SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN KHOA HỌC LỚP 5: Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 5 học môn Khoa học

Yopovn · 30/10/23

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN KHOA HỌC LỚP 5: Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 5 học môn Khoa học được soạn dưới dạng file word gồm 9 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

1. PHẦN MỞ ĐẦU

1.1 Đặt vấn đề

Đối với môn khoa học, học sinh tham gia tiết học với tâm lý là môn phụ nên tâm thế học tập thụ động trông chờ giáo viên cung cấp kiến thức rồi học thuộc nhưng lại mau quên. Bên cạnh đó, các em rất thụ động trong việc chuẩn bị bài ở nhà, lại không hứng thú trong việc tự tìm tòi, khám phá cái mới, cái hay trong bài học, ... dẫn đến “lỗ hỏng kiến thức” trong mảng khoa học của các em nên kết quả học môn Khoa học cũng thường thấp hơn các môn học khác .... Theo nhận định của bản thân thì môn Khoa học đóng vai trò quan trọng trong việc giúp học sinh học tập môn Khoa học tự nhiên ở cấp trung học sơ sở và các môn Vật lý, Hoá học, Sinh học ở cấp trung học phổ thông. Môn học chú trọng tới việc khơi dậy trí tò mò về khoa học, bước đầu tạo cho HS cơ hội tìm hiểu, khám phá thế giới tự nhiên; vận dụng kiến thức vào thực tiễn, học cách giữ gìn sức khoẻ và ứng xử phù hợp với môi trường sống xung quanh, lòng say mê Khoa học. Băn khoăn trước thực trạng đó, là một giáo viên dạy lớp 5 nhiều năm, tôi đã tìm tòi, đổi mới trong dạy học môn Khoa học và dạy đạt hiệu quả ở môn học này. Do đó, tôi mạnh dạn đầu tư suy nghĩ, tìm tòi nghiên cứu và quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 5 học môn Khoa học.”

Tôi đã khảo sát mức độ thích học giờ Khoa học của 31 học sinh lớp 5/1 đầu năm học 2020-2021 như sau:

- Số học sinh thích học: 10 học sinh

- Số học sinh không thích: 21 học sinh

1.2 Mục đích đề tài

Với đề tài “ Một số biện pháp tạo hứng thú cho học sinh lớp 5 học môn khoa học”. Trên cơ sở thực tiễn việc học tập môn Khoa học của học sinh chưa phát huy tính chủ động tư duy, đề ra các biện pháp nhằm tạo hứng thú nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động sáng tạo tìm tòi kiến thức mới của học sinh.

1.3 Lịch sử đề tài

Qua những năm đứng lớp tôi nhận thấy việc học môn Khoa học các em không được tốt lắm , chưa hứng thú, ham thích trong học tập. Với năm học này tôi nhận thấy việc đầu tiên đưa ra một số giải pháp nhằm giúp học sinh ham thích, hứng thú học môn Khoa học.

1.4 Phạm vi đề tài

Tôi chọn đề tài này thực hiện cho tất cả học sinh của lớp Năm 1 mà tôi chủ nhiệm của năm học 2020-2021.

2. NỘI DUNG CẦN GIẢI QUYẾT

Từ thực trạng nêu trên, tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp để tạo hứng thú cho học sinh lớp 5 học môn Khoa học ở năm học 2020-2021. Mục đích chính là giúp các em ngày càng yêu thích học môn Khoa học và say mê khoa học. Do đó, muốn thực hiện được đề tài này tôi cần giải quyết các nội dung cơ bản sau đây:

- Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài và đồ dùng học tập.

- Tổ chức hoạt động dạy học dưới dạng các trò chơi.

- Tổ chức cho học sinh thực hành, thí nghiệm.

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.

3. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT

Muốn tạo được hứng thú, yêu thích cho học sinh trong giờ học Khoa học và đạt hiệu quả cao, là giáo viên đứng lớp, người trực tiếp dạy học cho các em, tôi thấy nhiệm vụ của mình vô cùng quan trọng. Tất cả các em có yêu thích giờ học hay không phần lớn là do phương pháp và hình thức tổ chức dạy học của giáo viên. Vì vậy, tôi luôn chuẩn bị bài thật chu đáo để các em nắm vững nội dung bài học. Cụ thể qua các việc sau:

3.1 . Hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài và đồ dùng học tập

Sự chuẩn bị đồ dùng dạy học của giáo viên hay đồ dùng học tập cho học sinh đối với mỗi tiết học là một việc làm vô cùng quan trọng, hiệu quả tiết học đạt được ở mức độ nào là tùy thuộc vào khâu chuẩn bị rất cao. Vì vậy, giáo viên phải dành nhiều thời gian để chuẩn bị hoặc cùng với học sinh, giao cho học sinh chuẩn bị.

Chẳng hạn: Để chuẩn bị cho các bài học của ngày hôm sau, tôi cho học sinh ghi vở dặn dò: Đọc và trả lời các câu hỏi ở sách giáo khoa; sưu tầm tư liệu hoặc tranh ảnh liên quan đến nội dung bài học. Đầu giờ học hôm sau, từng bàn 2 em sẽ tự kiểm tra cho nhau về sự chuẩn bị của bạn mình, sau đó báo cáo lại với tổ trưởng về việc chuẩn bị bài cũng như các tư liệu, tranh ảnh mà bạn cùng bàn với mình đã sưu tầm được. Đến đầu mỗi tiết học, các tổ trưởng sẽ thông báo lại với giáo viên. Căn cứ vào đó, tôi sẽ ghi điểm thi đua cho các tổ, cuối tuần vào tiết sinh hoạt tập thể cả lớp sẽ tuyên dương tổ nào học tập tốt, nề nếp tốt, chuẩn bị chu đáo phần dặn dò về nhà; động viên, khích lệ tổ nào điểm thấp.

Việc dặn dò chuẩn bị bài cho ngày hôm sau như tôi đã thực hiện có nhiều tác dụng: thứ nhất thông qua việc đọc và trả lời các câu hỏi, các em được luyện đọc chữ; thứ hai các em có thể rèn chữ viết nếu có những nội dung các em cần ghi chép lại sau khi quan sát; thứ ba tích hợp được bộ môn Mĩ thuật trong quá trình vẽ tranh; …

Ví dụ:

- Bài 46, 47: Lắp mạch điện đơn giản.

+ Yêu cầu các em chuẩn bị theo nhóm, như : 1 hoặc 2 cục pin, 2-4 đoạn dây đồng nhỏ có vỏ bọc bằng nhựa bên ngoài, bóng đèn pin, một số vật bằng kim loại (đồng, nhôm, sắt, ...) và một số đồ vật bằng nhựa, cao su, sứ, ...

+ Chuẩn bị chung: Bóng đèn điện hỏng có tháo đui (có thể nhìn thấy rõ 2 đầu dây).

àMục đích nhằm khơi dậy sự tò mò, tính hiếu kì của các em trong quá trình chuẩn bị giúp các em sôi nổi hơn, tích cực hơn khi tham gia thực hành lắp ghép mạch điện tìm ra kiến thức mới.

- Bài 54: Cây con có thể mọc lên từ một số bộ phận của cây mẹ (Sưu tầm vật thật như cây, củ hoặc lá). Rất gần gũi trong cuộc sống hàng ngày của các em như cây râm bụt ba mẹ chặc nhánh trồng hàng rào, cây mía, cây mì,..., cây con mọc lên từ thân cây mẹ; củ gừng, củ hành, củ tỏi mẹ mua về để nấu ăn cây con mọc lên từ củ hoặc cây lá bỏng mà mọi người thường gọi là cây sống đời cây con sẽ mọc lên từ thân cây mẹ, …

Việc này thật sự hiệu quả, giờ đây với sự chuẩn bị như đã dặn dò, đa số học sinh tham gia các hoạt động học tập sôi nổi hơn, tiếp nhận thông tin bài học chủ động hơn, ghi nhớ bài nhanh hơn.

3.2 . Tổ chức hoạt động dạy học dưới dạng các trò chơi.

Qua nhiều năm giảng dạy, tôi thấy đa số học sinh rất muốn được tham gia trò chơi học tập. Trong môn khoa học lớp 5 có rất nhiều tiết học cần sử dụng đến phương pháp trò chơi học tập. Thường có hai dạng kiến thức để thực hiện trò chơi: chơi để khám phá, hình thành kiến thức mới và chơi để củng cố, hệ thống hoá kiến thức đã học. Để phương pháp này đạt hiệu quả tôi đã thực hiện các bước