MÔN KHOA HỌC TỰ NHIÊN TÀI LIỆU Bồi dưỡng học sinh giỏi khoa học tự nhiên 7 PHÂN MÔN SINH NĂM 2024-2025

Yopovn · 20/9/24

TÀI LIỆU Bồi dưỡng học sinh giỏi khoa học tự nhiên 7 PHÂN MÔN SINH NĂM 2024-2025 được soạn dưới dạng file word gồm 13 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

ĐỀ CƯƠNG PHẦN SINH

1. Quá trình tổng hợp và phân giải chất hữu cơ trong tế bào có mối quan hệ với nhau như thế nào?

2. Trình bày cấu tạo và chức năng của khí khổng. Hãy mô tả sự trao đổi khí qua khí khổng của lá ở hai quá trình hô hấp và quang hợp.

3. Nêu tên các cơ quan trong hệ hô hấp ở người.

4. Mô tả đường đi của khí oxygen và carbon dioxide qua các cơ quan hô hấp ở người.

5. Vì sao khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, sự trao đổi khí diễn ra mạnh hơn?

6. Em hãy cho biết ý nghĩa của việc đeo khẩu trang.

7. Thực vật có hô hấp giống con người không? Giải thích.

8. Hoàn thành bảng cho dưới đây.

	Quá trình hô hấp	Quá trình quang hợp
Khái niệm
Nguyên liệu
Sản phẩm
Yếu tố ảnh hưởng
Bào quan/cơ quan thực hiện
Mối quan hệ của 2 quá trình

9. Dựa vào hiểu biết của em về hô hấp hãy hoàn thành bảng cho dưới đây

Nội dung	Thực vật	Động vật
1	Thời gian diễn ra quá trình trao đổi khí
2	Cơ chế chung của sự trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài
3	Vai trò của sự trao đổi khí đổi với cơ thể sinh vật
4	Mối liên hệ giữa sự trao đổi khí và hô hấp tế bào

BÀI 27: TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

Tìm hiểu khái niệm trao đổi khí ở sinh vật: *Trao đổi khí là sự trao đổi các chất khí (carbon dioxide và oxygen) giữa cơ thể với môi trường.*
Nội dung	Thực vật	Động vật
1	Thời gian diễn ra quá trình trao đổi khí	Diễn ra suốt ngày đêm.	Diễn ra suốt ngày đêm.
2	Cơ chế chung của sự trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài	- Cơ chế chung: Khuếch tán: các phân thử khí di chuyển từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.	- Cơ chế chung: Khuếch tán: các phân thử khí di chuyển từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ thấp.
3	Vai trò của sự trao đổi khí đổi với cơ thể sinh vật	- Giúp cơ thể trao đổi khí với môi trường bên ngoài. - Thực vật: trao đổi khí thực hiện trong cả quá trình quang hợp và hô hấp. - Quang hợp: cây lấy vào khí carbon dioxide và thải ra môi trường khí oxygen. - Hô hấp: cây lây vào khí oxygen và thải ra môi trường khí carbon dioxide.	- Giúp cơ thể trao đổi khí với môi trường bên ngoài. - Động vật: sự trao đổi khí diễn ra trong quá trình hò hấp, cơ thể lấy vào khí oxygen và thải ra mỏi trường khí carbon dioxide.
4	Mối liên hệ giữa sự trao đổi khí và hô hấp tế bào	- Sự trao đổi khí ở cơ thể giúp sự trao đổi khí ở các tế bào diễn ra.	- Sự trao đổi khí ở cơ thể giúp sự trao đổi khí ở các tế bào diễn ra.

2. Cấu tạo và chức năng của khí khổng

Khí khổng có 2 tế bào hình hạt đậu, xếp úp vào nhau tạo ra lỗ khí.

Khi khí khổng mở, các loại khí khuếch tán vào và ra khỏi lá.

3. Hs quan sát hình ảnh và video mô tả sự trao đổi khí qua khí khổng cả lá ở hai quá trình hô hấp và quang hợp.

- Trong quá trình quang hợp: khí carbon dioxide trong không khí khuếch tán từ môi trường ngoài vào trong tế bào thịt lá; khí oxygen từ các tế bào thịt lá khuếch tán ra ngoài môi trường qua khí khổng.

- Trong quá trình hô hấp: khí oxygen trong không khí khuếch tán từ môi trường ngoài vào trong tế bào thịt lá; khí carbon dioxide từ các tế bào thịt lá khuếch tán ra ngoài môi trường qua khí khổng.

2. Quá trình trao đổi khí qua khí khổng của lá.

Thực vật trao đổi khí với môi trường chủ yếu qua khí khổng ở lá cây trong quá trình quang hợp và hô hấp.

1. Cơ quan trao đổi khí ở động vật

Ở động vật, trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường diễn ra ở cơ quan trao đổi khí như bề mặt da, hệ thống ống khí, mang hoặc phổi.

- Tên các cơ quan trong hệ hô hấp ở người: Khoang mũi, thanh quản, khí quản, phế quản, phổi (phổi trái, phổi phải), tiểu phế quản, phế nang.

- Mô tả đường đi của khí oxygen và carbon dioxide qua các cơ quan hô hấp ở người.

+ Oxygen từ ngoài đi qua khoang mũi ð khí quản ð phế quản ð tiểu phế quản phế nang ð mao mạch.

+ Carbon dioxide từ mao mạch ð phế nang ð tiểu phế quản ð phế quản ð khí quản ð khoang mũi ð môi trường ngoài.

- Vì sao khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, sự trao đổi khí diễn ra nhanh hơn?

à Khi tập thể dục hoặc vận động mạnh, cơ thể cần nhiều năng lượng. Hô hấp tế bào là quá trình cần thiết nhằm tạo ra năng lượng cho cơ thể. Để thực hiện quá trình này, oxygen là một yếu tố quan trọng. Vì vậy, để cung cấp đủ hàm lượng oxygen cho tế bào, hệ hô hấp phải tăng cường hoạt động, làm nhịp hô hấp tăng.

STT	Câu hỏi	Câu trả lời
1	- Sự trao đổi khí có vai trò gì đối với thực vật và đối với môi trường sống?	- Đối với thực vật: Sự trao đổi khí giúp thực vật trao đổi các loại khí giữa cơ thể với môi trường, giúp quá trình trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng diễn ra một cách thuận lợi. - Đối với môi trường: Sự trao đổi khí của thực vật góp phần cân bằng hàm lượng khí oxygen và carbon dioxide trong không khí.
2	- Vẽ sơ đồ mô tả đường đi của khí qua khí khổng và các phần của lá trong quá trình quang hợp và hô hấp.	- Quang hợp: + Carbon dioxide từ môi trường ð khí khổng ð khoang chứa khí ð tế bào thịt lá. + Oxygen được tạo ra từ tế bào thịt lá ð khoang chứa khí ð khí khổng ð mòi trường ngoài. - Hô hấp: + Oxygen từ môi trường ð khí khổng ð khoang chứa khí ðtế bào thịt lá. + Carbon dioxide từ tế bào thịt lá ð khoang chúa khí ð khí khổng môi trường ngoài.
3	- Vào những ngày trời nóng, sự trao đổi khí của cây diễn ra nhanh hay chậm? Vì sao?	- Sự trao đổi khí của cây diễn ra chậm trong những ngày trời nắng nóng. Khi trời nắng nóng, khí khổng đóng lại để hạn chế sự mất nước, làm giảm sự khuếch tán các loại khí qua khí khổng. Điều này ngăn cản quá trình trao đổi khí ở thực vật.
4	- Vì sao khi bắt cá bỏ lên môi trường trên cạn sau một khoảng thời gian thì cá sẽ chết?	- Khi bắt cá lên môi trường trên cạn, các lá mang dính chặt vào nhau do mất lực đẩy của nước, làm cho diện tích bề mặt trao đổi khí giảm. Bên cạnh đó, không khí khô làm cho các lá mang khô lại, oxygen và carbon dioxide không khuếch tán được. Vì vậy, sau một khoảng thời gian cá sẽ chết.

Câu hỏi	Câu trả lời
Vì sao ban đêm không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ đóng kín cửa?	- Ban đêm, quá trình quang hợp không diễn ra, lúc này cây chủ yếu thực hiện quá trình hô hấp tế bào. Vì vậy, hàm lượng khí carbon dioxide sẽ thải ra nhiều. Điều này không tốt cho quá trình hô hấp của người.
Vai trò của các cơ quan trong hệ hô hấp của người?	Vai trò của các cơ quan trong hệ hô hấp ở người: + Khoang mũi, thanh quản, khí quản, phê quản: Dẫn khí từ môi trường vào và khí thải từ cơ thể ra. + Các phế nang ở hai lá phổi: Trao đổi khí giữa tế bào và môi trường.