- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,330
- Điểm
- 113
tác giả
Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực nhằm nâng cao kỹ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 2 được soạn dưới dạng file word gồm 19 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
I. Lí do chọn đề tài
Trong trường tiểu học việc dạy Tiếng Việt cho học sinh có vai trò, vị trí rất quan trọng giúp các em có những kiến thức về tự nhiên xã hội, hiểu biết nhiều hơn. Việc luyện đọc tốt giúp các em có khả năng cảm thụ cái hay cái đẹp của các bài văn, bài thơ từ đó góp phần bồi dưỡng tâm hồn cho các em, việc nâng cao kĩ năng đọc hiểu văn bản cho học sinh nhằm mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên xã hội và con người để góp phần hình thành nhân cách con người mới.
Ở Tiểu học, theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học mục tiêu dạy Tập đọc là:
+ Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi.
+ Biết thêm những từ ngữ về lao động, sản xuất, văn hóa….
+ Biết cấu tạo 3 phần của bài văn, bước đầu nhận biết bài văn ý chính.
+ Đọc đúng và rành mạch bài văn, nắm được ý chính của bài.
Đối với học sinh lớp 2, việc dạy đọc hiểu cho các em vô cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở lớp 2 thì khi học các lớp tiếp theo các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn Tiếng Việt.
Qua thực tế giảng dạy ở khối lớp 2, bản thân tôi thấy rằng việc dạy học sinh đọc hiểu đúng sẽ dẫn đến việc viết đúng chính tả và học tốt môn Tiếng Việt. Hiện nay, học sinh lớp 2 việc đọc còn chậm, nhất là phần đọc hiểu các em còn hạn chế. Nhiều giáo viên còn lúng túng khi dạy tập đọc: Cần đọc bài tập với giọng như thế nào? Làm thế nào để chữa lỗi phát âm cho học sinh? Làm thế nào để các em đọc nhanh hơn, hay hơn, diễn cảm hơn? Làm thế nào để các em hiểu được “ văn”? Làm thế nào để phối hợp đọc thành tiếng và đọc hiểu? Làm thế nào để cho những gì đọc được tác động vào chính cuộc sống các em? Đó chính là trăn trở của giáo viên trong mỗi giờ dạy tập đọc.
Từ thực tế giảng dạy phân môn Tập đọc đặc biệt là phần đọc hiểu ở trường Tiểu học, đáp ứng yêu cầu định hướng phát triển năng lực của học sinh để tìm ra những biện pháp tối ưu nhất góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, tôi chọn và viết sáng kiến về “Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực nhằm nâng cao kỹ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 2”. Đây là một phương pháp dạy học tích cực mang lại hiệu quả trong giờ học. Chính vì vậy mà chúng tôi lựa chọn đề tài này để nghiên cứu.
II. Mục đích – nhiệm vụ nghiên cứu
Xác định những nội dung kiến thức cơ bản khi dạy Đọc hiểu cho học sinh lớp 2. Giúp học sinh đọc hiểu tốt và vận dụng vào thực tế tốt.
III. Đối tượng nghiên cứu và khảo sát thực nghiệm:
Học sinh lớp 2A2
IV. Phương pháp nghiên cứu:
- Đọc tài liệu, xem băng hình.
- Trao đổi, học tập qua đồng nghiệp, các đồng chí cán bộ quản lí giáo dục.
- Dạy thực nghiệm.
B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Như chúng ta đều biết kĩ năng đọc là kĩ năng sống cơ bản của mỗi cá nhân, là công cụ quan trọng giúp con người mở rộng hiểu biết, nâng cao giá trị sống, giá trị văn hóa của mình.
Kĩ năng đọc liên quan đến hoạt động giải mã và hiểu. Giải mã là chuyển dịch những từ ngữ in trên văn bản thành một thể hiện của lời nói dưới dạng ngôn ngữ thành tiếng. Hiểu là quá trình cá nhân chuyển dịch những từ ngữ ấy thành một thể hiện của việc lĩnh hội ý nghĩa văn bản trong trí nhớ. Vì vậy, để có kĩ năng đọc tốt, học sinh phải giải mã tốt và hiểu đúng (Carnine, 1997).
Do đó, việc hướng dẫn học sinh “đọc thông hiểu đúng” là quan trọng hơn so với việc hướng dẫn học sinh phải phát âm chuẩn chính không cần thiết. Xuất phát từ thực tế đó, tôi tâm đắc nghiên cứu và đã thành công mang lại “Hiệu quả từ việc tăng cường rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu cho học sinh” nhằm góp phần nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt và các môn học có liên quan.
Đọc là một hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng từ hình thức chữ viết sang lời nói, âm thanh và thông hiểu chúng. Đọc không chỉ là công việc giải quyết một bộ mã gồm hai phần chữ viết và âm thanh, nghĩa là nó không phải chỉ là sự “đánh vần” lên thành tiếng theo đúng như các ký hiệu chữ viết mà đọc còn là quá trình nhận thức để có khả năng hiểu được những gì đã được đọc. Tập đọc là cách đọc văn bản từ đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu đến đọc diễn cảm. Dạy tập đọc chính là việc giáo viên hướng dẫn cho học sinh hoàn thành các mục tiêu cơ bản sau:
Củng cố và phát triển kỹ năng đọc trơn, đọc thầm và được hình thành ở các lớp 1, 2, 3, 4 tăng cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh, bước đầu biết đọc diễn cảm. Đồng thời phát triển kỹ năng đọc hiểu lên mức cao hơn nắm và vận dụng được một số khái niệm như đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách... để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các bài văn thơ. Chính vì vậy, đầu tiên trẻ phải học đọc, sau đó phải đọc để học. Đọc giúp trẻ chiếm lĩnh được ngôn ngữ trong giao tiếp và học tập, nó cũng là công cụ để trẻ học các môn khác, nó tạo ra hứng thú và động cơ học tập. Đồng thời nó tạo ra điều kiện để học sinh có thể có khả năng tự học và tinh thần học cả đời. Đọc là khả năng không thể thiếu được của con người trong thời đại văn minh. Biết đọc sẽ giúp các em hiểu biết nhiều hơn, hướng các em tới cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ lô gic.
Vì thế mục tiêu quan trọng nhất của nó là hình thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc được tạo nên từ 4 kĩ năng cũng là 4 yêu cầu về chất lượng của “đọc”. Đọc đúng, đọc nhanh (đọc lưu loát, đọc trôi chảy) đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bốn kĩ năng này được hình thành trong hai hình thức đọc: Đọc thành tiếng và đọc thầm. Chúng được hình thành và hỗ trợ cho nhau vì vậy trong dạy đọc không thể xem nhẹ yếu tố nào.
Mặt khác mục tiêu dạy tập đọc là giáo dục lòng ham đọc sách, hình thành phong cách và thói quen làm việc với văn bản, làm việc với sách giáo khoa. Nói cách khác thông qua việc dạy đọc phải giúp học sinh thích đọc và thấy được rằng khả năng đọc là có lợi ích cho các em trong suốt cuộc đời. Phải làm cho các em thấy được đó là một trong những con đường đặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ đầy đủ và phát triển.
Ở lớp 2, phân môn Tập đọc rèn cho học sinh có các kỹ năng đọc, nghe, nói. Cũng như ở các lớp, thông qua hệ thống bài tập đọc theo chủ điểm và những câu hỏi tìm hiểu bài, phân môn Tập đọc cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội và con người, cung cấp vốn từ, tăng cường khả năng diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu về tác phẩm văn học (như đề tài, cốt truyện, nhân vật...) và góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh. Tuy nhiên, các bài tập đọc ở lớp 2 có số lượng từ nhiều hơn, việc luyện đọc bắt đầu chú ý đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài chú trọng khai thác hàm ý nghệ thuật cũng nhiều hơn.
II. Cơ sở thực tiễn
Trong công tác dạy Tiếng Việt ở bậc tiểu học nói chung và dạy Tập đọc ở lớp 2 nói riêng, tôi nhận thấy: Khả năng tiếp thu môn học Tiếng Việt đọc của các em cũng nhiều hạn chế so với các môn Toán hay Tự nhiên Xã hội, ở phân môn Tập đọc lớp 2, đa phần các em đã đọc được, song một số em đọc cũng chưa được rõ ràng, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy, nhiều em phát âm chưa phân biệt rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt học sinh trường tôi đang công tác thì đa số các em đọc còn ngọng phụ âm l/n, về kĩ thuật đọc chưa thể hiện được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới. Ví dụ như các em chưa biết nhấn giọng ở từ ngữ gợi tả, những từ ngữ trọng tâm, từ chìa khoá, trong những trường hợp sắm vai hay đối thoại các em cũng lúng túng, nhiều em cũng thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình. Đối với đối tượng học sinh trung bình và yếu các em chưa xác định được đâu là giới hạn những câu đối thoại của mình, với thực tế trên tôi đi sâu vào nghiên cứu vấn đề nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng đọc cho học sinh khối 2 với mong muốn tích lũy thêm cho bản thân những kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn nhằm đạt hiệu quả cao trong việc dạy và học.
Trong 2 tuần đầu, trước khi áp dụng sáng kiến, tôi đã tiến hành khảo sát HS lớp 2A2 của tôi và thu được kết quả như sau:
Dựa vào kết quả khảo sát, tôi nhận thấy:
- Phát âm vùng miền khiến học sinh khó đọc.
- Phần đông PHHS không thể rèn thêm cho học sinh phát âm chuẩn như yêu cầu trên lớp.
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
Trong trường tiểu học việc dạy Tiếng Việt cho học sinh có vai trò, vị trí rất quan trọng giúp các em có những kiến thức về tự nhiên xã hội, hiểu biết nhiều hơn. Việc luyện đọc tốt giúp các em có khả năng cảm thụ cái hay cái đẹp của các bài văn, bài thơ từ đó góp phần bồi dưỡng tâm hồn cho các em, việc nâng cao kĩ năng đọc hiểu văn bản cho học sinh nhằm mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên xã hội và con người để góp phần hình thành nhân cách con người mới.
Ở Tiểu học, theo chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học mục tiêu dạy Tập đọc là:
+ Hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt (nghe, nói, đọc, viết) để học tập và giao tiếp trong môi trường hoạt động của lứa tuổi.
+ Biết thêm những từ ngữ về lao động, sản xuất, văn hóa….
+ Biết cấu tạo 3 phần của bài văn, bước đầu nhận biết bài văn ý chính.
+ Đọc đúng và rành mạch bài văn, nắm được ý chính của bài.
Đối với học sinh lớp 2, việc dạy đọc hiểu cho các em vô cùng quan trọng bởi các em có đọc tốt được ở lớp 2 thì khi học các lớp tiếp theo các em mới nắm bắt được những yêu cầu cao hơn của môn Tiếng Việt.
Qua thực tế giảng dạy ở khối lớp 2, bản thân tôi thấy rằng việc dạy học sinh đọc hiểu đúng sẽ dẫn đến việc viết đúng chính tả và học tốt môn Tiếng Việt. Hiện nay, học sinh lớp 2 việc đọc còn chậm, nhất là phần đọc hiểu các em còn hạn chế. Nhiều giáo viên còn lúng túng khi dạy tập đọc: Cần đọc bài tập với giọng như thế nào? Làm thế nào để chữa lỗi phát âm cho học sinh? Làm thế nào để các em đọc nhanh hơn, hay hơn, diễn cảm hơn? Làm thế nào để các em hiểu được “ văn”? Làm thế nào để phối hợp đọc thành tiếng và đọc hiểu? Làm thế nào để cho những gì đọc được tác động vào chính cuộc sống các em? Đó chính là trăn trở của giáo viên trong mỗi giờ dạy tập đọc.
Từ thực tế giảng dạy phân môn Tập đọc đặc biệt là phần đọc hiểu ở trường Tiểu học, đáp ứng yêu cầu định hướng phát triển năng lực của học sinh để tìm ra những biện pháp tối ưu nhất góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, tôi chọn và viết sáng kiến về “Một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực nhằm nâng cao kỹ năng đọc hiểu cho học sinh lớp 2”. Đây là một phương pháp dạy học tích cực mang lại hiệu quả trong giờ học. Chính vì vậy mà chúng tôi lựa chọn đề tài này để nghiên cứu.
II. Mục đích – nhiệm vụ nghiên cứu
Xác định những nội dung kiến thức cơ bản khi dạy Đọc hiểu cho học sinh lớp 2. Giúp học sinh đọc hiểu tốt và vận dụng vào thực tế tốt.
III. Đối tượng nghiên cứu và khảo sát thực nghiệm:
Học sinh lớp 2A2
IV. Phương pháp nghiên cứu:
- Đọc tài liệu, xem băng hình.
- Trao đổi, học tập qua đồng nghiệp, các đồng chí cán bộ quản lí giáo dục.
- Dạy thực nghiệm.
B. NHỮNG BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Như chúng ta đều biết kĩ năng đọc là kĩ năng sống cơ bản của mỗi cá nhân, là công cụ quan trọng giúp con người mở rộng hiểu biết, nâng cao giá trị sống, giá trị văn hóa của mình.
Kĩ năng đọc liên quan đến hoạt động giải mã và hiểu. Giải mã là chuyển dịch những từ ngữ in trên văn bản thành một thể hiện của lời nói dưới dạng ngôn ngữ thành tiếng. Hiểu là quá trình cá nhân chuyển dịch những từ ngữ ấy thành một thể hiện của việc lĩnh hội ý nghĩa văn bản trong trí nhớ. Vì vậy, để có kĩ năng đọc tốt, học sinh phải giải mã tốt và hiểu đúng (Carnine, 1997).
Do đó, việc hướng dẫn học sinh “đọc thông hiểu đúng” là quan trọng hơn so với việc hướng dẫn học sinh phải phát âm chuẩn chính không cần thiết. Xuất phát từ thực tế đó, tôi tâm đắc nghiên cứu và đã thành công mang lại “Hiệu quả từ việc tăng cường rèn luyện kĩ năng đọc - hiểu cho học sinh” nhằm góp phần nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt và các môn học có liên quan.
Đọc là một hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng từ hình thức chữ viết sang lời nói, âm thanh và thông hiểu chúng. Đọc không chỉ là công việc giải quyết một bộ mã gồm hai phần chữ viết và âm thanh, nghĩa là nó không phải chỉ là sự “đánh vần” lên thành tiếng theo đúng như các ký hiệu chữ viết mà đọc còn là quá trình nhận thức để có khả năng hiểu được những gì đã được đọc. Tập đọc là cách đọc văn bản từ đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu đến đọc diễn cảm. Dạy tập đọc chính là việc giáo viên hướng dẫn cho học sinh hoàn thành các mục tiêu cơ bản sau:
Củng cố và phát triển kỹ năng đọc trơn, đọc thầm và được hình thành ở các lớp 1, 2, 3, 4 tăng cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh, bước đầu biết đọc diễn cảm. Đồng thời phát triển kỹ năng đọc hiểu lên mức cao hơn nắm và vận dụng được một số khái niệm như đề tài, cốt truyện, nhân vật, tính cách... để hiểu ý nghĩa của bài và phát hiện một vài giá trị nghệ thuật trong các bài văn thơ. Chính vì vậy, đầu tiên trẻ phải học đọc, sau đó phải đọc để học. Đọc giúp trẻ chiếm lĩnh được ngôn ngữ trong giao tiếp và học tập, nó cũng là công cụ để trẻ học các môn khác, nó tạo ra hứng thú và động cơ học tập. Đồng thời nó tạo ra điều kiện để học sinh có thể có khả năng tự học và tinh thần học cả đời. Đọc là khả năng không thể thiếu được của con người trong thời đại văn minh. Biết đọc sẽ giúp các em hiểu biết nhiều hơn, hướng các em tới cái thiện và cái đẹp, dạy cho các em biết suy nghĩ lô gic.
Vì thế mục tiêu quan trọng nhất của nó là hình thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc được tạo nên từ 4 kĩ năng cũng là 4 yêu cầu về chất lượng của “đọc”. Đọc đúng, đọc nhanh (đọc lưu loát, đọc trôi chảy) đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bốn kĩ năng này được hình thành trong hai hình thức đọc: Đọc thành tiếng và đọc thầm. Chúng được hình thành và hỗ trợ cho nhau vì vậy trong dạy đọc không thể xem nhẹ yếu tố nào.
Mặt khác mục tiêu dạy tập đọc là giáo dục lòng ham đọc sách, hình thành phong cách và thói quen làm việc với văn bản, làm việc với sách giáo khoa. Nói cách khác thông qua việc dạy đọc phải giúp học sinh thích đọc và thấy được rằng khả năng đọc là có lợi ích cho các em trong suốt cuộc đời. Phải làm cho các em thấy được đó là một trong những con đường đặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ đầy đủ và phát triển.
Ở lớp 2, phân môn Tập đọc rèn cho học sinh có các kỹ năng đọc, nghe, nói. Cũng như ở các lớp, thông qua hệ thống bài tập đọc theo chủ điểm và những câu hỏi tìm hiểu bài, phân môn Tập đọc cung cấp cho học sinh những hiểu biết về thiên nhiên, xã hội và con người, cung cấp vốn từ, tăng cường khả năng diễn đạt, trang bị một số hiểu biết ban đầu về tác phẩm văn học (như đề tài, cốt truyện, nhân vật...) và góp phần rèn luyện nhân cách cho học sinh. Tuy nhiên, các bài tập đọc ở lớp 2 có số lượng từ nhiều hơn, việc luyện đọc bắt đầu chú ý đến yêu cầu biểu cảm, câu hỏi tìm hiểu bài chú trọng khai thác hàm ý nghệ thuật cũng nhiều hơn.
II. Cơ sở thực tiễn
Trong công tác dạy Tiếng Việt ở bậc tiểu học nói chung và dạy Tập đọc ở lớp 2 nói riêng, tôi nhận thấy: Khả năng tiếp thu môn học Tiếng Việt đọc của các em cũng nhiều hạn chế so với các môn Toán hay Tự nhiên Xã hội, ở phân môn Tập đọc lớp 2, đa phần các em đã đọc được, song một số em đọc cũng chưa được rõ ràng, chưa biết ngắt nghỉ đúng dấu chấm, dấu phẩy, nhiều em phát âm chưa phân biệt rõ phụ âm đầu l/n; tr/ch; s/x. Đặc biệt học sinh trường tôi đang công tác thì đa số các em đọc còn ngọng phụ âm l/n, về kĩ thuật đọc chưa thể hiện được tình cảm, nội dung mà văn bản đề cập tới. Ví dụ như các em chưa biết nhấn giọng ở từ ngữ gợi tả, những từ ngữ trọng tâm, từ chìa khoá, trong những trường hợp sắm vai hay đối thoại các em cũng lúng túng, nhiều em cũng thiếu tự tin trong việc thể hiện giọng đọc của mình. Đối với đối tượng học sinh trung bình và yếu các em chưa xác định được đâu là giới hạn những câu đối thoại của mình, với thực tế trên tôi đi sâu vào nghiên cứu vấn đề nâng cao hiệu quả rèn kỹ năng đọc cho học sinh khối 2 với mong muốn tích lũy thêm cho bản thân những kiến thức và kinh nghiệm chuyên môn nhằm đạt hiệu quả cao trong việc dạy và học.
Trong 2 tuần đầu, trước khi áp dụng sáng kiến, tôi đã tiến hành khảo sát HS lớp 2A2 của tôi và thu được kết quả như sau:
Tổng số học sinh | Đọc tốt, hiểu nội dung | Đọc được, hiểu nội dung | Chưa hiểu nội dung, phát âm chưa chuẩn | |||
SL | % | SL | % | SL | % | |
28 | 3 | 10,7 | 6 | 21,4 | 19 | 67,9 |
- Phát âm vùng miền khiến học sinh khó đọc.
- Phần đông PHHS không thể rèn thêm cho học sinh phát âm chuẩn như yêu cầu trên lớp.
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
