MÔN TIẾNG ANH SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Ứng dụng BẢN ĐƯ TƯ DUY trong rèn luyện kĩ năng nói môn Tiếng Anh THCS NĂM 2022-2023

Yopovn · 22/2/24

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Ứng dụng BẢN ĐƯ TƯ DUY trong rèn luyện kĩ năng nói môn Tiếng Anh THCS NĂM 2022-2023 được soạn dưới dạng file word gồm 16 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

B - NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

CƠ SỞ LÝ LUẬN

Bản đồ tư duy (còn gọi là sơ đồ tư duy hay lược đồ tư duy ) là hình thức ghi chép sử dụng màu sắc, hình ảnh để mở rộng và đào sâu các ý tưởng. Bản đồ tư duy ( BĐTD ) một công cụ tổ chức tư duy nền tảng, có thể miêu tả nó là một kĩ thuật hình họa với sự kết hợp giữa từ ngữ, hình ảnh, đường nét, màu sắc phù hợp với cấu trúc, hoạt động và chức năng của bộ não, giúp con người khai thác tiềm năng vô tận của bộ não.

Cơ chế hoạt động của BĐTD chú trọng tới hình ảnh, màu sắc, với các mạng lưới liên tưởng (các nhánh). BĐTD là công cụ đồ họa nối các hình ảnh có liên hệ với nhau vì vậy có thể vận dụng BĐTD vào hỗ trợ dạy học kiến thức mới, củng cố kiến thức sau mỗi tiết học, ôn tập hệ thống hóa kiến thức sau mỗi chương,... và giúp cán bộ quản lí giáo dục lập kế hoạch công tác.

BĐTD giúp HS học được phương pháp học: Việc rèn luyện phương pháp học tập cho HS không chỉ là một biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học mà còn là mục tiêu dạy học. Thực tế cho thấy một số HS học rất chăm chỉ nhưng vẫn học kém, nhất là môn Tiếng Anh nói riêng và các môn học khác nói chung, các em này thường học bài nào biết bài đấy, học phần sau đã quên phần trước và không biết liên kết các kiến thức với nhau, không biết vận dụng kiến thức đã học trước đó vào những bài sau. Phần lớn số HS này khi đọc sách hoặc nghe giảng trên lớp không biết cách tự ghi chép để lưu thông tin, lưu kiến thức trọng tâm vào trí nhớ của mình. Sử dụng thành thạo BĐTD trong dạy học HS sẽ học được phương pháp học, tăng tính độc lập, chủ động, sáng tạo và phát triển tư duy.

BĐTD giúp HS học tập một cách tích cực. Một số kết quả nghiên cứu cho thấy bộ não của con người sẽ hiểu sâu, nhớ lâu và in đậm cái mà do chính mình tự suy nghĩ, tự viết, vẽ ra theo ngôn ngữ của mình vì vậy việc sử dụng BĐTD giúp HS học tập một cách tích cực, huy động tối đa tiềm năng của bộ não.

Việc HS tự vẽ BĐTD có ưu điểm là phát huy tối đa tính sáng tạo của HS, phát triển năng khiếu hội họa, sở thích của HS, các em tự do chọn màu sắc (xanh, đỏ, vàng, tím,…), đường nét (đậm, nhạt, thẳng, cong…), các em tự “sáng tác” nên trên mỗi BĐTD thể hiện rõ cách hiểu, cách trình bày kiến thức của từng HS và BĐTD do các em tự thiết kế nên các em yêu quí, trân trọng “tác phẩm” của mình.

BĐTD sẽ giúp HS ghi chép có hiệu quả. Do đặc điểm của BĐTD nên người thiết kế BĐTD phải chọn lọc thông tin, từ ngữ, sắp xếp, bố cục để “ghi” thông tin cần thiết nhất và lôgic, vì vậy, sử dụng BĐTD sẽ giúp HS dần dần hình thành cách ghi chép có hiệu quả.

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN

Ở các trường THCS đều đã và đang sử dụng giáo trình Tiếng Anh mới, một giáo trình đòi hỏi học sinh phải phát triển đồng đều cả bốn kỹ năng. Trong đó kỹ năng nói là một kỹ năng mà người học cần dành thời gian luyện tập để khi giao tiếp được mạch lạc, rõ ràng.

Để đảm bảo dạy và học đúng và đủ theo chương trình đồng thời mở rộng tăng cường luyện tập bốn kỹ năng cơ bản, đặc biệt là kỹ năng viết cho học sinh, giáo viên cần nghiên cứu, sưu tầm và sử dụng nhiều hình thức luyện tập cho phong phú, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của từng trường để có thể nâng cao trình độ tiếng Anh cho học sinh.

1. Thuận lợi

- Đây là phương pháp học tập mới thoải mái, vui vẻ và sáng tạo, thú vị ….

- Chương trình môn Tiêng Anh THCS có nhiều bài và kĩ năng rèn luyện phù hợp với phương pháp giảng dạy dùng BĐTD phát huy hiệu quả cao khi giáo viên tổ chức cho HS lĩnh hội kiến thức

- Về cơ sở vật chất đã có một số đổi mới tạo điều kiện cho hoạt động học tập: phòng công nghệ thông tin, đèn chiếu, bảng phụ…

- GV được đào tạo và tập huấn đổi mới phương pháp dạy học về sử dụng BĐTD trong giảng dạy.

- Xã hội hiện nay tạo điều kiện cho con người (GV và HS) có điều kiện tiếp cận nhiều nguồn thông tin từ nhiều phương tiện khác nhau.

- Phương pháp sử dụng BĐTD trong dạy học các kiểu bài phù hợp tâm sinh lý lứa tuổi HS, khắc phục được sự nhàm chán của phương pháp dạy học truyền thống. Vì vậy, gây hứng thú cho người học, kích thích HS tư duy tích cực.

2. Khó khăn:

- Đa số các em chưa có phương pháp học thật sự hiệu quả.Về phía phụ huynh cũng rất khó khăn trong việc kiểm tra hoặc hướng dẫn các em tự học ở nhà bởi môn ngoại ngữ không phải phụ huynh nào cũng biết.

- Đây là phương pháp dạy học mới nên GV và HS không tránh khỏi lúng túng trong một số kĩ năng như sử dụng lúc nào, như thế nào, sưu tầm, xử lý thông tin, vẽ, ý tưởng…

- GV khó khăn trong việc đánh giá cụ thể hiệu quả làm việc của từng HS.

- Cơ sở vật chất có đổi mới nhưng chưa thực sự phù hợp: Số HS, không gian lớp học, trang thiết bị, đồ dung dạy học, thời gian tiết học…

- Năng lực HS không đồng đều nên đôi khi việc vẽ BĐTD trong học tập là sự máy móc không hiệu quả.

- Các em ít có điều kiện để giao tiếp bằng tiếng Anh và các em cũng ngại giao tiếp, trao đổi nhau bằng tiếng Anh ngoài giờ học.

- Đa số các học sinh trong lớp đều có hoàn cảnh khó khăn nên các em ít có sách tham khảo để nâng cao mà sách giáo khoa cung cấp.

III / THỰC TRẠNG:

Việc ứng dụng công nghệ thông tin đặc biệt là việc sử dụng bản đồ tư duy vào trong việc giảng dạy đã được giáo viên ở trường THCS ứng dụng nhưng vẫn còn gặp nhiều khó khăn và hiệu quả chưa cao. Nếu sử dụng BĐTD một cách phù hợp vào giảng dạy các môn học trong trường THCS nói chung và môn Tiếng Anh nói riêng sẽ mang lại hiệu quả cao đặc biệt là tính tích cực, chủ động và hứng thú trong học tập của học sinh.

1. Thực trạng giáo viên

- Chưa thực sự phát huy hết tính tích cực tự giác trong học tập của học sinh.Việc khuyến khích , động viên các em vận dụng BĐTD còn hạn chế.

- Giáo viên chưa có nhiều thời gian dành cho việc nghiên cứu, sưu tầm, tìm tài liệu để bồi dưỡng nâng cao kiến thức, phương pháp trong giảng dạy.

- Giáo viên chủ yếu quan tâm đến giảng dạy truyền đạt đầy đủ nội dung bài học hoặc chỉ hướng dẫn cho học sinh rèn luyện các kĩ năng trong các giờ dạy mà chưa chú trọng đến việc hướng dẫn học sinh cách học, cách khắc sâu ghi nhớ kiến thức, đặc biệt là cách sắp xếp khai triển ý khi giao tiếp hay nói theo từng chủ đề …để học sinh chủ động, tích cực trong việc học tập hay rèn luyện kĩ năng nói ở trên lớp hoặc ở nhà.

2. Thực trạng học sinh

Trong thời gian qua học sinh trong trường THCS còn tồn tại một số hạn chế sau:

- Số học sinh chủ động sáng tạo trong học tập không nhiều

- Học sinh chưa có kế hoạch và phương pháp học tiếng Anh cho riêng mình.

- Chưa chuẩn bài tốt ở nhà.

- Việc vận dụng tiếng Anh trong cuộc sống còn hạn chế do học sinh thụ động, các em không dám nói bằng tiếng Anh, giao tiếp với bạn bè, không dám sử dụng tiếng Anh. Đặc biệt nhiều học sinh chưa biết cách để lập dàn bài của một bài nói, chưa biết cách diễn đạt, các ý còn lộn xộn, không logic dẫn đến lạc đề (out of topic )

- Chưa nghĩ ra cách học tiếng Anh cho riêng mình.

- Tỉ lệ học sinh giỏi không nhiều.

Tổng hơp kết quả học sinh các khối lớp đầu năm học 2019-2020 khi chưa thực hiện đề tài: