SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VIẾT ĐOẠN VĂN NGẮN CHO HỌC SINH LỚP 2

Yopovn · Lúc 23:44, Thứ năm

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VIẾT ĐOẠN VĂN NGẮN CHO HỌC SINH LỚP 2 được soạn dưới dạng file word gồm 21 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI

Tiếng Việt là một phân môn dạy học rất quan trọng, nhất là đối với các em học sinh ở cấp tiểu học nói chung, và học sinh lớp 2 nói riêng. Để học tốt môn Tiếng Việt 2, đòi hỏi các em học sinh phải viết đoạn văn tốt. Nhưng làm thế nào để các em có thể viết đoạn văn tốt?

Bên cạnh việc dạy đọc, dạy viết chữ, các em cũng cần được học và trau dồi thêm về cách viết thành câu, thành đoạn làm sao cho đúng, rõ ràng về câu cú, ngữ nghĩa và văn phong với lời hay, ý đẹp. Trau dồi kiến thức tiếng Việt thông qua viết đoạn văn chính là trau dồi kiến thức về văn học, đời sống, giáo dục tình cảm thẩm mĩ cho học sinh,… Những bài học về viết đoạn văn góp phần hình thành và phát triển nhân cách con người mới cho các em.

Thời điểm này các em học sinh lớp 2 đang trong giai đoạn bắt đầu tập làm quen với đoạn văn ngắn, với độ dài từ ba đến năm câu. Để tiếp cận được tốt với những bài học mới này, các em học sinh sẽ không tránh khỏi những bỡ ngỡ, nhất là trong cách nhận biết, phân biệt và cách sử dụng từ, câu vào đoạn văn như thế nào cho hợp lý. Vừa viết đúng mà lại không bị thừa, bị thiếu ý và nghĩa. Trước những bối cảnh này, tôi đã dành thời gian theo dõi, quan sát, suy tư và từ đó đưa ra phác thảo cũng như dần hoàn thiện đề tài này.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Cơ sở khoa học

Phát triển giáo dục luôn là một động lực quan trọng thúc đẩy phát triển đất nước. Bởi lẽ, giáo dục tác động đến mọi mặt của đời sống, đó là cấu trúc xã hội, là sự phát triển kinh tế, và văn minh con người,… Chính vì lý do đó mà từ trước đến nay Đảng và nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm đến công tác giáo dục, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu để xây dựng và phát triển đất nước. Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ hai khóa VIII (tháng 12 năm 1996), Đảng ta đã khẳng định: “Thực sự coi giáo dục - đào tạo, là quốc sách hàng đầu”. Mặc dù kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn, song chúng ta vẫn quyết tâm thực hiện tốt quan điểm chỉ đạo trên.

Muốn vậy đòi hỏi Nhà nước, các cấp lãnh đạo và nhà trường phải đồng lòng cùng với nhau để xây dựng nền tảng tốt. Và đặc biệt hơn hết chính là các bậc giáo viên phải không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học. Trong đó, ở cấp giáo dục Tiểu là cấp học nền móng nên lại càng quan trọng hơn.

Cơ sở lý luận

So với các kiến thức về Toán, các môn tự nhiên và xã hội, các môn học phát triển năng lực thể chất và thẩm mỹ, thì Tiếng Việt chính là cái nền cơ bản đầu tiên, là cầu nối, là bước đệm để giúp các em học sinh tiếp nhận và hoàn thiện những môn học khác. Tiếng Việt là công cụ giúp các em giao tiếp, nhận biết được vốn kiến thức của nhân loại thành trí thức của riêng mình. Thông qua Tiếng Việt giúp các em nhận thức được các môn học khác.

Tập làm văn là một phân môn của môn Tiếng Việt. Là hình thức thể hiện ngôn ngữ dưới dạng viết. Nếu học sinh viết tốt bài Tập làm văn, đủ số lượng câu, đủ ý, diễn đạt rõ ràng, hấp dẫn người đọc thì học sinh đó có điều kiện học tập tốt hơn môn Tiếng Việt. Nhờ đó mà kết quả học tập sẽ đạt cao hơn. Vì vậy, việc dạy học sinh viết tốt một đoạn văn ngay từ còn ở những lớp nhỏ cũng là xây dựng cho các em một nền móng vững chắc để tạo hứng thú hơn trong việc học Tập làm văn cũng như trong việc học tốt môn Tập làm văn các lớp sau này. Hơn thế nữa, học tốt phân môn Tập làm văn sẽ học tốt hơn môn Tiếng Việt. Ngoài ra, khi các em viết tốt, đồng nghĩa với việc các em có thể diễn giải ý kiến của mình được trôi chảy, suôn sẻ, giúp người đọc, người tiếp nhận dễ hiểu và dễ dàng tiếp nhận thông tin. Đó cũng chính là rèn cho các em sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ, các kỹ năng cơ bản nhằm hình thành nên nhân cách của con người.

Để môn Văn thực sự là môn học hấp dẫn và cập nhật theo sự phát triển của xã hội, ngoài việc thay đổi cách soạn giáo trình và dạy Văn theo lối “công cụ” như trước đến nay, thì phương pháp dạy môn học này cũng cần phải thay đổi và thích nghi với sự phát triển của các em. Mục đích của việc dạy Văn phải là khuyến khích và huấn luyện con người khả năng cảm thụ, tự do bộc lộ suy nghĩ, biểu cảm, kỹ năng sống, biết yêu thương, có trách nhiệm và gắn kết với cộng đồng.

Tôi, với tư cách là một giáo viên chủ nhiệm tiểu học, cụ thể hiện nay là giáo viên chủ nhiệm lớp 2A, Trường Tiểu học Mai Sơn, huyện Lục Yên, tôi nhận thấy hai điều sau:

Thứ nhất, dạy học sinh viết văn tốt sẽ góp phần rèn luyện đạo đức và tính cách con người. Ta dạy cho các em viết đúng yêu cầu, viết đủ số lượng câu, viết gọn, rõ ràng, mạch lạc và sáng tạo là góp phần rèn luyện cho các em ý thức học tập, tính kỷ luật, tính cẩn thận, thận trọng trong công việc, lòng tự tin của bản thân…

Thứ hai, học tốt môn Tập làm văn chính là cơ sở, là nền tảng để học tốt các môn học khác nhằm thực hiện đúng mục tiêu mà Đảng ta đã đề ra nhằm đào tạo con người mới.

Với mục tiêu rèn học sinh ở cả bốn kỹ năng nghe, đọc, nói, viết trong đó kĩ năng viết “một đoạn văn ngắn" là yêu cầu cơ bản khá trọng tâm ở phân môn Tập làm văn lớp 2.

Cơ sở thực tiễn

Phân môn Tập làm văn ở Tiểu học có nhiệm vụ rất quan trọng là rèn kĩ năng nói và viết. Thế nhưng hiện nay, đa số các em học sinh lớp 2 đều rất sợ học phân môn Tập làm văn vì không biết nói gì? Viết gì? Ngay cả bản thân giáo viên đôi khi cũng không tự tin lắm khi dạy phân môn này so với các môn học khác.

Viết đoạn văn ngắn - Đây là dạng bài nòng cốt trong môn Tập làm văn lớp 2. Nó đòi hỏi ở người học vốn sống hàng ngày, vốn từ phong phú, đôi mắt quan sát tinh tường, óc tưởng tượng sáng tạo nghệ thuật. Trong chương trình học, các em được làm quen với đoạn văn và được rèn kĩ năng viết đoạn văn từ 3 đến 5 câu. Với các em học sinh người Kinh, được tiếp xúc với Tiếng Việt mỗi ngày đã khó khăn. Trong khi, tại trường Tiểu học Mai Sơn chúng tôi, phần lớn là các em thuộc các Dân tộc thiểu số khác, điều này lại càng trở nên khó khăn hơn gấp chục lần.

Trực tiếp trải nghiệm dạy môn học này, và cũng dự giờ nhiều lớp học khác, trao đổi chuyên môn cùng đồng nghiệp,… tôi nhận thấy rằng các em còn rất lúng túng chưa định hình được phải viết như thế nào, nhiều học sinh làm bài chưa đạt yêu cầu. Việc dùng từ sai, đặt câu chưa chính xác, lặp lại câu đã viết, viết thiếu ý, viết sai chủ đề, thậm chí sai cả trong cách dùng dấu chấm câu thường xuyên xảy ra trong quá trình học tập phần “viết đoạn văn ngắn” của các em. Bên cạnh đó, rất nhiều em học sinh lớp 2 trong trường Tiểu học Mai Sơn nói chung, và các em lớp 2A nói riêng, khó nhận thức được việc sắp xếp ý (cảm nhận của mình) theo trật tự đúng. Tiếp cận về Tiếng Việt hàng ngày đã ít, vốn sống của các em học sinh lại còn hạn chế, do đó khi diễn đạt học sinh gặp rất nhiều khó khăn. Sự sắp xếp tổ chức câu trong đoạn còn rời rạc. Các câu độc lập về nội dung chưa có sự liên kết và lôgic … Đôi khi các em còn viết câu không rõ ý, từ lặp lại nhiều…

Để có thể dạy tốt, giúp các em tiếp thu và vận dụng được vào bài viết của mình điều đó đòi hỏi giáo viên dạy cho học sinh phải có phương pháp tốt. Đó có thể là có cách tổ chức, sắp xếp câu, ý sao cho lôgic, cách sử dụng từ chính xác hay khi viết. Là một giáo viên đứng lớp nhiều năm, tôi đã rất băn khoăn và trăn trở về điều này. Đây là lí do tôi chọn và viết Sáng kiến kinh nghiệm với nội dung: “ Một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng dạy viết đoạn văn ngắn cho học sinh lớp 2” .

III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Đề tài góp phần tìm ra các giải pháp nhằm:

Giúp các em học sinh lớp 2A nói riêng, và các em lớp 2 trường Tiểu học Mai Sơn nói chung có kỹ năng: Khắc phục được những hạn chế về cách viết một đoạn văn ngắn với câu văn cộc lốc, không đúng ngữ pháp, hay câu văn không rõ ràng, sự sắp xếp các câu văn không logic... Đồng thời, các em viết được đoạn văn ngắn hay, sinh động và sáng tạo. Từ đó bồi dưỡng lòng say mê yêu thích con người, cảnh vật xung quanh các em.

Giúp chính bản thân tôi và các giáo viên khối 2 có thêm kiến thức và kinh nghiệm khi hướng dẫn các em học sinh viết đoạn văn ngắn.

Góp phần vào đổi mới cách dạy tiếng Việt, giúp học sinh có kĩ năng viết đoạn văn ngắn trong phân môn Tập làm văn lớp 2. Từ cách đổi mới phương pháp dạy của thầy góp phần đổi mới cách học của trò.

IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

Đề tài này có 2 nhiệm vụ chính:

Thứ nhất, đánh giá khả năng viết đoạn văn ngắn của các em học sinh thông qua tìm hiểu tình hình thực tế. Từ đó suy ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng này cũng như những khó khăn mà các em đang gặp phải khi học những bài học liên quan đến nội dung này.

Thứ hai, đưa ra các giải pháp hữu ích giúp học sinh lớp 2 viết đoạn văn ngắn dựa trên những lý luận, sự phân tích thấu đáo và kinh nghiệm thực tế

V. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Đề tài tập trung nghiên cứu: Giải pháp giảng dạy để giúp các em học sinh rèn luyện kỹ năng viết đoạn văn ngắn trong chương trình học môn Tập làm văn lớp 2.