ĐỀ THI TUYỂN TẬP 21 Đề kiểm tra ngữ văn lớp 10 học kì 2 CÓ ĐÁP ÁN NĂM 2023 - 2024

Yopovn · 17/12/23

TUYỂN TẬP 21 Đề kiểm tra ngữ văn lớp 10 học kì 2 CÓ ĐÁP ÁN NĂM 2023 - 2024 được soạn dưới dạng file word gồm 21 FILE trang. Các bạn xem và tải đề kiểm tra ngữ văn lớp 10 học kì 2 về ở dưới.

MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ II

MÔN NGỮ VĂN 10

(Thời gian làm bài: 90 phút)

TT	Kĩ năng	Nội dung/đơn vị kiến thức	Mức độ nhận thức	Tổng
Nhận biết	Thông hiểu	Vận dụng	Vận dụng cao
TNKQ	TL	TNKQ	TL	TNKQ	TL	TNKQ	TL
1	Đọc	Thơ hiện đại	- Xác định được thể thơ - Xác định được hình ảnh - Xác định chi tiết - Xác định biện pháp tu từ		- Nêu được cảm nhận về bài thơ - Nêu được tác dụng của biện pháp tu từ - Nêu được nội dung của vb	- Biết liên hệ với vb khác tương đương		- Rút ra được bài học cho bản thân		- Đánh giá được ý nghĩa, tác động của văn bản đối với quan niệm sống của bản thân	10
Tỉ lệ (%)	20%		15%	5%		10%		10%	60
2	Viết	Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm thơ								Viết được văn bản nghị luận pt, đánh giá một tác phẩm thơ	1
Tỉ lệ (%)		10		15		10		5	40
Tổng	20	10	15	20	0	20	0	15	100
Tỉ lệ %	30%	35%	20%	15%
Tỉ lệ chung	65%	35%
* Lưu ý: – Kĩ năng viết có 01 câu bao gồm cả 04 cấp độ. – Những kĩ năng không có trong ma trận đề kiểm tra định kì (nói và nghe) sẽ được thực hiện ở các bài kiểm tra thường xuyên

SỞ GD&ĐT…………
TRƯỜNG………………….
(Đề thi gồm có … trang)

ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II
Môn: NGỮ VĂN 10
(Thời gian làm bài: 90 phút)

Phần I. Đọc hiểu (6,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:

Chúng tôi ngồi trên đảo Sinh Tồn
Bóng đen sẫm như gốc cây khô cháy
Mắt đăm đăm nhìn về nơi ấy
Nơi cơn mưa thăm thẳm xa khơi
Ánh chớp xanh lấp loáng phía chân trời…

Ôi ước gì được thấy mưa rơi
Mặt chúng tôi ngửa lên như đất
Những màu mây sẽ thôi không héo quắt
Đá san hô sẽ nảy cỏ xanh lên
Đảo xa khơi sẽ hóa đất liền
Chúng tôi không cạo đầu, để tóc lên như cỏ
Rồi kháo nhau
Bữa tiệc linh đình bày toàn nước ngọt
Ôi ước gì được thấy mưa rơi
Cơn mưa lớn vẫn rập rình ngoài biển
Ánh chớp xanh vẫn lấp loáng phía chân trời…
Ôi ước gì được thấy mưa rơi
Chúng tôi sẽ trụi trần, nhảy choi choi trên mặt cát
Giãy giụa tơi bời trên mặt cát
Như con cá rô rạch nước đón mưa rào
Úp miệng vào tay, chúng tôi sẽ cùng gào
Như ếch nhái uôm uôm khắp đảo
Mưa đi! Mưa đi! Mưa cho táo bạo
Mưa như chưa bao giờ mưa, sấm sét đùng đùng
Nhưng làm sao mưa cứ ngại ngùng
Chập chờn bay phía xa khơi…

Chúng tôi ngồi ôm súng đợi mưa rơi
Lòng thắc thỏm niềm vui không nói hết
Mưa đi! Mưa đi! Mưa cho mãnh liệt
Mưa lèm nhèm, chúng tôi chẳng thích đâu
Nhưng không có mưa rào thì cứ mưa ngâu
Hay mưa bụi… mưa li ti… cũng được
Mặt chúng tôi ngửa lên hứng nước

Một giọt nhỏ thôi, cát cũng dịu đi nhiều
Ôi hòn đảo Sinh Tồn, hòn đảo thân yêu
Dẫu chẳng có mưa, chúng tôi vẫn sinh tồn trên mặt đảo
Đảo vẫn sinh tồn trên đại dương đầy gió bão
Chúng tôi như hòn đá ngàn năm, trong đập nhịp tim người
Như đá vững bền, như đá tốt tươi…

Mưa vẫn dăng màn lộng lẫy phía xa khơi
Mưa yểu điệu như một nàng công chúa
Dù mưa chẳng bao giờ đến nữa
Thì xin cứ hiện lên thăm thẳm cuối chân trời
Để bao giờ cánh lính chúng tôi
Cũng có một niềm vui đón đợi…

Đảo Sinh Tồn, quần đảo Trường Sa
Mùa khô 1981

(Đợi mưa trên đảo sinh tồn, Trần Đăng Khoa, Bên cửa sổ máy bay, NXB Tác phẩm mới, 1985)

Lựa chọn đáp án đúng nhất:

Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.

A. Thơ tự do

B. Thơ bảy chữ

C. Thơ tám chữ

D. Thơ lục bát

Câu 2. Những chiến sĩ trên đảo sinh tồn mong chờ điều gì?

A. Ánh nắng

B. Mây giông

C. Cơn mưa

D. Sấm sét

Câu 3. Câu thơ nào miêu tả cơn mưa trong mong ước của người lính đảo?

A. Mưa đi! Mưa đi! Mưa cho táo bạo
Mưa như chưa bao giờ mưa, sấm sét đùng đùng

B. Cơn mưa lớn vẫn rập rình ngoài biển
Ánh chớp xanh vẫn lấp loáng phía chân trời…

C. Nơi cơn mưa thăm thẳm xa khơi
Ánh chớp xanh lấp loáng phía chân trời…

D. Mưa vẫn dăng màn lộng lẫy phía xa khơi
Mưa yểu điệu như một nàng công chúa

Câu 4. Dòng nào sau đây nêu đúng về biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ sau: “Chúng tôi như hòn đá ngàn năm, trong đập nhịp tim người/ Như đá vững bền, như đá tốt tươi…”?

A. Nhân hoá

B. Ẩn dụ

C. Điệp từ

D. So sánh

Câu 5. Dòng nào nêu đúng cảm nhận về cuộc sống và phẩm chất của người lính trên đảo Sinh Tồn?

A. Cuộc sống gian lao, vất vả nhưng tâm hồn người lính luôn lạc quan, yêu đời, có ý chí và nghị lực kiên cường.

B. Tuy vất vả, gian khổ, đầy những khó khăn nhưng tâm hồn người lính luôn sống lạc quan, yêu đời

C. Cuộc sống phải đối mặt với những mất mát, hi sinh, nhưng những người lính đảo luôn hồn nhiên, nhí nhảnh.

D. Cuộc sống đầy những thử thách khác nghiệt, nhưng người lính đảo luôn lạc quan, kiên cường với thử thách

Câu 6. Câu thơ “Ôi ước gì được thấy mưa rơi” được điệp lại 3 lần trong bài thơ có ý nghĩa gì?

A. Diễn tả niềm mong ước, khao khát chát bỏng của người lính đảo về những cơn mưa

B. Nhấn mạnh nỗi niềm mong đợi đến nao lòng của người lính đảo

C. Khẳng định sự kiên cường bất khuất, dù khắc nghiệt, ngừi lính vẫn kiên cường

D. Tô đậm nỗi mong chờ đến khắc khoải, nỗi khao khát đến cháy bỏng của người lính đảo

Câu 7. Nội dung chính của đoạn thơ là gì?

A. Bài thơ miêu tả cuộc sống trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn của ngườ lính đảo, nhưng họ luôn hướng tới những điều tốt đẹp

B. Bài thơ là niềm mong chờ mòn mỏi và khát khao cháy bỏng về mưa, qua đó nói lên được những khó khăn, thiếu thốn của người lính đảo.

C. Bài thơ diễn tả niềm hạnh phúc của những người lính đảo khi những cơn mưa xuất hiện, đã thoả niềm khao khát bấy lâu

D. Bài thơ kể về phút chia tay của nhân vật anh, của tác giả với nhân vật em để lên đường làm nhiệm vụ của người lính biển

Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:

Câu 8. Kể tên một số bài thơ viết về những người lính biển của nhà thơ Trần Đăng Khoa?

Câu 9. Qua bài thơ hãy rút ra bài học học có ý nghĩa nhất.

Câu 10. Hãy đặt mình là người lính trên đảo Sinh Tồn, hãy phát biểu cảm xúc của anh/chị khi được tham dự bữa tiệc linh đình toàn nước ngọt?

PHẦN II. VIẾT (4,0 điểm)

Viết bài văn nghị luận phân tích và đánh giá nội dung và nghệ thuật bài thơ “Đợi mưa trên đảo sinh tồn” của Trần Đăng Khoa

HƯỚNG DẪN CHẤM

ĐỀ KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ II

Môn: NGỮ VĂN

Phần	Câu	Nội dung	Điểm
I		ĐỌC HIỂU	6,0
	1	A	0.5
2	C	0.5
3	A	0.5
4	D	0.5
5	A	0.5
6	D	0.5
7	B	0.5
8	Một số bài thơ viết về những người lính biển của nhà thơ Trần Đăng Khoa: - Thơ tình của người lính biển - Lính đảo hát tình ca trên đảo….	0.5
9	Gợi ý một số bài học: -Dù sống trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn như thế nào cũng cần có niềm tin và khát vọng hướng tới những điều tốt đẹp trong cuộc sống - Phải có ước mơ và cố gắng để thực hiện ước mơ đó - Đôi khi phải chờ đợi. Nhiều khi chờ đợi sẽ có được “trái ngọt” về sau - Trân trọng những gì mình đã và đang có. Để đến khi những điều bình thường như những cơn mưa không còn là ước muốn cao vời.	1,0
10	Hs có trình bày theo nhiều cách nhưng phải diễn tả được cảm xúc: - Cảm xúc rưng rưng, mừng vui chan chứa, vô bờ bến …khi niềm mong mỏi bất lâu nay được thoả mãn.. - Cảm xúc phải chân thành tự nhiên	1,0
II		VIẾT	4,0
	a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận văn học	0,25
	b. Xác định đúng vấn đề nghị luận. Viết bài văn nghị luận phân tích và đánh giá nội dung và nghệ thuật bài thơ “Đợi mưa trên đảo sinh tồn” của Trần Đăng Khoa.	0,5
	c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm HV có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần giới thiệu được vấn đề cần bàn luận, nêu rõ lí do và quan điểm của bản thân, hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận thuyết phục, sử dụng dẫn chứng thuyết phục. Sau đây là một hướng gợi ý: – Đảm bảo hình thức, cấu trúc của bài văn nghị luận. – Xác định đúng vấn đề: phân tích và đánh giá nội dung và nghệ thuật bài thơ I. Mở bài - Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm, vấn đề nghị luận Gợi ý: Ba mươi năm đối với một đời người không dài nhưng với sự tồn tại của một bài thơ là cả một vấn đề. Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn (1982) của Trần Đăng Khoa được biết đến trong khoảng thời gian như thế, nhưng đến hôm nay thi phẩm vẫn còn nguyên nét mới mẻ, hiện đại: Chúng tôi ngồi trên đảo Sinh Tồn Bóng đen sẫm như khúc cây khô cháy ……………………………………… Để bao giờ cánh lính chúng tôi Cũng có một niềm vui đón đợi II. Thân bài Sống trong đất liền, hằng ngày ta vẫn vô tình lãng phí nước, khó có thể hình dung ra bữa tiệc linh đình bày toàn nước ngọt của người lính Trường Sa. Với họ, nước quý hơn mọi thứ mâm cao cỗ đầy, sơn hào hải vị bởi nước ngọt quyết định sự tồn tại của họ. Thường nhật, họ phải đối diện với nỗi lo thiếu nước song tâm hồn người lính vẫn ấm áp những kỉ niệm tuổi thơ. Hình ảnh các cậu bé trụi trần tắm mưa với những tràng cười trong veo của buổi chiều đầu hạ không thể thiếu trong hành trang kí ức của các anh. Mong mưa đến hay các anh đang lật giở những ngày tháng tuổi thơ đầy ắp niềm vui bên gia đình và bè bạn. Mơ mộng và giàu khát vọng là thế nhưng người lính đảo phải trở về với thực tại: Mưa đi! Mưa đi! Mưa cho táo bạo Mưa như chưa bao giờ mưa, sấm sét đùng đùng Nhưng làm sao mưa cứ ngại ngùng Chập chờn bay phía xa khơi… Các điệp khúc: Ôi ước gì được thấy mưa rơi, mưa đi… tô đậm nỗi mong chờ đến khắc khoải, nỗi khát khao đến triền miên và dai dẳng trong tâm tư người lính biển. Họ mong ước mưa đến như mong chờ một người thân từ đất liền đến thăm đảo, một cánh thư của người yêu phương xa. Càng ước mong, trí tưởng tượng của họ càng thêm bay bổng. Mưa đang đến với họ dù trong ý tưởng: đầu tiên là ánh chớp xanh (bởi ánh sáng có tốc độ nhanh hơn âm thanh), tiếp theo là sấm sét đùng đùng, tiếp nữa là những giọt giọt rơi. Mưa như trêu ngươi họ, vẫn cứ chập chờn bay phía xa khơi. Đặt mình vào tâm trạng thắc thỏm, mong ngóng của người lính đảo, ta càng thương yêu và khâm phục các anh thêm bội phần. Sống giữa gian khổ nhưng các anh vẫn háo hức một niềm vui đón đợi: Mưa đi! Mưa đi! Mưa cho mãnh liệt Mưa lèm nhèm chúng tôi chẳng thích đâu Nhưng không có mưa rào thì cứ mưa ngâu Hay mưa bụi… mưa li ti… cũng được Mặt chúng tôi ngửa lên hứng nước Một hạt nhỏ thôi cát cũng dịu đi nhiều Cơn mưa thật mỗi lúc một xa vời, còn cơn mưa trong tâm tưởng các anh càng lúc càng gần hơn. Đầu tiên là mưa mãnh liệt, mưa rào, tiếp đến là mưa ngâu, mưa lèm nhèm, và cuối cùng là mưa bụi, một hạt nhỏ thôi… Cách nói giảm dần diễn tả một thực tế khắc nghiệt: không hề có mưa dù người lính có khát khao, có mong đợi đến ngậm ngùi. Các anh chẳng ước gì niềm vui cho riêng mình khi cơn mưa tới mà chỉ mong một giọt nhỏ thôi để xua tan không khí oi nồng, để đảo cát không còn nóng bỏng. Dù kết quả của nỗi mong chờ là không có thật nhưng các anh không hề thất vọng mà luôn nuôi dưỡng niềm tin: Ôi đảo Sinh Tồn, hòn đảo thân yêu Dẫu chẳng có mưa, chúng tôi vẫn sinh tồn trên mặt đảo Đảo vẫn sinh tồn trên đại dương gió bão Chúng tôi như hòn đá ngàn năm trong nhịp đập trái tim người Như đá vững bền, như đá tốt tươi.. Ý thơ gợi một liên tưởng thú vị về tên của hòn đảo thân yêu và sự tồn sinh của người lính trên đảo. Cho dù vất vả, gian khó đến mấy, họ vẫn chắc tay súng, canh giữ vùng trời địa phận của đất nước. Và họ cũng như hòn đảo kia vẫn sinh tồn trên đại dương gió bão. Đến đây, Trần Đăng Khoa đã nhân hóa đá Trường Sa, so sánh người lính đảo với hòn đá ngàn năm, đá vững bền, đá tốt tươi. Những hòn đá vô tri vô giác trở nên có linh hồn, biểu trưng cho sự sống Trường Sa kiên cường, vững chãi. Cảm khái về người lính đảo, Hồ Tĩnh Tâm trong một thi phẩm đã viết: Những người lính đem tình thương hi vọng Xẻ chiến hào trên cát bỏng Trường Sa Giữ lấy chủ quyền thiêng liêng ngoài biển sóng Dù một nhành rong, một mảnh vỏ hàu… (Với Trường Sa) Trần Đăng Khoa đã dám đem người lính sánh với đá vững bền, những hòn đá thi gan cùng tuế nguyệt. Vật đổi sao dời và thế sự cuộc đời không dịch chuyển được ý chí bền vững, kiên trung của các anh. Bài thơ kết lại cũng bằng nỗi mong chờ đón đợi những cơn mưa. Biết rằng mưa không bao giờ tới nhưng trong tâm tưởng người lính, mưa mãi là nàng công chúa điệu đà, tưởng gần gụi mà hóa xa vời: Mưa vẫn giăng màn lộng lẫy phía xa khơi Mưa yểu điệu như một nàng công chúa Dù mưa chẳng bao giờ đến nữa Thì xin cứ hiện lên thăm thẳm cuối chân trời Để bao giờ cánh lính chúng tôi Cũng có một niềm vui đón đợi Đời lính thật gian khổ nhưng cũng lắm niềm vui. Niềm vui ấy có thể sẻ chia cùng đồng đội từ một lá thư, một mẩu tin nhà, một điếu thuốc, một hớp nước uống chung và cả niềm mong ngóng những trận mưa hiếm hoi trên đảo cát nóng bỏng. Đọc lại bài thơ, ta bỗng thấy lòng rưng rưng dù rằng giọng điệu thơ tếu táo đùa nghịch, hình ảnh thơ không một chút bi lụy, bi quan. Trong đau khổ, mất mát, hi sinh, những chiến sĩ làm nhiệm vụ ngoài đảo xa vẫn ấp ủ niềm ước ao lãng mạn mà hiện thực. Chính những ao ước, mơ mộng đó là chất men say để anh vững tay súng, nuôi dưỡng những khát vọng mãnh liệt vượt lên thực tại khốn cùng. Các anh vẫn ấp ủ niềm tin vào một tương lai xán lạn của đất nước như ấp ủ niềm vui được đón đợi cơn mưa. Đợi mưa trên đảo Sinh Tồn là bài thơ mang đậm chất lính. Thi phẩm mộc mạc, giản dị như cuộc đời người lính biển nhưng lại có sức gợi mở sâu xa. Phải chăng thi sĩ gởi gắm điều gì qua việc khắc đậm nỗi mong chờ một cơn mưa trên hòn đảo cháy nắng??? Một quần đảo nghìn đời nay vẫy gọi Những cánh chim trời bay đến trú mưa dông Nơi in dấu bàn chân mở lối Của ông cha bao thế hệ sinh tồn (Hồ Tĩnh Tâm) Từ niềm ước mong nhỏ bé, đơn sơ của người chiến sĩ hải quân đóng trên đảo Sinh Tồn, bài thơ cho ta hiểu thêm về hiện thực trần trụi của cuộc sống nơi đảo xa, ý chí và bản lĩnh tuyệt vời của người lính biển sẵn sàng đạp bằng mọi khó khăn. Nếu không có những người lính ăn tuyết nằm sương, sẵn sàng chấp nhận thử thách để canh giữ biển trời thì liệu chúng ta có cuộc sống hòa bình như hôm nay? III. Kết bài Tận hưởng sự thay da đổi thịt của Tổ Quốc hôm nay, chúng ta không thể nào quên được những tháng ngày gian khổ, hi sinh của những người lính ở mọi miền đất nước nói chung và Trường Sa nói riêng. Vẳng bên tai ta lời Bác dạy ngày nào: Ngày trước ta chỉ có đêm và rừng. Ngày nay ta có ngày, có trời và có biển. Bờ biển của ta dài và đẹp, ta phải biết giữ gìn lấy nó. Mong rằng những người lính đảo xa luôn mạnh khoẻ, tiếp tục sống xứng đáng với niềm tin của nhân dân, hoàn thành tốt nhiệm vụ nặng nề nhưng vô cùng vinh quang mà Tổ quốc giao phó. Với chúng ta, Trường Sa mãi mãi là nhịp đập của trái tim mình, bởi nơi ấy có: Quần đảo thân yêu in hình Tổ quốc Từ những bàn chân đi mở đất bao đời Những người lính gắn tâm hồn với đảo Súng đạn hoá nên lời hẹn ước, tuổi xuân ơi (Với Trường Sa – Hồ Tĩnh Tâm) - Diễn đạt rõ ràng, dùng từ đặt câu đúng nghĩa, đúng ngữ pháp, đúng chính tả. – Có những sáng tạo về ý tưởng hoặc có sự độc đáo về diễn đạt.	2.5
	d. Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.	0,25
	e. Sáng tạo: Bài viết có giọng điệu riêng; cách diễn đạt sáng tạo, văn phong trôi chảy.	0,5
Tổng điểm	10.0