- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,205
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TẬP LÀM VĂN LỚP ̀5: Một số biện pháp giúp học sinh học tốt văn tả người NĂM 2022 - 2023 được soạn dưới dạng file word gồm 21 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
BÁO CÁO TÓM TẮT
Phạm vi ảnh hưởng, hiệu quả áp dụng của sáng kiến
1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp giúp học sinh học tốt văn tả người.
2. Cơ sở đề xuất
2.1. Sự cần thiết hình thành giải pháp sáng kiến
Tập làm văn là một phân môn rất quan trọng trong chương trình dạy học ở tiểu học. Nó không chỉ giúp học sinh hình thành các kĩ năng nghe, đọc, nói, viết mà còn rèn cho học sinh khả năng giao tiếp, quan sát, phân tích, tổng hợp và đặc biệt hình thành cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp của con người mới hiện đại và năng động. Dạy tập làm văn là dạy học sinh cách nhìn nhận cuộc sống xung quanh trong thực tế vốn có của nó với cảm xúc thực của các em. Đồng thời cũng dạy các em cách ghi lại sự nhìn nhận ấy qua các văn bản còn gọi là bài văn, đoạn văn một cách chính xác về đối tượng, về ngữ pháp Tiếng Việt. Mục đích, tầm quan trọng là như vậy, nhưng thực tiễn hiện nay rất hiếm gặp những“mầm non” văn học, hiếm gặp những bài văn hay in đậm dấu ấn “Học trò Tiểu học”.
Tập làm văn lớp 5 gồm nhiều nội dung, một trong những nội dung chính của chương trình lớp 5 là văn miêu tả, nó có hệ thống xây dựng lý thuyết riêng cho từng thể loại như: tả cảnh, tả đồ vật, tả con vật, tả người… và ở mỗi thể loại đòi hỏi giáo viên phải có cách rèn khác nhau đề đạt được những kỹ năng cần thiết. Một bài văn hay, có giá trị không chỉ dừng lại ở chỗ trình bày sạch sẽ, mạch lạc, dể hiểu mà quan trọng hơn đó là sức truyền cảm. Làm thể nào để học sinh làm được bài văn hay, hiệu quả là cả một vấn đề rất khó khăn, cần phải suy nghĩ và dày công nghiên cứu của người làm công tác giáo dục.
Trong thực tế giảng dạy lớp 5, phần tập làm văn tả người, bản thân người giáo viên là người hướng dẫn nhưng đôi khi cũng lúng túng, bí từ và không biết phải hướng dẫn như thế nào để học sinh dễ viết, viết được bài văn hay, giàu hình ảnh, có cảm xúc. Vậy nên vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh có được bài văn tả người hay, phát huy được vốn sống, vốn hiểu biết của các em. Có lẽ đây là vấn đề mà nhiều giáo viên trăn trở, muốn tìm những giải pháp thích hợp để tháo gỡ được tình trạng trên.
Là một giáo viên chủ nhiệm và đang giảng dạy trực tiếp tại lớp 5, với mong muốn nghiên cứu sâu, tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để giải quyết những vấn đề nêu trên nên tôi đã mạnh dạn chọn và nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt văn tả người.”
2.2. Mục tiêu đạt được của sáng kiến
Đề tài đưa ra các biện pháp ngoài việc giúp các em nắm chắc cấu tạo của bài văn tả người, viết được bài văn đúng theo bố cục còn giúp các em có kỹ năng quan sát thực tế; làm giàu vốn từ cho học sinh và kỹ năng sử dụng biện pháp nghệ thuật, tạo hứng thú trong giờ học; khắc phục tình trạng học sinh thuộc bài văn mẫu hay làm giống nhau. Từ đó, các em biết quan sát, biết nhận xét, biết dùng từ đặt câu, diễn đạt bài văn một cách chân thành, có cảm xúc của người viết, góp phần bồi dưỡng và nâng cao năng lực diễn đạt cho học sinh, tạo nền tảng vững chắc để học tốt môn Tiếng Việt ở các lớp sau.
2.3. Căn cứ đề xuất
Vào đầu năm học, sau khi được nhận lớp, tôi tiến hành khảo sát chất lượng của phân môn Tập làm văn để đánh giá, phân loại đối tượng học sinh. Kết quả cụ thể như sau:
Qua kết quả khảo sát trên cho thấy, mặc dù là học sinh cuối cấp nhưng số
học sinh đạt yêu cầu ở mức độ bài văn súc tích, câu văn có sử dụng biện pháp tu từ là quá thấp.
Thực trạng học sinh còn nhiều hạn chế như vậy đã làm cho tiết Tập làm
văn trở thành một gánh nặng, một thách thức đối với giáo viên tiểu học. Ý nghĩ cho rằng Tập làm văn là một phân môn khó dạy, khó học và khó đạt hiệu quả cao đã là nhận thức chung của nhiều thầy cô giáo dạy lớp 5.
Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng chất lượng làm văn của học sinh chưa đạt yêu cầu? Qua quá trình giảng dạy lớp 5, tôi nhận thấy học sinh học yếu tập làm văn là do nhiều nguyên nhân:
a. Về phía giáo viên:
- Khi dạy văn tả người, thông thường giáo viên chỉ có con đường duy nhất là hình thành các hiểu biết về lý thuyết, các kỹ năng làm bài qua phân tích các bài mẫu trong sách giáo khoa. Chính vì vậy chưa gây hứng thú cho học sinh khi học kiểu bài văn tả người.
- Trong quá trình giảng dạy, giáo viên chưa chú trọng việc rèn cho học sinh kĩ năng quan sát và dùng ngôn ngữ diễn đạt lại những gì mình đã quan sát được. Chưa tổ chức được nhiều hoạt động nhằm phát triển tư duy ngôn ngữ ở học sinh.
- Bên cạnh đó, việc sử dụng vốn từ ngữ khi miêu tả người của giáo viên còn hạn chế, chưa có những câu văn mượt mà nhưng vẫn chân thực, gần gũi,… Đặc biệt, khi học sinh đưa ra một câu văn dùng từ chưa đúng hay hình ảnh chưa hợp lí,… giáo viên chưa chỉnh sửa kịp thời nên chưa thổi hồn, làm cầu nối nâng tình yêu văn học cho các em.
b. Về phía học sinh:
- Phần lớn học sinh không thích học phân môn Tập làm văn vì môn này khó, nó đòi hỏi sự sáng tạo và năng khiếu của các em.
- Vốn từ ngữ của các em còn hạn chế nên khi viết văn thường bị lặp lại từ, lời văn chưa lưu loát, diễn đạt chưa trôi chảy, thiếu hình ảnh, cảm xúc.
- Nhiều em không nắm được cấu trúc ngữ pháp nên sử dụng dấu câu tùy tiện. Một số học sinh làm theo văn mẫu hoặc chỉ viết theo gợi ý của giáo viên hướng dẫn, chưa sáng tạo trong cách dùng từ đặt câu.
c. Về phía phụ huynh:
- Đa số phụ huynh là dân làm nông, ít có điều kiện quan tâm đến con em mình. Một số gia đình ở tạm trú có hoàn cảnh khó khăn lo về kinh tế chưa dành thời gian quan tâm đến việc học của con em mình.
- Một vài phụ huynh không biết chữ để hướng dẫn con học ở nhà, 1 số học sinh sống với ông bà lớn tuổi nên chưa được quan tâm sâu sát, đôi lúc còn phó mặt việc học cho nhà trường hoặc giáo viên.
THẦY CÔ TẢI NHÉ~
BÁO CÁO TÓM TẮT
Phạm vi ảnh hưởng, hiệu quả áp dụng của sáng kiến
1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp giúp học sinh học tốt văn tả người.
2. Cơ sở đề xuất
2.1. Sự cần thiết hình thành giải pháp sáng kiến
Tập làm văn là một phân môn rất quan trọng trong chương trình dạy học ở tiểu học. Nó không chỉ giúp học sinh hình thành các kĩ năng nghe, đọc, nói, viết mà còn rèn cho học sinh khả năng giao tiếp, quan sát, phân tích, tổng hợp và đặc biệt hình thành cho học sinh những phẩm chất tốt đẹp của con người mới hiện đại và năng động. Dạy tập làm văn là dạy học sinh cách nhìn nhận cuộc sống xung quanh trong thực tế vốn có của nó với cảm xúc thực của các em. Đồng thời cũng dạy các em cách ghi lại sự nhìn nhận ấy qua các văn bản còn gọi là bài văn, đoạn văn một cách chính xác về đối tượng, về ngữ pháp Tiếng Việt. Mục đích, tầm quan trọng là như vậy, nhưng thực tiễn hiện nay rất hiếm gặp những“mầm non” văn học, hiếm gặp những bài văn hay in đậm dấu ấn “Học trò Tiểu học”.
Tập làm văn lớp 5 gồm nhiều nội dung, một trong những nội dung chính của chương trình lớp 5 là văn miêu tả, nó có hệ thống xây dựng lý thuyết riêng cho từng thể loại như: tả cảnh, tả đồ vật, tả con vật, tả người… và ở mỗi thể loại đòi hỏi giáo viên phải có cách rèn khác nhau đề đạt được những kỹ năng cần thiết. Một bài văn hay, có giá trị không chỉ dừng lại ở chỗ trình bày sạch sẽ, mạch lạc, dể hiểu mà quan trọng hơn đó là sức truyền cảm. Làm thể nào để học sinh làm được bài văn hay, hiệu quả là cả một vấn đề rất khó khăn, cần phải suy nghĩ và dày công nghiên cứu của người làm công tác giáo dục.
Trong thực tế giảng dạy lớp 5, phần tập làm văn tả người, bản thân người giáo viên là người hướng dẫn nhưng đôi khi cũng lúng túng, bí từ và không biết phải hướng dẫn như thế nào để học sinh dễ viết, viết được bài văn hay, giàu hình ảnh, có cảm xúc. Vậy nên vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh có được bài văn tả người hay, phát huy được vốn sống, vốn hiểu biết của các em. Có lẽ đây là vấn đề mà nhiều giáo viên trăn trở, muốn tìm những giải pháp thích hợp để tháo gỡ được tình trạng trên.
Là một giáo viên chủ nhiệm và đang giảng dạy trực tiếp tại lớp 5, với mong muốn nghiên cứu sâu, tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhất để giải quyết những vấn đề nêu trên nên tôi đã mạnh dạn chọn và nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh học tốt văn tả người.”
2.2. Mục tiêu đạt được của sáng kiến
Đề tài đưa ra các biện pháp ngoài việc giúp các em nắm chắc cấu tạo của bài văn tả người, viết được bài văn đúng theo bố cục còn giúp các em có kỹ năng quan sát thực tế; làm giàu vốn từ cho học sinh và kỹ năng sử dụng biện pháp nghệ thuật, tạo hứng thú trong giờ học; khắc phục tình trạng học sinh thuộc bài văn mẫu hay làm giống nhau. Từ đó, các em biết quan sát, biết nhận xét, biết dùng từ đặt câu, diễn đạt bài văn một cách chân thành, có cảm xúc của người viết, góp phần bồi dưỡng và nâng cao năng lực diễn đạt cho học sinh, tạo nền tảng vững chắc để học tốt môn Tiếng Việt ở các lớp sau.
2.3. Căn cứ đề xuất
Vào đầu năm học, sau khi được nhận lớp, tôi tiến hành khảo sát chất lượng của phân môn Tập làm văn để đánh giá, phân loại đối tượng học sinh. Kết quả cụ thể như sau:
| Bài văn hay (biết dùng hình ảnh nhân hóa, so sánh, dùng từ gợi tả, câu văn súc tích, bài văn giàu hình ảnh..) | Bài văn đúng yêu cầu (bài văn đủ 3 phần, câu văn trọn ý) | Bài văn còn sơ sài (ý sắp xếp chưa logic, ít hình ảnh, dùng dấu câu chưa phù hợp, diễn đạt câu chưa trọn ý…) |
4/40 = 10% | 23/40 = 57,5% | 13/40 = 32,5% |
học sinh đạt yêu cầu ở mức độ bài văn súc tích, câu văn có sử dụng biện pháp tu từ là quá thấp.
Thực trạng học sinh còn nhiều hạn chế như vậy đã làm cho tiết Tập làm
văn trở thành một gánh nặng, một thách thức đối với giáo viên tiểu học. Ý nghĩ cho rằng Tập làm văn là một phân môn khó dạy, khó học và khó đạt hiệu quả cao đã là nhận thức chung của nhiều thầy cô giáo dạy lớp 5.
Đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng chất lượng làm văn của học sinh chưa đạt yêu cầu? Qua quá trình giảng dạy lớp 5, tôi nhận thấy học sinh học yếu tập làm văn là do nhiều nguyên nhân:
a. Về phía giáo viên:
- Khi dạy văn tả người, thông thường giáo viên chỉ có con đường duy nhất là hình thành các hiểu biết về lý thuyết, các kỹ năng làm bài qua phân tích các bài mẫu trong sách giáo khoa. Chính vì vậy chưa gây hứng thú cho học sinh khi học kiểu bài văn tả người.
- Trong quá trình giảng dạy, giáo viên chưa chú trọng việc rèn cho học sinh kĩ năng quan sát và dùng ngôn ngữ diễn đạt lại những gì mình đã quan sát được. Chưa tổ chức được nhiều hoạt động nhằm phát triển tư duy ngôn ngữ ở học sinh.
- Bên cạnh đó, việc sử dụng vốn từ ngữ khi miêu tả người của giáo viên còn hạn chế, chưa có những câu văn mượt mà nhưng vẫn chân thực, gần gũi,… Đặc biệt, khi học sinh đưa ra một câu văn dùng từ chưa đúng hay hình ảnh chưa hợp lí,… giáo viên chưa chỉnh sửa kịp thời nên chưa thổi hồn, làm cầu nối nâng tình yêu văn học cho các em.
b. Về phía học sinh:
- Phần lớn học sinh không thích học phân môn Tập làm văn vì môn này khó, nó đòi hỏi sự sáng tạo và năng khiếu của các em.
- Vốn từ ngữ của các em còn hạn chế nên khi viết văn thường bị lặp lại từ, lời văn chưa lưu loát, diễn đạt chưa trôi chảy, thiếu hình ảnh, cảm xúc.
- Nhiều em không nắm được cấu trúc ngữ pháp nên sử dụng dấu câu tùy tiện. Một số học sinh làm theo văn mẫu hoặc chỉ viết theo gợi ý của giáo viên hướng dẫn, chưa sáng tạo trong cách dùng từ đặt câu.
c. Về phía phụ huynh:
- Đa số phụ huynh là dân làm nông, ít có điều kiện quan tâm đến con em mình. Một số gia đình ở tạm trú có hoàn cảnh khó khăn lo về kinh tế chưa dành thời gian quan tâm đến việc học của con em mình.
- Một vài phụ huynh không biết chữ để hướng dẫn con học ở nhà, 1 số học sinh sống với ông bà lớn tuổi nên chưa được quan tâm sâu sát, đôi lúc còn phó mặt việc học cho nhà trường hoặc giáo viên.
THẦY CÔ TẢI NHÉ~
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT