KIẾN THỨC Số chỉ nhịp (Time signature)

[Yopovn]

Số chỉ nhịp (Time signature)

Số chỉ nhịp là dấu hiệu giúp bạn biết bản nhạc đó có nhịp bao nhiêu, nhịp 2, nhịp 3 hay nhịp 4. Chúng ta hãy tìm hiểu sau đây nào.
Khi nhìn vào vị trí đầu của bất kỳ bản nhạc nào, các bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy dấu khóa của bài nhạc và 1 cặp số được viết giống như phân số. Cặp số này được gọi là số chỉ nhịp. Nhờ vào số chỉ nhịp mà các bản có thể đàn điệu hoặc hát đúng với thể loại của bản nhạc đó.

Số chỉ nhịp để làm gì?

Chắc hẳn các bạn đã từng nghe qua về điệu (rhythm) trong bản nhạc rồi phải không, nào là Rumba, Valse, Bolero, March, Slow Rock... Chính nhịp điệu đã tạo nên các thể loại âm nhạc đó. Tuy nhiên, nếu bạn chỉ nhìn vào 1 bản nhạc mà chính bạn chưa nghe bao giờ, làm sao biết được bạn sẽ phải chơi bản nhạc đó theo “điệu” gì? Số chỉ nhịp sẽ phần nào giúp bạn biết điều đó.

Đọc số chỉ nhịp

Đầu tiên, bạn phải hiểu ý nghĩa của 2 con số ấy đã.
* Về con số nằm bên trên chính là số nhịp có trong 1 ô nhịp.
VD: Số bên trên là số 2, thì 1 ô nhịp sẽ có 2 phách.
Số bên trên là số 4, thì 1 ô nhịp sẽ có 4 phách.

* Về con số nằm bên dưới, nó có nghĩa là một đơn vị nhịp sẽ có giá trị bằng một nốt, mà nốt đó là nốt tương ứng với số ở phần mẫu số.
- Nốt tròn được gọi là whole note – nghĩa là nguyên vẹn, có thể coi là 1.
- Nốt trắng được gọi là nốt half – nghĩa là 1/2.
- Nốt đen được gọi là quarter – nghĩa là 1/4.
- Nốt móc đơn được viết là 1/8
Và tương tự cho những nốt nhỏ hơn.

Nhịp 4/4

Bạn có thể thấy bên cạnh là nhịp 4/4. Phải hiểu thế nào đây?
– Số trên là 4, có nghĩa là 1 ô nhịp có 4 phách.
– Số dưới là 4, tương đương với 1 phách có giá trị bằng 1 nốt đen.
Hãy đếm trong ô nhịp có 1 nốt trắng = 2 nốt đen, 1 nốt lặng = 1 nốt đen, 2 nốt móc đơn = 1 nốt đen. Tổng cộng là 4 nốt đen, vừa chính xác với số phách.

Nhịp 3/4

Bên trên bạn sẽ thấy nhịp 3/4
Tử số bằng 3 có nghĩa là có 3 nhịp trong 1 ô phách.
Mẫu số bằng 4, có nghĩa là mỗi phách sẽ có giá trị bằng 1 nốt đen.
Trong ô nhịp có 1 nốt trắng = 2 nốt đen + 1 nốt đen = 3 nốt đen. Vậy đây là nhịp 3/4

Vậy 3/4 và 6/8 có gì khác nhau?

Nhiều bạn sẽ thắc mắc, vậy tại sao phải chia thành nhịp 3/4 và 6/8? cũng chỉ là rút gọn của phân số thôi phải không?
Thực sự là có 1 sự khác nhau nhỏ giữa các số nhịp cho dù chúng “có thể rút gọn” bằng nhau.

Hãy xem một ví dụ:

Bạn sẽ thấy rằng với nhịp 3/4 thì các nốt sẽ có “xu hướng” tách ra thành 3 cụm riêng biệt, 1-2-3
Với nhịp 6/8, các nốt có xu hướng tập trung lại thành cụm 3nốt-3 nốt, thành ra sẽ tạo cảm giác 1-2 nhiều hơn.
Tuy điều này có vẻ không rõ rệt, nhưng bạn sẽ thấy khi nghe 1 bản luân vũ (valse) với 3 điệu tách biệt 1,2,3 và 1 bản slow rock, với từng chùm 3 nốt đi kèm khác nhau thế nào.

Tổng kết

Vậy là sau bài này, bạn đã có thể biết được nhịp điệu và nguyên tắc của bài hát rồi. Thông thường, 80% các bài hát Âu-Mỹ có dạng 4/4 (pop, ballad). Nhạc Việt thì thường có nhịp 2/4, 6/8 (slow, slow rock). Hoặc 3/4, 4/4 (Valse, bolero). Nếu các bạn dành nhiều thời gian hơn, các bạn sẽ nắm rõ hơn về phần kiến thức này, chúc các bạn thành công.

Theo: ACEMUSIC