BIỆN PHÁP: “PHÁT HUY TÍNH TÍNH CỰC, SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THÔNG QUA PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG NHÓM MÔN TIN 7”

Yopovn · 19/8/23

BIỆN PHÁP: “PHÁT HUY TÍNH TÍNH CỰC, SÁNG TẠO CỦA HỌC SINH THÔNG QUA PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG NHÓM MÔN TIN 7” được soạn dưới dạng file word gồm 33 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

biện PHÁP: “Phát huy tính tính cực, sáng tạo của
HỌC SINH THÔNG QUA phương pháp hoạt động nhóm môn Tin 7”

PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lí do chọn đề tài

1.1. Cơ sở lý luận

Đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập là một trong những vấn đề bức thiết hiện nay ở nước ta, Đảng và Nhà nước cũng như Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa ra nhiều nghị quyết, chỉ thị nhằm thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học ở tất cả các cấp học, bậc học.
- Luật Giáo dục chương II, Mục 2, điều 28 quy định: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy được tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của HS; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS”.
- Định hướng đổi mới giáo dục cũng đã được vạch rõ tại Nghị quyết TW Đảng khóa VIII: “Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện lối tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học. Đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu của học sinh”

1.2. Cơ sở thực tiễn

Môn Tin học giữ vai trò chủ đạo trong việc chuẩn bị cho học sinh khả năng tìm kiếm, tiếp nhận, mở rộng tri thức và sáng tạo trong thời đại thông tin, kết nối và toàn cầu hóa; hỗ trợ đắc lực học sinh tự học và tập nghiên cứu; tạo cơ sở vững chắc cho việc ứng dụng công nghệ kĩ thuật số, phục vụ phát triển nội dung kiến thức mới, triển khai phương thức giáo dục mới và hiện đại cho tất cả các môn học.

Đặc thù riêng của môn học này là liên quan chặt chẽ với việc sử dụng máy tính. Đây là một chương trình đào tạo mang tính ứng dụng, do đó yêu cầu người học phải nắm bắt chính xác, nhanh, sử dụng máy tính tốt và kỹ năng thực hành trên máy tính phải ở mức độ cao nhất. Mặt khác, Tin học còn nhiều vấn đề khó, trừu tượng mà hầu hết các em còn bỡ ngỡ, không dám trình bày suy nghĩ, ý kiến của mình…Do đó, nếu chỉ để GV giảng, hướng dẫn thì các em sẽ bị động, hiệu quả tiếp thu bài sẽ không cao. Hơn nữa đặc trưng của môn Tin học 7 là phần lí thuyết đi đôi với phần thực hành. Thời lượng thực hành thông thường chiếm khoảng 50% trong chương trình học, theo tôi để đảm bảo chất lượng bộ môn học này thì thời lượng thực hành tốt nhất có thể nên tăng lên khoảng 75% đến 85% bằng cách nào đó giáo viên cần tạo điều kiện cho các em được vận dụng kiến thức vào thực hành nhiều hơn nữa.

Là một giáo viên Tin học, tôi luôn suy nghĩ là làm thế nào để HS yêu thích môn học, tích cực hứng thú trong từng tiết học, chủ động, tìm hiểu kiến thức mới, vận dụng được lý thuyết vào giải quyết các bài tập thực hành trong SGK cũng như vận dụng các kiến thức đã học vào giải các bài toán thực tế, tạo ra những sản phẩm mang tính sáng tạo … góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn và sau nhiều năm giảng dạy tôi càng khẳng định rằng dạy học theo hoạt động nhóm là phương pháp cần được ưu tiên áp dụng hàng đầu trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “lấy người học làm trung tâm”.

Vì những lí do trên, mà tôi đưa ra biện pháp: “Phát huy tính tính cực, sáng tạo của HS thông qua phương pháp hoạt động nhóm môn Tin học 7”

1.3. Xác định mục đích nghiên cứu

- Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGD ĐT ngày 5/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã nêu: “Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh, điều kiện của từng lớp học, bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng hợp tác, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn tác động đến tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú và trách nhiệm học tập của học sinh”

Với tinh thần đó đó thì biện pháp này được viết nhằm chia sẻ những kinh nghiệm cá nhân trong việc “Phát huy tính tính cực, sáng tạo của HS thông qua phương pháp hoạt động nhóm môn Tin học 7” đó là:

Sử dụng phương pháp hoạt động nhóm trên lớp (ở tiết lý thuyết và tiết thực hành) thông qua các bài tập nhóm nhỏ, giúp các em tự tìm tòi phát hiện kiến thức mới và vận dụng kiến thức đã học để giải quyết một số bài tập mang tính đơn giản và củng cố kiến thức bài học. Đồng thời, các em có cơ hội trao đổi và hổ trợ lẫn nhau để hoàn thiện các kĩ năng thực hành trên máy.

