SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM LỚP 9 NĂM 2021 - 2022: CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐỌC – HIỂU THƠ TRỮ TÌNH HIỆN ĐẠI VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN LỚP

[Yopovn]

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM LỚP 9 NĂM 2021 - 2022: CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC ĐỌC – HIỂU THƠ TRỮ TÌNH HIỆN ĐẠI VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN LỚP

CÁC BIỆN PHÁP NÂNG CAO

NĂNG LỰC ĐỌC – HIỂU THƠ TRỮ TÌNH HIỆN ĐẠI VIỆT NAM

TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN LỚP 9

====================​

Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến

1.1. Ngữ văn là một môn học có vị trí đặc biệt quan trọng trong nhà trường. Nó vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật góp phần rèn luyện nhân cách đạo đức con người, bồi đắp tư tưởng, tình cảm trong sáng, lối sống cao đẹp cho học sinh. Trong đó, thơ nói chung và thơ hiện đại Việt Nam trong chương trình lớp 9 nói riêng là một mảng kiến thức không chỉ giúp các em thấy được vẻ đẹp của ngôn từ tiếng Việt mà còn hướng tâm hồn các em đến những giá trị chân, thiện, mĩ của cuộc sống, đánh thức sợi dây cảm xúc, khơi dậy những tiềm năng, khát vọng trong tâm hồn người học. Nói như nhà phê bình văn học Nguyễn Đình Thi: “nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy”

1.2. Năm học 2020 – 2021 là năm học tiếp tục thực hiện hiệu quả chương trình GDPT hiện hành theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh và đảm bảo thực hiện chương trình trong điều kiện dịch Cô-vit 19 vẫn diễn biến phức tạp. GV cần tích cực đổi mới các hình thức dạy học, thiết kế các hoạt động dạy học theo định hướng phát triển năng lực học sinh; tăng cường giao việc, hướng dẫn học sinh tự học, phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh. Bên cạnh đó, có các giải pháp thiết thực, phù hợp để nâng cao hiệu quả giảng dạy góp phần nâng cao kết quả học tập, nhất là đối với học sinh cuối cấp.

1.3 Thơ trữ tình hiện đại Việt Nam trong chương trình Ngữ văn lớp 9 là mảng kiến thức quan trọng nằm trong nội dung thi vào THPT. Chính vì vậy, vấn đề nâng cao chất lượng dạy học các văn bản thơ trữ tình lớp 9 nói riêng và trong chương trình Ngữ văn THCS nói chung luôn được giáo viên quan tâm đặc biệt.

Cơ sở lý luận của vấn đề

2.1. Xuất phát từ định hướng đổi mới phương pháp dạy học nhằm phát huy năng lực học sinh trong môn Ngữ văn

Trong tài liệu tập huấn việc dạy học và kiểm tra, đánh giá theo theo định hướng phát triển năng lực môn Ngữ văn của học sinh do Bộ giáo dục và Đào tạo phát hành năm 2014 trình bày: “Năng lực được quan niệm là sự kết hợp một cách linh hoạt và có tổ chức kiến thức, kỹ năng với thái độ, tình cảm, giá trị, động cơ cá nhân,… nhằm đáp ứng hiệu quả một yêu cầu phức hợp của hoạt động trong bối cảnh nhất định. Những năng lực mà môn Ngữ văn hướng đến:

- Năng lực giải quyết vấn đề: Đây là năng lực chung, thể hiện khả năng của mỗi người trong việc nhận thức, khám phá được những tình huống có vấn đề trong học tập và cuộc sống mà không có định hướng trước về kết quả, và tìm các giải pháp để giải quyết những vấn đề đặt ra trong tình huống đó, qua đó thể hiện khả năng tư duy, hợp tác trong việc lựa chọn và quyết định giải pháp tối ưu.

- Năng lực sáng tạo: là sự thể hiện khả năng của học sinh trong việc suy nghĩ và tìm tòi, phát hiện những ý tưởng mới nảy sinh trong học tập và cuộc sống, từ đó đề xuất được các giải pháp mới một cách thiết thực, hiệu quả để thực hiện ý tưởng. Trong việc đề xuất và thực hiện ý tưởng, học sinh bộc lộ óc tò mò, niềm say mê tìm hiểu khám phá.

- Năng lực hợp tác: là hình thức học sinh làm việc cùng nhau trong nhóm nhỏ để hoàn thành công việc chung và các thành viên trong nhóm có quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, giúp đỡ nhau để giải quyết các vấn đề khó khăn của nhau.

- Năng lực tự quản bản thân: Trong các bài học, HS cần biết xác định các kế hoạch hành động, chủ động điều chỉnh kế hoạch để đạt được mục tiêu đặt ra, nhận biết những tác động của ngoại cảnh đến việc tiếp thu kiến thức và rèn luyện kĩ năng của cá nhân để khai thác, phát huy những yếu tố tích cực, hạn