TOP 9 Sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc lớp 2 ĐÃ GOM

Yopovn · 21/9/23

TOP 9 Sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc lớp 2 ĐÃ GOM được soạn dưới dạng file word gồm 9 FILE trang. Các bạn xem và tải sáng kiến kinh nghiệm môn âm nhạc lớp 2 Về ở dưới.

PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN CƯMGAR
TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN TRÃI

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI: Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 2 hát và gõ đệm đúng theo nhịp phách tiết tấu lời ca

GIÁO VIÊN : NGUYỄN THU HẰNG
BỘ MÔN: ÂM NHẠC

NĂM HỌC: 2015-2016

I.PHẦN MỞ ĐẦU

I.1, Lí do chọn đề tài
Môn Âm nhạc là một trong những môn học không thể thiếu trong quá trình giáo dục toàn diện, cân đối hài hòa cho HS tiểu học.Bởi vì âm nhạc là nhu cầu thiết yếu trong đời sống tinh thần của con người nói chung và ở trẻ em nói riêng. Thông qua nội dung bài hát, các em thêm yêu cuộc sống, yêu quê hương đất nước, yêu truyền thông, bản sắc dân tộc con người Việt Nam.
Học sinh tiểu học, đặc biệt là học sinh lớp 2 rất nhạy cảm với âm thanh, nhịp điệu, tiết tấu, các em thích được hoạt động và tự biểu hiện. Từ việc nghe hát, nghe nhạc, tập hát và biết được một số kiến thức phổ thông về âm nhạc….Tất cả những điều đó sẽ tạo thành một trình độ văn hoá tối thiểu để góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân cách con người. Qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy môn Âm nhạc, bản thân tôi nhận thấy rằng học sinh lớp 2 khi học hát kết hợp gõ đệm vẫn còn lúng túng, chưa phân biệt được từng cách gõ đệm: thế nào là gõ đệm theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách trong một bài hát. Khi giáo viên giới thiệu các kiểu gõ đệm theo tiết tấu, theo nhịp, theo phách thì các em hiểu rất mơ hồ bởi vì những từ đó rất trừu tượng với lứa tuổi của các em. Chính vì điều đó mà các em hát và sử dụng cách gõ đệm còn tuỳ tiện lúc nhanh, lúc chậm dẫn đến việc hát sai giai điệu của bài hát, các em rất e ngại khi đứng hát trước đám đông, do sợ mình hát sai, sợ các bạn chê cười, làm giảm đi phần nào khả năng biểu diễn và năng lực học tập âm nhạc của các em
Từ thực tế học tập của học sinh và qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy, trao đổi với đồng nghiệp cũng như nghiên cứu trên các phương tiện thông tin đại chúng, tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm nhằm trao đổi với đồng nghiệp với mong muốn giúp cho tất cả học sinh lớp 2 hứng thú học tập, hát và gõ đệm đúng theo nhịp, phách, tiết tấu, góp phần nâng cao chất lượng học tập của môn học này thông qua đề tài:“Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 2 hát kết hợp gõ đệm đúng theo nhịp, phách, tiết tấu lời ca” .
I.2.Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
Nhằm đưa ra những biện pháp giúp học sinh lớp 2 nắm vững kiến thức cơ bản của âm nhạc, biết hát kết hợp gõ đệm đúng theo nhịp, theo phách và tiết tấu lời ca.
Tạo tâm lí thoải mái, hào hứng, ý thức học tập tốt mỗi khi đến tiết Âm nhạc, đồng thời kích thích tiềm năng nghệ thuật, kĩ năng sáng tạo, phát triển khả năng cảm thụ âm nhạc. Giúp học sinh có một kiến thức cơ bản, vững chắc về âm nhạc, làm nền tảng cho các em học tốt hơn chương trình âm nhạc ở các lớp sau.
I.3. Đối tượng nghiên cứu
Học sinh lớp 2 trường TH Nguyễn Trãi, năm học 2014-2015
I. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Phần thực hành hát kết hợp gõ đệm cho học sinh lớp 2
I.5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp trải nghiệm thực tế - Phương pháp quan sát sư phạm
Phương pháp phân tích, tổng hợ - Phương pháp so sánh
- Khảo sát trình độ học sinh

