Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học tiếng việt cho học sinh dân tộc lớp 5

Yopovn · 22/11/23

Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học tiếng việt cho học sinh dân tộc lớp 5 được soạn dưới dạng file word gồm 19 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

I. PHẦN MỞ ĐẦU

I.1 / LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Cùng với việc đổi mới kinh tế, xã hội đang phát triển từng ngày trên khắp đất nước. Đòi hỏi phải có những lớp người lao động mới có bản lĩnh, có năng lực, chủ động sáng tạo dám nghĩ dám làm thích ứng được với đời sống xã hội luôn phát triển. Nhu cầu này làm cho mục tiêu đào tạo con người ngày càng trở nên toàn diện hơn. Đòi hỏi việc giáo dục nhân cách cũng như các phương pháp dạy học phải điều chỉnh một cách hợp lí.

Như chúng ta đã biết theo điều 24 luật giáo dục qui định: Giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên xã hội và con người. Có kỹ năng cơ bản về nghe, đọc, nói, viết và tính toán.

Chính vì vậy, nhiệm vụ của người giáo viên Tiểu học là hết sức nặng nề. Chúng ta phải thực hiện tốt nhiệm vụ của mình là: “Chăm sóc chồi non”. Bồi dưỡng, uốn nắn kịp thời và chuyển giao cho các em tri thức đặt nền móng vững chắc chuẩn bị hành trang cơ bản cho các em hướng tới học những cấp học cao hơn hoặc đi vào cuộc sống một cách dễ dàng hơn. Giảng dạy là loại hình lao động sáng tạo thường xuyên đổi mới, đòi hỏi giáo viên phải có kiến thức sâu rộng, luôn luôn bổ sung cái mới nhằm hoàn thiện nghệ thuật sư phạm. Đổi mới phương pháp dạy - học là vấn đề bức xúc hiện nay, trước yêu cầu của đổi mới giáo dục tiểu học và thay sách giáo khoa. Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, ngành Giáo dục và Đào tạo đã và đang thực hiện cuộc vận đông "Hai không" của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

Nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường là đề tài quan trọng, đây vừa là mục tiêu vừa là sự đảm bảo uy tín Thương hiệu của mỗi trường học. Chất lượng dạy và học là sự quan tâm hàng đầu xuyên suốt không chỉ của những nhà quản lý trường học có tâm huyết, của mỗi cán bộ giáo viên mà còn là sự quan tâm, là niềm tin của nhân dân khi gửi gắm con em vào các nhà trường. Muốn vậy đòi hỏi nhà trường phải không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học. Việc nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà truờng nói chung và trường Tiểu học EaDáh nói riêng là vấn đề trọng tâm của hoạt động giáo dục. Sáng kiến kinh nghiệm này chắc chắn chưa đáp ứng được lòng mong mỏi của quý bạn đọc quan tâm đến vấn đề nâng cao chất lượng dạy học hiện nay. Tuy nhiên, đây là những trăn trở của một người làm công tác giảng dạy, rất mong được sự chia sẻ và đóng góp ý kiến của quý vị cho đề tài được hoàn thiện hơn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường tiểu học hiện nay.

Trong những năm qua giáo viên trường tiểu học EaDáh chúng tôi đã cố gắng trong việc thực hiện đổi mới trong phương pháp học để phát huy tối đa khả năng tư duy, óc sáng tạo của học sinh.

Nhận thức tầm quan trọng của đổi mới phương pháp dạy học đối với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả Đào tạo lớp công dân Việt Nam trong xã hội hiện đại. Thực hiện chủ trương đổi mới phương pháp dạy trong các trường Tiểu học nói chung và trường Tiểu học EaDáh nói riêng đang thực hiện chủ trương cải tiến phương pháp dạy học hết sức mạnh mẽ ở tất cả các môn học. Từ kinh nghiệm thực tế của 8 năm giảng dạy, 5 năm giảng dạy chủ nhiệm lớp 5 đối với trường có hơn 90% học sinh là con em người dân tộc. Trong đó đặc biệt có con em nguời dân tộc H’Mông ở xa gia đình không có người lớn kèm cặp và một số em học xong bậc tiểu học là nghỉ học ở nhà làm kinh tế và lập gia đình. Nên tôi mạnh dạn đưa ra một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường hiện nay cho học sinh tại vùng có điều kiện đặc biệt khó khăn như trường tiểu học Eadáh qua đề tài “ Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học tiếng việt cho học sinh dân tộc lớp 5”.

