Admin Yopo
Ban quản trị Team YOPO
- Tham gia
- 15/8/22
- Bài viết
- 6,065
- Điểm
- 48
tác giả
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HƯỚNG DẪN HỌC SINH LỚP 12 HỆ THỐNG KIẾN THỨC MÔN NGỮ VĂN ĐỂ ÔN THI TỐT NGHIỆP được soạn dưới dạng file word/PDF/ powerpoint gồm 17 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Từ năm học 2008 – 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai trên phạm vi toàn quốc chương trình và sách giáo khoa mới bậc Trung học phổ thông. Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng thông báo về khung cấu trúc đề thi và hình thức thi của các môn trong các kì thi quốc gia.
So với chương trình và sách giáo khoa cũ, chương trình và sách giáo khoa Ngữ văn 12 hiện hành có những thay đổi nhất định trong việc chọn lựa tác phẩm. Đó là đã giảm tải một số tác phẩm văn học thuộc giai đoạn 1945 -1975 và mở rộng phần những sáng tác văn học sau 1975. Chương trình không chỉ chọn lựa các sáng tác nghệ thuật văn chương mà còn tăng cường phần nghị luận xã hội, nghị luận văn học và thêm một số văn bản nhật dụng. Sự thay đổi trong chương trình Ngữ văn 12 đã đặt ra những yêu cầu và thách thức mới đối với quá trình giảng dạy của giáo viên và quá trình học tập của học sinh.
Từ năm 2008, khung cấu trúc và hình thức đề thi tốt nghiệp của môn Ngữ văn 12 cũng đã có những đổi mới, khác so với những năm học trước: Phần một (2 điểm) bao gồm những kiến thức cơ bản về giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam và tác giả, tác phẩm văn học nước ngoài. Phần hai (3 điểm) là phần nghị luận xã hội với hai dạng đề như: nghị luận về một tư tưởng, đạo lí; nghị luận về một hiện tượng đời sống. Phần ba (5 điểm) là dạng đề nghị luận văn học, bao gồm những đoạn trích những tác phẩm văn học và những văn bản nghị luận tiêu biểu trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Có thể nhận thấy, khung cấu trúc đề thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bao quát toàn bộ những kiến thức cơ bản và trọng tâm trong chương trình Ngữ văn 12 với một lượng kiến thức khá đồ sộ.
Từ những thay đổi nêu trên, trong mỗi kì thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, học sinh lớp 12 không còn thi bốn môn học như trước mà các em phải thi sáu môn học do Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định. Có thể thấy được, ngoài khối lượng kiến thức của môn Ngữ văn, học sinh lớp 12 còn phải ôn tập kiến thức của năm môn học khác nữa. Vì thế , nếu giáo viên giảng dạy những môn thi này không có những biện pháp hướng dẫn ôn tập thích hợp và hiệu quả ngay từ đầu năm học thì các em học sinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc hệ thống những kiến thức để ôn thi và cũng có thể từ đó, điểm số của các môn thi sẽ không đạt được những kết quả như mong đợi.
Vì những lí do nêu trên, tôi mạnh dạn đề xuất sáng kiến kinh nghiệm với đề tài: “Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 12 hệ thống kiến thức môn Ngữ văn để ôn thi tốt nghiệp”
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lí luận
1.1. Vấn đề ôn tập và những công trình nghiên cứu
Ôn tập có tác dụng rất lớn trong việc hoàn thiện kiến thức cho học sinh. Ôn tập là dịp để củng cố những kiến thức đã học, hệ thống hóa lại kiến thức, nâng cao nhận thức nâng cao trình độ hiểu biết của học sinh. Kỹ năng ôn tập là một trong những kỹ năng mang tính chất tích hợp đã được đề cập đến trong hầu hết các công trình nghiên cứu về kỹ năng học tập. Các nhà nghiên cứu đã cho rằng việc ôn tập là một trong những kỹ năng học tập cơ bản, nếu thiếu nó người học khó đạt tới thành công trong học tập.
