BỘ 6 Đề thi học sinh giỏi văn 7 cấu trúc mới CÓ ĐÁP ÁN NĂM 2022 - 2023

Yopovn · 9/11/23

BỘ 6 Đề thi học sinh giỏi văn 7 cấu trúc mới CÓ ĐÁP ÁN NĂM 2022 - 2023 được soạn dưới dạng file word gồm 6 FILE trang. Các bạn xem và tải đề thi học sinh giỏi văn 7 cấu trúc mới về ở dưới.

PHÒNG GD-ĐT …………..

ĐỀ CHÍNH THỨC

ĐỀ GIAO LƯU HSG
MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 7
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
(Đề thi gồm 02 trang)

I. ĐỌC HIỂU ( 2,0 điểm)

Đọc đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu:

những giọt sương lặn vào lá cỏ

qua nắng gắt qua bão tố

vẫn giữ lại cái mát lành đầy sức mạnh

vẫn long lanh bình thản trước vầng dương

trong mờ mịt mưa giăng tôi trở lại mùa màng

mà tiếng nói chúng ta là hạt giống

không ai dám đùa với niềm hi vọng

thao thức trên bàn tay người thợ gieo trồng

ta đâu phải kẻ há miệng chờ sung

nhưng con đường đến trái chín

chưa bao giờ đơn giản

(Sự bùng nổ của mùa xuân – Thanh Thảo)

Câu 1: Xác định thể thơ và phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên?

Câu 2: Hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong bốn câu thơ đầu đoạn trích.

Câu 3: Tác giả muốn gửi gắm những thông điệp gì qua đoạn thơ?

II. TẠO LẬP VĂN BẢN ( 8,0 điểm)

Câu 4:

Hãy viết một đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về bài học từ những hạt giống được nêu trong hai câu thơ ở phần Đọc - hiểu:

nhưng con đường đến trái chín

chưa bao giờ đơn giản

Câu 5:

Nhà văn Nguyễn Minh Châu cho rằng: “ Nhà văn phải là người đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người”.

Em hiểu ý kiến trên như thế nào? Phân tích nhân vật “tôi” trong câu chuyện dưới đây để thấy rõ điều tâm niệm đó.

Người ăn xin

Lúc ấy, tôi đang đi trên phố. Một người ăn xin già lọm khọm đứng ngay trước mặt tôi.

Đôi mắt ông lão đỏ đọc và giàn giụa nước mắt. Đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi thảm hại... Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào!

Ông già chìa trước mặt tôi bàn tay sưng húp, bẩn thỉu. Ông rên rỉ cầu xin cứu giúp.

Tôi lục tìm hết túi nọ túi kia, không có tiền, không có đồng hồ, không có cả một chiếc khăn tay. Trên người tôi chẳng có tài sản gì.

Người ăn xin vẫn đợi tôi. Tay vẫn chìa ra, run lẩy bẩy.

Tôi chẳng biết làm cách nào. Tôi nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia:

- Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả.

Người ăn xin nhìn tôi chằm chằm bằng đôi mắt ướt đẫm. Đôi môi tái nhợt nở nụ cười và tay ông cũng xiết lấy tay tôi:

- Cháu ơi, cảm ơn cháu ! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. - Ông lão nói bằng giọng khản đặc.

Khi ấy, tôi chợt hiểu rằng: cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão.

(Theo Tuốc-ghê-nhép)

---------- Hết ----------

Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.

Họ và tên thí sinh: …………………………………… Số báo danh.........................................

PHÒNG GD-ĐT ……….	HDC THI HSG CẤP HUYỆN NĂM HỌC 2022-2023 MÔN: NGỮ VĂN - LỚP 7
	Câu	Nội dung	Điểm
		ĐỌC-HIỂU
	Câu 1	Thể thơ: tự do PTBĐ chính: Biểu cảm	0.25 0,25
	Câu 2	* Phép tu từ được sử dụng trong đoạn thơ: - Ẩn dụ: + "Giọt sương lặn vào lá cỏ": ẩn dụ cho cái đẹp bình dị, khiêm nhường của đời sống quanh ta. + "Nắng gắt", "bão tố": ẩn dụ để chỉ những khó khăn, thử thách của cuộc đời. - Lặp cấu trúc: "qua…qua…vẫn…vẫn". * Tác dụng của các phép tu từ: Biện pháp ẩn dụ giúp diễn đạt một cách có hình ảnh và gợi ý nghĩa hàm súc, sâu xa: Giữa vô vàn khó khăn, khốc liệt của hoàn cảnh, cái đẹp vẫn đơm hoa, sự sống vẫn nảy mầm. Giữa cuộc đời đầy chông gai, sóng gió, con người vẫn tiềm tàng sức sống mãnh liệt, vẫn tha thiết yêu đời, vẫn cháy bỏng niềm tin yêu và hy vọng… Lặp cấu trúc: "Qua…vẫn…vẫn" nhấn mạnh vẻ đẹp vững bền, bất biến của những giọt sương qua bao khắc nghiệt của tự nhiên, bao thăng trầm của đời sống.	0,25 0,25 0,25 0,25
	Câu 3	Từ một hiện tượng trong thiên nhiên, Thanh Thảo gửi gắm tới người đọc thông điệp: + Về sức sống bền bỉ, mãnh liệt của thiên nhiên, và cũng chính là sức sống bền bỉ, mãnh liệt của con người trước sóng gió cuộc đời. + Về cách nhìn nhận, khám phá cái đẹp của đời sống: Đời sống vẫn luôn tiềm ẩn những vẻ đẹp kì diệu. Có những sự vật bề ngoài tưởng chừng mong manh, những con người thoạt nhìn rất nhỏ bé, khiêm nhường (như giọt sương, lá cỏ) nhưng lại ẩn chứa một sức mạnh lớn lao, một vẻ đẹp kì diệu (Vẫn giữ lại cái mát lành đầy sức mạnh / Vẫn long lanh, bình thản trước vầng dương). *Lưu ý:* HS có thể cảm nhận thông điệp khác nhưng phù hợp ý nghĩa tư tưởng của đoạn thơ thì vẫn cho điểm. Nếu chỉ nêu được 01 thông điệp, cho ½ số điểm. nêu từ 02 thông điệp đúng thì cho điểm tối đa.	0,5
		II. TẠO LẬP VĂN BẢN
	Câu 4 (3,0 điểm)	a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận	0,25
	b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: để đi đến thành công, mỗi chúng ta sẽ phải trải qua rất nhiều gian nan, thử thách đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực.	0,25
	c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp nhuần nhuyễn lí lẽ và dẫn chứng.
	* Giải thích vấn đề - "Con đường": hành trình chúng ta chinh phục những khó khăn, thử thách trong cuộc sống. - "Trái chín": thành quả chúng ta đạt được Câu thơ khẳng định để đi đến thành công mỗi chúng ta sẽ phải trải qua rất nhiều gian nan, thử thách, khó khăn thậm chí thất bại. Nhưng không được nản lòng mà phải quyết tâm vượt qua những thử thách đó.	0,5
	* Bình luận, chứng minh vấn đề. Câu thơ của Thanh Thảo gợi ra một chân lí trong cuộc sống. - Đi đến thành công chưa bao giờ là điều đơn giản, dễ dàng, trong hành trình đó chúng ta gặp vô vàn khó khăn, thách thức. - Bằng sự nỗ lực, cố gắng con người sẽ vươn đến thành công. - Đồng thời, những khó khăn, vấp ngã trên đường đời cũng là thuốc thử để con người khám phá, phát huy những phẩm chất quý báu, đẹp đẽ của chính mình. - Chứng minh: học sinh lấy dẫn chứng phù hợp.	1,0
	* Bàn bạc mở rộng: - Phê phán những kẻ lười biếng, nhụt ý chí, không có niềm tin và quyết tâm vượt khó để đi tới thành công. - Cũng không nên xem thường khó khăn. Điều quan trọng là biết nhìn nhận và tìm cách vượt qua nó.	0,25
	* Bài học nhận thức và hành động: - Trong mọi hoàn cảnh, dù vất vả, gian nan, con người cần có bản lĩnh, nghị lực vươn lên để sống một cuộc sống có ý nghĩa. - Liên hệ bản thân: Là người học sinh , cần khắc phục khó khăn, trở ngại trong học tập, rèn luyện để đạt được mục đích tốt đẹp…	0,25
	d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.	0,25
	e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề; có cách diễn đạt tốt, mới mẻ.	0,25
	Câu 5 (5,0 điểm)	a. Đảm bảo cấu trúc bài văn nghị luận	0,25
	b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: thiên chức “đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người” của nhà văn thể hiện sâu sắc qua truyện ngắn “ Người ăn xin”.	0,25
	c.Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm; Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp nhuần nhuyễn các lí lẽ, dẫn chứng.
	5.1. Mở bài: - Dẫn dắt, trích ý kiến của Nguyễn Minh Châu. - Nêu vấn đề: thiên chức “đi tìm những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người”của người cầm bút đã được nhà văn nga Ivan Turgenev thể hiện sâu sắc qua mẩu truyện ngắn “ Người ăn xin” với việc khắc họa nhân vật “tôi” - một cậu bé có tấm lòng cao đẹp.	0,5
	5.2.. Thân bài:
	*Giải thích ý kiến nhận định*.	0,5
	- Nhà văn là người sáng tác ra các tác phẩm văn học. - “gắng đi tìm” chính là quá trình tìm hiểu, phát hiện, ngợi ca con người. - Nguyễn Minh Châu dùng cách nói giàu hình ảnh “những hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn của con người” để nói về vẻ đẹp ẩn sâu khuất lấp bên trong con người. Tóm lại: Nguyễn Minh Châu muốn khẳng định thiên chức của người cầm bút (nhà văn) là phải đi tìm, khám phá những vẻ đẹp cao quý, ẩn sâu trong tâm hồn con người để từ đó giúp người đọc thêm tin yêu vào con người, vào cuộc sống. ( Với HS lớp 7, không yêu cầu lí giải, bàn luận sâu bằng kiến thức lí luận văn học).
	*Phân tích nhân vật “tôi” trong câu chuyện “Người ăn xin”* để làm sáng tỏ nhận định.
	* Khái quát bối cảnh, tình huống truyện: - Cậu bé gặp người ăn xin trên đường nhưng thật éo le, cậu không có tiền bạc hay vật chất gì đáng giá để cho ông cụ. - Trước tình huống đó, cậu bé chỉ biết nắm tay người ăn xin và nói những lời ấm áp yêu thương đề chia sẻ với nỗi bắt hạnh của ông cụ. => Câu chuyện ngắn gọn, nhà văn tạo dựng bối cảnh đơn giản nhưng lại giúp nhân vật thể hiện rõ tính cách, phẩm chất của mình.	0,25
	* Phân tích nhân vật “tôi”: Luận điểm 1: Nhân vật “tôi” trong câu chuyện là một cậu bé có tấm lòng đẹp, biết yêu thương, sẻ chia với những cảnh đời, con người bất hạnh trong cuộc sống. - Trong một lần tình cờ, nhân vật "tôi” đã gặp một người ăn xin đã già “đôi mắt ông đỏ đọc, nước mắt ông giàn giụa, đôi môi tái nhợt, áo quần tả tơi”. Nhìn ông vô cùng đáng thương. Khi gặp cậu, ông cụ đã chìa tay xin, mong cậu tỏ lòng thương cảm và ban phát cho ông một chút gì đó để làm vơi đi nỗi bất hạnh. - Những thật trớ trêu thay, cậu biết cho cụ cái gì đây, khỉ mà cậu không hề có tiền bạc hay bất cứ thứ gì có thể để biếu cụ. - Ánh mắt của ông cụ vẫn dõi theo và chờ đợi khiến cậu nhói lòng. - Đứng trước tình thể oái oăm đó, cậu chẳng biết làm thế nào, chỉ biết nắm chặt lấy bàn tay run rẩy kia. Và cuối cùng, cậu lấy hết can đảm nói với ông cụ: “ Xin ông đừng giận cháu! Cháu không có gì cho ông cả” Những cử chỉ, lời nói ấm áp yêu thương của cậu còn đáng giá hơn tiền bạc, vật chất đối với ông cụ. Chính hành động và lời nói ấm lòng của nhân vật "tôi” với cụ đã khiến trái tìm người ăn xin trở nên ấm áp vô cùng. Bởi vậy, dù không nhận được ở cậu bé một món quà bằng vật chất (đối với người ăn xin điều đó vô cùng quan trọng) nhưng cụ vẫn nở nụ cười bởi cụ trân trọng tấm lòng nhân hậu của cậu. Luận điểm 2: Nhân vật “tôi” mặc dù còn nhỏ nhưng đã biết cách đối xử vô cùng văn hóa, đúng mực, rất đáng trân trọng. - Khi gặp tình thể khó xử, nhân vật "tôi" đã có cách giải quyết vô cùng, văn hóa, vừa trao đi yêu thương vừa giúp cho người đối diện cảm thấy được tôn trọng, ấm lòng, không có cảm giác bị xa lánh, coi thường. Tay cậu run run nắm chặt lấy bàn tay run rẩy của người ăn xin khiến chúng ta vô cùng xúc động. Cái nắm tay tình cảm mang theo bao ân tình, sự cảm thông, sẻ chia của cậu bé dành cho ông cụ đó là cách mà cậu đang trao yêu thương, rất đáng trân trọng. Đây là cách cư xử rất khéo léo, ấm áp nghĩa tình. - Những cử chỉ, hành động, lời nói rất thiện chí, chứa đựng tình cảm chân thành, đong đầy yêu thương của cậu bé đã khiến cho người ăn xin thấy được tôn trọng, được sẻ chia. Và ông cụ đã "nhìn tôi chăm chăm. đôi môi nở nụ cười:Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi”. Nụ cười của cụ cũng làm cho cậu cảm thấy ấm áp và chính cậu "cả tôi nữa tôi cũng vừa nhận được một cái gì đó”. Phải chăng cả cái mà cả ông cụ và cậu bé đó nhận được đó chính là sự tôn trọng, là sự thấu hiểu, sẻ chia ấm áp tình người? Và chính điều đó còn có giá trị hơn những món quà vật chất.	1,0 0,75
	* Đánh giá chung: - Nghệ thuật xây dựng nhân vật: + Câu chuyện kể ở thứ nhất, nhân vật "tôi" là người trực tiếp tham gia các sự ng câu chuyện nên kể lại một cách chân thực, tạo độ tin cậy cao cho người đọc. + Tác giả làm nổi bật tính cách, phẩm chất nhân vật “tôi” qua ngôn ngữ, hành động. + Cách đặt nhan đề thú vị, gợi sự tò mò cho người đọc khám phá câu chuyện; nhan để thể hiện được chủ đề của văn bản. - Hình tượng nhân vật. + Nhân vật "tôi trong câu chuyện không có một đồng tiền nào cho người ăn xin nhưng có một thứ đáng giá hơn của cải, vật chất mà cậu đã trao cho ông cụ đó chính là tình thương, là sự thấu hiểu, sẻ chia đầy tình nhân ái. Tình yêu thương của cậu bé đành cho người ăn xin thật đáng trân trọng. + Nhân vật đã để lại cho chúng ta bài học cuộc sống vô cùng ý nghĩa về lẽ sống, về cách đối nhân xử thế đẹp. - Ý kiến của nhà văn Nguyễn Minh Châu: Ý kiến đã nói đúng chức năng của văn học và nhiệm vụ của nhà văn trong việc nhận thức và bồi đắp tâm hồn của con người. Đó cũng là bài học định hướng sâu sắc cho cả người nghệ sĩ và người tiếp nhận tác phẩm văn học. + Đối với người nghệ sĩ: cần nhận thức được thiên chức của người cầm bút (nhà văn) là phải đi tìm, khám phá những vẻ đẹp cao quý, ẩn sâu trong tâm hồn con người để từ đó giúp người đọc thêm tin yêu vào con người, vào cuộc sống. + Đối với người tiếp nhận: cảm nhận, khám phá tác phẩm bằng sự đồng điệu với người sáng tác để thấy được chiều sâu giá trị của tác phẩm, hướng tới bồi đắp tâm hồn mình thêm cao cả và phong phú hơn	0,75
	5.3. Kết bài: - Khẳng định ý nghĩa của câu chuyện. - Rút ra bài học và liên hệ bản thân.	0,5
	d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề; có cách diễn đạt tốt, mới mẻ.	0,25

Lưu ‎ ý chung:

- Cho điểm tối đa khi bài thi đảm bảo tốt cả 2 yêu cầu về kĩ năng và kiến thức, khuyến khích những bài viết sáng tạo, có chất văn.

- Điểm toàn bài là tổng điểm của 05 câu và cho điểm lẻ tới 0,25.