- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,206
- Điểm
- 113
tác giả
Sáng kiến kinh nghiệm: “Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ địa lí lớp 9” được soạn dưới dạng file word gồm 23 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
PHẦN MỞ ĐẦU: .....................................................................................2
I. Lý do chọn đề tài:...................................................................................2
II. Mục đích nghiên cứu:..........................................................................2,3
III. Đối tượng nghiên cứu:..........................................................................3
PHẦN NỘI DUNG:.................................................................................. 3
I. Một số vấn đề cơ bản về cơ sở lí luận với đề tài......................................4
II. Thực trạng việc sử dụng thiết bị dạy học..............................................4
III. Quá trình thực hiện và kết quả bước đầu.......................................516
PHẦN KẾT LUẬN: ...........................................................................17,18
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................19
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC........................................20
1. Tên sáng kiến: “Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ địa lí lớp 9”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn địa lí lớp 9.
3. Thời gian được triển khai thực hiện trong năm học 2019-2020
4. Tác giả sáng kiến: Cấn Thị Hùng
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Trường THCS Phương Độ.
1. Sự cần thiết, mục đích của việc viết sáng kiến:
Trong việc dạy học địa lí theo phương pháp dạy học tích cực hiện nay, ngoài việc trang bị kiến thức, thì việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh là việc rất cần thiết không thể thiếu được cho mỗi bài học, tiết học và xuyên suốt toàn bộ chương trình dạy và học địa lí ở các cấp học đặc biệt là cấp Trung học cơ sở (THCS ).
Việc rèn luyện kỹ năng địa lí giúp học sinh chủ động nắm bắt kiến thức, hiểu bài sâu hơn, phát huy được trí thông minh sáng tạo và hình thành phương pháp học tập bộ môn tốt hơn.
Hiện nay, ở các trường THCS một số giáo viên dạy địa lí còn chưa chú ý trong việc rèn luyện kỹ năng địa lí cho các học sinh. Đặc biệt đối với học sinh thì việc rèn luyện kỹ năng địa lí chưa hình thành thói quen thường xuyên và các em còn gặp nhiều khó khăn khi rèn luyện kỹ năng biểu đồ.
Từ kinh nghiệm bản thân qua nhiều năm giảng dạy địa lí và qua thực tế dự giờ đồng nghiệp, kết hợp với việc nghiên cứu các tài liệu có liên quan tôi nhận thấy, việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ cho học sinh gồm nhiều loại như kỹ năng như: kỹ năng vẽ biểu đồ, kỹ năng nhận xét, giải thích biểu đồ, kỹ năng phân tích nhận xét tranh ảnh, kỹ năng nhận xét giải thích bảng số liệu, kỹ năng so sánh phân tích tổng hợp,…Vì vậy, việc rèn luyện những kỹ năng địa lí là rất cần thiết cho việc học tập đồng thời cũng chuẩn bị kỹ năng cho việc tiếp thu kiến thức ở các lớp trên hay áp dụng vào trong thực tiễn cuộc sống của các em.
Có rất nhiều kỹ năng cơ bản cần phải rèn luyện cho học sinh trong quá trình dạy môn Địa lí lớp 9. Một trong những kỹ năng quan trọng đó là “Kỹ năng vẽ biểu đồ và nhận xét biểu đồ ”. Đây là kỹ năng rất cơ bản, cần thiết khi học Địa lí nói chung và Địa lí lớp 9 nói riêng, nó giúp học sinh có thể dựa vào biểu đồ nêu được về đặc điểm của một đối tượng địa lí: cơ cấu, tình hình phát triển, động thái phát triển,...Đây cũng là nội dung được làm nhiều trong các tiết thực hành, các bài tập.
Trong quá trình giảng dạy tại trường THCS Phương Độ tôi nhận thấy các em học sinh còn khá lúng túng hoặc làm rất sơ sài, không xác định được trọng tâm, yêu cầu của đề bài, thậm trí có những em không biết tính toán, xử lí bảng số liệu, khi vẽ biểu đồ còn chưa chính xác, chưa thể hiện đầy đủ các nội dung theo yêu cầu. Xuất phát từ thực tế trên, tôi mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài “Rèn kỹ năng vẽ biểu đồ địa lí lớp 9”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nhằm rèn luyện cho học sinh có kỹ năng thành thạo trong việc xác định dạng biểu đồ, cách vẽ và cách nhận xét biểu đồ của môn Địa lí lớp 9 ở trường Trung học cơ sở Phương Độ.
