[SKKN TOÁN 9] Những sai lầm cần khắc phục và một số phương pháp giải phương trình vô tỉ - Sáng kiến kinh nghiệm lớp 9 - DIỄN ĐÀN TÀI LIỆU

Admin Yopo

Ban quản trị Team YOPO

tác giả

20/12/23

[SKKN TOÁN 9] Những sai lầm cần khắc phục và một số phương pháp giải phương trình vô tỉ được soạn dưới dạng file word/PDF/ powerpoint gồm 76 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

Phương trình là một chủ đề chính trong chương trình toán phổ thông. Trong chương trình Toán bậc THCS, phương trình là một trong những chuyên đề xuyên suốt 4 năm học, bắt đầu từ những bài toán “Tìm x biết ...” ở lớp 6 , tìm nghiệm của đa thức ở lớp 7 đến giải phương trình bậc nhất ở cuối năm học lớp 8 và hoàn thiện cơ bản các nội dung về phương trình bậc hai ở học kì II Đại số lớp 9. Trong đó phương trình vô tỉ (phương trình có chứa ẩn dưới dấu căn) sách giáo khoa và sách bài tập chỉ lướt qua, nhưng trong các kì thi tuyển sinh vào lớp10 THPT, thi tuyển vào trường chuyên lớp chọn, các kì thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh lại thường xuyên có bài toán này. Nếu giáo viên không chú ý trang bị tốt kiến thức và phương pháp giải hợp lí thì học sinh khó vượt qua được. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giúp học sinh giải tốt các dạng phương trình vô tỉ? Khi gặp bất cứ một bài toán về phương trình vô tỉ nào học sinh cũng có tìm ra hướng giải đúng và hạn chế được những sai lầm đáng tiếc trong quá trình giải toán.

Qua thực tế giảng dạy nhiều năm ở môn Toán 9 và bồi dưỡng học sinh giỏi phân môn đại số tôi đã sưu tầm, chọn lọc tích luỹ và sáng tác thêm một số bài toán mới viết thành đề tài “ Những sai lầm cần khắc phục và một số phương pháp giải phương trình vô tỉ” trong khuôn khổ chương trình toán bậc THCS, nhằm giúp học sinh tránh được những sai lầm khi giải phương trình vô tỉ . Từ đó trang bị cho học sinh một số phương pháp để giải các bài toán về phương trình vô tỉ. Với mong muốn trao đổi kinh nghiệm cùng các bạn đồng nghiệp để có thêm một chuyên đề bồi dưỡng đội tuyển dự thi học sinh giỏi các cấp được hoàn thiện.

1. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Trong phân phối chương trình TOÁN 9, không có tiết dạy giành riêng cho giải phương trình vô tỉ (học sinh sẽ được học vào chương trình đại số 10 THPT). Cụ thể trong chương “ CĂN BẬC HAI – CĂN BẬC BA” có 18 tiết, trong đó 6 tiết lý thuyết, 4 tiết luyện tập, 6 tiết đôi vừa dạy lý thuyết vừa luyện tập, 1 tiết ôn tập và 1 tiết kiểm tra. Giáo viên giảng dạy trên lớp thường ít chú ý rèn kĩ năng giải các dạng phương trình vô tỉ cho học sinh, nếu có thì chỉ là một bài tập củng cố nhỏ nhằm hoàn thiện kiến thức sau mỗi tiết dạy nên khả năng vận dụng kiến thức vào giải phương trình vô tỉ của học sinh còn nhiều hạn chế.

Bài tập vận dụng sách giáo khoa và sách bài tập TOÁN 9 rất ít. Toàn bộ chương I có 76 bài tập được chia làm nhiều dạng loại khác nhau, trong đó dạng bài tập đề cập đến tìm x (giải phương trình vô tỉ) có 5 bài tập. Sách bài tập toán 9 có 108 bài, dạng toán liên quan đến giải phương trình vô tỉ cũng chỉ có 5 bài tập. Sau mỗi bài dạy lý thuyết không có nhiều hơn một bài tập về dạng toán này. Kĩ năng nhận dạng và lựa chọn phương pháp giải của học sinh đại trà rất hạn chế. Học sinh giỏi không có tài liệu để đọc và tham khảo.

Khi giảng dạy tiết lý thuyết cũng như bài tập giáo viên thường xem nhẹ việc rèn kĩ năng giải phương trình chứa ẩn dưới dấu căn thức và chưa dừng lại để phân tích những sai lầm mà học sinh thường mắc phải khi giải dạng toán này. Chính vì vậy khi gặp phải dạng toán giải phương trình vô tỉ rất nhiều học sinh đại trà không giải được, có một số em giải được nhưng không đạt điểm tối đa vì mắc những sai lầm hết sức đáng tiếc.

Bài toán giải phương trình vô tỉ là bài toán thường gặp trong các kì thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh. Đề thi tiềm ẩn dưới nhiều dạng khác nhau nếu học sinh không được trang bị tốt kiến thức và nắm vững phương pháp giải thì khó vượt qua được .

Đối với giáo viên nếu chỉ dừng lại ở việc hoàn chỉnh kiến thức cơ bản của sách giáo khoa không đi sâu nghiên cứu kĩ các dạng toán về phương trình vô tỉ, khi gặp phải dạng toán này vẫn có những hạn chế nhất đinh. Tôi xin giới thiệu kết quả thống kê điểm bài 5 (bài thi GVDG cấp huyện năm học 2011 – 2012) cho các bạn tham khảo.