GIÁO ÁN GIÁO ÁN TỰ CHỌN NGỮ VĂN 12

[mslanh]

GIÁO ÁN TỰ CHỌN NGỮ VĂN 12 được soạn dưới dạng file word gồm các thư mục, file, links. Các bạn xem và tải về ở dưới.

Tiết 1 – Làm văn

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT TƯ TƯỞNG ĐẠO LÍ​

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Nắm được cách viết bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí, trước hết là kĩ năng tìm hiểu đề và lập dàn ý.

- Có ý thức và khả năng tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm về tư tưởng, đạo lí.

2. Kĩ năng

- Rèn luyện kĩ năng phân tích đề, lập dàn ý, viết văn NLXH.

- Ra quyết định: lựa chọn được vấn đề và tìm cách giải quyết vấn đề nghị luận về một tư tưởng, đạo lí một cách đúng đắn, phù hợp.

- Tự nhận thức về những vấn đề tư tưởng đạo lí, có ý thức tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm.

3. Thái độ

- Có ý thức tiếp thu những quan niệm đúng đắn và phê phán những quan niệm sai lầm.

4. Năng lực cần đạt

- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến bài học

- Năng lực giải quyết các tình huống đặt ra trong các nội dung của bài học

- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân các yêu cầu, thao tác và cách làm một bài văn NL về một tư tưởng đạo lý.

- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về nội dung của bài học.

II. CHUẨN BỊ

1. Giáo viên

- SGK, SGV, HDTHCKT-KN11, Giáo án, TLTK.

2. Học sinh

- SGK, Vở ghi, Đọc bài theo HDSGK

III. QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG CHO HS

1. Các hoạt động đầu giờ (1’)

* Ổn định tổ chức lớp

* KT bài cũ: KT trong quá trình ôn tập

* Lời vào bài: Ở chương trình Ngữ văn THCS và lớp 10, chúng ta đã được học về thể văn nghị luận xã hội. Bài học hôm nay, chúng ta sẽ tiếp tục hoàn thiện về thể văn này với một dạng cụ thể của nghị luận xã hội. Nghị luận về một tư tưởng, đạo lý là một dạng quan trọng, thường gặp trong nhà trường.

2. Nội dung bài học

I. KIẾN THỨC CƠ BẢN (20’) GVHD HS nhớ lại những KTCB về NL về một tư tưởng đạo lý bằng hệ thống câu hỏi. HS tái hiện kiến thức. 1. Khái niệm ? Thế nào là NL về một tư tưởng đạo lý? HS: Là quá trình kết hợp các thao tác nghị luận để là rõ vấn đề về tư tưởng, đạo lý trong cuộc sống. 2. Đề tài nghị luận ? NL về một tư tưởng đạo lý chúng ta thường nghị luận về những đề tài nào? - Nhận thức (lý tưởng, mục đích). - Tâm hồn, tính cách (lòng yêu nước, nhân ái, bao dung, độ lượng, thói ích kỷ, vụ lợi…) - Quan hệ gia đình (tình mẫu tử, tình anh em….) - Quan hệ XH (tình đồng chí, đồng bào, tình bạn bè…) - Cách ứng xử, hành động trong cuộc sống… 3. Cách làm một bài văn NL về một tư tưởng đạo lý ? Các bước (ND thường có) khi làm một bài văn NL về một tư tưởng đạo lý? * Mở bài: Giới thiệu và nêu vấn đề (dẫn nguyên văn câu nói hay tóm tắt nội dung chính) * Thân bài: - Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận (Giải thích những từ ngữ then chốt - cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng). - Phân tích những mặt đúng. - Bác bỏ những sai lệch có liên quan. (Lưu ý: Khi phân tích, bác bỏ cần đưa dẫn chứng chứng minh. Dẫn chứng có thể lấy ở lsử, đời sống XH hay trong các TPVH đều được). - Bình luận bổ sung ý kiến. (Câu nói / ý kiến ấy đúng, sai hay chỉ đúng/sai một nửa. Nó có ý nghĩa như thế nào đối với xã hội/ với mọi người). * Kết bài: - Khẳng định lại ý nghĩa/ vai trò của câu nói/ ý kiến đó. - Rút ra bài học nhận thức và hành động cho bản thân về tư tưởng, đạo lí. 4. Diễn đạt ? Những yêu cầu về diễn đạt trong bài văn NL về một tư tưởng đạo lý? - Chuẩn xác, mạch lạc - Có thể sử dụng phép tu từ, biểu cảm nhưng phải ở mức độ phù hợp. II. LUYỆN TẬP (22’) Đề bài: Boece cho rằng: Hạnh phúc là ở nơi mình. Ý kiến của anh chị về câu nói trên. HS thảo luận theo nhóm, xác định luận đề, luận điểm, lập dàn ý cho bài văn. Đại diện 2 nhóm lên bảng trình bày dàn ý, cả lớp nhận xét, bổ sung. GVHD, nhận xét, chốt kiến thức Gợi ý: 1. Phân tích đề Đề tài: Hạnh phúc Chủ đề: - Hạnh phúc của con người là do con người đó làm ra, học quyết định hạnh phúc của chính mình. - Ca ngợi ý chí, sự vươn lên của con người, trong việc chiến thắng thiên nhiên chiến thắng số phận. - Câu nó là bài học sinh động khẳng định ý chí, sức mạnh, khả năng vô tận của con người; Cắt nghĩa nguyên nhân mọi sự thất bại trong cuộc đời; Là kinh nghiệm sống, là sự tổng kết từ thực tiễn của lịch sử phát triển xã hội loài người trong quá khứ - Phê phán những kẻ lười nhác ỷ lại k dám vươn lên để tạo lập hạnh phúc cho riêng mình. - Niềm tin niềm hi vọng vào tương lai tốt đẹp của con người. 2. Lập dàn ý Mở bài: Hạnh phúc là gì? Câu nói vừa là lời tâm sự, vừa thể hiện một quan điểm nhân sinh mới. Thân bài: - Mạnh Tử : Hoạ phúc không gì là không do tự thân mình làm ra. - KhổngTử nói bằng đạo trời: “Làm điều thiện trời trả cho phước, làm điều chẳng lành trời trả cho hoạ”. - V, Huy Gô lại căn dặn:" Muốn biết bí quyết của hạnh phúc thì hỏi nơi đạo đức." - Pindere thì khuyên nhủ "Hạnh phúc không nở hoa với kẻ đi trên con đường xiêu vẹo. - Hạnh phúc là điều con người tâm niệm phấn đấu. Nó là vầng hào quang của ước mơ đã toại nguyện, nở thành nụ cười trong ta. - Hạnh phúc không phải tự dưng từ trên trời rơi xuống mà do mình tìm kiếm, làm ra. Bằng học tập, lao động sáng tạo, con người quyết đinh tương lai, cuộc sống của mình. - Khác với quan niệm này, có người cho rằng: + Cho hay muôn sự tại trời Trời kia đã bắt làm người có thân Bắt phong trần phải phong trần Cho thanh cao mới được phần thanh cao. + Có người đổ tại kiếp trước: Kiếp xưa đã vụng đường tu. + Hoặc do dòng giống và ảnh hưởng: Trứng rồng lại nở ra rồng Liu điu lại nở ra dòng lui điu​ + Rồi: Đời cha ăn mặn đời con khát nước; Do người ngoài giúp… → Tất cả đều là cách viện dẫn cho khả năng kém cỏi của mình. Thực ra mọi thành công hay thất bại trong đời đều do sự cố gắng hay không cố gắng của mình. Cũng tin vào sự quyết định của mỗi cá nhân đối với hạnh phúc: Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài. Kẻ gây gió thì gặp bão. Hay: Giàu đâu những kẻ ngủ trưa/ Sang đâu những kẻ say sưa tối ngày. - Kết luận: Hạnh phúc là mơ ước của con người trong mọi thời đại. Trong cõi nhân sinh, k ai khác là mình, mình quyết định tương lai và hphúc của mình. Câu nói của Bocce tồn tại như một lời khuyên, lời nhắc nhở chúng ta phải cố gắng tạo lập hạnh phúc cho riêng mình, bằng sự nỗ lực của chính mình. HS chọn ý viết thành đoạn văn. Đọc bài trước lớp. Bài viết tham khảo​ Hạnh phúc là gì? Một câu hỏi mà nghìn đời nay vẫn trăn trở kiếm tìm và giải đáp. Boce đã đi tìm và đón nhận được hạnh phúc. Tác giả cho rằng “Hạnh phúc ở nơi mình”. Câu nói vừa là lời tâm sự, vừa thể hiện một quan điểm nhân sinh mới. Cùng quan điểm này, trước đó Mạnh Tử cũng nói: Hoạ phúc không gì là không do tự thân mình làm ra. Trên hai nghìn năm trước Khổng Tử nói bằng đạo trời: “Làm điều thiện trời trả cho phước, làm điều chẳng lành trời trả cho hoạ”. V.Huy Gô lại căn dặn: "Muốn biết bí quyết của hạnh phúc thì hỏi nơi đạo đức". Pindere thì khuyên nhủ "Hạnh phúc không nở hoa với kẻ đi trên con đường xiêu vẹo”. Các câu nói tuy ra đời trong thời gian hoàn cảnh khác nhau nhưng đều chỉ ra nơi cội nguồn nảy sinh của cây hạnh phúc: ở nơi mình. Hạnh phúc là điều con người tâm niệm phấn đấu. Đó là nhu cầu về tinh thần về vật chất như, tiền bạc, bữa ăn, giấc ngủ, cũng có thể là công danh địa vị, là thành tựu trong học vấn, trong phát minh, trong vượt khó, trong giúp đỡ người hoạn nạn và cũng có khi là thành công của người bạn, hay chiến thắng của một dân tộc. Nó là vầng hào quang của ước mơ đã toại nguyện, nở thành nụ cười trong ta. Hạnh phúc không phải tự dưng từ trên trời rơi xuống mà do mình tìm kiếm, làm ra. Bằng học tập, lao động sáng tạo, con người quyết đinh tương lai, cuộc sống của mình. Câu nói trên thật ngắn gọn nhưng hàm súc, mang màu sắc triết lý, thấm đượm tư tưởng nhân văn cao đẹp. Khác với quan niệm này, có người cho rằng: Cho hay muôn sự tại trời Trời kia đã bắt làm người có thân Bắt phong trần phải phong trần Cho thanh cao mới được phần thanh cao. Có người đổ tại kiếp trước: Kiếp xưa đã vụng đường tu. Hoặc do dòng giống và ảnh hưởng Trứng rồng lại nở ra rồng Liu điu lại nở ra dòng lui điu.​ Rồi: Đời cha ăn mặn đời con khát nước. Nói chung các ý kiến trên mới đầu tưởng như có lý, nhưng tất cả đều là cách viện dẫn cho khả năng kém cỏi của mình. Thực ra mọi thành công hay thất bại trong đời đều do sự cố gắng hay không cố gắng của mình. Câu nói của Bocce là bài học sinh động khẳng định ý chí, sức mạnh, khả năng vô tận của con người, cắt nghĩa nguyên nhân mọi sự thất bại trong cuộc đời. Cũng tin vào sự quyết định của mỗi cá nhân đối với hạnh phúc của mình, nhân dân ta đã dạy: Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài. Kẻ gây gió thì gặp bão. Hay: Giàu đâu có kẻ ngủ trưa Sang đâu có kẻ say sưa tối ngày.​ Và Hoàng Trung Thông Viết: Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm​ Ở nước ta Bác Hồ là tấm gương sáng cho sự vươn lên khẳng định bản thân mình. Và Bác đã được Unetco công nhận là anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hoá thế giới. Câu nói của Bocce, là kinh nghiệm sống, là sự tổng kết từ thực tiễn của lịch sử phát triển xã hội loài người trong quá khứ phê phán những kẻ lười nhác ỷ lại không dám vươn lên để tạo lập hạnh phúc cho riêng mình. Đây cũng là cái nhìn biện chứng, mang niềm tin vào mình. Hạnh phúc là mơ ước của con người trong mọi thời đại. Trong cõi nhân sinh, không ai khác là mình, mình quyết định tương lai và hạnh phúc của mình. Câu nói của Bocce tồn tại như một lời khuyên, lời nhắc nhở chúng ta phải cố gắng tạo lập hạnh phúc cho riêng mình, bằng sự nỗ lực của chính mình.