II. PHẦN NỘI DUNG

II.1. Cơ sở lý luận
Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so với các môn học khác, tuy không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng lại đòi hỏi người học không những phải có sự yêu thích, sự đam mê và còn cần có một chút “năng khiếu”, điều này không phải học sinh nào cũng có được và lại là lứa tuổi học sinh lớp 2. Việc dạy gõ đệm cho bài hát có vai trò rất quan trọng trong môn âm nhạc, vì đây là cơ sở để học sinh hát đúng giai điệu, đúng nhịp của bài hát, giúp cho các em nắm vững kiến thức về môn âm nhạc.
Ở chương trình âm nhạc Tiểu học, học hát và kết hợp gõ đệm là hoạt động chiếm thời lượng nhiều nhất. Với mục tiêu phát triển năng lực nhận thức, phát triển năng lực âm nhạc và giáo dục tình cảm đạo đức cho HS, đặc biệt thông qua các bài hát có thể dễ dàng giáo dục HS tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước, kĩ năng sống… thông qua ca từ có trong bài hát. Thực tế khi nghe các em trình bày các bài hát, bên cạnh những em có phong cách trình bày tự nhiên và khá thoải mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ hát thuộc bài hoặc gần đúng giai điệu, nên việc hát kết hợp gõ đệm còn bỡ ngỡ, nhiều khi còn là phản xạ chứ không phải theo một quá trình cụ thể. Do vậy, khi dạy hát kết hợp gõ đệm đòi hỏi người giáo viên phải phối hợp linh hoạt, nhịp nhàng tất cả các phương pháp dạy học làm cho hoạt động dạy và học đạt hiệu quả cao nhất mà không gây sự nhàm chán trong các tiết học đồng thời giúp học sinh ghi nhớ kiến thức sâu hơn.
II.2. Thực trạng
a. Thuận lợi – khó khăn
* Thuận lợi:
Học âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ, Âm nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai điệu qua từng bài hát, từng câu nhạc.
* Khó khăn:
Lứa tuổi các em còn quá nhỏ chưa hiểu rõ về nhịp, phách, tiết tấu trong một bài hát, một số em gõ đệm còn chưa chuẩn, nhiều em không có năng khiếu về nghe và cảm nhận âm nhạc.
b. Thành công – hạn chế
* Thành công
Đa số học sinh trong lớp đều hào hứng tham gia vào các hoạt động âm nhạc và đã biết phân biệt rõ các kiểu gõ đệm, hát tương đối đúng giai điệu của các bài hát trong chương trình.
. * Hạn chế
Các em ở độ tuổi này hiếu động nên chưa tập trung chú ý khi giáo viên hướng dẫn. Khi thể hiện bài hát các em còn thiếu bình tĩnh và tự tin dẫn đến hát và gõ đệm chưa đúng.
c. Mặt mạnh – mặt yếu
* Mặt mạnh
- Đa số học sinh nắm chắc kiến thức Âm nhạc. Kết quả học môn Âm nhạc của học sinh lớp 2 trong năm học 2014 - 2015 đã có nhiều chuyển biến theo hướng tích cực, chất lượng đã nâng cao rõ rệt, không có em nào không hoàn thành.
- Âm nhạc đã thực sự làm cho các em hứng thú, có một tinh thần thoải mái để học tập tốt các môn học khác.
* Mặt yếu
Là học sinh tiểu học nên việc cảm nhận về cao độ, trường độ còn nhiều hạn chế
Khả năng ghi nhớ của một số em chưa tốt (có khi tiết học này nhớ, tiết học sau lại quên)
d.Các nguyên nhân, các yếu tố tác động
* Nguyên nhân của thành công
- Được sự quan tâm các cấp Lãnh đạo và Nhà trường tạo điều kiện tương đối đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học môn Âm nhạc
- Đa số học sinh ngoan, yêu thích học môn Âm nhạc
- Có sự giúp đỡ nhiệt tình của các đồng nghiệp trong việc góp ý về phương pháp, hình thức tổ chức dạy học giúp học sinh tiến bộ.
Bản thân luôn nghiên cứu tham khảo tài liệu, tìm tòi sáng tạo và học hỏi kinh nghiệm để lựa chọn, đưa ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh nhằm nâng cao chất lượng học tập.
* Nguyên nhân của hạn chế
- Về CSVC của trường chưa thật đầy đủ, chưa có phòng chức năng riêng để học bộ môn Âm nhạc, nên trong giờ học nhạc học sinh còn bị hạn chế như: không sử dụng hết tất cả các nhạc cụ, chưa có không gian để tham gia một số trò chơi âm nhạc.
- Do môn học đòi hỏi phải có tính năng khiếu, nên trong giờ học hát một số em còn hát lạc giọng, chưa thuộc lời, hát chưa chuẩn về giai điệu, tiết tấu, hơn nữa là học sinh lớp 2 nên một số em phát âm còn chưa rõ tiếng, chưa biết lấy hơi ở đầu các câu hát, chưa phân biệt được các cách gõ đệm của một bài hát.
- Khả năng tiếp thu và ý thức học tập của một số em còn hạn chế.
- Một số em chưa tự tin, mạnh dạn khi học phân môn này.
- Một số bậc cha mẹ học sinh chưa quan tâm nhắc nhở con em mình học tập, cũng như chuẩn bị chưa đầy đủ về sách giáo khoa, đồ dùng học tập môn Âm nhạc.
e. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Đối với học sinh lớp 2, sự phát triển trí tuệ của các em chưa hoàn chỉnh, tâm lí chưa ổn định nên ở lứa tuổi này các em dễ thuộc nhưng lại rất mau quên. Có thể là tiết trước dạy các em đã nắm được bài nhưng tiết sau hỏi lại thì các em đã quên, mà trong một tuần chỉ có một tiết Âm nhạc trong 30 đến 40 phút, nên ít có thời gian kiểm tra chỉnh sửa cho từng học sinh. Vậy làm thế nào mà để giúp học sinh biết cách gõ đệm đúng tiết tấu, đúng nhịp, đúng phách khi hát. Mà những điều trên là cơ sở làm nền tảng cho việc hát đúng giai điệu của bài hát. Đó là điều trăn trở của bản thân tôi mỗi khi lên lớp.
Vậy để các em học tập được tốt hơn. Mỗi giáo viên cần phải cố gắng nhiều hơn nữa. Đó là tìm hiểu về đối tượng, hoàn cảnh gia đình để có hướng giáo dục các em. Cụ thể cần nghiên cứu tham khảo tài liệu, tìm tòi sáng tạo và học hỏi kinh nghiệm để lựa chọn, đưa ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh nhằm nâng cao chất lượng học tập. Căn cứ vào tài liệu hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng các môn học ở lớp 2 thì phần hát kết hợp vỗ tay hoặc gõ đệm theo bài hát là yêu cầu cần đạt của một tiết học. Tuy nhiên, GV có thể lựa chọn để hướng dẫn học sinh hát gõ đệm sao cho phù hợp, giúp các em vui và hứng thú học tập, tạo ra không khí sôi nổi cho lớp học, tránh sự nhàm chán trong các bước lên lớp. Vì vậy, ngay từ những tiết học đầu tiên của lớp 1, tôi hướng dẫn học sinh cách cầm, cách sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo khi hát làm cho bài hát sinh động.
Khi các em hát được lời ca và giai điệu của bài hát, để giúp cho việc luyện tập củng cố, khắc sâu bài học giáo viên phải giúp các em vừa hát, vừa gõ đệm nhạc cụ, việc sử dụng các nhạc cụ để gõ đệm theo khi hát có tác dụng làm cho bài hát sinh động, gây hứng thú và tránh được sự nhàm chán đơn điệu của tiết học, ngoài ra còn giúp các em giữ được nhịp độ của bài hát mà không bị hát nhanh hay chậm so với nhịp độ của bài hát.
Thông thường, có 3 cách gõ đệm để luyện tập củng cố bài hát đó là: Hát gõ đệm theo nhịp, Hát gõ đệm theo phách, Hát gõ đệm theo tiết tấu lời ca (TTLC). Tuy
nhiên tuỳ theo từng bài hát cụ thể mà giáo viên lựa chọn để vận dụng cho phù hợp.
II.3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề.
Mục tiêu của giải pháp, biện pháp
Những giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài nhằm mục đích vận dụng trong giảng dạy để giúp học sinh lớp 2 nâng cao chất lượng học môn Âm nhạc, nắm được những kiến thức cơ bản về gõ đệm, giúp học tốt môn Âm nhạc ở các lớp sau, đồng thời tạo tâm lý thoải mái, không lo sợ và hứng thú mong muốn đến tiết Âm nhạc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp
`Để có một tiết học Âm nhạc đạt hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên người giáo viên phải xây dựng được nền nếp học tập ngay từ những bài học đầu tiên. Cụ thể như xác định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Các kỹ thuật cơ bản như tư thế ngồi hát, kỹ năng phát âm, nhả tiếng, quan sát, nghe và cảm nhận tầm cữ giọng, âm sắc, giai điệu... Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước tiến hành để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học một cách dễ hiểu nhất.
Những biện pháp khi tiến hành dạy gõ đệm:
b.1. Hướng dẫn nắm vững tiết tấu của bài hát đối với tiết học bài hát mới
* Tạo hứng thú cho học sinh trong phần giới thiệu bài
Đặc điểm tâm lý lứa tuổi của học sinh lớp 2 là rất hiếu động, ham hiểu biết, thích vận động, tiếp thu tốt, nhanh nhạy đối với kiến thức âm nhạc. Song lại thiếu kiên nhẫn, thiếu bền vững, thích học nhưng chóng chán. Bởi vậy khi giới thiệu vào bài học, tôi sử dụng phương pháp và hình thức dạy học để luôn tạo hứng thú say mê học tập trong giờ học cho học sinh như: phương pháp đàm thoại, phương pháp thảo luận, phương pháp thực hành, đặt câu hỏi gợi mở…
Khi giới thiệu một bài hát mới, tôi giới thiệu bằng nhiều cách để lôi cuốn học sinh vào bài học như: Cho học sinh quan sát tranh, thảo luận nhóm đôi, nhóm ba, nhóm bốn, hoặc cá nhân để tìm hiểu và nêu được nội dung bài sắp học, hoặc tham gia chơi những trò chơi nhỏ.
Ví dụ: Để giới thiệu bài hát “Cộc cách tùng cheng” tôi cho các em đứng tại chỗ chơi trò chơi dùng miệng tạo ra âm sắc của các loại nhạc cụ quen thuộc như Trống, mõ… sau đó giới thiệu vào bài học. Hay cho học sinh xem tranh ảnh của những nhạc cụ có liên quan tới bài hát như: cồng, chiêng, khèn…để giới thiệu bài hát “Xòe hoa”, hoặc các em có thể kể về cảnh đẹp trên đường đi học của mình, sau đó tôi giới thiệu vào bài hát “Trên con đường đến trường”..v..v…
* Hướng dẫn tập làm quen với giai điệu và tiết tấu của bài hát
Để học sinh nắm được những cách gõ đệm thông qua các bài hát thì có rất nhiều phương pháp để hướng dẫn học sinh thực hiện. Ở đây tôi đưa ra một số phương pháp mà theo tôi là giúp học sinh dễ tiếp thu bài học nhất, đó là phương pháp kết hợp giữa nghe giai điệu và gõ đệm theo bài hát khi cho học sinh nghe bài hát mẫu. Tôi thực hiện như sau: Khi cho các em nghe bài hát mẫu, tôi hướng dẫn và cùng các em vừa nghe vừa sử dụng nhạc cụ gõ đệm theo, tùy vào từng bài hát mà hướng dẫn học sinh gõ đệm phù hợp, để tạo được hiệu quả cao.
Ví dụ: Khi dạy bài hát: “Múa vui”, tôi hướng dẫn học sinh vừa nghe bài hát mẫu, vừa gõ đệm theo nhịp:

Nắm tay nhau bắt tay nhau vui cùng vui múa ca…..
x x x x

Bên cạnh việc gõ đệm theo khi nghe bài hát mẫu, thì bước đọc lời ca cũng rất quan trọng. Nếu học sinh đọc đúng lời ca theo tiết tấu của bài hát sẽ giúp các em nắm chắc được tính chất, nhịp điệu của bài hát. Đối với một số bài hát, khi hướng dẫn học sinh đọc lời ca, tôi hướng dẫn các em đọc kết hợp gõ đệm theo tiết tấu của bài hát. Chỉ rõ những chỗ ngân, nghỉ của của từng câu hát.
Ví dụ: Khi hướng dẫn học hát bài “Thật là hay”, tôi hướng dẫn đọc lời ca và ngắt nghỉ đúng chỗ và kết hợp gõ đệm, như sau:

Đọc: Nghe véo von/ trong vòm cây/ họa mi với chim/ oanh/
Gõ đệm: x x x/ x x x/ x x x x / x
Để các em nắm vững chính xác tiết tấu của bài hát khi gõ đệm thì bước tập hát cũng rất quan trọng, sẽ giúp các em cảm nhận tốt hơn về nhịp, phách của mỗi bài hát. Vì vậy,trong bước chuẩn bị bài, tôi xác định dược giọng hát chung của cả lớp để các em giữ chất giọng tự nhiên, trong sáng, phù hợp với học sinh lớp 2. Sau đó, tôi chia bài hát thành từng câu ngắnđể HS dễ nhớ lời ca khi đọc và lấy hơi đúng chỗ khi hát, giúp các em khi hát câu sau không bị hụt hơi. Khi tập hát, tôi tập với tốc độ chậm hơn so với tốc độ bài hát yêu cầu để tất cả HS trong lớp có thể tập hát được bài hát, qua đó cũng giúp những em phát âm chưa rõ hoặc tiếp thu bài chậm có thể theo kịp với các bạn.Đối với một số bài hát có nhiều câu hát lặp lại vè giai điệu, tôi gợi ý để HS phát huy tính sang tạo, chủ động học tập của mình bằng cách: Cho HS nghe giai điệu trên đàn và hát lại đúng với giai điệu đã học.
Đối với các em tiếp thu bài chậm, sau khi tập hát tập thể từng câu tôi kiểm tra lại hai hoặc ba em hát theo hình thức cá nhân hoặc những em còn nhút nhát tôi kiểm tra theo nhóm ba đến bốn em. Nếu các em hát đã đúng giai điệu thì tuyên dương bằng tràng vỗ tay hoặc khen ngợi, nếu các em hát chưa tốt thì tôi trực tiếp hát mẫu hoặc cho các em hát đúng cùng hát hoà giọng với bạn, qua đó giúp các em cảm thấy tự tin và tạo dần cho các em có thói quen mạnh dạn đồng thời giúp các em nắm tốt giai điệu và tiết tấu của bài hát
* Hướng dẫn gõ đệm
Ở tiểu học, dạy hát cho học sinh không chỉ đơn thuần làm công việc truyền thụ bài hát để các em hát đúng giai điệu và lời ca mà còn phải kết hợp hoạt động. Hát kết hợp vận động thân thể hoặc kết hợp một vài động tác múa minh họa là công việc không thể thiếu trong quá trình dạy hát cho trẻ em. Người có trình độ văn hóa âm nhạc không nhất định phải hát hay, đàn giỏi mà chủ yếu là căn cứ vào năng lực cảm thụ, tiếp thu âm nhạc và tích cực tham gia những hoạt động âm nhạc như: nghe, xem, tập hát, gõ đệm và biết rung động trước thế giới âm nhạc. Khi các em hát đúng, tiếp thu được các kiến thức phổ thông về Âm nhạc, biết rung động trước thế giới Âm nhạc, các em tập gõ đệm cho bài hát sẽ hiệu quả hơn.