Sử dụng phương pháp hoạt động nhóm ngoài giờ lên lớp bằng các bài tập nhóm về nhà giúp các em có thời gian tự học, chủ động tìm hiểu các kiến thức có liên quan đến bài tập và cơ hội vận dụng những hiểu biết của mình vào giải các bài tập tốt hơn. Qua đó, các em sẽ được củng cố kiến thức một cách chắc chắn, những tiết học sẽ có thời gian đầu tư hơn về phần thực hành, và tìm hiểu kiến thức mở rộng. Cũng như phát triển một số kĩ năng thiết thực phục vụ cho học tập cũng như cuộc sống, ngoài ra còn giúp các em phát triển các kĩ năng làm việc nhóm.
Sử dụng phương pháp hoạt động nhóm trong việc nghiên cứu và sáng tạo các sản phẩm mang tính ứng dụng giúp các em thấy được ý nghĩa và tính ứng dụng của tin học đối với đời sống con người.

1.4. Đối tượng nghiên cứu

- Các nội dung trong chương trình tin học 7

- Học sinh lớp 7A, D trường THCS Song Mai được trường phân công tôi giảng dạy ở năm học 2020 - 2021.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

a) Phương pháp nghiên cứu tài liệu:

Nghiên cứu các văn bản về định hướng đổi mới về nội dung và phương pháp dạy học của Bộ GD-ĐT.

Nghiên cứu tài liệu, SGK tin học 7, SBT Tin học 7, phân tích từng phần, từng bài để phát hiện nội dung nào cần thảo luận nhóm, và đưa ra bài tập nhóm phù hợp giúp học sinh có thể chủ động tìm hiểu, lĩnh hội kiến thức.

b) Phương pháp điều tra hứng thú học tập của học sinh :

Điều tra tâm lý học sinh về tiết học Tin ở các lớp tôi giảng dạy vào đầu năm 2020 - 2021 và cuối năm 2020 - 2021. Lập mẫu an- két phát cho học sinh thuộc khối lớp 7 của trường mà tôi được phân công giảng dạy với câu hỏi:

Em có hứng thú với việc tham gia làm bài tập nhóm, đưa ra ý kiến đóng góp để hoàn thành nhiệm vụ chung của cả nhóm không? Đánh dấu x vào ô tương ứng:

+ Có

+ Không

+ Bình thường
c) Phương pháp thống kê:

Thống kê kết quả các bài kiểm tra và chất lượng bộ môn, số lượng học sinh đạt điểm giỏi vào cuối năm học ở các lớp trực tiếp giảng dạy theo mẫu:

Năm học	Số bài	Lớp	Kết quả HK I (Tbh)	Kết quả HKII (Tbh)	Chất lượng bộ môn cuối năm (Tbh)
2020-2021 (Năm học chưa ứng dụng giải pháp)
2021-2022 (Áp dụng giải pháp)

d) Phương pháp đối chứng

Thông qua thao giảng, hội giảng ở trường, các thầy cô trong nhóm Toán – Tin và tổ Khoa học tự nhiên cùng Ban giám hiệu nhà trường dự giờ, nhận xét góp ý những ưu điểm và hạn chế về tiết dạy thông thường không thảo luận nhóm với những tiết dạy có thảo luận nhóm, có giao bài tập nhóm về nhà, từ đó có điều chỉnh, rút kinh nghiệm kịp thời.

e) Phương pháp thực nghiệm khoa học:

Tôi tiến hành dạy học bằng phương pháp thông thường và dạy những hoạt động có hoạt động nhóm để các em tự tìm hiểu, nghiên cứu đối với từng bài học cụ thể. Sau đó so sánh đối chiếu xem có kết quả có tốt hơn không? Ý tưởng triển khai ban đầu có thuận lợi không? có vấn đề gì tồn tại cần điều chỉnh bổ sung. Tôi tiến hành phân tích những nguyên nhân, xây dựng giải pháp.

1.6. Phạm vi và thời gian nghiên cứu

a) Phạm vi nghiên cứu: Chương trình tin học lớp 7

b) Thời gian nghiên cứu:

- Từ tháng 7 – 9 / 2021: Tìm tài liệu, tìm giải pháp, viết thô.

- Từ tháng 9/2021: Áp dụng giải pháp.

- Tháng 5-7/2022: Hoàn thành giải pháp.