Khi nghiên cứu vấn đề này, trong tác phẩm “Những thủ thuật dạy học”, J.Mekeachia [1] cho rằng, cần phải dạy cho học sinh chiến lược học tập, trong đó chiến lược ôn tập được coi là chiến lược quan trọng, đảm bảo cho sự thành công trong học tập của học sinh. Chiến lược ôn tập được thực hiện bằng các hình thức lặp đi lặp lại nhiều lần, tóm tắt tài liệu, vẽ sơ đồ minh họa nội dung học tập... Theo Geoffrey Fetty [2] trong cuốn “Dạy học ngày nay”, ông cho rằng một trong các PPDH tích cực là dạy cho học sinh cách nhớ, qua đó rèn luyện cho HS kỹ năng ôn tập. Theo tác giả, giáo viên nên sử dụng một số hình thức ôn tập như: tóm tắt bài học, đưa ra hệ thống câu hỏi ôn tập, kiểm tra ôn tập, làm việc theo nhóm, chơi trò chơi…
Vẽ sơ đồ nhận thức là một trong những chiến lược học tập cần dạy cho học sinh do Robert Fishes [3] đưa ra. Trong dự án Việt – Bỉ “Dạy trẻ học” đào tạo giáo viên sư phạm cho bảy tỉnh miền núi, theo ông, vẽ sơ đồ nhận thức là một công cụ đắc lực trợ giúp trí nhớ, hiểu biết và phát triển khái niệm…, bởi vì tất cả những gì cần phải nhớ chỉ là những ý tưởng chốt, từ chốt hoặc hình ảnh chốt và dựng lại những gì cần nhớ từ những cái chốt ấy. Vẽ sơ đồ nhận thức không chỉ là cho HS tiếp nhận thông tin mà còn cần phải suy nghĩ về thông tin ấy, giải thích nó và kết nối nó với cách cấu tạo mới, tạo nên hiểu biết về chúng. Qua đó mà hình thành kỹ năng ôn tập cho HS. Với quan niệm như vậy tác giả đã chỉ ra mục tiêu của vẽ sơ đồ nhận thức, các dạng sơ đồ nhận thức có thể dạy cho HS.
Việc tổ chức hướng dẫn học sinh ôn tập còn được nhiều tác giả trong nước đề cập đến trong các công trình khác nhau. Khi nghiên cứu “Những giải pháp cơ bản bồi dưỡng phương pháp tự học cho học viên đào tạo sĩ quan ở các trường Đại học quân sự” tác giả Mai Văn Hóa [4] cho rằng, ôn tập có vai trò hết sức quan trọng đối với việc củng cố, mở rộng, đào sâu kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, đồng thời qua đó mà điều chỉnh, sữa chữa những thiếu sót trong học tập cho người học. Với quan niệm bồi dưỡng kỹ năng học tập cho sinh viên là một trong những biện pháp tổ chức hoạt động tự học môn Giáo học cho học sinh, sinh viên các trường sư phạm, tác giả Nguyễn Thị Tính [4] đã đề cập đến hệ thống các kỹ năng học tập cần hình thành cho sinh viên, trong các kỹ năng đó, tác giả cho rằng, kỹ năng ôn tập (kỹ năng mô hình hóa kiến thức) là một trong những kỹ năng học tập quan trọng cần rèn luyện cho HS và đưa ra cơ sở khoa học, khái niệm, biện pháp để rèn luyện kỹ năng đó cho sinh viên có hiệu quả. Hoàng Thị Lợi [5] cho rằng: kỹ năng ôn tập là một trong những kỹ năng học tập quan trọng hàng đầu, bởi vì kỹ năng này giúp cho HS khắc phục được những hạn chế như: vốn kiến thức, vốn tiếng Việt, khả năng nhận thức, động cơ học tập…khi các em bước vào học ở trường. Từ đó, tác giả Hoàng Thị Lợi đã đề xuất các biện pháp rèn luyện kỹ năng ôn tập cho HS trường Phổ thông Dân tộc Nội trú như: kỹ năng trả lời câu hỏi, kỹ năng xây dựng dàn ý tóm tắt bài học, kỹ năng xây dựng sơ đồ….
Bàn về vấn đề ôn tập, vấn đề này còn được đề cập đến trong các tài liệu lí luận dạy học của các tác giả như: Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt [6], Nguyễn Ngọc Bảo [7], Nguyễn Văn Hộ, Hà Thị Đức [8]…Trong các tài liệu đó, các tác giả đã chỉ ra vai trò, ý nghĩa của ôn tập, các loại hình ôn tập, yêu cầu để việc tổ chức ôn tập có hiệu quả.
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Từ năm học 2008 – 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai trên phạm vi toàn quốc chương trình và sách giáo khoa mới bậc Trung học phổ thông. Theo đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng thông báo về khung cấu trúc đề thi và hình thức thi của các môn trong các kì thi quốc gia.
So với chương trình và sách giáo khoa cũ, chương trình và sách giáo khoa Ngữ văn 12 hiện hành có những thay đổi nhất định trong việc chọn lựa tác phẩm. Đó là đã giảm tải một số tác phẩm văn học thuộc giai đoạn 1945 -1975 và mở rộng phần những sáng tác văn học sau 1975. Chương trình không chỉ chọn lựa các sáng tác nghệ thuật văn chương mà còn tăng cường phần nghị luận xã hội, nghị luận văn học và thêm một số văn bản nhật dụng. Sự thay đổi trong chương trình Ngữ văn 12 đã đặt ra những yêu cầu và thách thức mới đối với quá trình giảng dạy của giáo viên và quá trình học tập của học sinh.
Từ năm 2008, khung cấu trúc và hình thức đề thi tốt nghiệp của môn Ngữ văn 12 cũng đã có những đổi mới, khác so với những năm học trước: Phần một (2 điểm) bao gồm những kiến thức cơ bản về giai đoạn văn học, tác giả, tác phẩm văn học Việt Nam và tác giả, tác phẩm văn học nước ngoài. Phần hai (3 điểm) là phần nghị luận xã hội với hai dạng đề như: nghị luận về một tư tưởng, đạo lí; nghị luận về một hiện tượng đời sống. Phần ba (5 điểm) là dạng đề nghị luận văn học, bao gồm những đoạn trích những tác phẩm văn học và những văn bản nghị luận tiêu biểu trong chương trình Ngữ văn lớp 12. Có thể nhận thấy, khung cấu trúc đề thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã bao quát toàn bộ những kiến thức cơ bản và trọng tâm trong chương trình Ngữ văn 12 với một lượng kiến thức khá đồ sộ.
Từ những thay đổi nêu trên, trong mỗi kì thi tốt nghiệp Trung học phổ thông, học sinh lớp 12 không còn thi bốn môn học như trước mà các em phải thi sáu môn học do Bộ Giáo dục và Đào tạo qui định. Có thể thấy được, ngoài khối lượng kiến thức của môn Ngữ văn, học sinh lớp 12 còn phải ôn tập kiến thức của năm môn học khác nữa. Vì thế , nếu giáo viên giảng dạy những môn thi này không có những biện pháp hướng dẫn ôn tập thích hợp và hiệu quả ngay từ đầu năm học thì các em học sinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc hệ thống những kiến thức để ôn thi và cũng có thể từ đó, điểm số của các môn thi sẽ không đạt được những kết quả như mong đợi.
Vì những lí do nêu trên, tôi mạnh dạn đề xuất sáng kiến kinh nghiệm với đề tài: “Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 12 hệ thống kiến thức môn Ngữ văn để ôn thi tốt nghiệp”
II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở lí luận
1.1. Vấn đề ôn tập và những công trình nghiên cứu
Ôn tập có tác dụng rất lớn trong việc hoàn thiện kiến thức cho học sinh. Ôn tập là dịp để củng cố những kiến thức đã học, hệ thống hóa lại kiến thức, nâng cao nhận thức nâng cao trình độ hiểu biết của học sinh. Kỹ năng ôn tập là một trong những kỹ năng mang tính chất tích hợp đã được đề cập đến trong hầu hết các công trình nghiên cứu về kỹ năng học tập. Các nhà nghiên cứu đã cho rằng việc ôn tập là một trong những kỹ năng học tập cơ bản, nếu thiếu nó người học khó đạt tới thành công trong học tập.
