Sáng tác của ông đậm chất trữ tình, toát lên vẽ đằm thắm, nhẹ nhàng mà lắng sâu, tình cảm êm dịu, trong trẻo.
2. Văn bản
- “Tôi đi học” in trong tập “Quê mẹ” (1941)
3. Đọc
- Giọng chậm, dịu, hơi buồn, lắng sâu.

4. Từ khó

- C¸c nh©n vËt: “T«i”, ngêi mÑ, «ng ®èc, nh÷ng cËu häc trß, thÇy gi¸o.
- Nh©n vËt chÝnh: “T«i” V×: Mäi sù viÖc ®Òu tËp trung vµo nh©n vËt “T«i”

5. Thể loại :
- Truyện ngắn trữ tình

- Ph¬ng thøc chÝnh: Tù sù.

6. Bố cục: Theo diÔn biÕn thêi gian cña buæi tùu trêng.
*3 phÇn:
+ P1: Tõ ®Çu -> ngän nói: T©m tr¹ng cña nh©n vËt “T«i” trªn ®êng ®Õn trêng.
+ P2: TiÕp -> c¶ ngµy n÷a: T©m tr¹ng cña nh©n vËt “T«i” trªn s©n trêng.
+ P3: Cßn l¹i: T©m tr¹ng cña nh©n vËt “T«i” trong líp häc.

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. T©m tr¹ng cña nh©n vËt “T«i” trªn ®êng ®Õn trêng.

*Thời điểm gợi nhớ :
- Cuối thu - thời điểm khai trường
- Thiên nhiên: Lá rụng nhiều, mây bàng bạc.
- Cảnh sinh hoạt: Mấy em bé rụt rè cùng, mẹ đến trường.

*Tâm trạng của “Tôi”: Náo nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã
=> Từ láy diễn tả cụ thể tâm trạng khi nhớ lại cảm xúc thực của “Tôi” khi ấy
=> góp phần rút gắn thời gian giữa quá khứ và hiện tại

- MÑ ©u yÕm d¾t tay ®i trªn con ®êng lµng dµi vµ hÑp.

- Con đường: Võa quen, võa l¹.
+ Quen: §· ®i l¹i nhiÒu lÇn.
+ L¹: C¶nh vËt thay ®æi.
- Lßng thay ®æi.

- Thay đổi hành vi: Kh«ng th¶ diÒu Kh«ng n« ®ïa => đi học
=> Trang träng, ®øng ®¾n.

- CËu rÊt nghiªm tóc coi viÖc ®i häc lµ mét viÖc v« cïng nghiªm träng.
- C¸c b¹n gäi tªn nhau, trao s¸ch vë cho nhau -> thÌm.
- CÇm hai quyÓn vë thÊy-> nÆng -> bÆm chÆt tay, gh× chÆt, chÕnh ®Çu chói xuèng
-> xốc lªn, n¾m l¹i cÈn thËn.
- Thö søc : cÇm bót thíc.
- NghÜ: Ngêi lín cÇm næi bót thíc.
=> Mang nÐt ®¸ng yªu, rÊt ng©y th¬, hån nhiªn.

-> Miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt tinh tÕ.
- Nghệ thuật so sánh
- Kỉ niệm đẹp
- Đề cao sự học của con người