Môn Vật Lý SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN TÌM ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG BÀI TẬP ĐIỆN HỌC VẬT LÍ 9 NĂM 2023

[Yopovn]

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN TÌM ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG BÀI TẬP ĐIỆN HỌC VẬT LÍ 9 được soạn dưới dạng file word gồm 29 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
TÊN ĐỀ TÀI: MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TOÁN TÌM ĐIỆN TRỞ TƯƠNG ĐƯƠNG TRONG BÀI TẬP ĐIỆN HỌC VẬT LÍ 9​

Họ tên người báo cáo: ..............​

Đơn vị: Trường THCS .............. – Đăk Song​

Trình độ chuyên môn: Đại học Sư phạm Vật lí

Đăk Song, tháng 04 năm 2023​

ĐẶT VẤN ĐỀ​

Thực trạng của vấn đề

B. PHẦN NỘI DUNG​

PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU​

Vật lí là một môn học khoa học tự nhiên và là một trong những môn học quan trọng ở THCS. Một trong những đặc thù của môn vật lí là môn học đòi hỏi phải có sự vận dụng sáng tạo giữa lí thuyết vào bài tập, do đó việc nắm bắt tình hình học tập của học sinh, việc áp dụng kiến thức vào giải bài tập đối với giao viên gặp khó khăn hơn. Nên việc này là một phần quyết định xem học sinh có nắm và hiểu lí thuyết hay không?
Đây là vấn đề trăn trở đối với mỗi giáo viên vật lí Qua việc trực tiếp giảng dạy tôi nhận thấy rằng:
Học sinh lớp 9 đã được tích luỹ về vốn kiến thức, lẫn vốn kinh nghiệm học tập so với học sinh THCS. Song để có một lời giải hoàn chỉnh, một cách suy luận lôgic đối với bài tập điện vẫn là một thách thức lớn đối với các em.
Trong chương trình Vật lí THCS, các bài tập về tìm tính điện trở tương đương được đề cập đến nhiều, và có nhiều bài tập có vai trò rất quan trọng, ứng dụng vào thực tế. Các bài tập dạng này đòi hỏi học sinh phải nắm chắc và vận dụng thật nhuần nhuyễn, có hệ thống một số kiến thức cơ bản như: Định luật Ôm, các kiến thức về đoạn mạch nối tiếp đoạn mạch song song, công suất điện, điện năng, định luật Jun- Len xơ. Nó nâng cao khả năng vận dụng, phát triển khả năng tư duy cho học sinh, ngoài ra nó còn là một trong những kiến thức được sử dụng thi tuyển sinh vào lớp 10, thi violympic vật lí dưới dạng bài tập vận dụng và vận dụng cao. Nhất là trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi và ôn thi vào trung học phổ thông, tôi thấy việc đổi mới phương pháp dạy học là rất cần thiết vì người thầy cần phải chủ động tìm ra được một phương pháp dạy học phù hợp, có hiệu quả để nâng cao chất lượng giảng dạy. Trước khi thực hiện đề tài này tôi đã tiến hành khảo sát thăm dò:

+ Điều tra đối với giáo viên:​

Nội dung điều tra:
Khó khăn của giáo viên khi giảng dạy và ôn tập;


Khả năng và ý thức học tập của học sinh khi học vật lí.
*Hình thức điều tra: Trao đổi, thảo luận

*Kết quả:​

Dạng bài tập tính điện trở tương đương trong bài tập điện học, thường xuyên xuất hiện trong tất cả các kỳ thi từ kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định lì, kiểm tra học kì đển cả kì thi vào THPT, các kỳ thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Dù có thay đổi phương pháp giảng dạy song do chịu nhiều áp lực trong việc hoàn thành bài giảng theo phân phối chương trình, bảo đảm chuẩn kiến thức kỹ năng nên việc khai thác bài toán trong sách giáo khoa của giáo viên còn nhiều hạn chế. Hầu hết giáo viên chỉ dừng lại ở việc chữa bài tập tìm điện trở tương đương của một số loại đoạn mạch cơ bản, cung cấp kiến thức về bài tập điện học trong SGK nhưng chưa mở rộng, khắc sâu kiến thức cho học sinh từ các bài tập điện học đó sử dụng giải một số dạng bài tập khác về tìm điện trở tương đương của một số dạng đoạn mạch để phát triển tư duy của học sinh.

+ Điều tra đối với học sinh:​

*Nội dung điều tra
Nhận thức của học sinh về học tập môn vật lí
Kiến thức của học sinh về tính điện trở tương đương của một số đoạn mạch trong môn vật lí
Khả năng vận dụng kiến thức vào làm bài tập
*Hình thức điều tra: Tiến hành khảo sát đối với lớp: 9A3 năm học 2022- 2023.

*Kết quả:​

Phần lớn học sinh học phần điện học tương đối tốt, 33,3% học sinh tự giác làm bài tập, đạt điểm khá, giỏi, 64,4% học sinh giải bài tập xong coi như đã hoàn thành nhiệm vụ, đạt điểm trung bình. Chỉ có từ 4,4 % học sinh có sưu tầm và hỏi giáo viên những bài liên quan đến bài giáo viên đã chữa.
Thực tế trong quá trình hướng dẫn học sinh giải các bài toán tính điện trở tương đương trong điện học. Học sinh thường rất lúng túng. Mặc dù các em đã được trang bị khá đầy đủ về kiến thức toán học và vật lí. Vật lí THCS chỉ cần có sự suy


luận chút ít cộng các kiến thức về toán học là có thể giải được.
Đó là lí do khiến tôi chọn sáng kiến “Một số phương pháp giải bài toán tìm điện trở tương đương trong bài tập điện học”. Nhằm phần nào giải quyết khó khăn trên.

Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài.​

Qua quá trình trực tiếp giảng dạy môn vật lí THCS và quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi. Tôi nhận thấy về phân môn "Điện học" và nhất là bài tập về "tính điện trở tương đương" là chìa khóa để giải các dạng bài tập điện học khác ở dạng vận dụng cao ở các đối tượng học sinh như sau:
+ Với học sinh trung bình: Các em chỉ đạt được được yêu cầu là giải được các bài tập đơn giản.
+ Với học sinh khá: Các em thành thạo hơn trong việc tìm ra phương pháp giải bài tập "tìm điện trở tương đương". nhưng còn lúng túng với bài tập phức tạp đòi hỏi phải có sự vận dụng sáng tạo về các kiến thức toán học.
+ Với học sinh giỏi và học sinh đội tuyển việc giải bài tập đôi khi gặp nhiều bế tắc.

Đối tượng và cơ sở nghiên cứu​

Đối tượng nghiên cứu : Học sinh lớp 9ª3- Trường THCS .............. - Đak Song - Đak Nông.
Cơ sở nghiên cứu :
+ Chương trình Đổi mới PPDH và tổ chức lớp học
+ Các phương pháp và hình thức dạy học vật lí tạo điều kiện phát triển năng lực
+ Chương trình bồi dưỡng đội tuyển HSG vật lí
+ Hệ thống các bài phải tìm cực trị trong bài tập điện học .
+ Kinh nghiệm giảng dạy của giáo viên trong tổ và kết quả học tập môn vật lí của HS THCS ...............

PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH​

Cơ sở lí luận và thực tiễn​

Kiến thức về phần điện học trong chương trình Vật lí của cấp THCS là một



nội dung rất quan trọng, vì nó là nền tảng để giúp học sinh tiếp cận đến các nội dung khác trong chương trình toán học, vật lí học, hoá học, sinh học của bậc học này.

Trong chương trình Vật lí của cấp THCS, bắt đầu từ lớp 7 học sinh được học điện học. Cùng với đó học sinh được học các kiến thức cơ bản về phần điện: điện tích, hiện tượng nhiễm điện, dòng điện, nguồn điện, chất dẫn điện, các tác dụng của dòng điện…. Trong chương trình Vật lí lớp 9 học sinh được học về các đại lượng cơ bản của dòng điện như cường độ dòng điện, hiệu điện thế, điện trở, định luật Ôm, các loại đoạn mạch…. Thông qua việc học các dạng bài tập về điện học trên học sinh được trang bị những kiến thức và phương pháp giải các dạng bài tập về tìm điện trở tương đương trong bài tập điện học. Tuy vậy nhưng để nắm chắc cách giải các dạng bài tập trên một các đầy đủ và áp dụng linh hoạt vào mỗi loại bài tập là một điều khó khăn với nhiều em học sinh

+ Do các em chưa thực sự gắn kết được mối quan hệ mật thiết giữa toán học và vật lí, vốn học của các em còn ít, kĩ năng và phương pháp giải bài tập còn nhiều hạn chế.

+ Sự chuyên cần của các em còn ít, khả năng vận dụng kĩ năng

THẦY CÔ TẢI NHÉ!