SKKN THPT [SKKN LỊCH SỬ 12] Sử dụng tài liệu lịch sử trong dạy học cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954)

[Admin Yopo]

[SKKN LỊCH SỬ 12] Sử dụng tài liệu lịch sử trong dạy học cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954) được soạn dưới dạng file word/PDF/ powerpoint gồm 25 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:

Dạy học là một hoạt động đặc thù vì đối tượng dạy học là con người, đòi hỏi giáo viên phải có vốn kiến thức về bộ môn và phương pháp dạy học. Phương pháp dạy học lịch sử là con đường, cách thức hoạt động của thầy và trò trong quá trình thống nhất việc giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh, nhằm truyền thụ và tiếp thu kiến thức lịch sử (cả lý thuyết và thực hành). Trong dạy học lịch sử không phải chỉ có một phương pháp đơn nhất mà có cả một hệ thống phương pháp. Người giáo viên bên cạnh sử dụng phương pháp lời nói sinh động, sử dụng đồ dùng trực quan mềm dẻo, linh hoạt… thì việc đa dạng hoá các nguồn tài liệu, sử dụng các loại tài liệu tham khảo khác nhau để bổ sung vào bài học là không thể thiếu được. Qua sử dụng tài liệu, giáo viên sẽ giúp học sinh hiểu sâu sắc kiến thức lịch sử, từ đó làm nảy sinh những tình cảm đúng đắn và hình thành những kỹ năng học tập, làm việc tương ứng, đặc biệt rèn luyện cho học sinh có phương pháp làm việc với tài liệu tham khảo, phát huy năng lực tự học. Điều này, đặc biệt quan trọng như đồng chí Phạm Văn Đồng trong bài viết “Phương pháp tự học và lòng ham muốn đó là cái quý nhất” (báo Nhân Dân số ra ngày 18/11/1994) đã nói: “ở trường học bất cứ là trường gì cũng chỉ có thể cung cấp cho con người khối lượng tri thức giới hạn. Trong khi đó, khả năng hiểu biết sự mong muốn của con người trong cả cuộc đời là vô cùng. Cần đào tạo con người mới vươn lên mãi mãi trong quá trình cuộc sống”.

Mặt khác, tại Hội nghị ban chấp hành trung ương Đảng lần thứ hai, khoá VIII đã đặt ra nhiều vấn đề quan trọng như: coi giáo dục là quốc sách hàng đầu, nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục đào tạo. Riêng bộ môn lịch sử phải xây dựng nội dung, chương trình, phương pháp, cấu trúc như thế nào để khắc phục được quan niệm chỉ chú trọng lịch sử chính trị quân sự, đấu tranh giai cấp coi nhẹ lịch sử văn hoá, lịch sử nghệ thuật…Sử dụng liệu tham khảo sẽ phần nào khắc phục được quan niệm trên.

Trong cuốn “Giáo dục học, tập 1” NXBGD, Hà Nội, năm 1978, Hà Thế Ngữ - Đặng Vũ Hoạt có viết: “Mỗi môn học chỉ có khả năng phản ánh những kết quả nhận thức của con người về một hoặc một số lĩnh vực nhất định của thế giới khách quan. Chính vì thế, trong quá trình dạy học, học sinh cần được học nhiều môn học tương ứng với các khoa học nhất định. Các môn học này có mối liên hệ qua lại với nhau rất mật thiết”.Tác giả muốn nhấn mạnh yêu cầu của dạy học liên môn. Phương pháp sử dụng liệu tham khảo được chú trọng sẽ cung cấp học sinh vốn hiểu biết về các lĩnh vực, góp phần rút ngắn khoảng cách giữa các môn học.

Đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói phải “phát huy tính tích cực của học sinh” và Chủ tịch Hồ Chí Minh (tại Hội nghị tổng kết phong trào thi đua “dạy tốt, học tốt” ) đã khuyên người dạy là “tránh lối dạy nhồi sọ”. Trên thực tế, mặc dù có nhiều chuyển biến trong dạy và học nhưng vẫn còn nhiều bất cập. Đa số học sinh không hứng thú học tập lịch sử, học chỉ để “đối phó”. Nhiều học sinh không nắm vững kiến thức lịch sử nhất là về kiến thức lịch sử dân tộc…

Về phía giáo viên, mặc dù đã chú ý đổi mới phương pháp giảng dạy, nhưng nhìn chung vẫn còn tồn tại lối dạy “thầy đọc, trò ghi”, “dạy chay”… Đây là hệ quả của nhiều tác nhân trong đó trước hết phải kể đến phương pháp giảng dạy của giáo viên. Điều này đặt ra yêu cầu phải đổi mới phương pháp dạy học, trong đó có vấn đề đổi mới phương pháp sử dụng liệu tham khảo.

Trong các loại tài liệu tham khảo, tài liệu lịch sử có vị trí, vai trò to lớn trong dạy học lịch sử ở trường phổ thông. Việc sử dụng tài liệu lịch sử giúp cho các em có thêm cơ sở để nắm vững bản chất sự kiện, hình thành khái niệm, hiểu rõ những quy luật, bài học lịch sử, rèn luyện thói quen nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, về mặt lý luận, vấn đề này chưa được nghiên cứu một cách toàn diện, hệ thống. Trong thực tế dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông, việc sử dụng các loại tài liệu tham khảo chưa được coi trọng đúng mức. Vì vậy, tìm hiểu về việc sử dụng tài liệu tham khảo nói chung, tài liệu lịch sử nói riêng là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn trong dạy học lịch sử ở trường trung học phổ thông.