Một số biện pháp giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết đoạn văn lớp 3 được soạn dưới dạng file word gồm 29 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, mục tiêu của môn Tiếng Việt ở cấp Tiểu học là nhằm hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác tư duy cho học sinh. Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngoài. Bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Việc rèn luyện kỹ năng sử dụng tiếng Việt cho học sinh được thể hiện thông qua các phân môn Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính tả, Tập viết, Kể chuyện và Tập làm văn. Trong đó Tập làm văn là phân môn có tính tích hợp cao về kiến thức cũng như kỹ năng mà học sinh đã lĩnh hội từ các phân môn khác. Đặc biệt đối với học sinh lớp 3, bài Tập làm văn của các em là sản phẩm của sự vận dụng tổng hợp các kiến thức và kỹ năng tiếp thu được trong quá trình học tập. Tập làm văn góp phần cùng các môn học khác mở rộng vốn sống, luyện tư duy logic, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc, thẩm mĩ, hình thành nhân cách của học sinh.
Ngày nay, dạy văn trong trường Tiểu học ngày càng được coi trọng và không ngừng đổi mới các phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng quá trình chuyển đổi từ ngôn ngữ nói sang ngôn ngữ viết. Song qua thực tế dạy và học phân môn Tập làm văn vẫn còn nhiều hạn chế. Khi làm văn học sinh vẫn còn phụ thuộc nhiều vào văn mẫu hoặc bài viết mang nặng tính liệt kê các đặc điểm của đối tượng kể, miêu tả… câu văn rời rạc, thiếu hẳn tính phong phú đa dạng về sự cảm nhận cái hay, cái đẹp trong đời sống thực tế. Một số bài viết thường lặp lại từ ngữ, dùng từ chưa chính xác, diễn đạt các ý chưa rõ ràng, mạch lạc. Là một giáo viên giảng dạy lớp 3, tôi băn khoăn và trăn trở: Làm thế nào để giúp các em học tốt phân môn Tập làm văn. Bản thân tôi luôn cố gắng để tạo ra, tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học phân môn Tập làm văn (đặc biệt là kỹ năng viết đoạn văn) cho học sinh lớp mình. Đây cũng là lý do tôi chọn và đưa ra “Một số biện pháp giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết đoạn văn lớp 3” mà tôi đã thực hiện trong thời gian qua.
2. Đối tượng nghiên cứu
- Cơ sở lí luận, các phương pháp dạy Tiếng Việt lớp 3.
- Nghiên cứu thực trạng việc dạy và học môn Tiếng Việt lớp 3. 3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Điều tra về sự hứng thú của học sinh trong giờ học Tiếng Việt.
- Phương pháp thực nghiệm: Thông qua việc lấy ý kiến của học sinh để khẳng định và rút ra biện pháp phù hợp.
- Phương pháp quan sát: Quan sát kết quả của học sinh.
- Phương pháp thống kê, so sánh đối chiếu và tổng kết kinh nghiệm. 4. Kế hoạch nghiên cứu
- Đầu năm học: tìm hiểu học sinh lớp 3C, phỏng vấn học sinh; xây dụng kế hoạch.
- Trong suốt năm học: Triển khai các biện pháp phù hợp.
- Đến tháng 4: Tổng kết, đánh giá, đúc rút kinh nghiệm để viết sáng kiến kinh nghiệm.
5. Phạm vi nghiên cứu
Một số biện pháp giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết đoạn văn lớp 3 trường Tiểu học Thanh Liệt năm học 2021 - 2022.
1. Cơ sở lý luận
Trong trường Tiểu học, môn Tiếng Việt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với học sinh bởi nó là môn học cung cấp cho các em những kiến thức cần thiết trong giao tiếp hàng ngày. Nó giúp các em phát triển toàn diện, hình thành ở các em những cơ sở của thế giới khoa học, góp phần rèn luyện trí thông minh, hình thành tình cảm, thói quen đạo đức tốt đẹp của con người mới. Dạy học Tiếng Việt giúp các em hình thành 4 kĩ năng cơ bản: nghe, nói, đọc, viết. Phân môn Tập làm văn trong môn Tiếng Việt hội tụ đủ cả 4 kĩ năng trên. Nó là phân môn tổng hợp toàn bộ kiến thức đã học ở trong tuần từ các phân môn: Tập đọc, Tập viết, Chính tả, Kể chuyện, Luyện từ và câu. Việc dạy Tập làm văn ở lớp 3 có ý nghĩa:
- Trang bị cho học sinh một số hiểu biết và kĩ năng phục vụ học tập và đời sống hằng ngày như: điền vào các giấy tờ in sẵn, viết thư, làm đơn, tổ chức họp và phát biểu trong cuộc họp, giới thiệu hoạt động của lớp và trường, ghi chép sổ tay…
- Tiếp tục rèn luyện kĩ năng kể chuyện và miêu tả: kể lại một sự việc đơn giản, tả sơ lược về người, vật xung quanh theo gợi ý bằng tranh, bằng câu hỏi. - Rèn luyện kĩ năng nghe thông qua các bài tập nghe – kể và các hoạt động học tập trên lớp. Mặt khác yêu cầu tối thiểu học sinh cần đạt là: - Nắm được một số kĩ năng phục vụ học tập và sinh hoạt hàng ngày. - Bước đầu viết được một số đoạn văn hoặc văn bản ngắn theo yêu cầu. 2. Cơ sở thực tiễn
2.1.Thực trạng việc dạy học sinh lớp 3 viết đoạn văn trong giờ Tập làm văn
Việc dạy phân môn Tập làm văn lớp 3 nói chung và việc dạy viết đoạn văn nói riêng là một việc làm khó không đơn giản, không phải giáo viên nào cũng dạy tốt được. Mà nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khả năng định hướng, khơi gợi (quan sát, cảm nhận…) Chính vì vậy mà khả năng viết đoạn văn của học sinh vẫn còn nhiều hạn chế.
2.1.1. Về phía giáo viên
Nhiều thầy cô giáo chưa coi trọng việc rèn viết đoạn văn cho học sinh. Khi dạy chưa định hướng, gợi mở cho các em những điều cần thiết cho viết đoạn văn. Giáo viên chưa chịu khó suy nghĩ, vận dụng các phương pháp dạy học và hình thức dạy học khác nhau vào các tiết dạy mà chỉ giảng dạy theo một
quy trình áp đặt rập khuôn nên chưa cuốn hút chưa tạo ra nguồn cảm hứng viết văn cho học sinh.
2.1.2. Về phía học sinh
Nhiều em sợ học văn, viết văn do vốn từ còn hạn chế. Đa số các em học sinh lớp 3 khi viết đoạn văn chỉ chú ý viết những câu trả lời theo gợi ý vì thế đoạn văn cộc lốc thiếu sự liên kết, mắc nhiều lỗi về diễn đạt câu văn, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh chưa thực sự hợp lí và có hiệu quả.
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, mục tiêu của môn Tiếng Việt ở cấp Tiểu học là nhằm hình thành và phát triển ở học sinh các kỹ năng sử dụng tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học tiếng Việt, góp phần rèn luyện các thao tác tư duy cho học sinh. Cung cấp cho học sinh những kiến thức sơ giản về tiếng Việt và những hiểu biết sơ giản về xã hội, tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và nước ngoài. Bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Việc rèn luyện kỹ năng sử dụng tiếng Việt cho học sinh được thể hiện thông qua các phân môn Tập đọc, Luyện từ và câu, Chính tả, Tập viết, Kể chuyện và Tập làm văn. Trong đó Tập làm văn là phân môn có tính tích hợp cao về kiến thức cũng như kỹ năng mà học sinh đã lĩnh hội từ các phân môn khác. Đặc biệt đối với học sinh lớp 3, bài Tập làm văn của các em là sản phẩm của sự vận dụng tổng hợp các kiến thức và kỹ năng tiếp thu được trong quá trình học tập. Tập làm văn góp phần cùng các môn học khác mở rộng vốn sống, luyện tư duy logic, bồi dưỡng tâm hồn, cảm xúc, thẩm mĩ, hình thành nhân cách của học sinh.
Ngày nay, dạy văn trong trường Tiểu học ngày càng được coi trọng và không ngừng đổi mới các phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng quá trình chuyển đổi từ ngôn ngữ nói sang ngôn ngữ viết. Song qua thực tế dạy và học phân môn Tập làm văn vẫn còn nhiều hạn chế. Khi làm văn học sinh vẫn còn phụ thuộc nhiều vào văn mẫu hoặc bài viết mang nặng tính liệt kê các đặc điểm của đối tượng kể, miêu tả… câu văn rời rạc, thiếu hẳn tính phong phú đa dạng về sự cảm nhận cái hay, cái đẹp trong đời sống thực tế. Một số bài viết thường lặp lại từ ngữ, dùng từ chưa chính xác, diễn đạt các ý chưa rõ ràng, mạch lạc. Là một giáo viên giảng dạy lớp 3, tôi băn khoăn và trăn trở: Làm thế nào để giúp các em học tốt phân môn Tập làm văn. Bản thân tôi luôn cố gắng để tạo ra, tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học phân môn Tập làm văn (đặc biệt là kỹ năng viết đoạn văn) cho học sinh lớp mình. Đây cũng là lý do tôi chọn và đưa ra “Một số biện pháp giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết đoạn văn lớp 3” mà tôi đã thực hiện trong thời gian qua.
2. Đối tượng nghiên cứu
- Cơ sở lí luận, các phương pháp dạy Tiếng Việt lớp 3.
- Nội dung chương trình dạy Tập làm văn lớp 3 trong trường tiểu học.
- Nghiên cứu thực trạng việc dạy và học môn Tiếng Việt lớp 3. 3. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Điều tra về sự hứng thú của học sinh trong giờ học Tiếng Việt.
- Phương pháp thực nghiệm: Thông qua việc lấy ý kiến của học sinh để khẳng định và rút ra biện pháp phù hợp.
- Phương pháp quan sát: Quan sát kết quả của học sinh.
- Phương pháp thống kê, so sánh đối chiếu và tổng kết kinh nghiệm. 4. Kế hoạch nghiên cứu
- Đầu năm học: tìm hiểu học sinh lớp 3C, phỏng vấn học sinh; xây dụng kế hoạch.
- Trong suốt năm học: Triển khai các biện pháp phù hợp.
- Đến tháng 4: Tổng kết, đánh giá, đúc rút kinh nghiệm để viết sáng kiến kinh nghiệm.
5. Phạm vi nghiên cứu
Một số biện pháp giúp học sinh nâng cao kỹ năng viết đoạn văn lớp 3 trường Tiểu học Thanh Liệt năm học 2021 - 2022.
B. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Trong trường Tiểu học, môn Tiếng Việt có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với học sinh bởi nó là môn học cung cấp cho các em những kiến thức cần thiết trong giao tiếp hàng ngày. Nó giúp các em phát triển toàn diện, hình thành ở các em những cơ sở của thế giới khoa học, góp phần rèn luyện trí thông minh, hình thành tình cảm, thói quen đạo đức tốt đẹp của con người mới. Dạy học Tiếng Việt giúp các em hình thành 4 kĩ năng cơ bản: nghe, nói, đọc, viết. Phân môn Tập làm văn trong môn Tiếng Việt hội tụ đủ cả 4 kĩ năng trên. Nó là phân môn tổng hợp toàn bộ kiến thức đã học ở trong tuần từ các phân môn: Tập đọc, Tập viết, Chính tả, Kể chuyện, Luyện từ và câu. Việc dạy Tập làm văn ở lớp 3 có ý nghĩa:
- Trang bị cho học sinh một số hiểu biết và kĩ năng phục vụ học tập và đời sống hằng ngày như: điền vào các giấy tờ in sẵn, viết thư, làm đơn, tổ chức họp và phát biểu trong cuộc họp, giới thiệu hoạt động của lớp và trường, ghi chép sổ tay…
- Tiếp tục rèn luyện kĩ năng kể chuyện và miêu tả: kể lại một sự việc đơn giản, tả sơ lược về người, vật xung quanh theo gợi ý bằng tranh, bằng câu hỏi. - Rèn luyện kĩ năng nghe thông qua các bài tập nghe – kể và các hoạt động học tập trên lớp. Mặt khác yêu cầu tối thiểu học sinh cần đạt là: - Nắm được một số kĩ năng phục vụ học tập và sinh hoạt hàng ngày. - Bước đầu viết được một số đoạn văn hoặc văn bản ngắn theo yêu cầu. 2. Cơ sở thực tiễn
2.1.Thực trạng việc dạy học sinh lớp 3 viết đoạn văn trong giờ Tập làm văn
Việc dạy phân môn Tập làm văn lớp 3 nói chung và việc dạy viết đoạn văn nói riêng là một việc làm khó không đơn giản, không phải giáo viên nào cũng dạy tốt được. Mà nó còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khả năng định hướng, khơi gợi (quan sát, cảm nhận…) Chính vì vậy mà khả năng viết đoạn văn của học sinh vẫn còn nhiều hạn chế.
2.1.1. Về phía giáo viên
Nhiều thầy cô giáo chưa coi trọng việc rèn viết đoạn văn cho học sinh. Khi dạy chưa định hướng, gợi mở cho các em những điều cần thiết cho viết đoạn văn. Giáo viên chưa chịu khó suy nghĩ, vận dụng các phương pháp dạy học và hình thức dạy học khác nhau vào các tiết dạy mà chỉ giảng dạy theo một
quy trình áp đặt rập khuôn nên chưa cuốn hút chưa tạo ra nguồn cảm hứng viết văn cho học sinh.
2.1.2. Về phía học sinh
Nhiều em sợ học văn, viết văn do vốn từ còn hạn chế. Đa số các em học sinh lớp 3 khi viết đoạn văn chỉ chú ý viết những câu trả lời theo gợi ý vì thế đoạn văn cộc lốc thiếu sự liên kết, mắc nhiều lỗi về diễn đạt câu văn, cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh chưa thực sự hợp lí và có hiệu quả.