- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,206
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5 THỰC HIỆN TỐT BÀI TOÁN CÓ LỜI VĂN VỀ PHÂN SỐ - TỈ SỐ được soạn dưới dạng file word gồm 21 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC BA TRẠI A
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5
THỰC HIỆN TỐT BÀI TOÁN CÓ LỜI VĂN VỀ PHÂN SỐ - TỈ SỐ
Lĩnh vực/ Môn : Toán
Cấp học : Tiểu học
Tên Tác giả : Đặng Thị Tươi
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Ba Trại A
Chức vụ : Giáo viên giảng dạy lớp 5
Năm học 2022 - 2023
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5
THỰC HIỆN TỐT BÀI TOÁN CÓ LỜI VĂN VỀ PHÂN SỐ - TỈ SỐ
Lĩnh vực/ Môn : Toán
Cấp học : Tiểu học
Tên Tác giả : Đặng Thị Tươi
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Ba Trại A
Chức vụ : Giáo viên giảng dạy lớp 5
Năm học 2022 - 2023
MỤC LỤC
PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đã biết mục tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp cho học sinh tiểu học hình thành kiến thức cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh có thể tiếp tục học trung học cơ sở và ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày với lòng tự tin, sự năng động và linh hoạt. Với mục tiêu đó, môn Toán có vị trí rất quan trọng vì nó giúp học sinh phát triển những thao tác trí tuệ cần thiết để phát triển trí thông minh, tư duy độc lập, linh hoạt, sáng tạo trong việc hình thành và rèn luyện trong mọi lĩnh vực. Môn Toán ở Tiểu học được chia thành 5 nội dung kiến thức chính, trong đó giải toán là một trong 5 nội dung kiến thức đó. Giải toán - đặc biệt là giải toán về phân số - tỉ số chính là cầu nối giữa toán học và thực tế đời sống. Toán về phân số - tỉ số được đưa vào chương trình toán ở Tiểu học từ kiến thức đơn giản tới phức tạp theo từng vòng số. Mỗi một dạng toán hay bài toán đều có những cách giải hoặc bước giải riêng. Chỉ cần học sinh phân biệt được dạng toán và ghi nhớ các bước giải là các em thực hiện nội dung giải toán về phân số - tỉ số một cách hiệu quả. Tuy nhiên trong thực tế dạy – học giải toán nói chung và giải toán về phân số - tỉ số nói riêng nhiều học sinh còn lúng túng khi phân tích và xác định dạng toán, có em biết xác định dạng toán nhưng lại nhầm lẫn cách giải hoặc bước giải dẫn đến hiệu quả của việc giải toán về phân số - tỉ số phần nào bị hạn chế, làm ảnh hưởng tới hiệu quả của việc học toán nói chung.
* Vậy làm thế nào để giúp các em nắm chắc được kiến thức và thành thạo kĩ năng Giải toán về phân số và tỉ số? Làm thế nào để khắc phục được những khó khăn vướng mắc của học sinh khi giải toán liên quan đến phân số và tỉ số?
Với những băn khoăn, trăn trở đó, tôi tiến hành nghiên cứu và tìm biện pháp giúp học sinh khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải toán về phân số và tỉ số qua sáng kiến "Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 thực hiện tốt các bài toán có lời văn về phân số - tỉ số"
2. Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá thực trạng và đưa ra một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 làm tốt các bài toán về phân số - tỉ số.
3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 thực hiện tốt các bài toán về phân số - tỉ số
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
- Đối tượng khảo sát: Giáo viên và học sinh trường Tiểu học Ba Trại A
- Đối tượng thực nghiệm: Học sinh lớp 5A4 trường Tiểu học Ba Trại A
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp nghiên cứu lý luận (đọc tài liệu)
- Phương pháp phân tích – tổng hợp
5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
5.2. Phương pháp hỗ trợ khác
- Phương pháp thống kê toán học
- Phương pháp luyện tập thực hành
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
6.1. Phạm vi nghiên cứu: Trường Tiểu học Ba Trại A- Huyện Ba Vì- TP Hà Nội
6.2. Thời gian tiến hành: Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023.
6.3. Địa bàn ứng dụng: Trường Tiểu học Ba Trại A- Huyện Ba Vì- TP Hà Nội
PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận
Giải toán là một trong 5 nội dung kiến thức chính trong chương trình Toán ở Tiểu học. Nội dung phần kiến thức giải toán được sắp xếp đan xen với các nội dung kiến thức số học, các yếu tố đại số, các yếu hình học, đại lượng và đo đại lượng. Giải toán về phân số - tỉ số cũng vậy. Ngay từ lớp 3, các em đã được làm quen với dạng toán Tìm một trong các phần bằng nhau của một số. Lên lớp 4, khi được học khái niệm về phân số - tỉ số, học sinh được bổ sung thêm rất nhiều dạng toán liên quan đến phân số - tỉ số như: Tìm giá trị phân số của một số; Tìm một số khi biết giá trị một phân số của nó; Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó; Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó. Sang lớp 5, các em tiếp tục được học thêm các bài toán về tỉ số phần trăm. Qua việc giải toán về phân số - tỉ số, các em được củng cố kiến thức, rèn luyện kĩ năng tính toán, được kết hợp giữa học với hành đi từ kiến thức trong nhà trường ra ngoài thực tế cuộc sống. Hoạt động trí tuệ có trong việc giải toán góp phần giáo dục học sinh ý chí vượt khó khăn, đức tính cẩn thận, chu đáo, làm việc có hiệu quả, có kế hoạch, có căn cứ, rèn tư duy độc lập, suy nghĩ sáng tạo, tự tìm ra những lời giải mới hay và ngắn gọn... Đồng thời qua việc giải toán của học sinh mà giáo viên có thể dễ dàng phát hiện ra những ưu điểm hoặc thiếu sót của các em về kiến thức, kĩ năng và tư duy để giúp các em phát huy và khắc phục.
II. Thực trạng giải toán về phân số - tỉ số của học sinh lớp 5 trường Tiểu học Ba Trại A
1. Thực trạng
Toán có lời văn nói chung và toán về phân số - tỉ số nói riêng thực chất là những bài toán thực tế. Nội dung bài toán được thông qua những câu văn liên quan tới các vấn đề có trong thực tế cuộc sống. Cái khó của bài toán có lời văn là phải lược bỏ những yếu tố về lời văn để chỉ ra mối quan hệ giữa các yếu tố toán học chứa đựng trong bài toán để xác định được dạng toán và định hướng các bước giải của dạng toán đó.
Qua những năm giảng dạy, kết hợp với việc tìm hiểu kĩ năng giải các bài toán về phân số và tỉ số, tôi thấy các em có những lỗi sai rất đáng tiếc.
+ Nhầm lẫn giữa hai dạng toán: Tìm phân số của một số và Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó.
Ví dụ 1: Một mảnh đất hình chữ nhật có chiều dài là 35m, chiều rộng bằng chiều dài. Tính diện tích của mảnh đất đó.
Ví dụ 2: Một mảnh đất hình chữ nhật có chu vi là 35m. Chiều rộng bằng chiều dài. Tính diện tích của mảnh đất đó.
Nếu chỉ đọc mà không phân tích các yếu tố bài toán đã cho và yếu tố bài toán cần tìm thì học sinh dễ nhầm lẫn. Nhiều em giải cả hai bài theo dạng toán Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó. Nhiều em lại giải cả hai bài toán theo dạng Tìm phân số của một số. Như vậy sẽ có kết quả một trong hai bài toán bị sai.
+ Nhầm lẫn cách giải hai dạng toán Tìm phân số của một số và Tìm một số khi biết một phân số của số đó
Những lỗi sai trên của học sinh mặc dù không ai mong muốn song nó vẫn tồn tại ít nhiều. Điều này thể hiện rất rõ trong quá trình các em luyện tập và thể hiện qua các bài kiểm tra.
Tại sao học sinh lại mắc phải các lỗi sai như vậy? Tôi đã nghiên cứu và trao đổi cùng với đồng nghiệp trong tổ chuyên môn tìm ra nguyên nhân cơ bản dẫn đến sai lầm của học sinh.
2. Nguyên nhân
a. Về phía giáo viên.
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC BA TRẠI A
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5
THỰC HIỆN TỐT BÀI TOÁN CÓ LỜI VĂN VỀ PHÂN SỐ - TỈ SỐ
Cấp học : Tiểu học
Tên Tác giả : Đặng Thị Tươi
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Ba Trại A
Chức vụ : Giáo viên giảng dạy lớp 5
Năm học 2022 - 2023
ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN BA VÌ
TRƯỜNG TIỂU HỌC BA TRẠI A
TRƯỜNG TIỂU HỌC BA TRẠI A
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 5
THỰC HIỆN TỐT BÀI TOÁN CÓ LỜI VĂN VỀ PHÂN SỐ - TỈ SỐ
Cấp học : Tiểu học
Tên Tác giả : Đặng Thị Tươi
Đơn vị công tác : Trường Tiểu học Ba Trại A
Chức vụ : Giáo viên giảng dạy lớp 5
Năm học 2022 - 2023
MỤC LỤC
| Mục lục | Trang |
| ĐẶT VẤN ĐỀ | |
| 1. Lý do chọn đề tài | |
| 2. Mục đích nghiên cứu | |
| 3. Đối tượng nghiên cứu | |
| 4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm | |
| 5. Phương pháp nghiên cứu | |
| 6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu | |
| GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ | |
| I. Cơ sở lý luận | |
| II. Thực trạng giải toán về phân số - tỉ số của học sinh lớp 5 trường Tiểu học Ba Trại A | |
1. Thực trạng | |
2. Nguyên nhân | |
3. Khảo sát | |
| III. Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 thực hiện tốt các bài toán về phân số - tỉ số | |
| 1. Biện pháp 1: Củng cố, bổ sung kiến thức về phân số - tỉ số - tỉ số phần trăm | |
| 2. Biện pháp 2: Củng cố kiến thức và kĩ năng giải hai dạng bài toán Tìm giá trị phân số của một số và Tìm một số khi biết giá trị một phân số của nó | |
| 3. Biện pháp 3: Vận dụng cách giải của hai dạng bài toán Tìm phân số của một số và Tìm một số khi biết giá trị phân số của nó để giải một số dạng bài toán có liên quan, nhằm phát triển năng lực cho học sinh và giúp các em giải bài toán theo nhiều cách khác nhau. | |
| 4. Kết quả thực nghiệm | |
| KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ | |
| PHỤ LỤC | |
| Tài liệu tham khảo |
PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài
Chúng ta đã biết mục tiêu của giáo dục tiểu học nhằm giúp cho học sinh tiểu học hình thành kiến thức cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản để học sinh có thể tiếp tục học trung học cơ sở và ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày với lòng tự tin, sự năng động và linh hoạt. Với mục tiêu đó, môn Toán có vị trí rất quan trọng vì nó giúp học sinh phát triển những thao tác trí tuệ cần thiết để phát triển trí thông minh, tư duy độc lập, linh hoạt, sáng tạo trong việc hình thành và rèn luyện trong mọi lĩnh vực. Môn Toán ở Tiểu học được chia thành 5 nội dung kiến thức chính, trong đó giải toán là một trong 5 nội dung kiến thức đó. Giải toán - đặc biệt là giải toán về phân số - tỉ số chính là cầu nối giữa toán học và thực tế đời sống. Toán về phân số - tỉ số được đưa vào chương trình toán ở Tiểu học từ kiến thức đơn giản tới phức tạp theo từng vòng số. Mỗi một dạng toán hay bài toán đều có những cách giải hoặc bước giải riêng. Chỉ cần học sinh phân biệt được dạng toán và ghi nhớ các bước giải là các em thực hiện nội dung giải toán về phân số - tỉ số một cách hiệu quả. Tuy nhiên trong thực tế dạy – học giải toán nói chung và giải toán về phân số - tỉ số nói riêng nhiều học sinh còn lúng túng khi phân tích và xác định dạng toán, có em biết xác định dạng toán nhưng lại nhầm lẫn cách giải hoặc bước giải dẫn đến hiệu quả của việc giải toán về phân số - tỉ số phần nào bị hạn chế, làm ảnh hưởng tới hiệu quả của việc học toán nói chung.
* Vậy làm thế nào để giúp các em nắm chắc được kiến thức và thành thạo kĩ năng Giải toán về phân số và tỉ số? Làm thế nào để khắc phục được những khó khăn vướng mắc của học sinh khi giải toán liên quan đến phân số và tỉ số?
Với những băn khoăn, trăn trở đó, tôi tiến hành nghiên cứu và tìm biện pháp giúp học sinh khắc phục khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải toán về phân số và tỉ số qua sáng kiến "Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 thực hiện tốt các bài toán có lời văn về phân số - tỉ số"
2. Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá thực trạng và đưa ra một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 làm tốt các bài toán về phân số - tỉ số.
3. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 5 thực hiện tốt các bài toán về phân số - tỉ số
4. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm
- Đối tượng khảo sát: Giáo viên và học sinh trường Tiểu học Ba Trại A
- Đối tượng thực nghiệm: Học sinh lớp 5A4 trường Tiểu học Ba Trại A
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp nghiên cứu lí luận
- Phương pháp nghiên cứu lý luận (đọc tài liệu)
- Phương pháp phân tích – tổng hợp
5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra
- Phương pháp quan sát
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
5.2. Phương pháp hỗ trợ khác
- Phương pháp thống kê toán học
- Phương pháp luyện tập thực hành
6. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu
6.1. Phạm vi nghiên cứu: Trường Tiểu học Ba Trại A- Huyện Ba Vì- TP Hà Nội
6.2. Thời gian tiến hành: Từ tháng 9 năm 2022 đến tháng 3 năm 2023.
6.3. Địa bàn ứng dụng: Trường Tiểu học Ba Trại A- Huyện Ba Vì- TP Hà Nội
PHẦN B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lí luận
Giải toán là một trong 5 nội dung kiến thức chính trong chương trình Toán ở Tiểu học. Nội dung phần kiến thức giải toán được sắp xếp đan xen với các nội dung kiến thức số học, các yếu tố đại số, các yếu hình học, đại lượng và đo đại lượng. Giải toán về phân số - tỉ số cũng vậy. Ngay từ lớp 3, các em đã được làm quen với dạng toán Tìm một trong các phần bằng nhau của một số. Lên lớp 4, khi được học khái niệm về phân số - tỉ số, học sinh được bổ sung thêm rất nhiều dạng toán liên quan đến phân số - tỉ số như: Tìm giá trị phân số của một số; Tìm một số khi biết giá trị một phân số của nó; Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó; Tìm hai số khi biết hiệu và tỉ số của hai số đó. Sang lớp 5, các em tiếp tục được học thêm các bài toán về tỉ số phần trăm. Qua việc giải toán về phân số - tỉ số, các em được củng cố kiến thức, rèn luyện kĩ năng tính toán, được kết hợp giữa học với hành đi từ kiến thức trong nhà trường ra ngoài thực tế cuộc sống. Hoạt động trí tuệ có trong việc giải toán góp phần giáo dục học sinh ý chí vượt khó khăn, đức tính cẩn thận, chu đáo, làm việc có hiệu quả, có kế hoạch, có căn cứ, rèn tư duy độc lập, suy nghĩ sáng tạo, tự tìm ra những lời giải mới hay và ngắn gọn... Đồng thời qua việc giải toán của học sinh mà giáo viên có thể dễ dàng phát hiện ra những ưu điểm hoặc thiếu sót của các em về kiến thức, kĩ năng và tư duy để giúp các em phát huy và khắc phục.
II. Thực trạng giải toán về phân số - tỉ số của học sinh lớp 5 trường Tiểu học Ba Trại A
1. Thực trạng
Toán có lời văn nói chung và toán về phân số - tỉ số nói riêng thực chất là những bài toán thực tế. Nội dung bài toán được thông qua những câu văn liên quan tới các vấn đề có trong thực tế cuộc sống. Cái khó của bài toán có lời văn là phải lược bỏ những yếu tố về lời văn để chỉ ra mối quan hệ giữa các yếu tố toán học chứa đựng trong bài toán để xác định được dạng toán và định hướng các bước giải của dạng toán đó.
Qua những năm giảng dạy, kết hợp với việc tìm hiểu kĩ năng giải các bài toán về phân số và tỉ số, tôi thấy các em có những lỗi sai rất đáng tiếc.
+ Nhầm lẫn giữa hai dạng toán: Tìm phân số của một số và Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó.
Ví dụ 1: Một mảnh đất hình chữ nhật có chiều dài là 35m, chiều rộng bằng chiều dài. Tính diện tích của mảnh đất đó.
Ví dụ 2: Một mảnh đất hình chữ nhật có chu vi là 35m. Chiều rộng bằng chiều dài. Tính diện tích của mảnh đất đó.
Nếu chỉ đọc mà không phân tích các yếu tố bài toán đã cho và yếu tố bài toán cần tìm thì học sinh dễ nhầm lẫn. Nhiều em giải cả hai bài theo dạng toán Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó. Nhiều em lại giải cả hai bài toán theo dạng Tìm phân số của một số. Như vậy sẽ có kết quả một trong hai bài toán bị sai.
+ Nhầm lẫn cách giải hai dạng toán Tìm phân số của một số và Tìm một số khi biết một phân số của số đó
Những lỗi sai trên của học sinh mặc dù không ai mong muốn song nó vẫn tồn tại ít nhiều. Điều này thể hiện rất rõ trong quá trình các em luyện tập và thể hiện qua các bài kiểm tra.
Tại sao học sinh lại mắc phải các lỗi sai như vậy? Tôi đã nghiên cứu và trao đổi cùng với đồng nghiệp trong tổ chuyên môn tìm ra nguyên nhân cơ bản dẫn đến sai lầm của học sinh.
2. Nguyên nhân
a. Về phía giáo viên.
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT