BỘ 19 Đề thi thử tốt nghiệp thpt môn văn 2022 CÓ HƯỚNG DẪN

Yopovn · 13/6/23

BỘ 19 Đề thi thử tốt nghiệp thpt môn văn 2022 CÓ HƯỚNG DẪN được soạn dưới dạng file word gồm 19 FILE trang. Các bạn xem và tải đề thi thử tốt nghiệp thpt môn văn 2022 về ở dưới.

KÌ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2022

MÔN THI: NGỮ VĂN

Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian giao đề

ĐỀ SỐ 10

Phần I. Đọc hiểu (3,0 điểm)

Đọc đoạn trích sau rồi thực hiện các yêu cầu ở dưới

[…] Tôi đứng lặng trước em

Không phải trước lỗi lầm

biến em thành đá cuội

Nhớ vận nước có một thời chìm nổi

Bắt đầu từ một tình yêu

Em hóa đá trong truyền thuyết

Cho bao cô gái sau em

Không còn phải hóa đá trong đời

Có những lỗi lầm phải trả bằng cả

một kiếp người

Nhưng lỗi lầm em lại phải trả bằng

máu toàn dân tộc

Máu vẫn thấm qua từng trang tập đọc

Vó ngựa Triệu Đà còn đau đến hôm nay…

(“Trước đá Mị Châu” - Trần Đăng Khoa)

Câu 1: Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn trích. (0,5 điểm)

Câu 2: Nêu nhan đề một truyền thuyết dân gian được nói đến trong đoạn trích. (0,5 điểm)

Câu 3: Cách hiểu của anh, chị về ý nghĩa của hai câu thơ: (1 điểm)

Máu vẫn thấm qua từng trang tập đọc

Vó ngựa Triệu Đà còn đau đến hôm nay”.

Câu 4: Điều anh/chị tâm đắc nhất trong đoạn trích trên. (1 điểm)

Phần II. Làm văn (7,0 điểm)

Câu 1 (2 điểm): Từ đoạn trích trong phần đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ về lỗi lầm của con người trong cuộc sống.

Câu 2 (5 điểm):

Xác hàng thịt: (Bắt đầu) Vô ích, cái linh hồn mờ nhạt của ông Trương Ba khốn khổ kia, ông không tách ra khỏi được tôi đâu dù tôi chỉ là thân xác..

Hồn Trương Ba: A, mày cũng biết nói kia à? Vô lý mày không thể biết nói! Mày không có tiếng nói, mày chỉ là xác thịt âm u đui mù…

Xác hàng thịt: Có đấy! Xác hàng thịt có tiếng nói đấy! Ông đã biết tiếng nói của tôi rồi, đã luôn luôn bị tiếng nói ấy sai khiến. Chính vì âm u đui mù mà tôi có sức mạnh ghê gớm, lắm khi át cả linh hồn cao khiết của ông!

Hồn Trương Ba: Nói láo! Mày chỉ là cái vỏ bên ngoài, không có ý nghĩa gì hết, không có tư tưởng không có cảm xúc!

Xác hàng thịt: Có thật thế không?

Hồn Trương Ba: Hoặc nếu có thì chỉ là những thứ thấp kém mà bất cứ con thú nào cũng thèm được: Thèm ăn ngon, thèm rượu thịt..

Xác hàng thịt: Tất nhiên, tất nhiên. Sao ông không kể tiếp: Khi ông ở bên nhà tôi…Khi ông đứng bên cạnh vợ tôi, tay chân run rẩy, hơi thở nóng rực, cổ nghẹn lại.. Đêm hôm đó suýt nữa thì…

Hồn Trương Ba: Im đi, đấy là mày chứ, chân tay mày hơi thở của mày…

Xác hàng thịt: Thì tôi có ghen đâu! Ai lại ghen với chính thân thể mình nhỉ? Tôi chỉ trách là sao đêm hôm ấy, ông lại tự dưng bỏ chạy, hoài của…Này nhưng ta nên thành thật với nhau một chút: Chẳng nhẽ ông không xao xuyến chút gì à? Hà hà, cái món tiết canh cố hữu, khấu đuôi và đủ các thứ thú vị khác không làm hồn ông lâng lâng cảm xúc được sao? Để thoả mãn tôi, chẳng nhẽ ông không tham dự vào chút đỉnh gì? Nào hãy thành thật trả lời đi! Hồn Trương Ba: Ta ..ta …đã bảo mày im đi!

Xác hàng thịt: Rõ là ông không dám trả lời. Giấu ai chứ không thể giấu tôi được. hai ta đã hoà với nhau làm một!

Hồn Trương Ba: Không! Ta vẫn có một đời sống riêng: Nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn…

Xác hàng thịt: Nực cười thật! Khi ông phải tồn tại nhờ tôi, chiều theo những đòi hỏi của tôi mà còn nhận là nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn!

Hồn Trương Ba (Bịt tai lại): Ta không muốn nghe mày nữa! (Trích “Hồn Trương Ba – da hàng thịt” – Lưu Quang Vũ)

Phân tích bi kịch của Hồn Trương Ba khi đối thoại với Xác trong đoạn trích vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ. Từ đó, nhận xét quan niệm nghệ thuật về con người mà nhà văn gửi gắm qua tác phẩm.

[Chúng ta không được chọn nơi mình sinh ra nhưng có quyền chọn cho mình cách sống]

---------Hết--------

HƯỚNG DẪN CHẤM

Phần	Câu/Ý	Nội dung	Điểm
I		Đọc hiểu	*3.0*
	1	Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật/ nghệ thuật.	0.5
	2	Truyền thuyết “Truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy”.	0.5
	3	Câu thơ diễn tả nỗi đau mất nước không bao giờ nguôi ngoai của toàn dân tộc, nhắc nhở mỗi chúng ta bài học cảnh giác trong việc bảo vệ đất nước.	1.0 0.5 0.5
	4	Thí sinh bày tỏ được điều mình tâm đắc nhất qua văn bản và có sự lí giải hợp lý, thuyết phục.	1.0 0.5 0.5
II		Làm văn
	1	Anh, chị hãy viết một đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về lỗi lầm của con người trong cuộc sống.	*2.0*
a. Yêu cầu về kĩ năng - Biết cách làm đoạn văn nghị luận về một tư tưởng đạo lý - Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp - Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ. (Nếu HS viết từ 2 đoạn trở lên thì không cho điểm cấu trúc) b. Yêu cầu về kiến thức - Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Suy nghĩ về lỗi lầm của con người trong cuộc sống. - Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các ý chính sau: - Giải thích : Lỗi lầm là những sai lầm, tội lỗi con người mắc phải và để lại những hậu quả đáng tiếc cho mình và mọi người. - Bàn luận: + Trong cuộc sống, con người khó có thể tránh khỏi những lỗi lầm. + Lỗi lầm để lại những hậu quả đáng tiếc cho bản thân người phạm phải. Những lỗi lầm lớn có thể ảnh hưởng đến sự an nguy, tồn vong của một quốc gia. Vì thế có lỗi lầm có thể tha thứ và có lỗi lầm không thể tha thứ. + Phê phán những người gây ra lỗi lầm và thiếu ý thức trong việc khắc phục lỗi lầm. - Bài học nhận thức: + Cần nhận thức lỗi lầm là một tất yếu trong cuộc sống nhưng không phải vì thế mà dung túng cho việc phạm lỗi. + Cần trung thực, nghiêm khắc nhận lỗi và có ý thức khắc phục khi mắc lỗi. + Biết suy nghĩ thấu đáo trước khi quyết định một vấn đề để tránh việc phạm phải các lỗi lầm.	0.25 0.25 1.0
c. Sáng tạo: Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.	0,25
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. (Sai từ 2 lỗi trở lên sẽ không tính điểm này)	0,25
	2	Phân tích bi kịch của Hồn Trương Ba khi đối thoại với Xác trong đoạn trích vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ. Từ đó, nhận xét quan niệm nghệ thuật về con người mà nhà văn gửi gắm qua tác phẩm.	*5,0*
1. *Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận* Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài kết luận được vấn đề.	(0,25)
2. *Xác định đúng vấn đề cần nghị luận*: Bi kịch của Hồn Trương Ba khi đối thoại với xác và nhận xét quan niệm nghệ thuật về con người mà nhà văn gửi gắm qua tác phẩm.	(0,25)
3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; thể hiện sự cảm nhận sâu sắc và vận dụng tốt các thao tác lập luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Cụ thể: 3.1.Mở bài: 0.25 -Lưu Quang Vũ được coi là nhà soạn kịch tài năng nhất của nền văn học nghệ thuật Việt Nam hiện đại; -Kịch của ông phản ánh nhiều vấn đề nóng bỏng của đời sống, đóng góp thiết thực vào công cuộc đổi mới đất nước và góp phần đem đến cho sân khấu Việt Nam đương đại một sức sống mới; -Kịch Lưu Quang Vũ hấp dẫn chủ yếu không phải bằng xung đột xã hội gay gắt mà bằng xung đột trong cách sống và trong quan niệm sống, qua đó khẳng định khát vọng hoàn thiện cách sống, hoàn thiện con người. - Một trong những vở kịch để lại tiếng vang trong sự nghiệp sáng tác của ông là tác phẩm: “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”; -Nêu vấn đề cần nghị luận: Trong vở kịch, Hồn Trương Ba khi đối thoại với Xác đã thể hiện sâu sắc bi kịch của nhân vật và quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn. 3.2.Thân bài: 3.50 a. Khái quát về vở kịch,vị trí , nội dung cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác: -Hồn Trương Ba, da hàng thịt được viết từ năm 1981 nhưng đến năm 1984 mới ra mắt công chúng, được coi là vở kịch hay nhất của Lưu Quang Vũ, đã được biểu diễn nhiều lần trên sân khấu trong và ngoài nước. -Vở kịch được Lưu Quang Vũ hiện đại hóa dựa trên một cốt truyện dân gian nhấn mạnh vào sự phản kháng của linh hồn nhân hậu, thanh cao chống lại sự lấn át và chế ngự của thể xác thô lỗ, phàm tục. Đồng thời qua đó, tác giả gửi gắm những suy nghĩ về nhân sinh, về hạnh phúc, kết hợp phê phán một số tiêu cực trong lối sống hiện thời; cũng như đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, có ý nghĩa tư tưởng, triết lí và nhân văn sâu sắc. -Đoạn trích thuộc cảnh VII và đoạn kết của vở kịch. Cuộc đối thoại giữa Hồn và Xác thuộc phần đầu của cảnh VII b. Cảm nhận nội dung, nghệ thuật bi kịch của Hồn Trương Ba khi đối thoại với Xác b.1.Về nội dung: -Bi kịch là trạng thái đau khổ về tinh thần khi con người đứng trước những mâu thuẫn không thể hóa giải, khi mong muốn khát vọng và thực tiễn hoàn toàn trái ngược... Trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”, nhân vật Trương Ba là người mang tấn bi kịch đó. -Hồn Trương Ba trú ngụ trong xác anh hàng thịt và gặp phải rất nhiều phức tạp. Hồn Trương Ba tách khỏi xác hàng thịt để tranh luận.Cuộc tranh luận giữa một bên là hồn, một bên là xác diễn ra rất dữ dội và không có sự thỏa hiệp: +Xác hàng thịt tỏ ra lấn lướt hồn Trương Ba, sỉ nhục hồn Trương Ba: Xác hàng thịt muốn khẳng định, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của mình: Tôi là cái bình để chứa đựng linh hồn. Nhờ tôi mà ông có thể làm lụng, cuốc xới. Ông nhìn ngắm trời đất, cây cối, người thân... Nhờ có đôi mắt của tôi, ông cảm nhận thế giới này qua những giác quan của tôi... +Xác tìm cách thỏa hiệp bằng cách nêu cụ thể những nhu cầu tự nhiên mang tính bản năng của con người: Khi ông ở bên nhà tôi... Khi ông đứng cạnh vợ tôi, tay chân run rẩy, hơi thở nóng nực, cổ nghẹn lại... Đêm hôm đó, suýt nữa thì... [...] Chẳng lẽ ông không xao xuyến chút gì ? Hà hà, cái món tiết canh, cổ hũ, khấu đuôi, và đủ các thứ thú vị khác không làm hồn ông lâng lâng cảm xúc sao?... + Hồn Trương Ba lại phủ nhận vai trò của thể xác mà khẳng định sự thanh sạch của tâm hồn khác xa với những thú tục thấp hèn khác: Mày chỉ là cái vỏ bên ngoài, không có ý nghĩa gì hết, không có tư tưởng, không có cảm xúc [...] Hoặc nếu có, thì chỉ là những thứ thấp kém, mà bất cứ con thú nào cũng có được: thèm ăn ngon, thèm rượu thịt ; Ta vẫn có một đời sống riêng: nguyên vẹn, trong sạch, thẳng thắn... -Lí lẽ của đôi bên đưa ra có những điểm đúng đắn khó bề bác bỏ khiến việc thắng bại không thể nào giải quyết được một cách nhanh chóng, đơn giản. Xây dựng cuộc đối thoại này, tác giả tỏ rõ có một cái nhìn rất biện chứng về vấn đề: một mặt hết sức ủng hộ khát vọng sống thanh cao của con người, mặt khác vạch rõ khía cạnh siêu hình của thái độ coi thường vật chất và những lạc thú trần tục. +Cái lí lẽ thật ti tiện của xác anh hàng thịt ẩn chứa trong đó một hạt nhân hợp lí, một sự thực mà Lưu Quang Vũ hàm ý phê phán, đó là trò chơi tâm hồn của người đời: Những lúc một mình một bóng, ông cứ việc nghĩ rằng ông có một tâm hồn bên trong cao khiết [...] Làm xong điều xấu gì ông cứ việc đổ tội cho tôi, để ông được thanh thản [...] Tâm hồn là thứ lắm sĩ diện. +Tác giả còn mạnh dạn trong cả việc phê phán một quan niệm, một thái độ từng tồn tại trong một thời gian nhất định, cũng từ lời của nhân vật xác anh hàng thịt: Những vị lắm chữ nhiều sách như các ông là hay vin vào cớ tâm hồn là quý, khuyên con người ta sống vì phần hồn, để rồi bỏ bê cho thân xác họ mãi khổ sở, nhếch nhác... Lưu Quang Vũ đã phê phán sự thoái hóa, tha hóa trong mỗi con người, thái độ thiếu quan tâm đến cuộc sống vật chất tầm thường, chính đáng của con người cũng là để nhằm khẳng định một quan niệm về bản lĩnh hài hòa, về nhu cầu chính đáng của con người trong cuộc sống bình thường. + Do phải sống nhờ thể xác của anh hàng thịt, hồn Trương Ba đành phải chiều theo một số nhu cầu hiển nhiên của thể xác. Đáng sợ hơn, linh hồn Trương Ba dần bị nhiễm những thứ tầm thường của xác anh hàng thịt. Ý thức được điều đó, linh hồn Trương Ba dằn vặt, đau khổ và quyết định chống lại bằng cách tách ra khỏi xác thịt để tồn tại độc lập, không lệ thuộc vào thể xác. Xác hàng thịt biết rõ những cố gắng đó là vô ích nên đã cười nhạo hồn Trương Ba, tuyên bố về sức mạnh âm u, đui mù ghê gớm của mình, ve vãn hồn Trương Ba thỏa hiệp với mình vì theo xác hàng thịt thì chẳng còn cách nào khác, cả hai đã hòa vào nhau làm một rồi. Trước những lí lẽ ti tiện của xác anh hàng thịt, hồn Trương Ba đã nổi giận, đã khinh bỉ, mắng mỏ xác hèn hạ nhưng đồng thời cũng ngậm ngùi thấm thía nghịch cảnh mà mình đang lâm vào, đành nhập trở lại xác thịt trong tuyệt vọng. + Phần kết của đoạn đối thoại cũng chứa đựng những yếu tố bất ngờ rất nghệ thuật. Mới nghe phần đầu của cuộc đối thoại, hẳn người đọc khó mà hình dung được cuối cùng hồn Trương Ba bần thần nhập lại vào xác hàng thịt chịu thỏa hiệp với những lí lẽ vừa khó chịu vừa chứa đựng chân lí của xác anh hàng thịt: Thôi, đừng cãi cọ nhau nữa! Chẳng còn cách nào khác đâu! Phải sống hòa thuận với nhau thôi! Cái hồn vía ương bướng của tôi ơi, hãy về với tôi này! - Khái quát: Bi kịch của Hồn Trương Ba khi đối thoại với Xác là bi kịch tha hoá. Cuộc đối thoại giữa Hồn Trương Ba và xác hàng thịt là cuộc đấu tranh giữa thể xác và linh hồn cùng tồn tại trong một con người. Thể xác và linh hồn có quan hệ hữu cơ với nhau, cả hai gắn bó với nhau để cùng sống, cùng tồn tại. Thể xác có tính chất độc lập tương đối của nó, có tiếng nói của nó, có khả năng tác dộng vào linh hồn, vì nó là nơi trú ngụ của linh hồn. Khi thể xác tiêu tan thì linh hồn cũng mất. Khi linh hồn bay đi thì thể xác cũng trở vê với cát bụi. Nhờ có linh hồn đấu tranh, chi phối với những ham muốn, những dục vọng tầm thường của thể xác mà nhân cách được hoàn thiện, tâm hồn được trong sáng. Bởi vậy, sự khác biệt giữa linh hồn và thể xác sẽ dẫn đến những hậu quả khôn lường. b.2.Về nghệ thuật: - Lưu Quang Vũ đã dùng biện pháp đối lập để tô đậm sự khác nhau cơ bản giữa hồn người này và xác người kia. Ông Trương Ba vốn là một người làm vườn chất phác, hiền lành, nho nhã. Hồn của Trương Ba biểu tượng cho sự thanh nhã, cao khiết, trong sạch, đạo đức. Hồn là phần chân chính của mỗi con người. Ngược lại, anh hàng thịt với thân xác vạm vỡ, kềnh càng, thô lỗ... biểu tượng cho bản năng, cho những ham muốn trần tục. -Đây thực ra là một ẩn dụ, xác anh hàng thịt ẩn dụ về thể xác con người, còn hồn Trương Ba ẩn dụ về linh hồn của con người. Tác giả đã sáng tạo ra một tình huống ẩn dụ có sức lôi cuốn, gợi cho người đọc những suy nghĩ sâu sắc: con người không thể sống không là mình, không thể sống giả dối hay vay mượn cuộc sống của người khác. Con người không chỉ sống bằng thể xác và còn phải sống bằng linh hồn, tình cảm... Độ vênh của linh hồn và thể xác sẽ là bi kịch. c. Nhận xét quan niệm nghệ thuật về con người của nhà văn. -Cuộc đối thoại giữa hồn và xác chính là xung đột diễn ra trong bản thân nhân vật, hai phần trong một con người. Giữa xác hàng thịt và hồn Trương Ba có sự đối lập giữa nhiều yếu tố như tốt - xấu, thanh cao - phàm tục, bản năng - lí trí... Qua đây, Lưu Quang Vũ muốn khẳng định: không gì hạnh phúc bằng khi được sống đúng là mình, sống với những gì mình đã có. Như thế cuộc đời sẽ thanh thản, nhẹ nhàng và ý nghĩa biết bao. Cuộc sống thật đáng quý nhưng không phải sống thế nào cũng được. Cuộc sống chỉ có giá trị khi con người được trở về đúng bản chất của mình, được sống trong một cơ thể thống nhất. -Lưu Quang Vũ đã đưa ra cái nhìn mang tính chất biện chứng về hai phần hồn và xác của người, cả hai phần đều có ý nghĩa quan trọng và không thể tách rời nhau ra. Bởi vậy, điều quan trọng là làm sao để thể xác và linh hồn của một người được hài hòa, cân đối và hỗ trợ nhau phát triên, cố tình nghiêng về bất cứ bên nào cũng sẽ đem đến hậu quả nghiêm trọng. - Tác giả còn đặt lại một vấn đề đã quen thuộc nhưng chưa bao giờ thôi nhức nhối, đó là mối quan hệ giữa tính cách con người với hoàn cảnh sống. Dù muốn hay không, tính cách của con người trong quá trình va đập, tiếp xúc với thực tế cuộc sống với hoàn cảnh sống sẽ ít nhiều bị hoàn cảnh đó tác động. Bởi vậy để nhân cách người trở nên tốt đẹp, điều quan trọng là phải cải tạo làm cho môi trường sống của người trở nên trong lành, nhân văn và tốt đẹp hơn. - Để sống cho ra một con người theo đúng nghĩa là không hề dễ dàng, con người sẽ không những phải đấu tranh với những đối thủ cạnh tranh ở bên ngoài để sinh tồn mà khó khăn hơn con người sẽ phải không ngừng đấu tranh với những ham muốn bản năng do phần con chi phối để giữ lấy phần ngựời. Hơn nữa, còn phải cố gắng cân bằng giữa cả hai phần hồn và xác bởi nếu nghiêng quá về thể xác, người sẽ trở nên thấp kém, trơ trẽn, tầm thường. Nhưng nếu ngược lại thì lại có nguy cơ trở thành kẻ đạo đức giả. Quá trình đấu tranh cũng như cân bằng giữa hai mặt này đòi hỏi mỗi một người phải trung thực, vừa phải nghiêm khắc với bản thân, thậm chí còn cần đến cả bản lĩnh và lòng dũng cảm.	(4.00)
4. *Sáng tạo:* Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận.	(0,25)
5. *Chính tả, dùng từ, đặt câu*: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.	(0,25)