MÔN VĂN SIÊU TUYỂN Bộ đề thi học sinh giỏi môn ngữ văn 8 NĂM 2023-2024 CÓ HƯỚNG DẪN CHẤM

[Yopovn]

SIÊU TUYỂN Bộ đề thi học sinh giỏi môn ngữ văn 8 NĂM 2023-2024 CÓ HƯỚNG DẪN CHẤM được soạn dưới dạng file word gồm CÁC FILE trang. Các bạn xem và tải đề thi học sinh giỏi ngữ văn 8 năm 2024 về ở dưới.

I. PHẦN ĐỌC - HIỂU (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

MẸ (Viễn Phương)

Con nhớ ngày xưa mẹ hát Hoa sen lặng lẽ dưới đầm Hương hoa dịu dàng bát ngát Thơm tho không gian thời gian Mẹ nghèo như đóa hoa sen Tháng năm âm thầm lặng lẽ Giọt máu hòa theo dòng lệ Hương đời mẹ ướp cho con

Khi con thành đóa hoa thơm Đời mẹ lắt lay chiếc bóng Con đi…chân trời gió lộng Mẹ về…nắng quái chiều hôm Sen đã tàn sau mùa hạ Mẹ cũng lìa xa cõi đời Sen tàn rồi sen lại nở Mẹ thành ngôi sao trên trời

Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?

Câu 2. Em hiểu câu thơ: “Hương đời mẹ ướp cho con” như thế nào?

Câu 3. Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ, tương phản trong khổ thơ thứ ba?

Câu 4. Hãy nêu lời nhắn gửi mà em cảm nhận được từ bài thơ trên?

II. PHẦN VIẾT (14,0 điểm)

Câu 1. (4,0 điểm)

Từ văn bản phần đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ), bàn về ý kiến sau: Sứ mạng của người mẹ không phải là làm chỗ dựa cho con cái mà là làm cho chỗ dựa ấy trở nên không cần thiết (B. Babbles).

Câu 2. (10,0 điểm)

Đại văn hào Andersen có câu nói nổi tiếng: “Không có câu chuyện cổ tích nào đẹp bằng câu chuyện do chính cuộc sống viết ra”. Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Hãy cho thấy rằng câu chuyện “Vai diễn cuối cùng” (Truyện khuyết danh) là câu chuyện cổ tích giữa đời thường?

VAI DIỄN CUỐI CÙNG​

Có một diễn viên già đã về hưu, sống độc thân. Mùa hạ năm ấy, ông tìm về một làng vắng vẻ ở vùng núi, sống với gia đình người em ông là giáo viên cấp 1 trường làng.

Mỗi buổi chiều ông thường ra chơi nơi bãi cỏ vắng lặng ngoài thung lũng. Ở đó, chiều nào ông cũng thấy một chú bé ra ngồi đợi đoàn tàu chạy qua thung lũng, trước khi rẽ vào những vách đá đến phía ga trên. Chú bé hồi hộp đợi. Đoàn tàu phủ đầy bụi đường với những toa đông đúc hành khách như một thế giới khác lạ ầm ầm lướt qua thung lũng. Chú bé vụt đứng dậy háo hức đưa tay vẫy với hy vọng mong manh rằng: có một hành khách nào đó vẫy lại chú. Nhưng hành khách - mệt mỏi vì suốt một ngày trên đường- chẳng ai để ý vẫy lại chú bé không quen biết.

Hôm sau, rồi hôm sau, hôm sau nữa, hôm nào ông già cũng thấy chú bé ra vẫy và vẫn không một hành khách nào vẫy lại. Nhìn nét mặt thất vọng của chú bé, tim người diễn viên già như thắt lại.

Ông nghĩ: "Không gì đau lòng bằng việc thấy một em bé thất vọng, đừng để trẻ con mất lòng tin ở đời sống, ở con người." Và một ngày kia, người em thấy ông anh diễn viên giở chiếc vali hoá trang của ông ra. Ông dán lên mép một bộ râu giả, đeo kính, mượn ở đâu một chiếc áo veston cũ, mặc vào rồi chống gậy đi. Ông đi nhờ chuyến xe ngựa của trạm lên tàu đi ngược lên ga trên. Ngồi sát cửa sổ toa tàu ông thầm nghĩ: "Đây là vai kịch cuối cùng của mình, cũng như nhiều lần nhà hát thường phân cho mình một vai phụ, một vai rất bình thường, một hành khách giữa bao hành khách đi tàu..." Tàu đi ngang qua thung lũng có chú bé đang đứng vẫy, người diễn viên già nhoài người ra, cười, đưa tay vẫy lại chú bé. Ông thấy chú bé mừng cuống quít, nhẩy cẫng lên, đưa cả hai tay vẫy mãi. Con tàu đi xa người diễn viên già trào nước mắt cảm động hơn bất cứ một đêm huy hoàng nào ở nhà hát. Đây là vai kịch cuối cùng của ông, một vai phụ, một vai không có lời, một vai không đáng kể nhưng đã làm cho chú bé kia vui sướng, đã đáp lại tâm hồn chú bé và chú sẽ không mất lòng tin ở cuộc đời. Cuộc đời là gì? Niềm tin và hạnh phúc thật sự ở đâu? Bạn là ai và vị trí đang ở đâu giữa chợ đời muôn lối?...

(Theo truyện khuyết danh)

---------------------------Hết--------------------------------

(Đề gồm có 02 trang. Giám thị coi kiểm tra không giải thích gì thêm)​

Họ và tên thí sinh………………………………. SBD…………………………..

​

Phần/câu​	Yêu cầu cần đạt​	Điểm​
PHẦN 1	ĐỌC HIỂU​	6,0​
Câu 1​	- Bài thơ được viết theo thể thơ sáu chữ	0,5​
Câu 2​	Em hiểu câu thơ: “Hương đời mẹ ướp cho con”: Mẹ tuy nghèo khó nhưng vẫn âm thầm chắt chiu những gì đẹp đẽ nhất, tinh túy nhất để dành trọn cho con. Đồng thời thể hiện lòng biết ơn của con trước sự tảo tần, hy sinh thầm lặng của mẹ.	1,5​
Câu 3​	- Xác định biện pháp tu từ: + Ẩn dụ: đóa hoa thơm, chiếc bóng, chân trời gió lộng, nắng quái chiều hôm. + Tương phản: Khi con thành đóa hoa thơm/ Đời mẹ lắt lay chiếc bóng; Con đi chân trời gió lộng/ Mẹ về nắng quái chiều hôm. - Giá trị của các biện pháp tu từ: + Gợi hình ảnh con với tương lai rộng mở, tươi sáng còn mẹ cô đơn, già nua, mong manh. + Tình cảm yêu thương, trân trọng, xót xa, lo lắng của con dành cho mẹ. + Làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu văn.	0.25 0.25 1.25 0.25
Câu 4​	HS nêu ít nhất hai bức thông điệp và lí giải hợp lí. Ví dụ: - Cuộc đời mẹ đã âm thầm chịu đựng nhiều vất vả, nhọc nhằn và hy sinh cả cuộc đời để dành những điều tốt đẹp nhất cho con. Vì vậy, chúng ta hãy biết trân trọng những điều mẹ đã dành cho ta. Từ đó, có ý chí nghị lực vươn lên để làm người có ích xứng đáng với tình yêu mẹ dành cho chúng ta. - Phải luôn biết ơn, hiếu thảo với mẹ bởi mẹ đã mang nặng đẻ đau, nuôi dưỡng ta khôn lớn, thành người…	1,0 1,0
PHẦN 2​	VIẾT​	14,0​
Câu 1​	Từ văn bản phần đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn (khoảng 200 chữ), bàn về ý kiến sau: Sứ mạng của người mẹ không phải là làm chỗ dựa cho con cái mà là làm cho chỗ dựa ấy trở nên không cần thiết (B. Babbles).	4,0​
​		0.5 2.5 0.5 0.5​
Câu 2​		10.0​
​		0.25 0,5​
​	* Giải thích ý kiến: - Ý kiến trên của Andersen bàn về giá trị tác phẩm văn chương. + “Cổ tích” là những câu chuyện xây dựng về một thế giới trong mơ, ở đó những phép màu sẽ biến những ước mơ của con người thành hiện thực, đem đến cho con người niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp. + Còn “Câu chuyện cổ tích do chính cuộc sống viết ra” là cách nói có hình ảnh nhằm chỉ những gì được tạo ra bởi bàn tay, khối óc con người, những tình cảm đáng quý, chân thành, những nỗ lực không ngừng nghỉ để vượt thoát bóng tối vươn tới ánh sáng. + Andecxen đã ca ngợi vẻ đẹp của những câu chuyện cổ tích giữa đời thường trong các tác phẩm văn học. Cuộc sống đã thử thách cũng như làm tiếp thêm, tăng thêm tình yêu của những con người trong chính cuộc sống ấy, đó là những tình cảm cao quý: tình người cao đẹp, tình cảm gia đình đằm thắm, tình mẫu tử, tình phụ tử…thiêng liêng, cao quý. * Lí giải: - “Những câu chuyện cổ tích do cuộc sống viết ra” đẹp không phải vì sự xuất hiện của ông bụt, bà tiên… mà nó đẹp nhờ những tình cảm chân thành giữa người với người, từ đó nó nuôi dưỡng tâm hồn con người ta bằng lòng nhân hậu và tình yêu thương, lòng bác ái. -Thế giới của những câu chuyện cổ tích dù có đẹp và phong phú đến mấy cũng không bằng cuộc sống hiện thực với muôn vàn sắc màu và những điều bất ngờ, thú vị. ->Và Truyện “Vai diễn cuối cùng” (Khuyết danh) là “câu chuyện cổ tích” được viết nên từ tình người, từ niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống. * Chứng minh: - “Vai diễn cuối cùng” (Khuyết danh) là “Câu chuyện cổ tích do cuộc sống viết ra”, một câu chuyện về tình người nồng hậu, về niềm tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc đời. + Câu chuyện về tình người cao khiết mà người diễn viên già dành cho cậu bé thôn quê: ++ Người diễn viên đã về hưu, ông đang ở bên kia dốc của cuộc đời, mọi danh vọng, mệt mỏi đã được gác lại, vinh hoa cũng không còn. Ông sống độc thân, chuyển về sống cùng gia đình người em ở một làng vắng. Không vợ con, sống cuộc đời còn lại nơi vắng vẻ, yên bình, ông tìm niềm vui chốn làng quê… ++ Dù nhà văn không miêu tả cuộc trò chuyện giữa hai nhân vật, chẳng có sự tương tác mà chỉ đơn giản là sự dõi theo một cách chăm chú, cẩn trọng của ông lão, nhưng ta vẫn thấy đầy đủ sự quan tâm và tấm lòng nhân hậu của người diễn viên già dành cho cậu bé. ++ Người diễn viên già hiểu tường tận từng thói quen của đứa trẻ, biết được ngay cả mơ ước nhỏ nhoi trong trái tim mong manh, luôn “đứng dậy háo hức đưa tay vẫy” với ao ước “có một hành khách nào đó vẫy lại chú”, để rồi nhanh chóng phải thất vọng vì “chẳng ai để ý vẫy lại chú bé không quen biết”, giống như biết bao sự vô tâm của người lớn xung quanh chẳng ai để ý, nâng niu ước mơ của cậu. Chỉ có ông là nhìn thấy niềm tin, niềm vui của trẻ thơ đong đầy trong ánh mắt của cậu. Ông chợt buồn, nuối tiếc, thương cho hi vọng mong manh của cậu bé có thể bị dập tắt bất cứ lúc nào. ++Trước ước mơ của cậu bé, người diễn viên già bèn quyết định một việc thật đặc biệt, ông “dán lên mép một bộ râu giả, đeo kính, mượn ở đâu một chiếc áo veston cũ, mặc vào rồi chống gậy đi”, chỉ để khoả lấp nỗi buồn và thực hiện niềm mong ước giản dị khi ngộ ra "Không gì đau lòng bằng việc thấy một em bé thất vọng, đừng để trẻ con mất lòng tin ở đời sống, ở con người", rồi diễn vai cuối cùng trong sự nghiệp. ++ Vai diễn cuối cùng ông gửi tặng cho đời lại không phải là trên sân khấu rộng lớn, không đông người chen lấn, không khoản tiền thù lao, cũng chẳng có tiếng vỗ tay, mà ở đó chỉ có tình yêu thương, đổi lấy đức tin bất diệt về tình người nơi cuộc sống vốn bình lặng. Để rồi, khoảnh khắc “Tàu đi ngang qua thung lũng có chú bé đang đứng vẫy” mang bao chan chứa hi vọng cũng là lúc ông lão “nhoài người ra, cười, đưa tay vẫy lại chú bé” như gửi lại tình yêu trọn vẹn từ trái tim mình và chợt nhận ra ánh mắt “mừng cuống quít” và hành động” nhẩy cẫng lên, đưa cả hai tay vẫy mãi” của cậu bé khiến trái tim ông rung lên từng nhịp yêu thương. Ông vui sướng, bật khóc, đó là giọt nước mắt hạnh phúc vì đã diễn vai diễn cuối cùng của cuộc đời mình một cách thành công. -> Với tấm lòng nhận hậu, vị tha, người diễn viên đã trao hi vọng, tiếp thêm niềm vui sống cho đứa trẻ, giúp đứa trẻ nuôi dưỡng niềm tin tốt đẹp vào cuộc sống nơi vùng quê nghèo và gieo hạt giống hạnh phúc, niềm vui cho cuộc đời, làm cho tình người thêm ấm áp. + Phép màu chỉ đến trong những câu chuyện cổ tích của tuổi thơ, may mắn chỉ chạm khi ta thực sự cố gắng và trong cuộc sống đời thường này vẫn còn nhiều lắm những câu chuyện cổ tích không có ông bụt, bà tiên nhưng ấm áp tình người nồng hậu. ++ Hạnh phúc mà cậu bé trong câu chuyện “Vai diễn cuối cùng” nhận được cũng rất xứng đáng cho những bền bỉ, cố gắng, mong ngóng mà cậu đã gieo hi vọng từng ngày vào chuyến tàu đi qua trên mảnh đất nghèo nơi mình sinh sống. ++ Chuyến tàu cuộc đời rồi sẽ chuyển bánh, ước mơ và niềm tin của cậu bé được gửi gắm vào những chuyến tàu qua làng. Hẳn cậu bé mãi không bao giờ biết được có một người đã đáp lại cậu, đã khơi dậy trong cậu một niềm tin bất diệt về điều tốt đẹp luôn hiện hữu. Và người diễn viên già đã gieo mầm xanh cho sự sống, gieo niềm tin và hi vọng cho thế hệ trẻ. ->Đó cũng là thông điệp sâu sắc về tình người được toả sáng, lấp lánh trên trang văn. Vì lẽ đó, câu chuyện “Vai diễn cuối cùng” (Khuyết danh) thực sự là “câu chuyện cổ tích do chính cuộc sống viết ra” … - “Vai diễn cuối cùng” (Khuyết danh) là “Câu chuyện cổ tích do cuộc sống viết ra” được thể hiện bằng những hình thức nghệ thuật đặc sắc. + Tình huống truyện khá đơn giản, xoay quanh một cuộc gặp gỡ không trực tiếp của người diễn viên già và cậu bé, họ không hề gặp nhau, chỉ qua những quan sát của người diễn viên già nhân hậu, cốt truyện giản đơn, không quá nhiều sự kiện, không kịch tính nhưng đủ để người đọc thấm thía về cách ứng xử đầy nhân văn, giàu tình người của nhân vật người diễn viên già. Câu chuyện đã thắp lên trong lòng bạn đọc ngọn lửa tình người ấm áp. + Nhân vật tuy không nhiều, được miêu tả qua hành động là chủ yếu… + Ngôn ngữ kể chuyện nhỏ nhẹ, thủ thỉ tâm tình như dòng nước mát làm thanh lọc tâm hồn bạn đọc khiến bạn đọc thêm yêu mến cuộc sống vốn rất bình dị này. * Đánh giá, mở rộng: - Ý kiến của nhà văn Anddecxen hoàn toàn đúng đắn bởi lẽ “câu chuyện cổ tích do cuộc sống viết ra” như dòng sữa ngọt lành xoa dịu tâm hồn con người, mỗi trang văn được mở ra như những nấc thang đưa bạn đọc đến với thế giới của tình yêu thương. - Vì vậy, người nghệ sĩ thông qua đôi bàn tay nghệ thuật đã chắt lọc, gọt rũa những gì tinh túy nhất để tạo nên một tác phẩm giàu giá trị nhân văn và lòng nhân ái cao cả được toả sáng, vun đắp cho con người tình yêu cái đẹp, biết quý mến, nâng niu trân trọng vẻ đẹp của cuộc sống đời thường khiến cho mỗi chúng ta thêm yêu đời, yêu người. - Còn bạn đọc khi đón nhận tác phẩm hãy hoà mình vào “câu chuyện của trái tim” nhà văn để cùng ngân rung những nhịp đập yêu thương cảm nhận “câu chuyện cổ tích do cuộc sống viết ra” mà nhà văn gửi gắm…	1.0 1.0 5.5 3.0 1.5 1.0 1.0 ​
​	d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt.	0.25
​	e. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.	0.5
Tổng điểm		20,0

Lưu ý chung:

Đây là hướng dẫn chấm mở, thang điểm không quy định chi tiết đối với từng ý nhỏ, chỉ nêu mức điểm của phần nội dung lớn nhất thiết phải có.

Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu ở mỗi câu, đồng thời phải được triển khai chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc

Hết--------------------------------

(HDC gồm có có 06 trang)​

CHÚNG TÔI CẬP NHẬT FULL CÁC TRƯỜNG!
CHÚC THẦY CÔ THÀNH CÔNG!