SÁNG KIẾN VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÌNH GIẢNG ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG TIẾT DẠY HỌC CÁC ĐOẠN TRÍCH TRUYỆN KIỀU NGỮ VĂN LỚP 9 Ở TRƯỜNG THCS TRUNG SƠN

[Yopovn]

SÁNG KIẾN VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÌNH GIẢNG ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG TIẾT DẠY HỌC CÁC ĐOẠN TRÍCH TRUYỆN KIỀU NGỮ VĂN LỚP 9 Ở TRƯỜNG THCS TRUNG SƠN NĂM 2023 được soạn dưới dạng file word gồm 24 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

ĐỀ TÀI

VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP BÌNH GIẢNG ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG TIẾT DẠY HỌC

CÁC ĐOẠN TRÍCH TRUYỆN KIỀU NGỮ VĂN LỚP 9

Ở TRƯỜNG THCS TRUNG SƠN​

1. Mở đầu.

1.1. Lí do chọn đề tài:

Trong kho tàng văn học nhân loại, có nhiều kiệt tác mà giá trị của nó đã vượt qua giới hạn thời gian, không gian, trở thành tác phẩm bất hủ. Trong đó có “Truyện Kiều” của Nguyễn Du xứng đáng là viên ngọc quý của nền văn học dân tộc và kho tàng văn học thế giới. “Truyện Kiều” không chỉ đặt ra vấn đề về quyền sống của con người trong xã hội phong kiến mà còn là bản cáo trạng đanh thép, lên án những thế lực tàn bạo chà đạp lên số phận con người. “Truyện Kiều” đã đề cao vẻ đẹp hình thức, phẩm chất, ước mơ, những khát vọng chân chính của con người. Tác phẩm đã có ảnh hưởng sâu sắc vào đời sống của mỗi con người Việt Nam chúng ta. Ngay từ thuở ấu thơ ta đã nhiều lần được nghe lời ru của bà, của mẹ… được lấy từ những câu thơ của Truyện Kiều, rồi khi ta lớn lên được học Truyện Kiều, nghe lời hẹn ước lấy từ câu Kiều, bói Kiều, vịnh Kiều...Có thể nói rằng Truyện Kiều đã có sức ảnh hưởng rất lớn trong đời sống văn hóa của mỗi người con đất Việt chúng ta. Vì thế trong chương trình giáo dục, Truyện Kiều đã được đưa vào chương trình giảng dạy và học tập với dung lượng và thời lượng tương đối ở mọi cấp học phổ thông. Đặc biệt ở bậc THCS.

Vậy để học sinh có thể lĩnh hội được đầy đủ những tầng giá trị độc đáo của “Truyện Kiều”, trong mỗi tiết giảng văn về các đoạn trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đòi hỏi người giáo viên không chỉ có nhiệm vụ cung cấp cho học sinh lượng tri thức nhất định, chuẩn kiến thức, kỹ năng bộ môn quy định, mà điều quan trọng ở đây giáo viên phải thông qua bài giảng của mình làm sao cho học sinh tự cảm thấy “Truyện Kiều” thực sự cần thiết cho sự khôn lớn tinh thần của mình và các em thấy được ý nghĩa của những trang thơ là những suy nghĩ, những tâm sự về cuộc đời của nhà thơ ký thác trong tác phẩm.

Như vậy cũng có nghĩa là người giáo viên phải biết phát huy bí quyết trong giảng văn, kết hợp và vận dụng cùng lúc nhiều phương pháp dạy sao cho hài hoà hợp lí, đạt hiệu quả cao trong giờ học. Đặc biệt là dạy học văn học cổ đại và trung đại ví như dạy các đoạn trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du - Ngữ văn lớp 9 trung học cơ sở. Để tiết dạy trở nên hấp dẫn, giàu chất thơ, quả không phải là dễ vì từ trước tới nay học sinh thường nghĩ học văn học cổ đại, trung đại thường khó và khô cứng.

Qua thực tế nhiều năm làm công tác giảng dạy môn ngữ văn lớp 9 ở trường trung học cơ sở nói riêng và môn ngữ văn nói chung. Tôi rút ra kinh nghiệm khi dạy các trích đoạn “Truyện Kiều” của Nguyễn Du là nhiều khi giáo viên quá coi trọng và đã sa vào phương pháp dạy học hiện đại như (Phát vấn, đàm thoại, nêu vấn đề, tổ nhóm... ), đã không chú trọng đến phương pháp giảng bình vào tiết dạy làm cho giờ học văn trở nên rời rạc, khô cứng mất đi chất thơ vốn có của "Truyện Kiều" nói riêng và chất thơ vốn có đặc trưng của bộ môn ngữ văn nói chung.

Cá nhân tôi cho rằng các tác phẩm trữ tình nói chung và đặc biệt các đoạn trích về “Truyện Kiều” của Nguyễn Du nói riêng, phương pháp bình giảng là một bí quyết giúp giờ giảng văn thành công. Vì ai biết bình và bình giỏi, giờ giảng văn đó đó sẽ giúp học sinh hứng thú và mang cảm xúc văn học rõ rệt. Bởi không có một giờ giảng văn nào thành công mà lại thiếu đi được lời giảng bình của giáo viên.

Nhận thức được tầm quan trọng của phương pháp giảng bình, nên trong mỗi giờ giảng dạy các đoạn trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, tôi luôn tự nghiên cứu và vận dụng phương pháp bình giảng vào dạy học các trích đoạn “Truyện Kiều” của Nguyễn Du ở chương trình văn học lớp 9 trung học cơ sở; Tôi rất mong được góp phần nhỏ trong việc nâng cao chất lượng dạy học về các đoạn trích “Truyện Kiều”. Rất mong được sự góp ý chân tình của đồng nghiệp để tôi ngày càng hoàn thiện hơn nữa kỹ năng sư phạm của mình.

1.2. Mục đích nghiên cứu:

Nghiên cứu vấn đề này, mục đích của tôi nhằm đưa ra một số phương pháp, biện pháp cụ thể cho giáo viên có thể áp dụng vào việc rèn luyện, nâng cao năng lực hiểu biết cho học sinh THCS, và góp một phần nào đó gây hứng thú cho giờ học văn của mình đặc biết trong những tiết dạy học văn học trung đại phần trích đoạn từ "Truyên Kiều" của Nguyễn Du, học kì I lớp 9 bậc THCS. Và cũng giúp học sinh yêu thích môn Ngữ văn nhiều hơn nữa.

1.3. Đối tượng nghiên cứu:

Đối tượng nghiên cứu là học sinh lớp 9 của trường THCS Trung Sơn, Sầm Sơn, Thanh Hoá.

1.4. Phương pháp nghiên cứu:

Để thực hiện bài viết này, tôi vận dụng một số phương pháp sau:

1. Nghiên cứu kĩ các văn bản trích đoạn từ Truyện Kiều trong SGK Ngữ văn 9 tập I.

2. Đọc các bài bình giảng về Truyện Kiều ở các sách tham khảo.

3.Tham khảo một số bài viết của các nhà nghiên cứu, các nhà giáo…trên các tạp chí, báo văn học..

4. Căn cứ trên tình hình, khả năng tiếp thu thực tế của học sinh và thực tế giảng dạy của giáo viên trường nhà.

2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm.

2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm.

Đứng trước tình hình nền văn hóa dân tộc có nguy cơ mai một, là một giáo viên, nhiệm vụ của chúng ta là phải giúp học sinh có được hứng thú trong giờ học văn. Đặc biệt là văn học trung đại. Không chỉ bởi rào cản ngôn ngữ, văn tự, khoảng cách về văn hóa giữa quá khứ và hiện tại mà còn khó khăn trong tìm kiếm tư liệu tài tham khảo. Trong các tác phẩm văn học trung đại chưa có tác phẩm nào được học với số tiết nhiều như Truyện Kiều. Nhưng đây chính là tiết học mà các em học rất hời hợt. Vậy làm sao có thể giúp các em cảm thụ và biết đồng cảm với nhân vật với tác giả, từ đó thông cảm và yêu quí họ. Xây dựng hứng thú thái độ nghiêm túc, khoa học trong việc học văn; có ý thức và biết cách ứng xử trong gia đình, trong trường học và ngoài xã hội cách ứng xử có văn hóa. Đồng thời giúp các em giữ gìn được nền văn hóa dân tộc mà người nghệ sĩ đã gửi gắm qua nhiều thế hệ. Giáo viên cần dẫn dắt học sinh năm được hình thức nghệ thuật trong văn học trung dại, đặc biệt là qua các đoạn trích Truyên Kiều của Nguyễn Du.Vậy nên đòi hỏi người giáo viên phải lựa chon được phương pháp dậy học phù hợp với từng thể loại. Tôi đã chọn phương pháp bình giảng để dạy trong các trích đoạn từ Truyện Kiều của Nguyễn Du.

Phương pháp bình giảng trước hết được phát triển và kế thừa từ phương pháp dạy học truyền thống của nhân loại, đó là phương pháp diễn giảng, là dùng lời để tuyền đạt kiến thức cho người học. Phương pháp này trong nhà trường hiện đại tuy không còn phù hợp nhưng xét về phương diện nào đó cũng không nên loại bỏ mà cần có sự kế thừa.

Bên cạnh đó dân tộc ta có một truyền thống dạy học và thưởng thức văn chương là bình văn. Bình văn đã chứng minh được tính hiệu quả cảu nó qua thực tế, ví như trong phong trào Đông Kinh nghĩa thục từng có câu.

" Buổi diễn thuyết người đông như hội

Kì bình văn khách tới như mưa"

Nói tới bình giảng ta nói tới việc chỉ ra sự gắn bó hữu cơ giữa nội dung và hình thức của một tác phẩm văn học. Nhà văn, nhà thơ thuyết phục ta bằng hình tượng văn học. Qua lời bình của giáo viên giúp học sinh thấy được ý nghĩa và tác dụng của nội dung và nghệ thuật của tác phẩm. Cũng từ đó làm cho học sinh thấy rõ đặc trưng của văn học, thấy rõ tại sao tác phẩm lại tạo nên khoái cảm cho người đọc, truyền cảm hướng, bồi bổ tinh thần cho người học, giúp ngưới học cảm tháy tinh yêu cuộc sống, sống đẹp, sống có ích hơn...Đó chính nhờ phương pháp bình giảng mà ta không thể phủ nhận trong dạy học văn kết hợp cách hài hòa cùng các phương pháp dạy học hiện đại khác.

THẦY CÔ TẢI NHÉ!