Sau khi học sinh hát tốt bài hát, tôi tiến hành hướng dẫn học sinh hát kết hợp gõ đệm. Tôi yêu cầu học sinh nêu lại tên của các cách gõ đệm đã được giới thiệu ở lớp 1, mục đích để học sinh nhớ được kiến thức đã học bằng cách đặt một số câu hỏi liên quan đến gõ đệm.
Ví dụ: Một bài hát thường có mấy cách gõ đệm?
Gõ đệm theo cách nào thì tiếng gõ nhiều hơn?...
Khi học sinh đã nêu được các cách gõ đệm trong một bài hát (gõ đệm theo nhịp, phách, TTLC), tôi nhắc lại kiến thức cho học sinh khắc sâu, để khi áp dụng vào các bài hát không bị bỡ ngỡ như:
+ Gõ đệm theo nhịp: là gõ vào phách mạnh ở trong bài hát.
+ Gõ đệm theo phách: là gõ vào các phách (phách mạnh và phách nhẹ) ở trong bài hát.
+ Gõ đệm theo tiết tấu lời ca: là có bao nhiêu tiếng ở trong bài thì gõ bấy
Sau khi hướng dẫn cho các em hiểu cách gõ đệm. Tôi hướng dẫn các em bằng bảng phụ có nốt nhạc và đánh dấu vào các từ cần gõ đệm trong bài. Dựa theo Chuẩn kiên thức kĩ năng đối với từng bài học: Mỗi nốt trên khuông nhạc tôi đánh dấu (x) tương ứng với tiếng được gõ trong ô nhịp rồi hướng dẫn cho học sinh là gõ vào những tiếng được đánh dấu. Ví dụ: Bài “Múa vui” hát gõ đệm theo phách như sau:

x x x x x x x x

Yêu cầu học sinh nêu những tiếng hát cần gõ đệm, và quy định: Khi hát gõ cần phải gõ thật đều đặn, nhịp nhàng, tránh tình trạng gõ đệm nhanh dần. Sau đó tôi gợi ý để học sinh phát huy tính sáng tạo bằng cách: giao nhiệm vụ cho học sinh thảo luận theo nhóm 2 – 4 em trong thời gian quy định 3-5 phút tùy vào từng đối tượng học sinh. Sau thời gian thảo luận, các em tự thực hiện, nhận xét lẫn nhau, từ đó các em sẽ rút ra được kiến thức về gõ đệm theo từng cách: Gõ đệm theo nhịp chậm hơn gõ đệm theo phách, còn gõ theo phách thì nhanh hơn và gõ vào cả phách mạnh và nhẹ trong mỗi ô nhịp. Sau đó yêu cầu học sinh nhận xét về hai cách gõ của bài hát trên.
Để HS phân biệt hai cách gõ đệm trên, tôi chia lớp thành 3 nhóm, hai nhóm thực hiện hai kiểu gõ khác nhau, nhóm thứ 3 nghe và sẽ phân biệt được sự khác nhau của cá kiểu gõ đệm. Thực hiện ngược lại để cả lớp được gõ và được nghe, phân biệt sự khác nhau giữa hai kiểu gõ đệm
Đối với bài hát gõ theo tiết tấu thì trước khi hướng dẫn thực hiện, tôi yêu cầu học sinh nêu lại cách gõ đệm (là hát tiếng nào gõ vào tiếng đó - gõ đệm vào từng tiếng có trong câu hát) và cũng gợi ý để học sinh tự thực hiện.
Ví dụ: Bài hát “Trên con đường đến trường”, gõ đệm như sau:

Cách gõ đệm theo tiết tấu thường làm cho tiết học sôi động hào hứng hơn cả. Tuy nhiên, cách gõ này chỉ phù hợp với những bài hát mang tính chất vui tươi, linh hoạt, có thể vận dụng vào một số bài hát khi bài hát có âm hình tiết tấu rõ ràng, mạch lạc. Vì thế khi dạy hát, tôi nêu rõ nội dung, thể loại của từng bài hát, tập cho các em nhận biết được bài hát ở nhịp nào, thể loại nào rồi mới hướng dẫn cách gõ đệm cho từng bài hát, từng thể loại khác nhau. Đối với các bài hát dân ca trong chương trình, tôi không hướng dẫn kiểu gõ đệm theo tiết tấu lời ca vì có nhiều tiếng luyến láy và tiết tấu chậm nên không phù hợp.
b.2. Hướng dẫn nắm vững tiết tấu của bài hát đối với tiết ôn tập bài hát
Trong quá trình dạy hát, việc hướng dẫn học sinh hát kết hợp với gõ đệm theo các kiểu rất quan trọng vì nó sẽ giúp cho HS giữ nhịp khi hát tốt hơn cũng như giảm tình trạng học sinh hát tập thể không đều theo kiểu “hát đuổi”.
Đối với những tiết ôn tập bài hát, tôi vừa kiểm tra bài cũ vừa kết hợp giới thiệu bài mới bằng hình thức: Dùng nhạc cụ gõ đệm theo tiết tấu và yêu cầu học sinh đoán xem đây là tiết tấu của bài hát nào đã học, với hình thức này học sinh sẽ tập trung và hào hứng lắng nghe, khi các em đoán đúng tên bài hát có nghĩa là các em đã thuộc bài và nắm chắc cách gõ đệm theo bài hát.
Ví dụ: Để giới thiệu tiết học Ôn tập bài hát “Hoa lá mùa xuân” tôi gõ đệm và yêu cầu học sinh đoán xem đây là tiết tấu của bài hát nào đã học:

x x x x x x x x xx

Đối với những học sinh khá, giỏi các em sẽ đoán được tên bài hát qua tiết tấu, còn những học sinh không có năng khiếu thì đó cũng là cách các em được ôn
luyện lại các hình thức gõ đệm của tiết học trước.
Đối với những bài hát có tiết tấu đơn giản, tôi hướng dẫn các em tự xác định các cách gõ đệm như sau:
Ví dụ: Bài hát: "Xòe hoa", dân ca Thái. Để các em hát và gõ đúng nhịp, đúng phách, đúng tiết tấu thì trước tiên để cho học sinh xác định: Nếu gõ phách thì biết phân chia phách (đánh phách). Nếu chọn gõ nhịp đánh dấu nhịp sẽ rơi vào tiếng nào, còn tiết tấu thì chỉ cần đánh dấu vào các tiếng (từ) chứ không đánh dấu vào dấu lặng đen.

Sau khi yêu cầu học sinh nêu xong, tôi hướng dẫn thực hành gõ đệm bằng thanh phách hoặc song loan. Thực hiện như vậy sẽ tạo cho các em nắm chắc cách gõ và gõ tốt hơn.
* Hướng dẫn trò chơi
Giữa các tiết học, nhất là chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác cần phải tổ chức một trò chơi mang tính chất âm nhạc ở mức độ đơn giản, nhằm giới thiệu hoạt động tiếp theo và khắc sâu kiến thức đã học ngoài ra còn giúp cho những học sinh không có năng khiếu, không tự tin sẽ hòa nhập với các bạn trong lớp, trong nhóm tốt hơn, các em sẽ thấy mạnh dạn, tự tin thân thiện với lớp. Đây là hoạt động mà HS thích nhất, các em tham gia tích cực, hào hứng, tạo không khí vui tươi trong tiết học. Tuy nhiên hoạt động này cũng không nên quá dài gây mất thời gian và ồn trong tiết học, tùy vào từng bài học, tôi lồng ghép một số trò chơi nhỏ để HS vừa chơi vừ nắm vững kiến thức qua các trò chơi.
Ví dụ: Trò chơi “Cùng hòa tấu”, khi chơi các em vừa học hát vừa tập sử dụng các nhạc cụ gõ đệm.
Tôi hướng dẫn chia lớp thành 3 nhóm
+ Cô đưa 1 ngón tay: Nhóm 1 hát và dùng thanh phách gõ đệm theo nhịp
+ Cô đưa 2 ngón tay: Nhóm 2 hát và dùng song loan gõ đệm theo phách
+ Cô đưa 3 ngón tay: Nhóm 3 hát và dùng trống nhỏ gõ đệm theo TTLC
+ Cô xòe bàn tay: Cả 3 nhóm cùng hát và gõ đệm theo phách
Khi học sinh đã phân biệt được từng cách gõ với bài hát trên, để củng cố kĩ năng gõ đệm giáo viên tổ chức trò chơi thi đua trong các nhóm. Bằng cách giáo viên chia lớp thành 3 nhóm mỗi nhóm chịu trách nhiệm một cách gõ. Hát theo kiểu nối tiếp đến câu hát nào ở nhóm đó sẽ có cách gõ riêng về nhịp, tiết tấu hay phách. Nhằm tạo một không khí sôi nổi khi các em hát và giúp các em hiểu và phân biệt rõ hơn về các kiểu gõ điệm
Với bài hát viết ở nhịp 3/4 hoặc 3/8 thì giáo viên chọn cho học sinh cách gõ theo phách là phù hợp thông qua 2 cách gõ sau để giữ vững phách.
Ví dụ : bài "Cùng múa hát dưới trăng"
+ Giáo viên luyện cho học sinh cách gõ thứ nhất.
Giáo viên giải thích: Đây là bài hát được viết ở nhịp 3/8 nên mỗi phách được tính bằng một nốt móc đơn. Tiếng “ Mặt” là phách lấy đà ta không gõ.

x X x x Xx x X x x

Tiếng "trăng" hai tay vỗ vào nhau ở phách 1, tiếng "tròn", 'nhô" hai tay vỗ nhẹ lên mặt bàn ở phách 2 và 3 cứ như vậy cho đến hết bài.
+ Cách gõ thứ 2 :
Hai học sinh ngồi gần nhau quay mặt vào nhau hát và gõ phách 1 hai tay mình tự vỗ vào nhau, phách 2 và 3 hai tay của hai bạn sẽ chạm vào nhau (giáo viên làm mẫu một lần) sau đó học sinh hát và vỗ phách đến hết bài, thực hiện đều đặn như vậy sẽ giữ vững được cao độ, trường độ bài hát và không bị hát sai giai điệu.
Với cách dạy không rập khuôn máy móc thầy hát, trò hát theo một cách cứng nhắc sẽ tạo cho mỗi học sinh có một cách thức học tập cơ bản về các cách gõ đệm cho giai điệu bài. Vì nếu các em biết cách xác định từng cách gõ thì các em sẽ hát đúng giai điệu của bài hát đó là điểm cơ bản để tất cả học sinh "nhớ bài" tốt hơn. Tuỳ vào từng nội dung bài và trình độ của học sinh mà giáo viên lựa chọn các cách gõ đệm khác nhau sao cho đảm bảo được tất cả học sinh trong lớp đều nắm được cách gõ đệm. Không phải bài hát nào cũng có tiết tấu đơn giản và giống nhau và còn có những bài hát viết ở dạng đảo phách trong ô nhịp.
Ví dụ : bài "Tập tầm vông" ở lớp 1. Có đảo phách chỗ tiếng “vỗ, tay”.

Những bài hát có sử dụng đảo phách thuộc loại bài khó. Nếu giáo viên không tập cho học sinh tính tự lập xác định nhịp phách thì học sinh sẽ gõ sai phách và không hát đúng được giai điệu bài. Gặp những bài khó các em lúng túng chắc chắn sẽ hát sai.
Vì vậy để dạy cho học sinh nắm chắc được tiết tấu, nhịp, phách trong bài hát, giáo viên phải tạo cho học sinh tư thế chủ động, hướng dẫn học sinh biết cách xác định nhịp, phách trong bài.
Để khích lệ các em trong học tập và tạo điều kiện cho các em chứng minh khả năng cảm nhận của mình, sau khi nắm được cơ bản giai điệu của bài hát giáo viên phải tổ chức cho các em thể hiện theo các hình thức đơn ca, song ca hoặc tốp ca. ở giai đoạn này việc động viên, khuyến khích các em là hết sức quan trọng cho dù các em có thể chưa thực hiện được bài hát một cách chính xác và tốt nhất.
II.4. Hiệu quả của Sáng kiến kinh nghiệm.
Trên đây là một số ví dụ mà tôi đã áp dụng với các: "cách gõ đệm theo bài hát" dạy ở trong các tiết học của khối 1, 2, 3. Bằng cách lồng ghép vào trong các tiết học không giống nhau, có thể áp dụng ở tiết ôn tập hay học bài mới. Từ những kết quả thực tế khi vận dụng và phối hợp với các động tác phụ họa. Qua đó tôi nhận thấy các em học tập đạt kết quả cao hơn và yêu thích môn học hơn. Kết hợp vận động phụ họa giúp học sinh nhanh nhẹn, tự tin khi biểu diễn các bài hát khắc sâu được nội dung của bài. Với phương châm học mà vui, vui mà học. Chất lượng môn học nâng lên rõ rệt. Việc làm cụ thể đó đã cho tôi những kết quả khả quan.
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
III.1 Kết luận
Qua quá trình giảng dạy, với những cách thức hướng dẫn như trên mà tiết học nào cũng vậy, học sinh trong lớp đều tham gia ca hát rất tích cực. Rất ít học sinh còn rụt rè do sợ hát sai và đặc biệt học sinh đã biết phân biệt rõ các kiểu gõ đệm và gõ đệm tốt hơn.Tuy nhiên để đạt được những kết quả này không phải trong một vài tiết học là rèn cho học sinh có thói quen và cách thức xác định được. Giáo viên phải có sự kiên trì bền bỉ nhận xét, động viên học sinh học tập.
Để đạt được hiệu quả cao trong một giờ học người giáo viên phải hòa mình với học sinh, hiểu được đặc điểm tâm lý của từng học sinh, cũng như đặc điểm của từng lớp mà áp dụng những hình thức và phương pháp hướng dẫn khác nhau. Hơn nữa người giáo viên còn phải biết lựa chọn và áp dụng các phương pháp sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh. Về phía bản thân, với một số phương pháp nêu trên, qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy hiệu quả của phương pháp này khá cao. Tuy nhiên, khi vận dụng các phương pháp này, quý thầy cô có thể tùy cơ ứng biến sao cho phù hợp với từng hoàn cảnh, từng đối tượng cụ thể để thu được kết quả tốt nhất. Và điều quan trọng là chúng ta cùng nhau xây dựng nên những phương pháp giảng dạy hay nhất, phù hợp với bộ môn âm nhạc.
Với những phương pháp như trên mà tiết học nào cũng vậy, học sinh trong lớp đều tham gia ca hát rất tích cực. Rất ít học sinh còn rụt rè do sợ hát, và đặc biệt học sinh đã biết phân biệt rõ các kểu gõ đệm và gõ đệm tốt hơn cho lời ca, điều đó đã tạo niềm vui cho tôi khi bước vào lớp.
. III.2 Kiến nghị
“Kinh nghiệm giúp học sinh lớp 2 hát và gõ đệm đúng theo nhịp phách tiết tấu lời ca” là một hình thức luyện tập đơn giản và mang lại hiệu quả cao
Tuy nhiên, để thành công rất cần sự tham gia và phối hợp của các cấp quản lí, giáo viên và cụ thể là những phương tiện giảng dạy.
Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các cấp lãnh đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy như: phòng học chức năng, video và các loại nhạc cụ có chức năng hiện đại để sử dụng trong việc dạy học
Tôi mong rằng các cấp lãnh đạo tạo điều kiện cho chúng tôi trao đổi kinh nghiệm từ đồng nghiệp đẻ góp phần nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn Âm nhạc.

Quảng Phú, ngày 20 tháng 3 năm 2016.

Người viết

Nguyễn Thu Hằng

STT	TƯ LIỆU THAM KHẢO	NXB
1	Nhạc lý căn bản	NXB Âm nhạc
2	Thiết kế bài giảng âm nhạc 1-2-3-4-5
3	Luật Giáo dục Tiểu học
4	Tạp chí Thế Giới Trong Ta
5	Kiến thức Âm nhạc phổ thông	NXB Âm nhạc

MỤC LỤC :

Tiêu đề	Trang
I.Phần mở đầu	1
I.1. Lý do chọn đề tài	1
I.2. Mục tiêu, nhiêm vụ của đề tài	1
I.3.Đối tượng nghiên cứu	1
I.4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu	1
I.5.Phương pháp nghiên cứu	1
II.Phần nội dung	2
II.1.Cơ sở lý luận và thực tiễn	2
II.2.Thực trạng dạy vấn đề dạy hát và gõ đệm ở học sinh lớp 2 trong Trường Tiểu học Nguyễn Trãi.	2
II.3.Các giải pháp, biện pháp	4
II.4.Kết quả đạt được của sáng kiến kinh nghiệm	11
III.Phần kết luận, kiến nghị	11
III.1.Kết luận	11
III.2.Kiến nghị	12
Tài liệu tham khảo	13
Mục lục	14