SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH “LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC” TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11

Yopovn · 22/1/24

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH “LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC” TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11 được soạn dưới dạng file word gồm 70 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.

MỤC LỤC
Phần I: Mở đầu	Trang 1
1. Lý do chọn đề tài	Trang 1
2. Mục đích nghiên cứu	Trang 2
3. Khách thể và đối tượng	Trang 2
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu	Trang 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu	Trang 2
6. Phương pháp nghiên cứu	Trang 3
7. Đóng góp của đề tài	Trang 4
Phần II. Nội dung	Trang 5
1. Lý thuyết về dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược	Trang 5
2. Phân tích đặc điểm, mục tiêu dạy học chủ đề “Dòng điện trong chất bán dẫn”	Trang 9
2.1. Đặc điểm	Trang 9
2.2. Mục tiêu dạy học	Trang 9
3. Thực trạng của vấn đề: Thực trạng tự học của học sinh và ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Vật lý ở trường THPT	Trang 10
3.1. Thực trạng hoạt động tự học của HS	Trang 10
3.2. Ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Vật lý ở trường THPT	Trang 11
4. Giải pháp thực hiện	Trang 12
5. Thiết kế tiến trình dạy học Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược thông qua chủ đề “Dòng điện trong môi trường bán dẫn”	Trang 13
5.1. Xác định vấn đề cần giải quyết	Trang 13
5.2. Những công việc chuẩn bị cho phương án tổ chức dạy học	Trang 13
5.3. Kế hoạch dạy học	Trang 14
6. Sử dụng dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược trong lớp học bồi dưỡng học sinh giỏi	Trang 35
7. Hình ảnh trải nghiệm của học sinh (ở phần phụ lục )
8. Đánh giá hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm	Trang 41
8.1. Đánh giá định tính	Trang 41
8.2. Đánh giá định lượng	Trang 42
Phần III. Kết luận	Trang 43
Tài liệu tham khảo	Trang 46
PHỤ LỤC	Trang 47

PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Chúng ta đang sống trong thời đại mà cách mạng khoa học - kỹ thuật phát triển như vũ bão. Công nghệ thông tin và truyền thông thâm nhập và chi phối hầu hết các lĩnh vực trong đó có giáo dục. Nhờ sự hỗ trợ của đó mà chất lượng giáo dục tăng lên cả về mặt lý thuyết lẫn thực hành. Giáo dục đã có thể thực hiện được các tiêu chí mới: học mọi nơi, học mọi lúc, học suốt đời, dạy cho mọi người ở mọi trình độ tiếp thu khác nhau.

Năng lực tự học thuộc nhóm các năng lực cốt lõi cần phải hình thành cho người học ngay từ bậc học phổ thông. Làm thế nào để bồi dưỡng năng lực tự học (NLTH) trong thời đại công nghệ thông tin (CNTT) ? Với những phương tiện CNTT và truyền thông ngày càng hiện đại, người học dễ dàng truy cập thông tin đa lĩnh vực, đa chiều, thu thập xử lý thông tin như thế nào, vận dụng thông tin thu thập được ra sao để giải quyết các vấn đề học tập nhằm đạt mục tiêu học tập cá nhân, tiến đến xác lập được các kĩ năng tự học, làm hành trang tự học suốt đời? Đây là vấn đề mang tính thời sự cấp thiết của ngành giáo dục khi triển khai thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục sau năm 2015.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã xây dựng định hướng chung, tổng quát về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) các môn học thuộc chương trình giáo dục: tập trung dạy cách học và rèn luyện NLTH, tạo cơ sở để học tập suốt đời, tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc; vận dụng các phương pháp, kỹ thuật dạy học một cách linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với mục tiêu, nội dung giáo dục, đối tượng HS và điều kiện cụ thể của mỗi trường.

Theo tinh thần đó, Tôi đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong học tập và giảng dạy theo hướng người học có thể học qua nhiều nguồn học liệu; hướng dẫn cho người học biết tự khai thác và ứng dụng CNTT vào quá trình học tập của bản thân, thay vì chỉ tập trung vào việc chỉ đạo giáo viên (GV) ứng dụng CNTT trong giảng dạy, trong tiết giảng.

Chủ đề dạy học “Dòng điện trong chất bán dẫn” là một chủ đề mà học sinh rất khó tiếp cận. Nếu người giáo viên tiến hành một tiết dạy truyền thống sẽ không hiệu quả, học sinh dễ nhàm chán. Chính vì lẽ đó, mô hình lớp học đảo ngược có thể hạn chế tối thiểu những nhược điểm nội tại đó. Trong lớp học đảo ngược, học sinh (HS) ứng dụng CNTT và truyền thông tự học ở nhà, truy tìm kiến thức, các nhóm học sẽ tương tác với nhau qua facebook... Giờ học ở lớp sẽ được GV tận dụng tối đa tổ chức cho HS vận dụng, thực hành kiến thức, thảo luận nhóm hoặc triển khai các dự án, giải quyết các vấn đề mở, giúp HS hiểu sâu hơn đồng thời bồi dưỡng cho HS các NLTH.

Dựa trên các phân tích ở trên, tôi hi vọng rằng việc vận dụng DẠY HỌC THEO MÔ HÌNH “LỚP HỌC ĐẢO NGƯỢC” TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11 sẽ mang lại hiệu quả.

2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU

Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược để đề xuất quy trình vận dụng dạy học trong chủ đề “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11.

3. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược và quy trình vận dụng dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược trong chủ đề “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11.

4.GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU

4.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược để đề xuất quy trình vận dụng dạy học trong chủ đề “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11.

4.2. Giới hạn địa bàn nghiên cứu

Đề tài được triển khai nghiên cứu tại các trường THPT trong tỉnh Nghệ An.

5. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU

Sáng kiến kinh nghiệm này nghiên cứu các nội dung sau đây:

- Lý thuyết về dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược

- Phân tích đặc điểm, mục tiêu dạy học chủ đề “Dòng điện trong chất bán dẫn”

- Thực trạng tự học của học sinh và ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Vật lí ở trường THPT

- Giải pháp thực hiện

- Thiết kế tiến trình dạy học Dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược thông qua chủ đề “Dòng điện trong môi trường bán dẫn”

- Sử dụng dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược trong lớp học bồi dưỡng HS giỏi

6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

- Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận:

+ Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống, khái quát hóa,... các thông tin, các văn kiện, tài liệu, Nghị quyết của Đảng, Nhà nước và các tài liệu có liên quan đến đề tài nhằm thiết lập cơ sở lý luận cho vấn đề nghiên cứu.

+ Nghiên cứu lý luận về tự học, bồi dưỡng NLTH

+ Nghiên cứu video quay lại bài giảng E- learning trên mạng internet, tài liệu, sách giáo khoa Vật lí 11 và các tài liệu tham khảo nội dung kiến thức Dòng điện trong chất bán dẫn

+ Nghiên cứu chuẩn kiến thức – kĩ năng, chương trình

- Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn:

+ Phương pháp điều tra theo bảng hỏi nhằm tìm hiểu thực trạng tự học của HSvà ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Vật lí ở trường THPT.

+ Phương pháp quan sát các hoạt động của giáo viên, học sinh trong các giờ học, điều kiện dạy và học của giáo viên và học sinh.

+ Phương pháp phỏng vấn giáo viên và học sinh, các nhà quản lý giáo dục nhằm có được những thông tin trực tiếp dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược, làm sáng tỏ những nhận định khách quan của kết quả nghiên cứu.

+ Nghiên cứu các sản phẩm của giáo viên và học sinh (giáo án, vở ghi bài, phiếu học tập,...).

+ Phương pháp chuyên gia: Xin ý kiến các chuyên gia về cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu cũng như quy trình dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược để đề xuất quy trình vận dụng dạy học trong chủ đề “DÒNG ĐIỆN TRONG CHẤT BÁN DẪN” VẬT LÍ 11.

Phương pháp thống kê toán học sử dụng để tính toán các tham số đặc trưng, so sánh kết quả thực nghiệm.

7. ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI

Về lý luận: Phân tích làm sáng tỏ cơ sở lý luận về dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược. Trong đó bao gồm hệ thống các khái niệm liên quan đến dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược, bản chất, quy trình dạy học chủ đề dòng điện trong chất bán dẫn cho học sinh lớp 11.

Về thực tiễn:

+ Đề tài góp phần làm rõ thực trạng và ý nghĩa của hoạt động tự học của học sinh và ứng dụng CNTT, truyền thông trong dạy tự học môn Vật lí ở trường THPT.

+ Đề xuất quy trình vận dụng dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược, hình thức tổ chức dạy học nhằm đáp ứng tình hình thực tế trong dạy học học sinh. Đặc biệt vào thời điểm (tháng 2/2019) không chỉ ở Việt Nam, mà cả thế giới đang đấu tranh với dịch bệnh, thời điểm (từ ngày 7/2- 16/2) học sinh tỉnh Nghệ an đang nghỉ học, tôi đã áp dụng đề tài này trong quá trình bồi dưỡng học sinh giỏi lớp 11 rất hiệu quả.

+ Thiết kế bài dạy Dòng điện trong chất bán dẫn theo quy trình dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược phù hợp với đối tượng người học.

PHẦN II – NỘI DUNG

1. Lý thuyết về dạy học theo mô hình lớp học đảo ngược

1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu

Lớp học đảo ngược đang là một chủ đề mới, thu hút sự quan tâm của các nhà nghiên cứu giáo dục trên toàn thế giới.
Để phù hợp với xu thế đổi mới phương pháp theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh và trào lưu hội nhập quốc tế, các nhà nghiên cứu giáo dục đã nhận thấy cần phải quan tâm đến các mô hình dạy học lấy người học làm trung tâm và mô hình lớp học đảo ngược có sự hỗ trợ của CNTT, truyền thông đã thu hút được nhiều chú ý. Ở Việt Nam, mô hình lớp học đảo ngược chỉ mới được biết đến trong vài năm gần đây, hầu hết là các bài viết giới thiệu trên các bài báo, tạp chí, trang tin của các trường hoặc các cơ sở đào tạo. Các nghiên cứu, khảo sát, có bao gồm phân tích số liệu, đánh giá tin cậy còn khá ít và đều xuất phát từ các trường Đại học.