SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ÂM NHẠC TIỂU HỌC 2023: “Một số biện pháp dạy hát dân ca đối với học sinh tiểu học” trường Trung học cơ sở Bình Thạnh, LONG AN

[Yopovn]

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ÂM NHẠC TIỂU HỌC 2023: “Một số biện pháp dạy hát dân ca đối với học sinh tiểu học” trường Trung học cơ sở Bình Thạnh, LONG AN được soạn dưới dạng file word gồm 15 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

PHẦN I- ĐẶT VẤN ĐỀ​

1. Lí do chọn đề tài

Cả cuộc đời chiến đấu vì lí tưởng cao đẹp của đất nước, vì tự do và hạnh phúc của đồng bào và nhân loại, trong khoảnh khắc cuối cùng của đời người, Bác chỉ có một ước nguyện rằng Bác muốn mang theo âm hưởng làn điệu dân ca của quê hương ngọt ngào. Ước nguyện bình dị của người ẩn chứa một tinh thần nhân văn cao đẹp, trong tinh thần ấy là quê hương, nguồn cội, những nổi nhớ thương chất chứa là ao ước và khát vọng kìm nén trong trái tim.

Trong bài hát“Lời Bác dặn trước lúc đi xa” nhạc và lời Trần Hoàn. Có đoạn “Lúc chia li, lời di chúc đơn sơ, Bác muốn non sông đinh ninh lời hẹn thề: Rằng đã yêu tổ quốc mình, càng yêu tha thiết...Những khúc hát dân ca”.

Dân ca phản ánh tình cảm tâm tư , nguyện vọng của người dân với gia đình, quê hương, đất nước , thậm chí phản ánh đời dống xã hội, lịch sử của thời kỳ đó.

Nói tới dân ca là nói đến niềm tự hào về bản sắc văn hoá của dân tộc ta, trải qua hơn bốn ngàn năm lịch sử, âm nhạc dân gian nói chung và dân ca nói riêng đã khẳng định tinh hoa văn hoá đặc sắc, là linh hồn của dân tộc. Từ khi cất tiếng khóc chào đời, con người đã cảm nhận được âm điệu ngọt ngào trong lời ru tha thiết của mẹ, của bà qua những làn điệu ru con. Đến khi trưởng thành dân ca vẫn cùng con người trong cuộc sống hàng ngày, trong lao động, trong chiến đấu, gắn bó với con người qua điệu hò kéo lưới, giã gạo, kéo pháo hay khúc hát giao duyên... . Dân ca được truyền miệng từ đời này qua đời khác, vùng miền này qua vùng miền khác, được xuất phát từ người dân lao động nơi ruộng đồng, sông nước, được giao lưu trong dân gian. Chính vì thế dân ca nói riêng và âm nhạc nói chung đã trở thành một môn học rất quan trọng, nhất là đối với trẻ em. Bởi tâm hồn trẻ như một tờ giấy trắng tùy thuộc vào môi trường giáo dục mà tờ giấy trắng ấy có màu sắc khác nhau. Với âm nhạc các em rất nhạy bén với những giai điệu lời ca ngọt ngào trong sáng, sẽ gieo vào trẻ những tình cảm tốt đẹp, làm cho đời sống tâm hồn các em phong phú hơn. Tuy vậy trong chương trình âm nhạc ở bậc Tiểu học các bài dân ca còn hạn chế, vì thế sự hiểu biết về dân ca của các em chưa được nhiều. Mặt khác do sự phát triển của xã hội kéo theo âm nhạc thị trường nên các em bị ảnh hưởng rất nhiều, các em không còn quan tâm đến dân ca, yêu thích dân ca.

Khi dạy hát tôi nhận thấy có nhiều khó khăn khi dạy bài hát dân ca cho học sinh do các bài hát dân ca thường là có luyến và có giai điệu tha thiết, trữ tình nên khi thể hiện các em thường hát với tốc độ nhanh như hát các bài hành khúc, hát chưa đúng hoặc không rõ chỗ luyến làm mất tính chất bài hát. Bên cạnh đó nhiều em học sinh chưa thể hiện dược tình cảm của bài hát, hát chưa đúng giai điệu, cao độ và trường độ, các em chưa yêu thích bài dân ca. Nhiều em còn rụt rè, chưa mạnh dạn, tự tin khi thể hiện bài hát hoặc biểu diễn trước lớp. Một số em học sinh lớp 1 do phát âm còn hạn chế nên hát chưa được rõ lời và những chỗ có luyến.

Trước tình hình đó tôi đã suy nghĩ, không ngừng nghiên cứu tài liệu, nội dung, kiến thức bài. Đồng thời qua nhiều tiết dạy học hát tôi cũng thu được nhiều kinh nghiệm và tôi đã nghiên cứu và mạnh dạn đưa ra đề tài: “Một số biện pháp dạy hát dân ca đối với học sinh Tiểu học”. Qua các bài dân ca các em được học, được nghe đều nói lên lòng yêu đất nước, yêu quê hương, xóm làng, yêu thầy cô, bạn bè, biết kính trọng ông bà cha mẹ. Các em biết được nhiều làn điệu dân ca của các vùng miền, nhất là những bài dân ca Nam Bộ nơi các em đang sinh sống...

2. Mục đích nghiên cứu

Đưa ra những biện pháp để học sinh Tiểu học yêu thích học hát các bài dân ca. Đồng thời, giúp các em nhận ra những giá trị văn hóa to lớn, tìm hiểu sâu hơn, tăng cường vốn hiểu biết về kho tàng dân ca Việt Nam, từ đó các em thêm trân trọng, yêu quý và biết lưu giữ những điệu hồn của dân tộc Việt.

Âm nhạc nói chung và dân ca nói riêng đóng một vai trò rất quan trọng trong xã hội, văn hào Vích - to Huy - gô đã xác nhận: “Nghệ thuật giúp một dân tộc nô lệ trở thành tự do, giúp một dân tộc tự do trở thành vĩ đại”. Qua các bài dân ca trong chương trình học chính khoá và các bài hát, tôi tăng cường dạy các bài hát dân ca ở các tiết học hát dành cho địa phương tự chọn cũng như giới thiệu thêm các bài hát dân ca khác, đồng thời đưa ra các câu hỏi gợi mở khi giới thiệu bài và ở phần củng cố bài, các em sẽ hứng thú hơn trong các tiết học âm nhạc, từ đó các em thêm hiểu về dân ca, yêu thích dân ca, biết được nhiều làn điệu dân ca, tạo cho các em vốn kiến thức không chỉ trong âm nhạc mà cả xã hội, văn hoá, con người... được truyền tải qua mỗi bài hát, qua mỗi làn điệu của các vùng miền.

3. Lịch sử đề tài

Từ thực tế học tập của học sinh và qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy, trao đổi với đồng nghiệp cũng như nghiên cứu trên các tài liệu, phương tiện thông tin đại chúng, tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm trao đổi với mong muốn định hướng thị hiếu thưởng thức âm nhạc cho học sinh, đồng thời góp phần lưu giữ, bảo tồn giá trị văn học truyền thống của dân tộc, giúp cho tất cả học sinh Tiểu học yêu thích học hát, hát hay, hát đúng các bài dân ca, góp phần bảo tồn và phát huy được những giá trị văn hóa to lớn của dân tộc. Và đây cũng là đề tài đầu tiên mà tôi áp dụng trong năm học 2022-2023 để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học hát dân ca đối với tiểu học.

THẦY CÔ TẢI NHÉ!