2. MỤC TIÊU NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI.

Trước đây người ta ít than phiền về chất lượng giáo dục do có ít loại hình giáo dục, nhưng hiện nay việc phát triển ào ạt các quy mô, các loại hình giáo dục đào tạo kết hợp với trình độ dân trí phát triển thì vấn đề chất lượng giáo dục được toàn xã hội quan tâm. Nhiều đơn vị trường học đã trở thành địa chỉ tin cậy được nhiều cha mẹ học sinh tin tưởng khi gửi gắm con em tới học và trở thành những “ Thương hiệu”. Để hiệu quả giáo dục trong nhà trường ngày càng cao thì điều tất yếu là tập thể sư phạm nhà trường phải đoàn kết và nỗ lực hết mình cho công tác dạy và học.

Trong những năm qua bản thân tôi được phân công dạy lớp 5 tôi luôn luôn trăn trở đi sâu tìm hiểu nội dung chương trình Tiếng Việt lớp 5 đại trà và nâng cao, tìm phương pháp tốt nhất để giảng dạy có hiệu quả. Tôi cũng nghĩ rằng việc dạy học môn Tiếng Việt nói chung và việc bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng cơ bản về Tiếng Việt cho học sinh nói riêng không phải đơn giản để sau này các em trở thành những nhà văn, nhà thơ …mà tôi mong muốn các em trở thành một con người hoàn thiện trong xã hội.Các em có thể có được vốn sống cho bản thân để hòa mình vào xã hội ngày nay. Vậy lý do chính khi chọn đề tài này là muốn góp được một phần nhỏ bé vốn sống , tâm hồn, khả năng tư duy và năng lực ngôn ngữ, cảm thụ văn chương cho học sinh, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam hiện đại. Để đạt được mục tiêu đó việc bồi dưỡng kiến thức kĩ năng cơ bản môn Tiếng Việt đặt ra cho tôi những nhiệm vụ sau:

Tạo hứng thú học Tiếng Việt cho học sinh.

Nâng cao kiến thức kĩ năng cơ bản cho học sinh.

Bồi dưỡng vốn sống cho học sinh để các em giao tiếp tốt hơn.

Trên thực tế trường Tiểu học ............. xã ............. Huyện ............. thuộc địa bàn tương đối khó khăn so với nhiều trường khác trong toàn huyện. Tỉ lệ học sinh đồng bào dân tộc thiểu cao hơn 90%, nên gặp không ít khó khăn trong việc nâng cao chất lượng dạy học. Tỉ lệ học sinh yếu hàng năm vẫn còn cao so với một số địa bàn thuận lợi. Là người giáo viên tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giảng dạy trong nhà trường. Đó là lí do tôi chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy học tiếng việt cho học sinh dân tộc lớp5”. Với mong muốn góp một phần nhỏ để nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường hiện nay.

I.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: .

Đối tượng nghiên cứu là Học sinh lớp 5C trường Tiểu học ............., Huyện ............., Tỉnh ..............

Các bài học trong chương trình sách giáo khoa.

Nghiên cứu biện pháp bồi dưỡng kiến thức, kĩ năng cơ bản Tiếng Việt cho học sinh để kịp thời phát hiện và giúp đỡ các em học tốt hơn môn tiếng việt.

I.4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU:

Như các đồng chí đã biết, môn Tiếng việt có rất nhiều phân môn. Song do thời gian và khả năng có hạn nên tôi chỉ tiến hành nghiên cứu một số vấn đề nhỏ trong việc rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng việt cho học sinh để các em học môn học này tốt hơn.

I.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

Thực hiện nghiên cứu đề tài này tôi tiến hành nghiên cứu các phương pháp sau.

- Phương pháp điều tra.

Thông qua việc trao đổi giữa giáo viên với học sinh, bàn bạc giữa giáo viên với phụ huynh nhằm mục đích nắm bắt thu thập những tài liệu, thông tin và tình hình thực tế có liên quan đến nội dung đề tài cần nghiên cứu.

Trao đổi với giáo viên sau một tiết dạy phân môn của tiếng việt phải đạt được những yêu cầu gì ? Trao đổi với phụ huynh về vấn đề học ở nhà của các em học sinh những tồn tại của con em họ, ý kiến của phụ huynh về phân môn này.

- Phương pháp quan sát.

Thông qua các tiết dự giờ, các giờ giảng trên lớp của giáo viên mà tôi quan sát được, khảo sát thí điểm một số lớp trong tiết học, biết được khả năng tiếp thu bài của các em học sinh, biết được cách đọc cách sử dụng tiếng việt của các em, bên cạch đó tiếp thu học hỏi được kinh nghiệm hay của giáo viên, và phát hiện ra những hạn chế trong quá trình giảng dạy của bản thân .

- Phương pháp nghiên cứu lí thuyết .

Đọc sách nghiên cứu tài liệu tìm ra những kiến thức có liên quan đến vấn đề cần nghiên cứu, từ đó giúp cho kết quả của đề tài được năng cao, được mở rộng và có tính khả thi trong các năm học tiếp theo.

- Phương pháp thực nghiệm khoa học .

Thông qua các tiết dạy thực nghiệm để chứng minh cho các biện pháp đề xuất là đúng đắn và các biện pháp đó có tính giáo dục cao khi áp dụng chất lượng được nâng lên rõ rệt.

II.PHẦN NỘI DUNG:

II.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN:

a. Vài nét khái quát về môn tiếng việt.

Hệ thống ngữ âm và cách phát âm chuẩn tiếng việt hiện nay phát triển theo xu hướng thống nhất. Tức là lấy phương ngôn bắc nam làm hệ thống âm chuẩn, bổ sung thêm những yếu tố tích cực của các phương ngôn khác.

Tiếng việt không phải là một thực thể nhất dạng mà luôn biến đổi với những sắc thái địa phương khác nhau. Để bảo đảm thiên chức của mình, công cụ giao tiếp giữa người và người thì ngôn ngữ xét về mặt cấu trúc và chức năng phải được thống nhất trong cộng đồng. Do vậy chuẩn ngôn ngữ thường có tính ổn định tương đối, tính lựa chọn và tính bắt buộc.

Tùy thuộc vào điều kiện lịch sử, điều kiện xã hội, tùy thuộc vào cấu trúc nội bộ của ngôn ngữ và mỗi quốc gia, mặc dù dựa trên những nguyên tắc chung nhưng vẫn có cách khác nhau trong việc xác định âm chuẩn. Tình hình thực tế trên , các nhà nghiên cứu đã đưa ra luận thuyết về việc lấy hệ thống âm của Hà Nội làm chuẩn.

Theo nguyên tắc này chuẩn mực ngữ âm rất phù hợp với hệ thống ngữ âm mà chữ quốc ngữ phản ánh. Tức là rất phù hợp với chữ viết. Nó sẽ tránh được hiện tượng đồng âm. Chính vì thế, bên cạnh chuẩn phát âm quốc gia chúng ta chấp nhận thêm một khái niệm nữa “chuẩn phát âm địa phương”.

b. Vấn đề lỗi phát âm của học sinh trong quá trình giao tiếp.

Khác với chuẩn phát âm có tính quốc gia sử dụng trên bình diện viết thì chuẩn phát âm địa phương lại tập trung sử dụng trên bình diện nói. Một khi nói đúng sẽ ảnh hưởng cho đối tượng tiếp nhận viết đúng và chuẩn. Học sinh có ảnh hưởng của ba vùng phương ngữ: phương ngữ Bắc, phương ngữ Trung và phương ngữ Nam. Do đó số lượng từ địa phương tồn tại rất lớn đây là cơ sở ban đầu tạo nên hàng loạt