- Tham gia
- 28/1/21
- Bài viết
- 82,206
- Điểm
- 113
tác giả
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM DẠY HỌC MÔN CÔNG NGHỆ 8 THEO ĐỊNH HƯỚNG GIÁO DỤC STEM được soạn dưới dạng file word gồm 22 trang. Các bạn xem và tải về ở dưới.
Năm học 2021 – 2022 là một năm học tiếp tục gặp nhiều khó khăn do phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ dịch Covid-19; đồng thời cũng là năm học cho thấy sức mạnh của việc ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới phương pháp dạy học. Trong thời đại mà sức mạnh của công nghệ thông tin được phát triển tối đa trong tất cả các ngành nghề và lĩnh vực thì không có lý do gì mà giáo dục lại không tận dụng lợi thế đó. Với tinh thần chuyển đổi số trong ngành giáo dục, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big data) trong đổi mới công tác quản lý và dạy học thì những sáng kiến, sáng tạo của các thầy cô ngày càng được phát huy và nhân rộng. Thời gian gần đây, thuật ngữ STEM, giáo dục STEM được nhắc tới nhiều trong giáo dục, không chỉ bởi các thầy cô giáo, các chuyên gia giáo dục, mà còn có cả các chính trị gia, lãnh đạo các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Điều này cho thấy vai trò và ý nghĩa quan trọng của giáo dục STEM. Việc khuyến khích, thúc đẩy giáo dục STEM tại mỗi quốc gia đều hướng tới mục đích phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các ngành nghề liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Nhờ vậy mà nâng cao được sức cạnh tranh của nền kinh tế của quốc gia đó trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển vượt bậc của khoa học và công nghệ, mà đang hiện hữu là cuộc cách mạng 4.0. Đồng thời, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với xu hướng phát triển dựa trên nền tảng tích hợp cao độ của hệ thống kết nối số hóa, vật lí, sinh học và khâu đột phá là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, robot, công nghệ nano, công nghệ sinh học,…. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những lĩnh vực chịu sự tác động mạnh mẽ và trực tiếp nhất từ cuộc cách mạng này. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Điều này đặt ra cho ngành giáo dục đào tạo (GD – ĐT) sứ mệnh to lớn là chuẩn bị đội ngũ nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Từ đó mô hình dạy học STEM là xu hướng tất yếu của nền giáo dục mỗi quốc gia và đặc biệt tại Việt Nam.
Ở nước ta, định hướng phát triển đất nước sớm trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đặc biệt chú trọng tới phát triển kinh tế tri thức. Trong chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp có kĩ năng, có năng lực sáng tạo; ưu tiên phát triển và chuyển giao công nghệ đối với các ngành.Trong đó, Chính phủ đã xác định 3 nhóm ngành công nghiệp lựa chọn ưu tiên phát triển gồm: Công nghiệp chế biến chế tạo, điện tử và viễn thông, năng lượng mới và năng lượng tái tạo. Để xây dựng được nguồn nhân lực đó, giáo dục cần phải chuẩn bị một lực lượng thành thạo trong lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật... Vì vậy, trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, cơ hội tiếp cận với các xu thế mới, các mô hình giáo dục mới và học hỏi kinh nghiệm của các nước có nền giáo dục tiên tiến là cần thiết nhằm thay đổi căn bản giáo dục phổ thông tại Việt Nam.
Giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây, hiện nay mới đang thực sự trở thành một hoạt động giáo dục chính thức trong trường phổ thông. Tuy nhiên, giáo dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kĩ năng cần thiết cho học sinh thế kỉ 21 sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của thế giới. Đối với môn Công nghệ 8, không chỉ cần trang bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản về vẽ kĩ thuật, cơ khí, kĩ thuật điện,… thêm vào đó cần có sự kết hợp liên môn giữa môn Công nghệ và các môn học khác như: Toán, Lý, Hóa. Đồng thời cũng trang bị cho học sinh những kiến thức gắn liền với thực tiễn sản xuất và đời sống hằng ngày thông qua các bài học thực hành, giao dự án của giáo viên, nhằm hình thành cho các em một số kĩ năng lao động nghề nghiệp, phát huy khả năng sáng tạo, tìm tòi kiến thức, giải pháp ứng dụng trong học tập và cuộc sống cũng như các nghiên cứu khoa học của học sinh. Ngoài ra còn hình thành cho các em tác phong công nghiệp làm việc theo qui trình công nghệ nhất định, có sự nhạy bén trong công việc, biết cách tự định hướng giải quyết vấn đề và tìm tòi các giải pháp hữu ích để phục vụ công việc và cuộc sống. Với các lí do trên tác giả chọn đề tài: “Dạy học môn Công nghệ 8 theo định hướng giáo dục STEM”.
1/ Cơ sở lí luận:
Giáo dục STEM bắt nguồn từ nước Mỹ cách đây gần hai thập kỉ, đây được coi như một cuộc cải cách giáo dục mang tính đột phá của Mỹ với mục tiêu xác lập vững chắc vị thế của quốc gia đứng đầu thế giới về kinh tế, khoa học và công nghệ với nguồn lao động chất lượng thuộc các lĩnh vực STEM. Bên cạnh đó tiếp tục làm gia tăng tầm ảnh hưởng của Mỹ với thế giới thông qua những phát minh, sáng chế. Cho đến nay đã có rất nhiều quốc gia theo đuổi chương trình giáo dục STEM bởi họ nhận thấy đó là hướng đi đúng và mang tính tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia trên thế giới. Thuật ngữ STEM được viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Math (toán học). Mô hình giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến 4 lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hàng ngày. Có thể thấy, sự khác biệt lớn nhất giữa STEM và các mô hình giáo dục thông thường đó là STEM thúc đẩy học sinh hiểu bản chất bài giảng bằng cách suy nghĩ, sáng tạo, quan sát và thực hành nhiều hơn thay vì học thuộc lý thuyết một cách khô khan. Học STEM học sinh được khuyến khích thử sai và đúng. Những lần thử sai mang lại giá trị thực tế cho học sinh và từ đó rút ra được những kĩ năng, kinh nghiệm và tư duy sáng tạo.
MỤC LỤC
Nội dung | Trang |
| PHẦN I. Đặt vấn đề | 1 |
| PHẦN II. Giải quyết vấn đề | 3 |
| 1. Cơ sở lí luận | 3 |
| 2. Thực trạng vấn đề | 4 |
| 3. Phạm vi và đối tượng áp dụng | 6 |
| 4. Các biện pháp đã tiến hành | 6 |
| 4.1. Tổ chức bài học STEM theo hướng tiếp cận liên môn trong môn Công nghệ 8 | 7 |
| 4.2. Tổ chức bài học STEM theo hướng nghiên cứu khoa học trong môn Công nghệ 8 | 9 |
| 5. Kết quả đạt được | 14 |
| Phần III. Kết luận – Kiến nghị | 17 |
| Tài liệu tham khảo | 19 |
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Năm học 2021 – 2022 là một năm học tiếp tục gặp nhiều khó khăn do phải gánh chịu hậu quả nặng nề từ dịch Covid-19; đồng thời cũng là năm học cho thấy sức mạnh của việc ứng dụng công nghệ thông tin và đổi mới phương pháp dạy học. Trong thời đại mà sức mạnh của công nghệ thông tin được phát triển tối đa trong tất cả các ngành nghề và lĩnh vực thì không có lý do gì mà giáo dục lại không tận dụng lợi thế đó. Với tinh thần chuyển đổi số trong ngành giáo dục, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big data) trong đổi mới công tác quản lý và dạy học thì những sáng kiến, sáng tạo của các thầy cô ngày càng được phát huy và nhân rộng. Thời gian gần đây, thuật ngữ STEM, giáo dục STEM được nhắc tới nhiều trong giáo dục, không chỉ bởi các thầy cô giáo, các chuyên gia giáo dục, mà còn có cả các chính trị gia, lãnh đạo các tập đoàn công nghệ toàn cầu. Điều này cho thấy vai trò và ý nghĩa quan trọng của giáo dục STEM. Việc khuyến khích, thúc đẩy giáo dục STEM tại mỗi quốc gia đều hướng tới mục đích phát triển nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của các ngành nghề liên quan đến khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Nhờ vậy mà nâng cao được sức cạnh tranh của nền kinh tế của quốc gia đó trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển vượt bậc của khoa học và công nghệ, mà đang hiện hữu là cuộc cách mạng 4.0. Đồng thời, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với xu hướng phát triển dựa trên nền tảng tích hợp cao độ của hệ thống kết nối số hóa, vật lí, sinh học và khâu đột phá là sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, robot, công nghệ nano, công nghệ sinh học,…. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những lĩnh vực chịu sự tác động mạnh mẽ và trực tiếp nhất từ cuộc cách mạng này. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế đó. Điều này đặt ra cho ngành giáo dục đào tạo (GD – ĐT) sứ mệnh to lớn là chuẩn bị đội ngũ nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước. Từ đó mô hình dạy học STEM là xu hướng tất yếu của nền giáo dục mỗi quốc gia và đặc biệt tại Việt Nam.
Ở nước ta, định hướng phát triển đất nước sớm trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại, đặc biệt chú trọng tới phát triển kinh tế tri thức. Trong chiến lược phát triển công nghiệp Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp có kĩ năng, có năng lực sáng tạo; ưu tiên phát triển và chuyển giao công nghệ đối với các ngành.Trong đó, Chính phủ đã xác định 3 nhóm ngành công nghiệp lựa chọn ưu tiên phát triển gồm: Công nghiệp chế biến chế tạo, điện tử và viễn thông, năng lượng mới và năng lượng tái tạo. Để xây dựng được nguồn nhân lực đó, giáo dục cần phải chuẩn bị một lực lượng thành thạo trong lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kĩ thuật... Vì vậy, trong quá trình hội nhập quốc tế sâu rộng, cơ hội tiếp cận với các xu thế mới, các mô hình giáo dục mới và học hỏi kinh nghiệm của các nước có nền giáo dục tiên tiến là cần thiết nhằm thay đổi căn bản giáo dục phổ thông tại Việt Nam.
Giáo dục STEM xuất hiện ở Việt Nam trong vài năm trở lại đây, hiện nay mới đang thực sự trở thành một hoạt động giáo dục chính thức trong trường phổ thông. Tuy nhiên, giáo dục STEM với nhiệm vụ cung cấp các kiến thức và kĩ năng cần thiết cho học sinh thế kỉ 21 sẽ là mô hình giáo dục diện rộng trong tương lai gần của thế giới. Đối với môn Công nghệ 8, không chỉ cần trang bị cho học sinh một số kiến thức cơ bản về vẽ kĩ thuật, cơ khí, kĩ thuật điện,… thêm vào đó cần có sự kết hợp liên môn giữa môn Công nghệ và các môn học khác như: Toán, Lý, Hóa. Đồng thời cũng trang bị cho học sinh những kiến thức gắn liền với thực tiễn sản xuất và đời sống hằng ngày thông qua các bài học thực hành, giao dự án của giáo viên, nhằm hình thành cho các em một số kĩ năng lao động nghề nghiệp, phát huy khả năng sáng tạo, tìm tòi kiến thức, giải pháp ứng dụng trong học tập và cuộc sống cũng như các nghiên cứu khoa học của học sinh. Ngoài ra còn hình thành cho các em tác phong công nghiệp làm việc theo qui trình công nghệ nhất định, có sự nhạy bén trong công việc, biết cách tự định hướng giải quyết vấn đề và tìm tòi các giải pháp hữu ích để phục vụ công việc và cuộc sống. Với các lí do trên tác giả chọn đề tài: “Dạy học môn Công nghệ 8 theo định hướng giáo dục STEM”.
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1/ Cơ sở lí luận:
Giáo dục STEM bắt nguồn từ nước Mỹ cách đây gần hai thập kỉ, đây được coi như một cuộc cải cách giáo dục mang tính đột phá của Mỹ với mục tiêu xác lập vững chắc vị thế của quốc gia đứng đầu thế giới về kinh tế, khoa học và công nghệ với nguồn lao động chất lượng thuộc các lĩnh vực STEM. Bên cạnh đó tiếp tục làm gia tăng tầm ảnh hưởng của Mỹ với thế giới thông qua những phát minh, sáng chế. Cho đến nay đã có rất nhiều quốc gia theo đuổi chương trình giáo dục STEM bởi họ nhận thấy đó là hướng đi đúng và mang tính tất yếu trong bối cảnh cạnh tranh kinh tế giữa các quốc gia trên thế giới. Thuật ngữ STEM được viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật) và Math (toán học). Mô hình giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến 4 lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hàng ngày. Có thể thấy, sự khác biệt lớn nhất giữa STEM và các mô hình giáo dục thông thường đó là STEM thúc đẩy học sinh hiểu bản chất bài giảng bằng cách suy nghĩ, sáng tạo, quan sát và thực hành nhiều hơn thay vì học thuộc lý thuyết một cách khô khan. Học STEM học sinh được khuyến khích thử sai và đúng. Những lần thử sai mang lại giá trị thực tế cho học sinh và từ đó rút ra được những kĩ năng, kinh nghiệm và tư duy sáng tạo.
CHỦ ĐỀ LIÊN QUAN
CHỦ ĐỀ MỚI NHẤT