Nhằm đánh giá thực trạng học tập và sự tiến bộ của học sinh trong các tiết học đặc biệt là các tiết thực hành vẽ và nhận xét biểu đồ. Từ đó tự rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân trong giảng dạy ngày càng hiệu quả hơn, đáp ứng xu hướng phát triển của xã hội hiện nay nhất là nâng cao chất lượng của các tiết thực hành mà rất nhiều giáo viên hiện nay vẫn ít quan tâm.
Giúp cho việc dạy và học địa lí lớp 9 có hiệu qủa hơn qua việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ. Đây là cơ sở tốt để các em học lên THPT và ra trường trở thành người lao động mới.
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Là học sinh khối 9 trường THCS Phương Độ- TP hà Giang- Tỉnh Hà giang.
2. Phạm vi đề tài
Đề tài này được áp dụng cho các bài thực hành và các bài tập trong sách giáo khoa địa lí lớp 9.
3. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp quan sát.
Phương pháp thảo luận, trao đổi tại lớp.
Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
4. Thời gian nghiên cứu
Đề tài này được thực hiện trong năm học 2019-2020
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CƠ SỞ LÍ LUẬN
1. Cơ sở lí luận
Để giảng dạy địa lí theo phương pháp dạy học tích cực thì việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ cho học sinh là một việc rất quan trọng, đặc biệt đối với học sinh lớp 9 vì biểu đồ có chứa đựng nhiều nội dung kiến thức mà kênh chữ không biểu hiện hết. Rèn luyện kỹ năng biểu đồ địa lí cho học sinh lớp 9 giúp các em hiểu và nắm bắt kiến thức một cách có hiệu quả hơn, chủ động hơn, nhớ kiến thức lâu hơn. Bên cạnh đó, còn rèn cho học sinh khả năng tư duy logic, kỹ năng so sánh các đối tượng địa lí và rèn cho học sinh tính tỉ mỉ, cẩn thận, chính xác trong việc học địa lí từ đó giúp các em yêu thích bộ môn hơn, say mê nghiên cứu khoa học địa lí.
Việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ địa lí cho học sinh lớp 9 còn có khả năng bồi dưỡng cho học sinh thế giới quan duy vật biện chứng, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu cho học sinh giúp cho bộ môn địa lí bớt khô cứng, đồng thời giúp người thầy có điều kiện để phối hợp nhiều phương pháp dạy học và các hình thức dạy học đa dạng, hiệu quả hơn, nâng cao khả năng tư duy và khả năng độc lập sáng tạo của học sinh. Dựa vào biểu đồ người thầy có thể nêu ra những vấn đề cho học sinh suy nghĩ, nhận thức, phát triển tư duy địa lí và khai thác những nét đặc trưng quan trọng của địa lí.
Khi rèn kỹ năng biểu đồ cho học sinh tốt thì những con số, những cột, đường, miền,… không còn bị khô cứng mà trở nên sống động giúp học sinh có thể phán đoán, suy xét sự phát triển hoặc không phát triển của một ngành, một lĩnh vực địa lí hoặc cả một nền kinh tế của một đất nước.
2. Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn hiện ay, ở các trường THCS nhất là các trường ở vùng nông thôn, phương tiện dạy học vừa thiếu, vừa không đảm bảo về mặt chất lượng. Hơn nữa kiến thức của môn địa lí rộng và luôn thay đổi theo sự phát triển của xã hội loài người. Do đó yêu cầu cách dạy, tư duy luôn phải đổi mới không ngừng để phù hợp với những thay đổi đó. Một thực tế nữa là kỹ năng địa lí của học sinh phổ thông còn rất hạn chế do đó các em thường làm mất rất nhiều thời gian khi làm việc với các dạng bài có sự liên kết giữa các yếu tố địa lí, đặc biệt khi liên quan đến những bảng số liệu yêu cầu vẽ biểu đồ, tính toán, so sánh, nhận xét, giải thích,…nếu học sinh được rèn luyện một cách nhuần nhuyễn các kỹ năng địa lí sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức nhanh và nhớ lâu hơn.
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi
Trang thiết bị sử dụng cho môn địa lí tương đối đầy đủ, đáp ứng được yêu cầu giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh.
Được sự quan tâm của các cấp, ngành và BGH trong việc tạo điều kiện cho GV tham gia đầy đủ các buổi hội thảo chuyên môn để học hỏi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Khó khăn
Các em học sinh trong trường đều là con em nhà nông nên việc đầu tư thời gian cho học tập còn ít, nhiều em học sinh chưa chú ý và chưa chịu khó trong việc học tập cũng như rèn các kỹ năng địa lí.
Khả năng ghi nhớ kiến thức cũng như phân tích các bảng số liệu, tính toán còn chậm, vẽ biểu đồ còn lúng túng. Một số lỗi thường gặp của học sinh khi tiến hành vẽ biểu đồ:
- Thiếu tên biểu đồ hoặc ghi tên không đầy đủ thông tin.
- Thiếu phần chú giải hoặc phần chú giải thường viết tắt.
- Khi vẽ các dạng biểu đồ: chia tỉ lệ không đúng, thiếu tính thẩm mĩ, thiếu đơn vị, thiếu thông tin,…
3. Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2019-2020
Từ những thuận lợi, khó khăn và kết quả khảo sát chất lượng học sinh tôi đã thực hiện các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục.
III. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN VÀ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU
1. Quá trình thực hiện
Trong việc học tập địa lí có rất nhiều loại biểu đồ nhưng trong nội dung đề tài này tôi chỉ xin nêu ra các bước hướng dẫn rèn kỹ năng vẽ các dạng biểu đồ trong chương trình địa lí lớp 9 THCS mà Bộ giáo dục đã ban hành như: Biểu đồ hình tròn, biểu đồ đường, biểu đồ cột, biểu đồ thanh ngang, biểu đồ kết hợp giữa cột và đường, biểu đồ miền.
thầy cô tải nhé!
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU: .....................................................................................2
I. Lý do chọn đề tài:...................................................................................2
II. Mục đích nghiên cứu:..........................................................................2,3
III. Đối tượng nghiên cứu:..........................................................................3
PHẦN NỘI DUNG:.................................................................................. 3
I. Một số vấn đề cơ bản về cơ sở lí luận với đề tài......................................4
II. Thực trạng việc sử dụng thiết bị dạy học..............................................4
III. Quá trình thực hiện và kết quả bước đầu.......................................516
PHẦN KẾT LUẬN: ...........................................................................17,18
TÀI LIỆU THAM KHẢO.......................................................................19
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC........................................20
Phần I
THÔNG TIN CHUNG
1. Tên sáng kiến: “Rèn kĩ năng vẽ biểu đồ địa lí lớp 9”.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Môn địa lí lớp 9.
3. Thời gian được triển khai thực hiện trong năm học 2019-2020
4. Tác giả sáng kiến: Cấn Thị Hùng
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến: Trường THCS Phương Độ.
Phần II
NỘI DUNG SÁNG KIẾN
1. Sự cần thiết, mục đích của việc viết sáng kiến:
Trong việc dạy học địa lí theo phương pháp dạy học tích cực hiện nay, ngoài việc trang bị kiến thức, thì việc rèn luyện kỹ năng cho học sinh là việc rất cần thiết không thể thiếu được cho mỗi bài học, tiết học và xuyên suốt toàn bộ chương trình dạy và học địa lí ở các cấp học đặc biệt là cấp Trung học cơ sở (THCS ).
Việc rèn luyện kỹ năng địa lí giúp học sinh chủ động nắm bắt kiến thức, hiểu bài sâu hơn, phát huy được trí thông minh sáng tạo và hình thành phương pháp học tập bộ môn tốt hơn.
Hiện nay, ở các trường THCS một số giáo viên dạy địa lí còn chưa chú ý trong việc rèn luyện kỹ năng địa lí cho các học sinh. Đặc biệt đối với học sinh thì việc rèn luyện kỹ năng địa lí chưa hình thành thói quen thường xuyên và các em còn gặp nhiều khó khăn khi rèn luyện kỹ năng biểu đồ.
Từ kinh nghiệm bản thân qua nhiều năm giảng dạy địa lí và qua thực tế dự giờ đồng nghiệp, kết hợp với việc nghiên cứu các tài liệu có liên quan tôi nhận thấy, việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ cho học sinh gồm nhiều loại như kỹ năng như: kỹ năng vẽ biểu đồ, kỹ năng nhận xét, giải thích biểu đồ, kỹ năng phân tích nhận xét tranh ảnh, kỹ năng nhận xét giải thích bảng số liệu, kỹ năng so sánh phân tích tổng hợp,…Vì vậy, việc rèn luyện những kỹ năng địa lí là rất cần thiết cho việc học tập đồng thời cũng chuẩn bị kỹ năng cho việc tiếp thu kiến thức ở các lớp trên hay áp dụng vào trong thực tiễn cuộc sống của các em.
Có rất nhiều kỹ năng cơ bản cần phải rèn luyện cho học sinh trong quá trình dạy môn Địa lí lớp 9. Một trong những kỹ năng quan trọng đó là “Kỹ năng vẽ biểu đồ và nhận xét biểu đồ ”. Đây là kỹ năng rất cơ bản, cần thiết khi học Địa lí nói chung và Địa lí lớp 9 nói riêng, nó giúp học sinh có thể dựa vào biểu đồ nêu được về đặc điểm của một đối tượng địa lí: cơ cấu, tình hình phát triển, động thái phát triển,...Đây cũng là nội dung được làm nhiều trong các tiết thực hành, các bài tập.
Trong quá trình giảng dạy tại trường THCS Phương Độ tôi nhận thấy các em học sinh còn khá lúng túng hoặc làm rất sơ sài, không xác định được trọng tâm, yêu cầu của đề bài, thậm trí có những em không biết tính toán, xử lí bảng số liệu, khi vẽ biểu đồ còn chưa chính xác, chưa thể hiện đầy đủ các nội dung theo yêu cầu. Xuất phát từ thực tế trên, tôi mạnh dạn chọn nghiên cứu đề tài “Rèn kỹ năng vẽ biểu đồ địa lí lớp 9”
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Nhằm rèn luyện cho học sinh có kỹ năng thành thạo trong việc xác định dạng biểu đồ, cách vẽ và cách nhận xét biểu đồ của môn Địa lí lớp 9 ở trường Trung học cơ sở Phương Độ.
Nhằm đánh giá thực trạng học tập và sự tiến bộ của học sinh trong các tiết học đặc biệt là các tiết thực hành vẽ và nhận xét biểu đồ. Từ đó tự rút ra bài học kinh nghiệm cho bản thân trong giảng dạy ngày càng hiệu quả hơn, đáp ứng xu hướng phát triển của xã hội hiện nay nhất là nâng cao chất lượng của các tiết thực hành mà rất nhiều giáo viên hiện nay vẫn ít quan tâm.
Giúp cho việc dạy và học địa lí lớp 9 có hiệu qủa hơn qua việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ. Đây là cơ sở tốt để các em học lên THPT và ra trường trở thành người lao động mới.
III. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Là học sinh khối 9 trường THCS Phương Độ- TP hà Giang- Tỉnh Hà giang.
2. Phạm vi đề tài
Đề tài này được áp dụng cho các bài thực hành và các bài tập trong sách giáo khoa địa lí lớp 9.
3. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp quan sát.
Phương pháp thảo luận, trao đổi tại lớp.
Phương pháp kiểm tra, đánh giá.
4. Thời gian nghiên cứu
Đề tài này được thực hiện trong năm học 2019-2020
B. PHẦN NỘI DUNG
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CƠ SỞ LÍ LUẬN
1. Cơ sở lí luận
Để giảng dạy địa lí theo phương pháp dạy học tích cực thì việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ cho học sinh là một việc rất quan trọng, đặc biệt đối với học sinh lớp 9 vì biểu đồ có chứa đựng nhiều nội dung kiến thức mà kênh chữ không biểu hiện hết. Rèn luyện kỹ năng biểu đồ địa lí cho học sinh lớp 9 giúp các em hiểu và nắm bắt kiến thức một cách có hiệu quả hơn, chủ động hơn, nhớ kiến thức lâu hơn. Bên cạnh đó, còn rèn cho học sinh khả năng tư duy logic, kỹ năng so sánh các đối tượng địa lí và rèn cho học sinh tính tỉ mỉ, cẩn thận, chính xác trong việc học địa lí từ đó giúp các em yêu thích bộ môn hơn, say mê nghiên cứu khoa học địa lí.
Việc rèn luyện kỹ năng biểu đồ địa lí cho học sinh lớp 9 còn có khả năng bồi dưỡng cho học sinh thế giới quan duy vật biện chứng, bồi dưỡng năng lực tự học, tự nghiên cứu cho học sinh giúp cho bộ môn địa lí bớt khô cứng, đồng thời giúp người thầy có điều kiện để phối hợp nhiều phương pháp dạy học và các hình thức dạy học đa dạng, hiệu quả hơn, nâng cao khả năng tư duy và khả năng độc lập sáng tạo của học sinh. Dựa vào biểu đồ người thầy có thể nêu ra những vấn đề cho học sinh suy nghĩ, nhận thức, phát triển tư duy địa lí và khai thác những nét đặc trưng quan trọng của địa lí.
Khi rèn kỹ năng biểu đồ cho học sinh tốt thì những con số, những cột, đường, miền,… không còn bị khô cứng mà trở nên sống động giúp học sinh có thể phán đoán, suy xét sự phát triển hoặc không phát triển của một ngành, một lĩnh vực địa lí hoặc cả một nền kinh tế của một đất nước.
2. Cơ sở thực tiễn
Thực tiễn hiện ay, ở các trường THCS nhất là các trường ở vùng nông thôn, phương tiện dạy học vừa thiếu, vừa không đảm bảo về mặt chất lượng. Hơn nữa kiến thức của môn địa lí rộng và luôn thay đổi theo sự phát triển của xã hội loài người. Do đó yêu cầu cách dạy, tư duy luôn phải đổi mới không ngừng để phù hợp với những thay đổi đó. Một thực tế nữa là kỹ năng địa lí của học sinh phổ thông còn rất hạn chế do đó các em thường làm mất rất nhiều thời gian khi làm việc với các dạng bài có sự liên kết giữa các yếu tố địa lí, đặc biệt khi liên quan đến những bảng số liệu yêu cầu vẽ biểu đồ, tính toán, so sánh, nhận xét, giải thích,…nếu học sinh được rèn luyện một cách nhuần nhuyễn các kỹ năng địa lí sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức nhanh và nhớ lâu hơn.
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi
Trang thiết bị sử dụng cho môn địa lí tương đối đầy đủ, đáp ứng được yêu cầu giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh.
Được sự quan tâm của các cấp, ngành và BGH trong việc tạo điều kiện cho GV tham gia đầy đủ các buổi hội thảo chuyên môn để học hỏi kinh nghiệm, nâng cao chất lượng giáo dục.
2. Khó khăn
Các em học sinh trong trường đều là con em nhà nông nên việc đầu tư thời gian cho học tập còn ít, nhiều em học sinh chưa chú ý và chưa chịu khó trong việc học tập cũng như rèn các kỹ năng địa lí.
Khả năng ghi nhớ kiến thức cũng như phân tích các bảng số liệu, tính toán còn chậm, vẽ biểu đồ còn lúng túng. Một số lỗi thường gặp của học sinh khi tiến hành vẽ biểu đồ:
- Thiếu tên biểu đồ hoặc ghi tên không đầy đủ thông tin.
- Thiếu phần chú giải hoặc phần chú giải thường viết tắt.
- Khi vẽ các dạng biểu đồ: chia tỉ lệ không đúng, thiếu tính thẩm mĩ, thiếu đơn vị, thiếu thông tin,…
3. Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm học 2019-2020
Năm | Tổng số | Giỏi | Khá | TB | Yếu- Kém |
| 2019-2020 | 40 | 5 % | 12,5 % | 50 % | 32,5 % |
Từ những thuận lợi, khó khăn và kết quả khảo sát chất lượng học sinh tôi đã thực hiện các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục.
III. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN VÀ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU
1. Quá trình thực hiện
Trong việc học tập địa lí có rất nhiều loại biểu đồ nhưng trong nội dung đề tài này tôi chỉ xin nêu ra các bước hướng dẫn rèn kỹ năng vẽ các dạng biểu đồ trong chương trình địa lí lớp 9 THCS mà Bộ giáo dục đã ban hành như: Biểu đồ hình tròn, biểu đồ đường, biểu đồ cột, biểu đồ thanh ngang, biểu đồ kết hợp giữa cột và đường, biểu đồ miền.
thầy cô tải nhé!
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ QUAN TÂM
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT