- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,206
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập kiến thức phần chương I, II môn Khoa học tự nhiên lớp 7 NĂM 2023-2024 được soạn dưới dạng file word gồm 19 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
I. Tên biện pháp, lĩnh vực áp dụng
- Tên biện pháp: “Hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập kiến thức phần chương I, II môn Khoa học tự nhiên lớp 7”
- Lĩnh vực áp dụng: Môn Khoa học tự nhiên 7.
II. Nội dung biện pháp
1. Mục tiêu, ý nghĩa, sự cần thiết của biện pháp trong quá trình giảng dạy tại đơn vị.
a. Thực trạng của bộ môn:
Qua thực tế giảng dạy môn Khoa học tự nhiên 7 trong 2 năm tại trường THCS ....................... tôi nhận thấy một bộ phận không nhỏ học sinh chưa có ý thức học tập, chưa có sự hứng thú với môn học, có những em đã chăm chỉ học tập nhưng chưa có phương pháp học tập đúng, dẫn đến kết quả học tập chưa cao và đặc biệt là các em chưa biết cách tự học, tự ôn tập dẫn đến số học sinh yếu môn Khoa học tự nhiên chiếm tỷ lệ cao so hơn với các môn học khác. Đây là vấn đề mà các giáo viên giảng dạy môn Khoa học tự nhiên như tôi đều băn khoăn và trăn trở.
b. Thuận lợi
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình trong công tác giảng dạy, luôn có ý thức tự học, tự rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
- Các tổ nhóm chuyên môn đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn đầy đủ theo quy định hàng tháng để các giáo viên có điều kiện học hỏi, trau dồi kiến thức, kinh nghiệm giảng dạy cho bản thân.
- Cơ sở vật chất của nhà trường tuy còn nhiều khó khăn song các lớp học vẫn được trang bị các thiết bị dạy học cần thiết như Ti-vi thông minh, máy vi tính, đường truyền Internet, Wi-fi, …
- Bản thân luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Các nguồn tài liệu, sách, báo viết về việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay khá phong phú và đa dạng.
c. Khó khăn
- Đây là phương pháp dạy học còn khá mới nên giáo viên và học sinh không tránh khỏi lúng túng trong một số kĩ năng như sưu tầm, xử lý thông tin, vẽ, ý tưởng...
- Đòi hỏi giáo viên phải có nhiều kĩ năng khác ngoài kĩ năng sư phạm.
- Giáo viên khó khăn trong việc đánh giá cụ thể hiệu quả làm việc của từng học sinh
- Năng lực học sinh không đồng đều nên khi vẽ sơ đồ tư duy trong học tập là sự máy móc không hiệu quả.
- Mặc khác, hạn chế của học sinh là chưa biết cách học, mà chỉ là học học vẹt, thuộc một cách máy móc, không nắm được kiến thức trọng tâm, không biết liên kết các kiến thức có liên quan với nhau.
- Do đặc điểm của bộ môn Khoa học tự nhiên là học sinh phải ghi nhớ một lượng lớn kiến thức, trong khi kiến thức thì phức tạp, trừu tượng. Khi việc ghi nhớ kiến thức chưa tốt dẫn đến việc vận dụng sẽ gặp nhiều khó khăn. Từ đó dẫn đến tâm lí các em ngại học, không hứng thú khi tiếp cận với các kiến thức của môn học. Chính vì vậy để học sinh nắm vững nội dung bài học, giáo viên phải có kĩ năng vận dụng tốt sơ đồ tư duy vào dạy học, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn.
- Năm học 2022-2023, tôi được phân công giảng dạy môn Khoa học tự nhiên lớp 7A, 7B (sĩ số của mỗi lớp là 39 học sinh). Khi cho học sinh tham gia làm bài khảo sát chất lượng đầu năm của môn Khoa học tự nhiên năm học 2022-2023, tôi thu được kết quả như sau:
Qua bài khảo sát cho thấy ở lớp 7A và 7B các em học sinh có học lực ngang nhau. Kết quả học tập của học sinh chưa thực sự cao: Chỉ có 10,3% học sinh đạt điểm giỏi ở mỗi lớp, số học sinh đạt điểm yếu, kém ở từng lớp có đến 12,8%.
d. Cơ sở và sự cần thiết của biện pháp trong quá trình giảng dạy
- Sơ đồ tư duy là một phương pháp dạy học tích cực đã được Bộ Giáo Dục triển khai trong dạy học từ lâu. Qua một số năm công tác trong ngành, tôi nhận thấy đây là một phương pháp dạy học rất hay, được các thầy cô giáo sử dụng thường xuyên trong quá trình dạy học. Trong các tiết học đó, học sinh tham gia các hoạt động học tập một cách tích cực, dễ dàng ghi nhớ và củng cố kiến thức. Mỗi học sinh có thể tự lập sơ đồ tư duy cho mình dưới sự hướng dẫn của giáo viên để bài học trở nên dễ thuộc, dễ nhớ hơn.
- Ưu điểm lớn nhất của việc sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học ở THCS là dễ áp dụng, dễ thực hành, phát huy khả năng sáng tạo của học sinh. Giáo viên có thể tạo sơ đồ tư duy bằng cách vẽ tay hoặc bằng các công cụ, phần mềm trên máy tính. Học sinh chỉ cần tờ giấy trắng và hộp bút nhiều màu, các em có thể thỏa sức sáng tạo, tô vẽ đầy màu sắc tùy thích. Hầu như tiết học nào cũng có thể ứng dụng sơ đồ tư duy và học sinh có thể làm việc cá nhân hoặc theo nhóm đều được. Việc thực hiện sơ đồ tư duy sẽ giúp các em rèn kỹ năng và tư duy khoa học, đặc biệt ghi nhớ kiến thức sâu sắc mà không sa vào lối học vẹt, học máy móc, học sinh vừa học, vừa chơi, tâm lý thoải mái, không áp lực.
Nhận thấy rõ những tác dụng của sơ đồ tư duy trong giảng dạy và kích thích hứng thú học tập của học sinh nên tôi đã áp dụng biện pháp “Hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập kiến thức phần chương I và II môn Khoa học tự nhiên lớp 7”.
e. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp
- Sau khi áp dụng biện pháp vào giảng dạy tôi nhận thấy tiết học đạt hiệu quả cao hơn rất nhiều so với các phương pháp dạy học khác.
- Chất lượng khảo sát bộ môn được nâng cao, trong đó tỉ lệ học sinh giỏi, khá tăng cao, tỉ lệ học sinh yếu, kém giảm nhiều.
- Phát huy được tính tích cực của học sinh trong quá trình hoạt động trên lớp cũng như việc nghiên cứu bài mới và học bài cũ ở nhà.
- Việc nắm kiến thức của học sinh vững chắc hơn, có hệ thống hơn và xóa được lỗ hổng kiến thức bộ môn.
- Qua sơ đồ tư duy học sinh đã xác định được trọng tâm vấn đề dễ dàng hơn, ghi nhớ kiến thức được lâu hơn và tiết kiệm được nhiều thời gian ôn tập.
- Sơ đồ tư duy phù hợp đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THCS, thông qua việc bố trí trên sơ đồ tư duy còn giúp cho học sinh rèn luyện thêm về kiến thức mỹ thuật và bộ môn toán.
- Sơ đồ tư duy có tính mở nên kích thích được tất cả mọi đối tượng học sinh, phát huy cao tính độc lập, và khi tạo được một sơ đồ tư duy đẹp, có ý tưởng hoàn chỉnh được thầy cô và bạn bè khen ngợi sẽ tạo cho các e
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
BÁO CÁO BIỆN PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
CÔNG TÁC GIẢNG DẠY
CÔNG TÁC GIẢNG DẠY
I. Tên biện pháp, lĩnh vực áp dụng
- Tên biện pháp: “Hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập kiến thức phần chương I, II môn Khoa học tự nhiên lớp 7”
- Lĩnh vực áp dụng: Môn Khoa học tự nhiên 7.
II. Nội dung biện pháp
1. Mục tiêu, ý nghĩa, sự cần thiết của biện pháp trong quá trình giảng dạy tại đơn vị.
a. Thực trạng của bộ môn:
Qua thực tế giảng dạy môn Khoa học tự nhiên 7 trong 2 năm tại trường THCS ....................... tôi nhận thấy một bộ phận không nhỏ học sinh chưa có ý thức học tập, chưa có sự hứng thú với môn học, có những em đã chăm chỉ học tập nhưng chưa có phương pháp học tập đúng, dẫn đến kết quả học tập chưa cao và đặc biệt là các em chưa biết cách tự học, tự ôn tập dẫn đến số học sinh yếu môn Khoa học tự nhiên chiếm tỷ lệ cao so hơn với các môn học khác. Đây là vấn đề mà các giáo viên giảng dạy môn Khoa học tự nhiên như tôi đều băn khoăn và trăn trở.
b. Thuận lợi
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình trong công tác giảng dạy, luôn có ý thức tự học, tự rèn luyện để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ.
- Các tổ nhóm chuyên môn đã tổ chức sinh hoạt chuyên môn đầy đủ theo quy định hàng tháng để các giáo viên có điều kiện học hỏi, trau dồi kiến thức, kinh nghiệm giảng dạy cho bản thân.
- Cơ sở vật chất của nhà trường tuy còn nhiều khó khăn song các lớp học vẫn được trang bị các thiết bị dạy học cần thiết như Ti-vi thông minh, máy vi tính, đường truyền Internet, Wi-fi, …
- Bản thân luôn có ý thức tự học, tự bồi dưỡng để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Các nguồn tài liệu, sách, báo viết về việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay khá phong phú và đa dạng.
c. Khó khăn
- Đây là phương pháp dạy học còn khá mới nên giáo viên và học sinh không tránh khỏi lúng túng trong một số kĩ năng như sưu tầm, xử lý thông tin, vẽ, ý tưởng...
- Đòi hỏi giáo viên phải có nhiều kĩ năng khác ngoài kĩ năng sư phạm.
- Giáo viên khó khăn trong việc đánh giá cụ thể hiệu quả làm việc của từng học sinh
- Năng lực học sinh không đồng đều nên khi vẽ sơ đồ tư duy trong học tập là sự máy móc không hiệu quả.
- Mặc khác, hạn chế của học sinh là chưa biết cách học, mà chỉ là học học vẹt, thuộc một cách máy móc, không nắm được kiến thức trọng tâm, không biết liên kết các kiến thức có liên quan với nhau.
- Do đặc điểm của bộ môn Khoa học tự nhiên là học sinh phải ghi nhớ một lượng lớn kiến thức, trong khi kiến thức thì phức tạp, trừu tượng. Khi việc ghi nhớ kiến thức chưa tốt dẫn đến việc vận dụng sẽ gặp nhiều khó khăn. Từ đó dẫn đến tâm lí các em ngại học, không hứng thú khi tiếp cận với các kiến thức của môn học. Chính vì vậy để học sinh nắm vững nội dung bài học, giáo viên phải có kĩ năng vận dụng tốt sơ đồ tư duy vào dạy học, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn.
- Năm học 2022-2023, tôi được phân công giảng dạy môn Khoa học tự nhiên lớp 7A, 7B (sĩ số của mỗi lớp là 39 học sinh). Khi cho học sinh tham gia làm bài khảo sát chất lượng đầu năm của môn Khoa học tự nhiên năm học 2022-2023, tôi thu được kết quả như sau:
Lớp | Sĩ số | Điểm giỏi | Điểm khá | Điểm TB | Điểm Yếu, Kém | ||||
SL | % | SL | % | SL | % | SL | % | ||
7A | 39 | 4 | 10,3% | 11 | 28,2% | 19 | 48,7% | 5 | 12,8% |
7B | 39 | 4 | 10,3% | 10 | 25,6% | 20 | 51,3% | 5 | 12,8% |
Bảng 1. Thống kê điểm khảo sát đầu năm môn KHTN 7 năm học 2022-2023
Qua bài khảo sát cho thấy ở lớp 7A và 7B các em học sinh có học lực ngang nhau. Kết quả học tập của học sinh chưa thực sự cao: Chỉ có 10,3% học sinh đạt điểm giỏi ở mỗi lớp, số học sinh đạt điểm yếu, kém ở từng lớp có đến 12,8%.
d. Cơ sở và sự cần thiết của biện pháp trong quá trình giảng dạy
- Sơ đồ tư duy là một phương pháp dạy học tích cực đã được Bộ Giáo Dục triển khai trong dạy học từ lâu. Qua một số năm công tác trong ngành, tôi nhận thấy đây là một phương pháp dạy học rất hay, được các thầy cô giáo sử dụng thường xuyên trong quá trình dạy học. Trong các tiết học đó, học sinh tham gia các hoạt động học tập một cách tích cực, dễ dàng ghi nhớ và củng cố kiến thức. Mỗi học sinh có thể tự lập sơ đồ tư duy cho mình dưới sự hướng dẫn của giáo viên để bài học trở nên dễ thuộc, dễ nhớ hơn.
- Ưu điểm lớn nhất của việc sử dụng sơ đồ tư duy trong dạy học ở THCS là dễ áp dụng, dễ thực hành, phát huy khả năng sáng tạo của học sinh. Giáo viên có thể tạo sơ đồ tư duy bằng cách vẽ tay hoặc bằng các công cụ, phần mềm trên máy tính. Học sinh chỉ cần tờ giấy trắng và hộp bút nhiều màu, các em có thể thỏa sức sáng tạo, tô vẽ đầy màu sắc tùy thích. Hầu như tiết học nào cũng có thể ứng dụng sơ đồ tư duy và học sinh có thể làm việc cá nhân hoặc theo nhóm đều được. Việc thực hiện sơ đồ tư duy sẽ giúp các em rèn kỹ năng và tư duy khoa học, đặc biệt ghi nhớ kiến thức sâu sắc mà không sa vào lối học vẹt, học máy móc, học sinh vừa học, vừa chơi, tâm lý thoải mái, không áp lực.
Nhận thấy rõ những tác dụng của sơ đồ tư duy trong giảng dạy và kích thích hứng thú học tập của học sinh nên tôi đã áp dụng biện pháp “Hướng dẫn học sinh sử dụng sơ đồ tư duy trong học tập kiến thức phần chương I và II môn Khoa học tự nhiên lớp 7”.
e. Mục tiêu, ý nghĩa của biện pháp
- Sau khi áp dụng biện pháp vào giảng dạy tôi nhận thấy tiết học đạt hiệu quả cao hơn rất nhiều so với các phương pháp dạy học khác.
- Chất lượng khảo sát bộ môn được nâng cao, trong đó tỉ lệ học sinh giỏi, khá tăng cao, tỉ lệ học sinh yếu, kém giảm nhiều.
- Phát huy được tính tích cực của học sinh trong quá trình hoạt động trên lớp cũng như việc nghiên cứu bài mới và học bài cũ ở nhà.
- Việc nắm kiến thức của học sinh vững chắc hơn, có hệ thống hơn và xóa được lỗ hổng kiến thức bộ môn.
- Qua sơ đồ tư duy học sinh đã xác định được trọng tâm vấn đề dễ dàng hơn, ghi nhớ kiến thức được lâu hơn và tiết kiệm được nhiều thời gian ôn tập.
- Sơ đồ tư duy phù hợp đặc điểm tâm sinh lý của học sinh THCS, thông qua việc bố trí trên sơ đồ tư duy còn giúp cho học sinh rèn luyện thêm về kiến thức mỹ thuật và bộ môn toán.
- Sơ đồ tư duy có tính mở nên kích thích được tất cả mọi đối tượng học sinh, phát huy cao tính độc lập, và khi tạo được một sơ đồ tư duy đẹp, có ý tưởng hoàn chỉnh được thầy cô và bạn bè khen ngợi sẽ tạo cho các e
THẦY CÔ TẢI NHÉ!
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT