- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,933
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “Học tốt môn Tập làm văn cho học sinh lớp 5 thông qua sơ đồ tư duy” để làm chuyên đề dạy học cho năm học 2022 – 2023 được soạn dưới dạng file word gồm 24 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, chất lượng giáo dục nói chung phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đào tạo ở bậc học Tiểu học. Mục tiêu Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các bậc học trên. Trong các môn học ở bậc Tiểu học thì môn Tiếng Việt chiếm một vị trí rất quan trọng nó không chỉ được thể hiện ở thời lượng của môn học trong chương trình bậc học mà nó còn thể hiện ở nội dung, mục tiêu của chương trình. Nó giúp các em chiếm lĩnh được tri thức, hình thành trong các em các kĩ năng cơ bản nhất Nghe – Nói – Đọc – Viết và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy để từ đó các em có cơ hội học tập các môn học khác cũng như vận dụng những hiểu biết của mình vào cuộc sống.
Việc nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng việt là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được đưa lên hàng đầu. Tập làm văn là phân môn thực hành, tổng hợp của tất cả các phân môn thuộc môn Tiếng Việt (Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính tả, Kể chuyện ). Chính vì thế, việc dạy và học Tập làm văn đặc biệt là thể loại văn miêu tả là vấn đề luôn luôn cần có sự đổi mới. Qua thực tế giảng dạy lớp 5, nhận thấy học sinh không hứng thú học phân môn Tập làm văn, một số em không biết cách xây dựng dàn ý cho bài văn miêu tả, tiếp cận với đề bài các em liền bắt tay vào viết một bài văn, dẫn đến tình trạng thiếu ý, câu văn rời rạc, lộn xộn, các đoạn văn không có sự liên kết mạch lạc,... Vậy làm sao để học sinh hứng thú học tập đối với phân môn này và đặc biệt là nâng cao chất lượng học văn miêu tả cho học sinh lớp 5? Đây là vấn đề chúng tôi luôn trăn trở để tìm ra lời giải đáp.
Sau một vài năm giảng dạy, được tiếp cận với nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực trong đó có kĩ thuật sơ đồ tư duy, nó được sử dụng như một công cụ dùng để tập hợp và triển khai ý một cách hiệu quả. Chúng tôi đã tìm hiểu và cảm thấy thật sự mình đã tìm ra chìa khóa giải quyết vấn đề mà bản thân và các đồng nghiệp đặt ra. Sơ đồ tư duy giúp gì cho học sinh trong môn Tập làm văn? Qua việc giảng dạy, ứng dụng Sơ đồ tư duy vào môn học, bản thân chúng tôi thấy được vai trò rất lớn của Sơ đồ tư duy trong việc lập dàn ý cho bài văn miêu tả.
Từ những lí do khách quan và chủ quan trên, để khắc phục những hạn chế trong việc dạy Tập làm văn ở Tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường, chúng tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Học tốt môn Tập làm văn cho học sinh lớp 5 thông qua sơ đồ tư duy” để làm chuyên đề dạy học cho năm học 2022 – 2023.
2. Mục đích nghiên cứu
- Chỉ ra cách sử dụng Sơ đồ tư duy, vận dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5.
- Đề xuất cách ứng dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5, nhằm nâng cao hiệu quả dạy học văn miêu tả lớp 5 nói riêng và Tập làm văn nói chung.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
- Phạm vi: Được áp dụng trong các giờ dạy tại lớp học (Lớp 5G, Trường TH – Vật Lại ) vào năm học 2022 – 2023.
- Đối tượng:
+ Thực trạng của việc dạy học lập dàn ý văn miêu tả lớp 5.
+ Cách ứng dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5, nhằm nâng cao hiệu quả dạy học văn miêu tả lớp 5 nói riêng và Tập làm văn nói chung.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận.
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn, quan sát.
- Phương pháp so sánh.
- Phương pháp thực nghiệm.
CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1 Khái niệm về sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy hay còn gọi là Lược đồ tư duy, Bản đồ tư duy (Mind Map) là PPDH chú trọng đến cơ chế ghi nhớ, dạy cách học, cách tự học nhằm tìm tòi, đào sâu, mở rộng một ý tưởng, hệ thống hóa một chủ đề hay một mạch kiến thức, ... bằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với sự tư duy tích cực.
Đặc biệt đây là một sơ đồ mở, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết chặt chẽ như bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi người vẽ một kiểu khác nhau, dùng màu sắc, hình ảnh, các cụm từ diễn đạt khác nhau, cùng một chủ đề nhưng mỗi người có thể “thể hiện” nó dưới dạng Sơ đồ tư duy theo một cách riêng, do đó việc lập Sơ đồ tư duy phát huy được tối đa khả năng sáng tạo của mỗi người.
Cấu trúc: Cấu trúc của một Sơ đồ tư duy gồm có: Phần Chủ đề (nội dung chính); Các nhánh chính (triển khai cho chủ đề); Nhánh phụ (triển khai nhánh chính); Phần Minh họa (kí hiệu, biểu tượng, tranh ảnh… kèm theo để làm cho sơ đồ thêm sinh động, dễ hình dung, liên tưởng).
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
TT | Nội dung | Trang |
1 | PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ | 1 |
2 | 1.Lý do chọn sáng kiến kinh nghiệm | 1 |
3 | 2. Mục đích nghiên cứu. | 2 |
4 | 3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu | 2 |
5 | 4.Phương pháp nghiên cứu. | 2 |
6 | PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ | 2 |
7 | 1. Cơ sở lí luận. | 2 |
8 | 1.1 Khái niệm về sơ đồ tư duy | 2 |
9 | 1.2 Đôi nét về thể loại văn miêu tả trong chương trình lớp 5 | 3 |
10 | 2.Thực trạng | 4 |
11 | 2.1 Đối với giáo viên | 4 |
12 | 2.2 Đối với học sinh | 4 |
13 | 2.3. Nguyên nhân | 5 |
14 | 3. Một số biện pháp đã thực hiện. | 5 |
15 | Biện pháp 1: Giúp học sinh hiểu rõ đặc điểm của văn miêu tả | 5 |
16 | Biện pháp 2: Tổ chức, hướng dẫn học sinh quan sát đối tượng miêu tả: | |
17 | Biện pháp 3 : Hướng dẫn lập dàn ý bài văn miêu tả bằng sơ đồ tư duy | 6 |
18 | 4. Hiệu quả của đề tài | 13 |
19 | PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ | 14 |
20 | 1.Kết luận | 14 |
21 | 2. Khuyến nghị | 14 |
22 | Tài liệu tham khảo | |
23 | Phụ Lục | |
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
STT | Chữ viết tắt | Nội dung |
1 | HS | Học sinh |
2 | SGK | Sách giáo khoa |
3 | SĐTD | Sơ đồ tư duy |
4 | VD | Ví dụ |
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, chất lượng giáo dục nói chung phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đào tạo ở bậc học Tiểu học. Mục tiêu Giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các bậc học trên. Trong các môn học ở bậc Tiểu học thì môn Tiếng Việt chiếm một vị trí rất quan trọng nó không chỉ được thể hiện ở thời lượng của môn học trong chương trình bậc học mà nó còn thể hiện ở nội dung, mục tiêu của chương trình. Nó giúp các em chiếm lĩnh được tri thức, hình thành trong các em các kĩ năng cơ bản nhất Nghe – Nói – Đọc – Viết và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt. Thông qua việc dạy và học Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy để từ đó các em có cơ hội học tập các môn học khác cũng như vận dụng những hiểu biết của mình vào cuộc sống.
Việc nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng việt là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được đưa lên hàng đầu. Tập làm văn là phân môn thực hành, tổng hợp của tất cả các phân môn thuộc môn Tiếng Việt (Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính tả, Kể chuyện ). Chính vì thế, việc dạy và học Tập làm văn đặc biệt là thể loại văn miêu tả là vấn đề luôn luôn cần có sự đổi mới. Qua thực tế giảng dạy lớp 5, nhận thấy học sinh không hứng thú học phân môn Tập làm văn, một số em không biết cách xây dựng dàn ý cho bài văn miêu tả, tiếp cận với đề bài các em liền bắt tay vào viết một bài văn, dẫn đến tình trạng thiếu ý, câu văn rời rạc, lộn xộn, các đoạn văn không có sự liên kết mạch lạc,... Vậy làm sao để học sinh hứng thú học tập đối với phân môn này và đặc biệt là nâng cao chất lượng học văn miêu tả cho học sinh lớp 5? Đây là vấn đề chúng tôi luôn trăn trở để tìm ra lời giải đáp.
Sau một vài năm giảng dạy, được tiếp cận với nhiều phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực trong đó có kĩ thuật sơ đồ tư duy, nó được sử dụng như một công cụ dùng để tập hợp và triển khai ý một cách hiệu quả. Chúng tôi đã tìm hiểu và cảm thấy thật sự mình đã tìm ra chìa khóa giải quyết vấn đề mà bản thân và các đồng nghiệp đặt ra. Sơ đồ tư duy giúp gì cho học sinh trong môn Tập làm văn? Qua việc giảng dạy, ứng dụng Sơ đồ tư duy vào môn học, bản thân chúng tôi thấy được vai trò rất lớn của Sơ đồ tư duy trong việc lập dàn ý cho bài văn miêu tả.
Từ những lí do khách quan và chủ quan trên, để khắc phục những hạn chế trong việc dạy Tập làm văn ở Tiểu học, góp phần nâng cao chất lượng dạy học trong nhà trường, chúng tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Học tốt môn Tập làm văn cho học sinh lớp 5 thông qua sơ đồ tư duy” để làm chuyên đề dạy học cho năm học 2022 – 2023.
2. Mục đích nghiên cứu
- Chỉ ra cách sử dụng Sơ đồ tư duy, vận dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5.
- Đề xuất cách ứng dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5, nhằm nâng cao hiệu quả dạy học văn miêu tả lớp 5 nói riêng và Tập làm văn nói chung.
3. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
- Phạm vi: Được áp dụng trong các giờ dạy tại lớp học (Lớp 5G, Trường TH – Vật Lại ) vào năm học 2022 – 2023.
- Đối tượng:
+ Thực trạng của việc dạy học lập dàn ý văn miêu tả lớp 5.
+ Cách ứng dụng Sơ đồ tư duy vào việc lập dàn ý trong dạy học văn miêu tả lớp 5, nhằm nâng cao hiệu quả dạy học văn miêu tả lớp 5 nói riêng và Tập làm văn nói chung.
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lí luận.
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn, quan sát.
- Phương pháp so sánh.
- Phương pháp thực nghiệm.
PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1 Khái niệm về sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy hay còn gọi là Lược đồ tư duy, Bản đồ tư duy (Mind Map) là PPDH chú trọng đến cơ chế ghi nhớ, dạy cách học, cách tự học nhằm tìm tòi, đào sâu, mở rộng một ý tưởng, hệ thống hóa một chủ đề hay một mạch kiến thức, ... bằng cách kết hợp việc sử dụng đồng thời hình ảnh, đường nét, màu sắc, chữ viết với sự tư duy tích cực.
Đặc biệt đây là một sơ đồ mở, không yêu cầu tỉ lệ, chi tiết chặt chẽ như bản đồ địa lí, có thể vẽ thêm hoặc bớt các nhánh, mỗi người vẽ một kiểu khác nhau, dùng màu sắc, hình ảnh, các cụm từ diễn đạt khác nhau, cùng một chủ đề nhưng mỗi người có thể “thể hiện” nó dưới dạng Sơ đồ tư duy theo một cách riêng, do đó việc lập Sơ đồ tư duy phát huy được tối đa khả năng sáng tạo của mỗi người.
Cấu trúc: Cấu trúc của một Sơ đồ tư duy gồm có: Phần Chủ đề (nội dung chính); Các nhánh chính (triển khai cho chủ đề); Nhánh phụ (triển khai nhánh chính); Phần Minh họa (kí hiệu, biểu tượng, tranh ảnh… kèm theo để làm cho sơ đồ thêm sinh động, dễ hình dung, liên tưởng).
THẦY CÔ TẢI NHÉ!