Khi nghiên cứu vấn đề này, trong tác phẩm “Những thủ thuật dạy học”, J.Mekeachia [1] cho rằng, cần phải dạy cho học sinh chiến lược học tập, trong đó chiến lược ôn tập được coi là chiến lược quan trọng, đảm bảo cho sự thành công trong học tập của học sinh. Chiến lược ôn tập được thực hiện bằng các hình thức lặp đi lặp lại nhiều lần, tóm tắt tài liệu, vẽ sơ đồ minh họa nội dung học tập... Theo Geoffrey Fetty [2] trong cuốn “Dạy học ngày nay”, ông cho rằng một trong các PPDH tích cực là dạy cho học sinh cách nhớ, qua đó rèn luyện cho HS kỹ năng ôn tập. Theo tác giả, giáo viên nên sử dụng một số hình thức ôn tập như: tóm tắt bài học, đưa ra hệ thống câu hỏi ôn tập, kiểm tra ôn tập, làm việc theo nhóm, chơi trò chơi…
Vẽ sơ đồ nhận thức là một trong những chiến lược học tập cần dạy cho học sinh do Robert Fishes [3] đưa ra. Trong dự án Việt – Bỉ “Dạy trẻ học” đào tạo giáo viên sư phạm cho bảy tỉnh miền núi, theo ông, vẽ sơ đồ nhận thức là một công cụ đắc lực trợ giúp trí nhớ, hiểu biết và phát triển khái niệm…, bởi vì tất cả những gì cần phải nhớ chỉ là những ý tưởng chốt, từ chốt hoặc hình ảnh chốt và dựng lại những gì cần nhớ từ những cái chốt ấy. Vẽ sơ đồ nhận thức không chỉ là cho HS tiếp nhận thông tin mà còn cần phải suy nghĩ về thông tin ấy, giải thích nó và kết nối nó với cách cấu tạo mới, tạo nên hiểu biết về chúng. Qua đó mà hình thành kỹ năng ôn tập cho HS. Với quan niệm như vậy tác giả đã chỉ ra mục tiêu của vẽ sơ đồ nhận thức, các dạng sơ đồ nhận thức có thể dạy cho HS.
Việc tổ chức hướng dẫn học sinh ôn tập còn được nhiều tác giả trong nước đề cập đến trong các công trình khác nhau. Khi nghiên cứu “Những giải pháp cơ bản bồi dưỡng phương pháp tự học cho học viên đào tạo sĩ quan ở các trường Đại học quân sự” tác giả Mai Văn Hóa [4] cho rằng, ôn tập có vai trò hết sức quan trọng đối với việc củng cố, mở rộng, đào sâu kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo, đồng thời qua đó mà điều chỉnh, sữa chữa những thiếu sót trong học tập cho người học. Với quan niệm bồi dưỡng kỹ năng học tập cho sinh viên là một trong những biện pháp tổ chức hoạt động tự học môn Giáo học cho học sinh, sinh viên các trường sư phạm, tác giả Nguyễn Thị Tính [4] đã đề cập đến hệ thống các kỹ năng học tập cần hình thành cho sinh viên, trong các kỹ năng đó, tác giả cho rằng, kỹ năng ôn tập (kỹ năng mô hình hóa kiến thức) là một trong những kỹ năng học tập quan trọng cần rèn luyện cho HS và đưa ra cơ sở khoa học, khái niệm, biện pháp để rèn luyện kỹ năng đó cho sinh viên có hiệu quả. Hoàng Thị Lợi [5] cho rằng: kỹ năng ôn tập là một trong những kỹ năng học tập quan trọng hàng đầu, bởi vì kỹ năng này giúp cho HS khắc phục được những hạn chế như: vốn kiến thức, vốn tiếng Việt, khả năng nhận thức, động cơ học tập…khi các em bước vào học ở trường. Từ đó, tác giả Hoàng Thị Lợi đã đề xuất các biện pháp rèn luyện kỹ năng ôn tập cho HS trường Phổ thông Dân tộc Nội trú như: kỹ năng trả lời câu hỏi, kỹ năng xây dựng dàn ý tóm tắt bài học, kỹ năng xây dựng sơ đồ….
Bàn về vấn đề ôn tập, vấn đề này còn được đề cập đến trong các tài liệu lí luận dạy học của các tác giả như: Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt [6], Nguyễn Ngọc Bảo [7], Nguyễn Văn Hộ, Hà Thị Đức [8]…Trong các tài liệu đó, các tác giả đã chỉ ra vai trò, ý nghĩa của ôn tập, các loại hình ôn tập, yêu cầu để việc tổ chức ôn tập có hiệu quả.
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT
