- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 86,111
- Điểm
- 113
tác giả
TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN Trả lời câu hỏi trong sách ngữ văn 6 KẾT NỐI TRI THỨC được soạn dưới dạng file word gồm 2 file trang. Các bạn xem và tải trả lời câu hỏi trong sách ngữ văn 6 về ở dưới.
I. Tìm hiểu chung
Tác giả
Tên khai sinh: Nguyễn Sen.
Quê quán: Hà Nội.
Giải thưởng: 1996 Được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Tác phẩm
Xuất xứ: trích chương I truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" (1941).
Thể loại: Truyện dài.
Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
Bố cục: 2 phần.
Phần 1 (Từ đầu đến "đứng đầu thiên hạ rồi"): Giới thiệu vẻ đẹp và tính cách của Dế Mèn.
Phần 2 (Còn lại): Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
- Tóm tắt:
Luyện tập
Sắp xếp các sự kiện theo trình tự xuất hiện.
Dế Mèn chê Dế Choắt xấu xí, ăn xổi ở thì,...
Chị Cốc không tìm được Dế Mèn, lại thấy Dế Choắt loay hoay ở cửa hang nên
tưởng Dế Choắt trêu.
Chị Cốc vừa quát vừa mổ Dế Choắt đến thoi thóp.
Tuy nhiên, tính cách của Dế Mèn lại rất kiêu ngạo, hống hách.
Dế Mèn hay trêu ghẹo tất cả mọi người: quát mấy chị Cào Cào, đá anh Gọng Vó,...
Dế Mèn ân hận vì lỗi lầm của mình và rút ra bài học.
Dế Mèn trưởng thành với thân hình cường tráng, khỏe khoắn.
Khi chị Cốc đi, Dế Mèn mới dám qua nhà Dế Choắt thì lúc ấy Dế Choắt đã thoi
thóp rồi.
Dế Choắt khuyên nhủ Dế Mèn rồi tắt thở.
Dế Mèn rủ Dế Choắt đi trêu chị Cốc nhưng Dế Choắt từ chối vì sợ.
II. Đọc hiểu văn bản
Bức chân dung Dế Mèn
Ngoại hình: cường tráng, khỏe khoắn.
+ đôi càng mẫm bóng.
+ những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
+ đôi cánh thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
+ đầu to ra và nổi từng tảng, rất bướng.
+ hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.
+ sợi râu dài và uống cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.
Tính cách: xốc nổi, kiêu căng, hung hăng, hống hách.
+ Hành động:
co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ khiến nõ gãy rạp.
vũ cánh lên phành phạch giòn giã.
đi đứng oai vệ, cho ra kiểu cách con nhà võ.
Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm.
quát mấy chị Cào Cào, đá một cái ghẹo anh Gọng Vó.
+ Suy nghĩ:
Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba.
Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.
^ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.
Bài học đầu tiên của Dế Mèn
* Cuộc gặp gỡ với Dế Choắt
- Hình ảnh Dế Choắt:
+ Ngoại hình: xấu xí, ốm yếu.
người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.
cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn.
đôi cánh bè bè, nặng nề, trông đến xấu.
ria cụt chỉ có một mẩu.
mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
+ Tính cách: tuềnh toàng, nhút nhát, yếu ớt nhưng vị tha.
Luyện tập
Hành động thể hiện sự vị tha của Dế Choắt trong truyện là gì?
Dế Choắt dù bị mổ oan nhưng không trách mà còn khuyên nhủ Dế Mèn.
Dế Choắt không giận vì Dế Mèn không chịu đào hang, đào ngách cho mình.
Dế Choắt bỏ qua chuyện Dế Mèn chê mình xấu xí, yếu ớt.
Kiểm tra
Tính nết lại ăn xổi ở thì, có một cái hang ở cũng chỉ bới nông sát mặt đất.
Sợ và không dám trêu chị Cốc.
Khi chết do trò đùa của Dế Mèn vẫn tha thứ và khuyên nhủ Dế Mèn.
^ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.
Cách Dế Mèn đối xử với Dế Choắt: trịch thượng, khinh thường, nhẫn tâm.
+ Đặt tên cho Dế Choắt một cách chế giễu và trịch thượng.
+ Vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên coi thường.
+ Chê Dế Choắt đủ điều từ ngoại hình đến cách sinh sống mà không nghe than thở.
+ Khi được Dế Choắt xin đào giúp một cái ngách sang nhà thì: hếch răng lên, xì một hơi rõ dài rồi khinh khỉnh mắng "Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sụt sùi ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!"
Hành động: cất giọng véo von "Cái Cò, cái Vạc, cái Nông....Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.".
Mục đích: Nghịch ranh + Ra oai với Dế Choắt.
Diễn biến tâm lí:
+ Trước khi trêu: hào hứng, rủ Dế Choắt cùng trêu, hống hách "Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!".
+ Khi trêu xong: tự tin, thách thức, tự đắc chui tọt vào hang, nằm lên giường bắt chân chữ ngũ. Bụng nghĩ thú vị "Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!"
+ Khi thấy chị Cốc xử lí Dế Choắt: bắt đầu sợ hãi, hết vẻ kiêu căng "Núp tận đáy đất mà tôi cũng khiếp, nằm im thin thít.".
+ Khi thấy Dế Choắt thoi thóp: hoảng loạn, than thở, ân hận "Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm!", "Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình".
* Dế Mèn nhận được bài học đầu tiên
Luyện tập
Dế Mèn đã nhận được bài học về điều gì?
Về sự chăm chỉ, chịu khó.
Về sự yêu thương, chăm sóc mọi người.
Về sự nỗ lực, có ý chí tiến thủ.
về sự khiêm tốn, hòa nhã với mọi người. Kiểm tra
Hậu quả nghiêm trọng của hành động: Dế Choắt chết vì trò nghịch ranh của Dế Mèn.
Dế Mèn được Dế Choắt tha thứ: "Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Những trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.".
^ Bài học: Dế Mèn học được bài học về sự khiêm tốn, biết điều và sự vi tha từ lời nói của Dế Choắt "ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình".
Nội dung
Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình.
Nghệ thuật
Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật nào? Kể theo ngôi thứ mấy?
Câu chuyện được kể bằng ngôi thứ nhất, nhân vật xưng Tôi. Tạo sự tin cậy cho câu chuyện. Nhân vật dễ biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ.
Đọc phần một đoạn trích, nêu một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm con người. Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện nào?
- Một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm của con người: Một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, vuốt ở chân và khoeo cứng dần và nhọn hoắt, tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vỗ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ, đôi cánh bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong, tôi cà khịa bà con trong xóm, tôi quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó.
- Lối miêu tả này thường được sử dụng trong truyện đồng thoại.
Em thích hoặc không thích điều gì trong cách Dế Mèn tự miêu tả và đánh giá về bản thân ở phần một? Vì sao?
- Những điều em thích: Một chú Dế thanh niên cường tráng, tự tin, yêu đời và luôn tự hào luôn hãnh diện vì vẻ ngoài khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học.
BÀI I: TÔI VÀ CÁC BẠN
Đọc: Bài học đường đời đầu tiên (trích Dế Mèn phiêu lưu kí, Tô Hoài)I. Tìm hiểu chung
Tác giả
Tô Hoài (1920 - 2014) ~Tên khai sinh: Nguyễn Sen.
Quê quán: Hà Nội.
Giải thưởng: 1996 Được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Tác phẩm
Xuất xứ: trích chương I truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" (1941).
Thể loại: Truyện dài.
Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
Bố cục: 2 phần.
Phần 1 (Từ đầu đến "đứng đầu thiên hạ rồi"): Giới thiệu vẻ đẹp và tính cách của Dế Mèn.
Phần 2 (Còn lại): Câu chuyện về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.
- Tóm tắt:
Luyện tập
Sắp xếp các sự kiện theo trình tự xuất hiện.
Dế Mèn chê Dế Choắt xấu xí, ăn xổi ở thì,...
Chị Cốc không tìm được Dế Mèn, lại thấy Dế Choắt loay hoay ở cửa hang nên
tưởng Dế Choắt trêu.
Chị Cốc vừa quát vừa mổ Dế Choắt đến thoi thóp.
Tuy nhiên, tính cách của Dế Mèn lại rất kiêu ngạo, hống hách.
Dế Mèn hay trêu ghẹo tất cả mọi người: quát mấy chị Cào Cào, đá anh Gọng Vó,...
Dế Mèn ân hận vì lỗi lầm của mình và rút ra bài học.
Dế Mèn trưởng thành với thân hình cường tráng, khỏe khoắn.
Khi chị Cốc đi, Dế Mèn mới dám qua nhà Dế Choắt thì lúc ấy Dế Choắt đã thoi
thóp rồi.
Dế Choắt khuyên nhủ Dế Mèn rồi tắt thở.
Dế Mèn rủ Dế Choắt đi trêu chị Cốc nhưng Dế Choắt từ chối vì sợ.
II. Đọc hiểu văn bản
Bức chân dung Dế Mèn
Ngoại hình: cường tráng, khỏe khoắn.
+ đôi càng mẫm bóng.
+ những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
+ đôi cánh thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
+ đầu to ra và nổi từng tảng, rất bướng.
+ hai cái răng đen nhánh lúc nào cũng nhai ngoàm ngoạp như hai lưỡi liềm máy làm việc.
+ sợi râu dài và uống cong một vẻ rất đỗi hùng dũng.
Tính cách: xốc nổi, kiêu căng, hung hăng, hống hách.
+ Hành động:
co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ khiến nõ gãy rạp.
vũ cánh lên phành phạch giòn giã.
đi đứng oai vệ, cho ra kiểu cách con nhà võ.
Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả bà con trong xóm.
quát mấy chị Cào Cào, đá một cái ghẹo anh Gọng Vó.
+ Suy nghĩ:
Những gã xốc nổi thường lầm cử chỉ ngông cuồng là tài ba.
Tôi càng tưởng tôi là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ rồi.
^ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.
Bài học đầu tiên của Dế Mèn
* Cuộc gặp gỡ với Dế Choắt
- Hình ảnh Dế Choắt:
+ Ngoại hình: xấu xí, ốm yếu.
người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện.
cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn.
đôi cánh bè bè, nặng nề, trông đến xấu.
ria cụt chỉ có một mẩu.
mặt mũi lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
+ Tính cách: tuềnh toàng, nhút nhát, yếu ớt nhưng vị tha.
Luyện tập
Hành động thể hiện sự vị tha của Dế Choắt trong truyện là gì?
Dế Choắt dù bị mổ oan nhưng không trách mà còn khuyên nhủ Dế Mèn.
Dế Choắt không giận vì Dế Mèn không chịu đào hang, đào ngách cho mình.
Dế Choắt bỏ qua chuyện Dế Mèn chê mình xấu xí, yếu ớt.
Thầy Nguyễn Lý ' Tưởng ( Sưu tầm, tổng hợp ) - 0986.217.081
Dế Choắt không đi trêu chị Cốc cùng Dế Mèn.Kiểm tra
Tính nết lại ăn xổi ở thì, có một cái hang ở cũng chỉ bới nông sát mặt đất.
Sợ và không dám trêu chị Cốc.
Khi chết do trò đùa của Dế Mèn vẫn tha thứ và khuyên nhủ Dế Mèn.
^ Nghệ thuật: sử dụng các tình từ, động từ mạnh; từ láy; nhân hóa.
Cách Dế Mèn đối xử với Dế Choắt: trịch thượng, khinh thường, nhẫn tâm.
+ Đặt tên cho Dế Choắt một cách chế giễu và trịch thượng.
+ Vì Choắt bẩm sinh yếu đuối nên coi thường.
+ Chê Dế Choắt đủ điều từ ngoại hình đến cách sinh sống mà không nghe than thở.
+ Khi được Dế Choắt xin đào giúp một cái ngách sang nhà thì: hếch răng lên, xì một hơi rõ dài rồi khinh khỉnh mắng "Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sụt sùi ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!"
Dế Mèn trêu chị CốcHành động: cất giọng véo von "Cái Cò, cái Vạc, cái Nông....Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn.".
Mục đích: Nghịch ranh + Ra oai với Dế Choắt.
Diễn biến tâm lí:
+ Trước khi trêu: hào hứng, rủ Dế Choắt cùng trêu, hống hách "Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa!".
+ Khi trêu xong: tự tin, thách thức, tự đắc chui tọt vào hang, nằm lên giường bắt chân chữ ngũ. Bụng nghĩ thú vị "Mày tức thì mày cứ tức, mày ghè vỡ đầu mày ra cho nhỏ đi, nhỏ đến đâu thì mày cũng không chui nổi vào tổ tao đâu!"
+ Khi thấy chị Cốc xử lí Dế Choắt: bắt đầu sợ hãi, hết vẻ kiêu căng "Núp tận đáy đất mà tôi cũng khiếp, nằm im thin thít.".
+ Khi thấy Dế Choắt thoi thóp: hoảng loạn, than thở, ân hận "Tôi hối lắm! Tôi hối hận lắm!", "Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình".
* Dế Mèn nhận được bài học đầu tiên
Luyện tập
Dế Mèn đã nhận được bài học về điều gì?
Về sự chăm chỉ, chịu khó.
Về sự yêu thương, chăm sóc mọi người.
Về sự nỗ lực, có ý chí tiến thủ.
về sự khiêm tốn, hòa nhã với mọi người. Kiểm tra
Hậu quả nghiêm trọng của hành động: Dế Choắt chết vì trò nghịch ranh của Dế Mèn.
Dế Mèn được Dế Choắt tha thứ: "Thôi, tôi ốm yếu quá rồi, chết cũng được. Những trước khi nhắm mắt, tôi khuyên anh: ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình đấy.".
^ Bài học: Dế Mèn học được bài học về sự khiêm tốn, biết điều và sự vi tha từ lời nói của Dế Choắt "ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình".
Tổng kếtNội dung
Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình.
Nghệ thuật
Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu chuyện được kể bằng lời của nhân vật nào? Kể theo ngôi thứ mấy?
Câu chuyện được kể bằng ngôi thứ nhất, nhân vật xưng Tôi. Tạo sự tin cậy cho câu chuyện. Nhân vật dễ biểu hiện tâm trạng, ý nghĩa, thái độ.
Đọc phần một đoạn trích, nêu một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm con người. Lối miêu tả này thường được sử dụng ở loại truyện nào?
- Một số chi tiết miêu tả Dế Mèn khiến em liên tưởng tới đặc điểm của con người: Một chàng dế thanh niên cường tráng, đôi càng mẫm bóng, vuốt ở chân và khoeo cứng dần và nhọn hoắt, tôi đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, tôi vỗ cánh nghe tiếng phành phạch giòn giã, tôi bước đi bách bộ, đôi cánh bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi, người tôi rung rinh một màu bóng mỡ soi gương được, cái đầu to ra và nổi từng tảng, cái răng đen nhánh, sợi râu dài và uốn cong, tôi cà khịa bà con trong xóm, tôi quát mấy chị Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó.
- Lối miêu tả này thường được sử dụng trong truyện đồng thoại.
Em thích hoặc không thích điều gì trong cách Dế Mèn tự miêu tả và đánh giá về bản thân ở phần một? Vì sao?
- Những điều em thích: Một chú Dế thanh niên cường tráng, tự tin, yêu đời và luôn tự hào luôn hãnh diện vì vẻ ngoài khỏe mạnh, cường tráng và có lối sống khoa học.
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
