SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LÀM TỐT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI LỚP 9

[Yopovn]

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LÀM TỐT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI LỚP 9 được soạn dưới dạng file word gồm 19 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH LÀM TỐT BÀI VĂN

NGHỊ LUẬN XÃ HỘI LỚP 9​

I. PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lí do chọn giải pháp

Trong quá trình lĩnh hội và truyền đạt tri thức, chương trình Ngữ văn nói chung và bậc THCS nói riêng, phân môn Tập làm văn đóng vai trò rất quan trọng trong việc cung cấp tri thức cơ bản về các kiểu văn bản, hình thành các kỹ năng nghe, nói, đọc viết để hiểu khái quát về các loại văn bản và bố cục chung của nó.

Các kiểu bài văn trong phân môn Tập làm văn gồm: tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, nghị luận mỗi kiểu bài đều có đặc điểm, đặc trưng và tầm quan trọng khác nhau nhưng dạng văn nghị luận là một trong những kiểu bài rất quan trọng trong đời sống xã hội, có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt, suy luận của các em giúp các em có những quan điểm đúng đắn, tư duy sâu sắc trước cuộc sống, mỗi học sinh có năng lực nghị luận tốt sẽ có khả năng biểu đạt, phán đoán chính xác sự việc, tạo điều kiện thuận lợi để thành đạt trong cuộc sống.

Văn nghị luận ở bậc THCS các em đã được làm quen ở lớp 7 với những kiến thức cơ bản, lên lớp 9 các em được tiếp xúc với các dạng văn nghị luận đó là nghị luận văn học và nghị luận xã hội

Nghị luận xã hội là một dạng văn nghị luận rèn luyện cho học sinh cách nhìn nhận, kiến giải, trình bày những ý kiến riêng về một vấn đề tư tưởng đạo lí hoặc một vấn đề sự việc, hiện tượng xã hội đáng quan tâm. Việc rèn luyện kiểu bài này không chỉ cần cho học sinh khi làm bài kiểm tra, bài thi mà còn cần cho người học khi vào đời. Bởi vì trong cuộc sống, dù làm bất cứ công việc gì, ở bất kỳ lĩnh vực nào, mỗi người cũng có lúc phải trình bày ý kiến của mình về một vấn đề xã hội.

Trong quá trình giảng dạy, chúng ta thấy các em thường cảm thấy khó khăn khi làm văn nghị luận xã hội, không mấy hứng thú với đề văn, không nắm vững thao tác nghị luận, nhiều em không có hứng thú khi làm bài, khiến bài văn các em khô khan, thiếu tính thuyết phục, các em chưa thực sự bộc lộ hết khả năng của mình.

Vậy làm thế nào để học sinh có thể hứng thú với đề văn, có thể làm tốt bài văn. Chính vì điều đó, trong quá trình dạy học, tôi đã tìm tòi, học hỏi bạn bè đồng nghiệp cũng như qua kinh nghiệm giảng dạy thực tế, tôi xin mạnh dạn đưa ra “Giải pháp giúp học sinh làm tốt bài văn nghị luận xã hội lớp 9”.

Trong quá trình nghiên cứu tôi đã tìm đọc ở nhiều sách báo, internet… để chọn lọc và cùng với thực tế giảng dạy trên lớp tôi đã có giải pháp riêng cho mình. Những giải pháp mà tôi muốn chia sẻ ở đây sẽ giúp giáo viên chúng ta có có thể hướng dẫn các em học sinh lớp 9 biết cách để làm tốt bài văn nghị luận xã hội.

Mong rằng những giải pháp của tôi được sự đón nhận của đồng nghiệp và áp dụng rộng rãi vào việc dạy học môn Ngữ văn, sẽ giúp chất lượng giáo dục ngày càng đạt hiệu quả cao hơn.

2. Điểm mới của giải pháp

“Giải pháp giúp học sinh làm tốt bài văn nghị luận xã hội lớp 9” mà tôi đưa ra ở đây thì qua tìm hiểu bản thân tôi được biết có nhiều tác giả nghiên cứu nhưng tên gọi khác nhau như: "Rèn luyện kỹ năng làm văn nghị luận xã hội", hay "Giải pháp giúp học sinh hứng thú với đề văn nghị luận xã hội"... Giải pháp mà tôi đưa ra có những điểm mới mà các công trình nghiên cứu đó chưa đề cập đến hoặc chưa chú trọng đó là:

+ Những giải pháp mà tôi đưa ra nhằm giúp học sinh nắm chắc những kiến thức cơ bản về văn nghị luận nói chung, cũng như nắm chắc hơn hai dạng văn nghị luận xã hội từ đó giúp các em phân biệt và rèn luyện được các kỹ năng viết bài cho mỗi dạng bài cụ thể;

+ Chú trọng rèn kỹ năng lập dàn bài cho các em;

+ Có giải pháp giúp các em tìm và chọn các dẫn chứng phù hợp để đưa vào bài viết của mình.

II. PHẦN NỘI DUNG

1. Thực trạng học tập của học sinh

Như chúng ta đã biết văn nghị luận xã hội là một trong những kiểu văn bản rất quan trọng trong đời sống xã hội, có vai trò rèn luyện tư duy, năng lực biểu đạt, suy luận giúp các em có quan điểm đúng đắn, tư duy sâu sắc trước đời sống. Làm tốt bài văn nghị luận xã hội sẽ giúp các em hình thành được tư tưởng mạch lạc, tư duy sáng tạo, có được cái nhìn mới mẻ về cuộc sống, từ đó điều chỉnh hành vi, thái độ của mình cho phù hợp.

Qua thực tế giảng dạy chúng ta thấy nhiều em học sinh đã có hứng thú khi làm bài văn nghị luận, trong bài làm của các em đã có những cách cảm nhận, đưa ra được những quan điểm của mình về các vấn đề xã hội, tạo được sự thuyết phục cho người đọc. Nhưng ta cũng thấy đề nghị luận xã hội thường là đề mở, đòi hỏi học sinh bên cạnh cách viết còn phải có vốn hiểu biết xã hội phong phú nên nhiều học sinh chưa có hứng thú, còn lúng túng khi làm bài vì chưa hiểu đề, chưa nắm chắc kỹ năng làm bài, chưa có nhiều hiểu biết về cuộc sống xung quanh nên ít dẫn chứng để làm văn, hiểu chưa đúng ý các câu danh ngôn, câu chuyện…không đánh giá đầy đủ các mặt của sự việc hiện tượng trong đời sống. Nhiều em không có ý thức làm bài, đối với mỗi lần viết bài là các em dựa vào bài văn mẫu để chép mà không chịu suy nghĩ để tìm hiểu đề, tìm ý và viết bài theo ý kiến của mình.

Cụ thể qua khảo sát thực tế học sinh lớp 9 năm học 2014 - 2015 tại trường tôi đang giảng dạy với đề bài về một vấn đề sự việc, hiện tượng đời sống, kết quả như sau

Tổng số​	Giỏi​	Khá​	TB​	Yếu​	Kém​
35​	1​	8​	15​	8​	3​

Qua bài làm và kết quả trên cho thấy các em còn rất yếu khi làm bài văn nghị luận xã hội. Qua thực tế giảng dạy, trao đổi với đồng nghiệp, tôi nhận thấy các em chưa làm tốt bài văn nghị luận xã hội là do những nguyên nhân sau:

+ Giáo viên giảng dạy Ngữ văn đã có ý thức đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực nhưng việc thực hiện chỉ mang tính hình thức, thử nghiệm chứ chưa đem lại hiệu quả như mong muốn. Đôi khi trong quá trình giảng dạy, giáo viên còn dạy học theo kiểu truyền thụ kiến thức một chiều. Giáo viên giảng giải, học sinh lắng nghe, ghi nhớ và biết nhắc lại những điều mà giáo viên truyền đạt. Giáo viên chủ động cung cấp tri thức cho học sinh, áp đặt những kinh nghiệm, hiểu biết, cách cảm, cách nghĩ của mình tới học sinh. Nhiều giáo viên còn chưa chú trọng đến việc tiếp thu, vận dụng kiến thức của học sinh cũng như chỉ ra cho người học con đường tích cực, chủ động để tiếp nhận kiến thức.

+ Học sinh bị hỏng kiến thức từ lớp dưới, kiến thức về văn nghị luận các em đã học ở lớp 7 nên nhiều em không nắm được kiến thức khi học lên lớp 9

+ Học sinh còn lười học, chưa có ý thức làm bài, ngại suy nghĩ những em có ý thức làm bài thì còn yếu cả về kỹ năng và phương pháp làm bài.

Qua thực tế giảng dạy, bản thân tôi nhận thấy để giúp các em học sinh làm tốt bài văn nghị luận xã hội thì giáo viên cần phải có những biện pháp, giải pháp phù hợp.