- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,427
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN TOÁN LỚP 7; Tạo hứng thú học Toán cho học sinh lớp 7 qua hoạt động khởi động được soạn dưới dạng file word gồm 12 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
Trong những năm qua, việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh đã luôn được Đảng, Nhà nước và toàn ngành Giáo dục quan tâm. Dạy học theo phương pháp tích cực được chú ý áp dụng ở tất cả các môn học, cấp học với mong muốn đạt được hiệu quả cao nhất đối với người học. Mỗi môn học lại có những đặc thù, phương pháp riêng để phát huy tối đa năng lực, sự sáng tạo của người học. Môn Toán học ở cấp Trung học cơ sở cũng không nằm ngoài phạm vi đó.
Có thể nói, môn Toán trong trường Trung học cơ sở (THCS) là một trong những môn học giữ vị trí hết sức quan trọng. Những tri thức và kỹ năng toán học cùng với những phương pháp làm việc trong Toán học trở thành công cụ để học tập những môn khoa học khác và nó là cầu nối các ngành khoa học với nhau. Đồng thời nó có tính thực tiễn rất cao trong cuộc sống. Song, trên thực tế, nhiều học sinh không thích học môn Toán. Các em cho rằng, Toán học là một bộ môn khoa học tự nhiên mang tính trừu tượng, tính logíc đòi hỏi tư duy cao mà lại khô khan, khó học. Vì vậy, để nâng cao chất lượng môn Toán, điều cần thiết nhất là phải tạo được hứng thú cho học sinh trong quá trình học.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Toán, tôi luôn trăn trở làm thế nào để tăng hứng thú cho học sinh học Toán. Tôi nhận thấy rằng, để hấp dẫn được học sinh trong một tiết học Toán nói riêng và bộ môn Toán nói chung, đòi hỏi mỗi một giáo viên dạy Toán cần có sự cố gắng về nhiều mặt như: trình độ, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy, lòng yêu nghề, tận tâm với nghề ... Trong đó, giáo viên cần đặc biệt chú ý vào hoạt động khởi động để tạo hứng thú cho học sinh khám phá bài mới ngay từ khi bắt đầu bài học, nhờ đó tạo tâm thế cho học sinh tích cực, chủ động tiếp cận kiến thức mới.
Bằng những kinh nghiệm dạy học của mình, tôi mạnh dạn đưa ra biện pháp “Tạo hứng thú học Toán cho học sinh lớp 7 qua hoạt động khởi động”. Đây là biện pháp tôi đã áp dụng năm học 2019-2020, chưa có người nghiên cứu thực hiện và đã mang lại hiệu quả rõ rệt về chất lượng học tập môn Toán cho học sinh lớp 7 nơi tôi đang công tác.
Trong chương trình hiện hành, học sinh được học 140 tiết Toán/năm học. Là một trong hai môn (Toán, Ngữ văn) có số lượng tiết học nhiều nhất trong các bộ môn, lại là một môn khoa học khó, khô khan.
Trong quá trình giảng dạy, nhiều giáo viên còn chưa thực sự quan tâm nhiều tới hoạt động khởi động, đặc biệt là việc tạo hứng thú cho học sinh trong hoạt động này để bắt đầu một bài học. Vì vậy, nhiều học sinh không ham học bộ môn Toán, không chú ý học, không hiểu bài dẫn đến lười học và học sút dần môn Toán.
Bên cạnh đó, trường THCS Vô Tranh là trường nằm trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn, trình độ nhận thức của người dân không đồng đều. Nhiều em học sinh ở xa trường, việc đi lại, tiếp cận kiến thức còn nhiều hạn chế. Điều kiện kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn nên các em phải phụ giúp gia đình, thời gian dành cho học tập ít hơn. Không ít các em ý thức tự học thấp, nhiều em còn có tư tưởng, động cơ học tập chưa tốt (như quay cóp, xem tài liệu hoặc để phó mặc giáo viên bộ môn) tạo nên nhiều “lỗ hổng” kiến thức. Một số phụ huynh đi làm xa, học sinh ở với ông bà, người thân nên chưa quan tâm kịp thời tới con em mình, đặc biệt một số phụ huynh học sinh còn chưa thực sự quan tâm tới việc học tập của con em khi ở nhà, còn tư tưởng phó mặc cho nhà trường, điều đó cũng ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập của con em mình.
Trong thực tế, việc khai thác nội dung và các ứng dụng bài học, cả người dạy cũng như người học đôi khi còn nghiên cứu sơ sài, chưa khai thác triệt để được các ứng dụng từ bài học. Người dạy chưa chú ý nhiều tới hoạt động khởi động để học sinh có hứng thú với bài học. Vì vậy, học sinh tiếp thu bài học còn thụ động, hiệu quả vận dụng chưa cao.
Bản thân tôi đã được trực tiếp đứng lớp giảng dạy môn Toán 7 được ba năm. Tôi thấy việc tạo hứng thú cho học sinh học bài thông qua hoạt động khởi động rất quan trọng vì khi học sinh có hứng thú học thì việc tiếp thu bài sẽ nhẹ nhàng hơn. Từ đó, học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, nâng cao hiệu quả vận
dụng bài học.
Tôi luôn suy nghĩ, trăn trở làm thế nào để giúp học sinh chủ động, hứng thú khi bắt đầu một bài học Toán 7 nói riêng, tăng khả năng, năng lực học toán và kích thích hứng thú học tập của học sinh nói chung, nâng cao chất lượng học sinh đại trà. Trong khi thực tế, với mỗi học sinh THCS nói chung và học sinh trường tôi nói riêng thì việc học giỏi, đặc biệt là học giỏi môn Toán và thành đạt trong tương lai một mơ ước cũng là một mục tiêu đặt ra cho mình. Nhưng nhiều em ước mơ ấy còn dang dở, không đạt mục tiêu khi cảm thấy môn Toán quá khó, do không thích, không say mê môn học. Vì vậy, sự tạo hứng thú cho học sinh trước một bài là việc làm hết sức cần thiết và thiết thực đối với các giáo viên giảng dạy môn Toán trong trường THCS hiện nay.
1. Chọn một ứng dụng của kiến thức mới, đặt học sinh trước một mâu thuẫn với kiến thức cũ, chưa thể giải quyết được bài toán.
Hỏi tam giác và tam giác có những yếu tố nào bằng nhau? Chúng có bằng nhau không? Với trường hợp cạnh - góc - cạnh đã học có thể chứng minh được điều đó không? Và sau đó, tôi đưa ra vấn đề vận dụng kiến thức mới trong bài học này ta chứng minh được điều đó.
Qua biện pháp này, học sinh sẽ thấy tính cần thiết của bài sắp học, từ đó sẽ mong muốn lĩnh hội kiến thức bài hơn và tập trung chú ý hơn trong học tập.
2. Khai thác phần kiểm tra bài cũ, đặt ra một vấn đề mới đòi hỏi phải nghiên cứu kiến thức mới
Ví dụ: Bài “Quan hệ giữa đường vuông góc và đường xiên, đường xiên và hình chiếu”.
Sau khi kiểm tra bài cũ với nội dung: Trong một tam giác đối diện với cạnh lớn hơn là góc lớn hơn, tôi đặt ra câu hỏi: Trong hai tam giác bất kì, có thể đối diện với cạnh lớn hơn là góc lớn hơn không?
Một tình huống mới đặt ra do thay đổi điều kiện của mỗi bài toán từ một tam giác sang hai tam giác bất kì. Bằng ví dụ cụ thể, học sinh sẽ chỉ ra được điều đó là sai, chẳng hạn ở tam giác có , vẽ đường cao ta thấy tam giác và tam giác có nhưng (Hình vẽ)
Vậy cần những căn cứ nào khác để có thể so sánh độ dài hai đoạn thẳng, hai góc trong trường hợp này?
Nhờ đó, học sinh thấy được mâu thuẫn cần giải quyết mà với vốn kiến thức đã có chưa thể thực hiện được, cần phải nghiên cứu kiến thức mới để giải quyết vấn đề.
3. Đưa ra một bài toán mà vận dụng kiến thức sắp học sẽ giải quyết nhanh gọn hơn
Ví dụ: Trước bài “Lũy thừa của một số hữu tỉ (T2)”, tôi cho học sinh làm bài tập sau: Tính giá trị của biểu thức M = .
Sau khi thực hiện hai phép lũy thừa, một phép nhân, học sinh được kết quả bằng 1.
Sau khi học sinh đưa ra kết quả, tôi sẽ nhận xét kết quả và tôi nói rằng có thể tính nhẩm được giá trị của biểu thức ấy.
Các em ngạc nhiên: Một biểu thức khá phức tạp như thế (Đặc biệt khi sử dụng định định nghĩa để lũy thừa số thập phân) mà có thể tính nhẩm được. Các em chờ đợi sự giải quyết của bài học.
Cách giải quyết đó là: .
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm qua, việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh đã luôn được Đảng, Nhà nước và toàn ngành Giáo dục quan tâm. Dạy học theo phương pháp tích cực được chú ý áp dụng ở tất cả các môn học, cấp học với mong muốn đạt được hiệu quả cao nhất đối với người học. Mỗi môn học lại có những đặc thù, phương pháp riêng để phát huy tối đa năng lực, sự sáng tạo của người học. Môn Toán học ở cấp Trung học cơ sở cũng không nằm ngoài phạm vi đó.
Có thể nói, môn Toán trong trường Trung học cơ sở (THCS) là một trong những môn học giữ vị trí hết sức quan trọng. Những tri thức và kỹ năng toán học cùng với những phương pháp làm việc trong Toán học trở thành công cụ để học tập những môn khoa học khác và nó là cầu nối các ngành khoa học với nhau. Đồng thời nó có tính thực tiễn rất cao trong cuộc sống. Song, trên thực tế, nhiều học sinh không thích học môn Toán. Các em cho rằng, Toán học là một bộ môn khoa học tự nhiên mang tính trừu tượng, tính logíc đòi hỏi tư duy cao mà lại khô khan, khó học. Vì vậy, để nâng cao chất lượng môn Toán, điều cần thiết nhất là phải tạo được hứng thú cho học sinh trong quá trình học.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn Toán, tôi luôn trăn trở làm thế nào để tăng hứng thú cho học sinh học Toán. Tôi nhận thấy rằng, để hấp dẫn được học sinh trong một tiết học Toán nói riêng và bộ môn Toán nói chung, đòi hỏi mỗi một giáo viên dạy Toán cần có sự cố gắng về nhiều mặt như: trình độ, năng lực chuyên môn, kinh nghiệm giảng dạy, lòng yêu nghề, tận tâm với nghề ... Trong đó, giáo viên cần đặc biệt chú ý vào hoạt động khởi động để tạo hứng thú cho học sinh khám phá bài mới ngay từ khi bắt đầu bài học, nhờ đó tạo tâm thế cho học sinh tích cực, chủ động tiếp cận kiến thức mới.
Bằng những kinh nghiệm dạy học của mình, tôi mạnh dạn đưa ra biện pháp “Tạo hứng thú học Toán cho học sinh lớp 7 qua hoạt động khởi động”. Đây là biện pháp tôi đã áp dụng năm học 2019-2020, chưa có người nghiên cứu thực hiện và đã mang lại hiệu quả rõ rệt về chất lượng học tập môn Toán cho học sinh lớp 7 nơi tôi đang công tác.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Trong chương trình hiện hành, học sinh được học 140 tiết Toán/năm học. Là một trong hai môn (Toán, Ngữ văn) có số lượng tiết học nhiều nhất trong các bộ môn, lại là một môn khoa học khó, khô khan.
Trong quá trình giảng dạy, nhiều giáo viên còn chưa thực sự quan tâm nhiều tới hoạt động khởi động, đặc biệt là việc tạo hứng thú cho học sinh trong hoạt động này để bắt đầu một bài học. Vì vậy, nhiều học sinh không ham học bộ môn Toán, không chú ý học, không hiểu bài dẫn đến lười học và học sút dần môn Toán.
Bên cạnh đó, trường THCS Vô Tranh là trường nằm trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn, trình độ nhận thức của người dân không đồng đều. Nhiều em học sinh ở xa trường, việc đi lại, tiếp cận kiến thức còn nhiều hạn chế. Điều kiện kinh tế gia đình còn nhiều khó khăn nên các em phải phụ giúp gia đình, thời gian dành cho học tập ít hơn. Không ít các em ý thức tự học thấp, nhiều em còn có tư tưởng, động cơ học tập chưa tốt (như quay cóp, xem tài liệu hoặc để phó mặc giáo viên bộ môn) tạo nên nhiều “lỗ hổng” kiến thức. Một số phụ huynh đi làm xa, học sinh ở với ông bà, người thân nên chưa quan tâm kịp thời tới con em mình, đặc biệt một số phụ huynh học sinh còn chưa thực sự quan tâm tới việc học tập của con em khi ở nhà, còn tư tưởng phó mặc cho nhà trường, điều đó cũng ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập của con em mình.
Trong thực tế, việc khai thác nội dung và các ứng dụng bài học, cả người dạy cũng như người học đôi khi còn nghiên cứu sơ sài, chưa khai thác triệt để được các ứng dụng từ bài học. Người dạy chưa chú ý nhiều tới hoạt động khởi động để học sinh có hứng thú với bài học. Vì vậy, học sinh tiếp thu bài học còn thụ động, hiệu quả vận dụng chưa cao.
Bản thân tôi đã được trực tiếp đứng lớp giảng dạy môn Toán 7 được ba năm. Tôi thấy việc tạo hứng thú cho học sinh học bài thông qua hoạt động khởi động rất quan trọng vì khi học sinh có hứng thú học thì việc tiếp thu bài sẽ nhẹ nhàng hơn. Từ đó, học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, nâng cao hiệu quả vận
dụng bài học.
Tôi luôn suy nghĩ, trăn trở làm thế nào để giúp học sinh chủ động, hứng thú khi bắt đầu một bài học Toán 7 nói riêng, tăng khả năng, năng lực học toán và kích thích hứng thú học tập của học sinh nói chung, nâng cao chất lượng học sinh đại trà. Trong khi thực tế, với mỗi học sinh THCS nói chung và học sinh trường tôi nói riêng thì việc học giỏi, đặc biệt là học giỏi môn Toán và thành đạt trong tương lai một mơ ước cũng là một mục tiêu đặt ra cho mình. Nhưng nhiều em ước mơ ấy còn dang dở, không đạt mục tiêu khi cảm thấy môn Toán quá khó, do không thích, không say mê môn học. Vì vậy, sự tạo hứng thú cho học sinh trước một bài là việc làm hết sức cần thiết và thiết thực đối với các giáo viên giảng dạy môn Toán trong trường THCS hiện nay.
III. BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Chọn một ứng dụng của kiến thức mới, đặt học sinh trước một mâu thuẫn với kiến thức cũ, chưa thể giải quyết được bài toán.
Với biện pháp này, đặt ra cho học sinh một mâu thuẫn là: Với lượng kiến thức cũ chưa thể giải quyết được bài toán, còn nếu sử dụng kiến thức mới thì lại tự tìm được câu trả lời một cách nhanh chóng. Hiệu quả của tình huống đó càng cao nếu đó là vấn đề thông thường mà học sinh không nghĩ tới, không dễ dàng tìm ra ngay lời giải.
Ví dụ: Khi dạy bài “Hai tam giác bằng nhau theo trường hợp góc - cạnh - góc” tôi đưa ra bài toán: Cho hai đường thẳng // và // cắt nhau như hình vẽHỏi tam giác và tam giác có những yếu tố nào bằng nhau? Chúng có bằng nhau không? Với trường hợp cạnh - góc - cạnh đã học có thể chứng minh được điều đó không? Và sau đó, tôi đưa ra vấn đề vận dụng kiến thức mới trong bài học này ta chứng minh được điều đó.
Qua biện pháp này, học sinh sẽ thấy tính cần thiết của bài sắp học, từ đó sẽ mong muốn lĩnh hội kiến thức bài hơn và tập trung chú ý hơn trong học tập.
2. Khai thác phần kiểm tra bài cũ, đặt ra một vấn đề mới đòi hỏi phải nghiên cứu kiến thức mới
Ví dụ: Bài “Quan hệ giữa đường vuông góc và đường xiên, đường xiên và hình chiếu”.
Sau khi kiểm tra bài cũ với nội dung: Trong một tam giác đối diện với cạnh lớn hơn là góc lớn hơn, tôi đặt ra câu hỏi: Trong hai tam giác bất kì, có thể đối diện với cạnh lớn hơn là góc lớn hơn không?
Một tình huống mới đặt ra do thay đổi điều kiện của mỗi bài toán từ một tam giác sang hai tam giác bất kì. Bằng ví dụ cụ thể, học sinh sẽ chỉ ra được điều đó là sai, chẳng hạn ở tam giác có , vẽ đường cao ta thấy tam giác và tam giác có nhưng (Hình vẽ)
Vậy cần những căn cứ nào khác để có thể so sánh độ dài hai đoạn thẳng, hai góc trong trường hợp này?
Nhờ đó, học sinh thấy được mâu thuẫn cần giải quyết mà với vốn kiến thức đã có chưa thể thực hiện được, cần phải nghiên cứu kiến thức mới để giải quyết vấn đề.
3. Đưa ra một bài toán mà vận dụng kiến thức sắp học sẽ giải quyết nhanh gọn hơn
Ví dụ: Trước bài “Lũy thừa của một số hữu tỉ (T2)”, tôi cho học sinh làm bài tập sau: Tính giá trị của biểu thức M = .
Sau khi thực hiện hai phép lũy thừa, một phép nhân, học sinh được kết quả bằng 1.
Sau khi học sinh đưa ra kết quả, tôi sẽ nhận xét kết quả và tôi nói rằng có thể tính nhẩm được giá trị của biểu thức ấy.
Các em ngạc nhiên: Một biểu thức khá phức tạp như thế (Đặc biệt khi sử dụng định định nghĩa để lũy thừa số thập phân) mà có thể tính nhẩm được. Các em chờ đợi sự giải quyết của bài học.
Cách giải quyết đó là: .
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
